ÇOKLU ZEKÂ KURAMI ve KARİYER GELİŞİMİNE YANSIMALARI Nida Temiz Başkent Üniversitesi

Bir sorumuz vaaaarrrr…. MERHABA KATILIMCILAR! Bir sorumuz vaaaarrrr….

SORU: Kim Deli Kim Akıllı Kim Zeki Kim Gerizeki ?

KİM DELİ? KİM AKILLI? Ressam Uğur Yayla: tek ikmale kaldığı ders resim… Yılmaz Erdoğan: edebiyat öğretmenine göre başarısız… Darwin: doğaya ilgisi var diye ailesi korktu… İkbal Gürpınar: konuşamazsın diye dalga geçildi, bir süre kekemeledi… Einstein: geri zekalı olarak okuldan atıldı… Edison: sınıfta yumurta incelediği için öğretmeni özel eğitime alınmasını istedi…

ZEKANIN FORMLARI! 120 bağımsız faktör (Guilford) Soyut, Mekanik, Sosyal Zeka (Thorndike) Zihinsel yetenek olarak 13 farklı faktör (Thurstone) ‘Triarşik Zeka Kuramı’: Analitik, Yaratıcı, Pratik (Sternberg) EQ (Goleman) Çoklu Zeka Kuramı (Gardner) TEK TİP ZEKA ! ‘g’ faktörü (Spearman) IQ testleri (Binet; Simon; Eysenck; Jensen)

TEK TİP ÇZK Sabittir Sayısal olarak ölçülür Sınıflandırmak ve başarılarını tahmin etmek için kullanılır Zeki olanlar olmayanlar Sözel ve sayısal Geliştirilebilir Sayısal hesaplanamaz Çoğuldur Çeşitli yollarla sergilenir Sahip oldukları potansiyeli ortaya çıkarmak için kullanılır

ÇOKLU ZEKÂ KURAMI İki düşünce deneyimi ! 1- Zekayı tekil gören, IQ testleri ile ölçülebileceğine inanan düşünceyi unutalım! 2- Çeşitli çağlarda kültürler tarafından değer verilen rolleri düşünelim!

GARDNER’ A GÖRE ZEKÂ Tek bir faktörle açıklanamayacak kadar çok yeteneği kapsar. Bir ya da birden fazla kültürde değer bulan bir ürün ortaya koyabilme yeteneğidir. Gerçek hayatta karşılaştığı problemlere etkili ve verimli çözümler üretebilme yeteneğidir. Çözüme kavuşturulması gereken yeni veya karmaşık yapılı problemleri keşfedebilme yeteneğidir.

ÇOKLU ZEKÂLAR Sözel-Dilsel Zekâ (SD) Matematiksel-Mantıksal Zekâ (MM) Görsel-Uzamsal Zekâ (GU) Bedensel-Kinestetik Zekâ (BK) Müziksel-Ritmik Zekâ (MR) İçsel Zekâ (İÇ) Kişiler arası Zekâ (KA) Doğasal Zekâ (D)

ÇOKLU ZEKÂLAR SD: dil becerilerini kullanma MM: sayıları kullanma, mantıksal düşünme GU: görsel fark etme, zihinsel benzeştirme, uzamsal akıl yürütme MR: müziksel formları algılama,müzikle ifade BK: tüm bedeni ya da belli bir bölümü ile ifade İÇ: kendini tanıma, kendi hakkındaki bilgi ile uyumlu davranışlarda bulunma KA: çevresindeki insanları anlama, iletişim kurma D: canlıları, dünyayı tanıma, sınıflandırma YETENEĞİDİR.

SÖZEL DİLSEL ZEKÂ

SÖZEL DİLSEL ZEKÂ Yazılı ve sözlü iletişim Doğru telaffuz Yabancı dil Anlatma,dinleme,okuma Kelime oyunları

MATEMATİKSEL-MANTIKSAL ZEKÂ

MATEMATİKSEL-MANTIKSAL ZEKÂ Sayılar Matematik ve Fen Bilgisi Bilgisayar, puzzle Neden-sonuç Gruplama,sentez,analiz

GÖRSEL-UZAMSAL ZEKÂ

GÖRSEL-UZAMSAL ZEKÂ Sanat Hayal Resimler Görsel imgeler Görsel sunular

“Street painting” award Rated 88.9 (out of 100)

MÜZİKSEL-RİTMİK ZEKÂ

MÜZİKSEL-RİTMİK ZEKÂ Şarkılar Müzik aleti Çevresindeki sesler Mırıldanmak,eşlik etmek Çalışırken müzik

BEDENSEL-KİNESTETİK ZEKÂ

“Body painting” award Rated 86.6 (out of 100)

BEDENSEL-KİNESTETİK ZEKÂ Spor Hareket etmemek! Jest,mimik Parçalarına ayırmak Çamur,origami failed 1 failed 2

Special mention Rated 86.2 (out of 100)

KİŞİLERARASI ZEKÂ

KİŞİLERARASI ZEKÂ Yakın arkadaş Empati Sosyalleşme Başkaları Selam

Best “Human landscape” Rated 87.7 (out of 100)

İÇSEL ZEKÂ

İÇSEL ZEKÂ Bağımsız Duygular,düşünceler Kendine güven Zayıf ve güçlü yanlar Akıl danışmak!

Women’s best Rated 86.7 (out of 100)

DOĞASAL ZEKÂ

DOĞASAL ZEKÂ Doğa,hayvanlar Hayvan hakları Toprak,bitki Mevsimler,iklim olayları Çevre bilinci example 1 example 2

ÇOKLU ZEKA KURAMI’ NA GÖRE; Her birey çoklu zekalara sahiptir. Her bireyde söz konusu olan bu zekalar değişik düzeylerde bulunabilmektedir yani bazıları baskın bazıları az baskın olabilir. Çoklu zekalar beslenerek güçlendirilebilir ya da görmezden gelinerek zayıflatılabilir. Çoklu zekalar beyinde farklı alanlara yerleşmişlerdir, birlikte belirli bir uyum içinde çalışabilirler.

“Zeka, problemleri çözme ve bir veya birden fazla kültürde değer bulan bir ürün ortaya koyma yeteneğidir.” Howard GARDNER FRAMES OF MIND (1983)

IQ TABANLI ÇZK TABANLI ZEKİ Mİ? GERİ ZEKİ Mİ? IQ TESTİ BAŞARAMAZ, HİPERAKTİF,İÇİNE KAPANIK SÖZEL SAYISAL ÖĞRETME/N HANGİ TİP ZEKİ TÜM ZEKALARA BAŞARIR BIREYSEL FARK FARKLI ETKINLIKLER ÖĞREN(ME)Cİ

SÖZEL-DİLSEL ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Okuma,yazma,dinleme,anlatma Akrostiş Sözcük oyunları Slogan yaratma Hikaye tamamlama Tanımlatma Tartışma yapma Sunumlar yapma Rapor,makale,öykü,mektup,otobiyografi, senaryo,kitap, şiir çalışmaları Diyalog tamamlama Bulmaca hazırlama Münazara yapma

MATEMATİKSEL-MANTIKSAL ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Benzer/fark çalışması(venn şeması) Deneyler yapma Olay sıralama Sayı oyunları Formül oluşturma Neden-sonuç çalışması 5N 1K çalışması Mantık soruları cevaplama/hazırlama Kod oluşturma Yap boz oyunları Akıl yürütme Hipotez kurma Strateji oyunları

GÖRSEL-UZAMSAL ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Resimleme, boyama, çizme Hayal etme Kağıt katlama Fotoğraf çekme Üç boyutlu çalışmalar tasarlama,yapma Harita çalışmaları Görsel materyallerle çalışma Sonrasını tahmin etme, planlama Video kayıtları yapma Sanatsal geziler yapma

MÜZİKSEL-RİTMİK ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Besteleme, söz yazma Ritim tutma Enstrümanlarla örnekleme Şarkı söyleme Müzik dinleme Müzik ya da seslerle kodlama, hatırlama Dans etme Müzikallere, konserlere gitme Seslendirme, müziklendirme çalışmaları

BEDENSEL-KİNESTETİK ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Rol yapma Dramatize etme Sessiz sinema oyunu Canlandırma Atlayarak, zıplayarak, koşarak, yürüyerek çalışma/yapma Pandomim sergileme Beden dili kullanma Dans etme Maçlara gitme Jimnastik yapma Parçalarına ayırma Modelini yapma

DOĞACI ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Bitki yetiştirme Doğa gezileri düzenleme/yapma Hayvan bakma/sevme Doğadan örnekleme/ilişkilendirme/benzeşim kurma Doğayı gözlem,fotoğraflama Seyir defteri/hava durumu gözlem defteri tutma

KİŞİLERARASI ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Grup çalışmaları Paylaşım çalışmaları Empati çalışmaları Çatışma çözme çalışmaları Eşli oyunlar Sosyal sorunlara çözümler çalışmaları Etkili iletişim çalışmaları Öğretmen olma oyunu Takım çalışmaları, oyunları Dayanışma, işbirliği çalışmaları

İÇSEL ZEKAYA SESLENEN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Hedef oluşturma çalışmaları Bireysel plan çalışmaları Ben...cümleleri tamamlama Ayna çalışmaları Otobiyografi çalışmaları Sevdiğim, sevmediğim,yapabildiğim, başardığım ifadeli çalışmalar Bireysel çalışmalar

SİNYALLER KARALAMAAAAAA

SİNYALLER TUVALETE GİTMEEEEE

SİNYALLER KONUŞMAAAA

SİNYALLER MIRILDANMAAAA

SİNYALLER DIŞARI BAKMAAA

SİNYALLER HESAPLAMAAAA

SİNYALLER ARKADAŞINA SORMAAAA

SİNYALLER TEK BAŞINA DÜŞÜNMEEE

ÖNERİ KİTAPLAR… Howard Gardner

Prof.Dr.Ziya Selçuk, Hüseyin Kayılı, Levent Okut ÖNERİ KİTAPLAR… Prof.Dr.Ziya Selçuk, Hüseyin Kayılı, Levent Okut

ÖNERİ KİTAPLAR… Doç.Dr.Ahmet Saban

ÖNERİ KİTAPLAR… Kudret Eren Yavuz

ÖNERİ KİTAPLAR… Nida Temiz

ÖNERİ KİTAPLAR… Özgün Yayıncılık Matematik Dünyası 1 – 2 – 3 – 4 – 5 Nida Temiz Özgün Yayıncılık Matematik Dünyası 1 – 2 – 3 – 4 – 5 İlköğretim 1. kademe için

! CEVAP: Hepimiz zekiyiz ama hangi tip zeki!

İLETİŞİM  Nida Temiz Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi E-mail: nidatemiz@yahoo.com Tel: 0 312 234 1010 -1067 Kitap: KİMİM?1 ÇOKLU ZEKÂ KURAMI OKULDA ve SINIFTA Nobel Yayın

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER...