FECRİ MASKAN maskan_1907@hotmail.com ETKİN ÖĞRENME FECRİ MASKAN maskan_1907@hotmail.com
ÖĞRENME: Öğrenme bilgiyi algılama,kaydetme,hatırlama ve kullanma sürecidir. Etkin öğrenme: ise bireyin bilgiyi algılamasında öğrenmesinde ve kullanmasında aktif olduğu bir süreçtir. Etkin öğrenme bir diğer adıyla deneysel öğrenme aynı zamanda yaparak öğrenme anlamına da gelmektedir.
Edison etkin öğrenmeyi şöyle tanımlıyor: Etkin öğrenme yapılan etkinliklere öğrencinin katılımını ve yaptığı etkinlikler hakkında düşünmesini sağlayan bir öğrenme biçimi olarak tanımlıyor. Bir çok etkinliği içeren etkin öğrenmenin çok çeşitli uygulama biçimleri vardır: Bunlar ,tartışma yöntemleri Düşün-eşleş-paylaş yöntemi Kısa yazılar yazdırma Soru sormaya dayalı öğrenme Beyin fırtınası(Bilim ve Teknik sayı 347) vb.yöntemlerdir.
Başarılı olmak için çok çalışmak tek başına yeterli olmayabilir Etrafımızda, çok çalıştıkları halde etkili ders çalışma yöntemlerini kullanamama nedeniyle başarısız olmaktan yakınan çok sayıda öğrenci vardır.
Etkin öğrenmenin olabilmesi için şu koşulların yerine getirilmesi gerekir Deneysel öğrenme, Görme,duyma ve yapma, Çoklu ortam, İşbirliği, Olumlu güdüleme, Düşük stres, Ve eğlenceli bir ortamın olması gerekir.
Etkin öğrenme sağlamak amacı ile sınıfta uygulanabilecek diğer yöntemlerden bazıları şöyle sıralanabilir: İyi tasarlanmış sorularla yapılandırılmış grup tartışmalarının yapılması, Yapılandırılmamış grup tartışmalarının yapılması,
Öğrencilerin soruları ile dersin akışının belirlendiği tartışma yönteminin uygulanması, Öğrencilerin bireysel ya da grup olarak sunumlar yapması,yani sınıfta konu uzmanlarının oluşması bu sayede tartışmaların renklenmesi, Öğrenilenlerin bir projeye ya da soruna uygulanması,böylece öğrencilerin daha geniş kapsamda düşünmeyi öğrenmesi, Şiir ya da fotoğrafların incelenmesi ve bir sorun üzerinde düşünülmesi şeklinde sıralanılabilir.
Etkin öğrenmede öğretmenin rolü: Öğretmen ne öğreteceğini ve nasıl öğreteceğinin bilincinde olmalıdır Yaratıcılığını kullanarak gerekli öğretim yöntemlerini iyi belirlemelidir Kullanılan öğretim tekniklerinin uygun olması öğrenme öğretme sürecinde bir zorunluluktur,öğretmen bunun bilincinde olmalıdır
Eğitim ve öğretimin verimli olabilmesi için planlamayı iyi yapmalıdır Öğretmen sınıfta rehber ve yol gösterici rolünü üstlenmelidir Derse başlarken öğrenciyi etkin hale getirmelidir Öğretmen öğrencilerin öğrendiklerini kalıcı hale getirmek için etkin öğrenme stratejilerini kullanmalıdır
Motivasyon ve Öğrenme tutumları: 1. Tutum:Öğrenmeye odaklanma Bu tutuma sahip öğrencilerin : Başarılı olmama korkusu yoktur. Motivasyon yüksektir. Kendine güveni tamdır. Çalışma stratejilerini kullanır. Planlı çalışma konusunda özneldir.
2.Tutum: Başarısızlıktan kaçınma Bu tutuma sahip olan öğrencilerin: Başarılı olmama korkusu vardır. Motivasyon azdır. Başarısızlığı kendi yeteneğinde ya da dersin zorluğunda arar. Etkili ders çalışma yöntemlerini kullanmaz. Amacı öğrenmeden çok ders geçmektir. Anlayarak çalışma yerine ezbere başvurur.
3.Tutum:Başarısızlığı kabul etme Bu tutuma sahip olan öğrenciler: Başarısızlığı kaçınılmaz görür. Motivasyon en alt düzeydedir. Sürekli desteğe ihtiyacı vardır. Başarılı olmak için çaba göstermez. Ders dışı etkinliklere fazla zaman ayırır.
Etkin öğrenmeye karşı olumsuz tutumlar nasıl değiştirilebilir. Motivasyonun kaynağı bireyin kendisidir bu bakımdan öğrencinin motivasyonu sürekli yüksek tutulmalı. Okulda öğrenilen bilgilerin onlar için anlamlı kılmaya çalışın. Ders çalışırken sarf edilecek çabanın gelecekteki başarı ve mutlulukları ile yakından ilişkili olduğunu onlara anlatmak Sıkıcı buldukları bir dersi bile gelecekte hedeflerine ulaşmada etkisi olduğunu onlara anlatmak o dersi çalışma isteklerini arttıracaktır.
Etkin öğrenme ve düşünme gücünün düşmanı,ezber yönteminin yol açtığı sonuçlar. Düşünmek, aynen fiziksel hareket gibi enerji harcamayı gerektirir. Birey ise doğal olarak enerji sarfından kaçar. Ezber düşünmeyi gereksiz kıldığı için bu doğal eğilime uygundur. Kişi ezberledikçe bunun rahatına alışır ve düşünmez olur.
) Ezber, hazır bilginin belleğe yerleştirilmesidir yaratıcılığa zıttır ) Ezber, hazır bilginin belleğe yerleştirilmesidir yaratıcılığa zıttır. Yaratıcılık sorgulamayı, ezber ise sorgulamamayı esas alır. Ezberleyen kişi, sorularını bile ezberlediği kalıplardan seçer. Duruma göre soru soramaz. Sorun çözme bir anlamda doğru soru sorabilme becerisidir. Ezber bunu yok eder. Dolayısıyla ezberci kişi kolay yönetilebilen bir kişidir.
Etkin öğrenmede program yapmanın faydaları: Zamanın etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Neye,nerden başlanacağına karar verilmesini sağlar. Hedefe ulaşmada kolaylık sağlar. Moral ve motivasyonun artmasını sağlar.
Etkin öğrenme için program hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar: Öğrencilerin ihtiyaç ve yetenekleri göz önünde bulundurulmalı, Dersler ve sosyal etkinlikler arasında bir denge kurulmalı, Programa uymada kararlı davranmaya çalışılmalı, Program geniş kapsamlı küçük aşamalar şeklinde olmalı,
Etkin öğrenme için etkili dinleme şarttır. Olumlu bir tutum içinde dinlemek, Aktif dinlemek, Anlatılanlara ilişkin sorular geliştirmek, Önemli bilgiye işaret eden ipuçlarına dikkat etmek, Ders için ön hazırlık yapmak, Not almak şeklinde gerçekleşir.
Etkin öğrenme için etkili not tutma önemlidir. Etkili not almada şu hususlar göz önünde bulundurulmalı: Dersten önce hazırlanma Dersi dikkatli dinleme Önemli noktaları yakalamaya çalışma Dinleme ile not alma arasında bir denge kurma Kısaltmalar kullanma Soru sormak Dersten sonra alınan notları gözden geçirmek şeklinde etkili not alma gerçekleştirilir.
Etkin öğrenmenin değerlendirilmesi Etkin öğrenme ile gerçekleştirilen öğrenmelerin değerlendirilmesinde ,öğretmenlerin öğrenciler çalışırken yaptıkları gözlemler önemlidir. Bunun ışında test,kısa sınav,çalışma dosyası hazırlama ve projelerin değerlendirilmesi etkin öğrenmelerin değerlendirilmesinde kullanılır Eğer öğrencilere mutlaka sınav uygulanacaksa metin yazma ya da problem çözmeye dayalı olmalıdır çünkü ancak bu şekilde öğrenciler düşünme becerilerini derine yansıtabilirler.
Kaynakça: Eğitimde yeni yönelimler Özcan Demirel pagem yayıncılık 4.baskı 2010 Demirel,ö.Kurumdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme Pagem A Yayıncılık. Bilim Ve Teknik Nisan 1996 Boltaş Acar(1999) Üstün Başarı Remzi Kitap Evi Orhan Hançerlioğlu.Felsefe sözlüğü Remzi Kitap Evi