“Türkiye’de Yenilenebilir Enerji ve Yeşil Enerji Sertifikası Uygulamasına Geçiş Çalıştayı” T. Garanti Bankası A.Ş. Nisan 2006 Ankara / Türkiye
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
biz kimiz? Misyonumuz Vizyonumuz Özel bankalar içinde 1999 yılında kurulan ilk proje finansmanı departmanı olarak; yüksek kalitede ve likit varlık yaratabilecek portföy yaratmak. çeşitli yatırım projelerini finanse etmek üzere rekabetçi avantajlarımızı sürdürmek. sektördeki lider konumumuzu korumak. Vizyonumuz Yerel projelerde en iyi ve en aktif banka olmak ve proje finansmanı alanında liderlik konumumuzu sürdürmek.
biz kimiz? Bölüm ve Fonksiyonlar Proje Finansmanı Orta ve büyük ölçeklerdeki yatırımlar, satın alımlar ve enerji, ulaştırma, üretim, telekomünikasyon, gayrımenkul ve turizm sektörlerindeki özelleştirme projelerinin proje, nakit akış ve risk analizleri ile projeksiyonlarını yapmak. Alacak iskontosu ve gemi finansmanı gibi işlemlerde yapılandırılmış krediler sağlamak. İthalat Finansmanı Ülke Kredileri kapsamında makine, ekipman vb. ithalat finansmanında yerel garantör banka olmak. Yerel ithalatçılara Ülke Kredileri kapsamında alıcı ve satıcı finansmanına yönelik kredilerle ilgili danışmanlık hizmeti vermek. ABD menşeli GSM 102 programı kapsamındaki tarımsal ürünlerin ithalatı ile ilgili kredilere aracılık etmek. Sendikasyonlar Türkiye Hazinesi’nin garantör olduğu büyük tutardaki altyapı, enerji, baraj, otoyol gibi projelerle ilgili kredileri düzenlemek ve sendike etmek. Türk holding ve kuruluşları için sendikasyon kredileri düzenlemek.
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
yakın geçmişte neler yaptık ? “Uygun piyasa koşulları ve lider proje finansmanı ekibi olmanın avantajlarıyla, birçok önemli projeye finansör olarak imzamızı attık.” 2004 yılından bugüne kadar özellştirme projelerine yaklaşık 1,5 milyar $ finansman sağladık. Tüpraş (Garanti payı 400 mio $) ve Erdemir (Garanti payı 300 mio $) gibi en önemli ve en büyük özelleştirmelerde yetkilendirilmiş lider bankalardan biri olarak yer aldık. Türk Telekom’un satışı ile ilgili 1.4 milyar $’lık teminat mektubu sendikasyonunda 335 milyon $ ile bankalar arasında en yüksek katılımı sağladık. 3 milyar $’lık 2005 yılının ilk büyük özelleştirme projesi olan Istanbul Havalimanı İşletim Hakkı Devri özelleştirme projesinde 715 milyon $’lık toplam finansman ihtiyacının %50’sini karşıladık.
yakın geçmişte neler yaptık ? Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu kapsamında çimento, medya ve telekomünikasyon sektörlerindeki birçok özelleştirmenin ihale süreçleri tamamlanmadı. Tamamlanan ihalelerden en büyüğü olan Star TV’nin Doğan TV’ye direk satışındaki finansman ihtiyacı olan 200 milyon $’ı finanse ettik. Turkcell’in Ukrayna’daki iştiraki Astelit firması için talep edilen 150 milyon $’lık kredinin yetkilendirilmiş lider bankası olduk ve %50 finansmanını sağladık. Büyük Efes Oteli özelleştirme projesinde yetkilendirilmiş lider banka olarak gereken 82.5 milyon €’luk finansmanı sağladık. Türkiye’deki 39.2 MW ile en büyük kurulu güce sahip olan Manastır Rüzgar Santrali projesinin finansmanı için yetkilendirilmiş lider banka olduk (36 milyon €). En büyük gayrımenkul projelerinden biri olan Park Otel Rezidans ve Alışveriş Merkezi inşaatı projesine 45 milyon $ finansman sağladık. Gemi finansmanı projelerinde Türkiye’deki en aktif 3 bankadan biriyiz. Bugün itibariyle plasmanımız 251 milyon $’dır.
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
hangi sektörlerde yoğunlaştık? Enerji Telekomünikasyon Ulaştırma Demir, Çelik & Madencilik Gayrimenkul & Turizm
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji TÜPRAŞ Petrol Rafinerisi USD 1.800.000.000 Garanti’nin payı USD 400.000.000 Ocak 2006 MARE MANASTIR Rüzgar Santrali EUR 45.000.000 Kredi Tutarı EUR 36.000.000 Kasım 2005 Bursa Doğalgaz Doğalgaz Dağıtım USD 70.000.000 Garanti’nin payı USD 27.500.000 Nisan 2004 İÇDAŞ Termik Santral (Kömür) USD 51.425.000 Harici garanti USD 70.417.000 Nisan 2003
gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Telekomünikasyon TÜRK TELEKOM USD 1.400.000.000 Garanti’nin payı USD 335.000.000 Kasım 2005 TURKCELL Astelit - Ukrayna USD 150.000.000 Garanti’nin payı USD 75.000.000 Aralık 2005
gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Ulaştırma İstanbul Atatürk Havalimanı Terminal İşletmeleri & Yenileme USD 715.000.000 Garanti’nin payı USD 337.500.000 Aralık 2005 Ankara Esenboğa Havalimanı Terminal İnşaatı & İşletmesi USD 180.000.000 Garanti’nin payı USD 18.200.000 Mayıs 2005 Antalya Havalimanı Dış Hatlar Terminali İnşaatı & İşletmesi USD 87.450.000 Nisan 2004
gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Demir, Çelik & Madencilik ERDEMİR Entegre Düz ve Yassı Demir Üreticisi USD 1.620.000.000 Garanti’nin payı USD 300.000.000 Aralık 2005 ETİ ALÜMİNYUM Alüminyum Üreticisi USD 200.000.000 Garanti’nin payı USD 100.000.000 Haziran 2005 ETİ KROM Ferrokrom Üreticisi USD 58.000.000 Eylül 2004 KROMAN Demir Çelik Haddehane Yatırımı Finansmanı EUR 22.731.100 Ocak 2005
gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Gayrimenkul & Turizm Büyük Efes Hotel Hotel, Kongre ve Sergi Sarayı EUR 82.500.000 Ocak 2006 Park Hotel Konut & Alışveriş Merkezi Yatırımı USD 45.000.000 Haziran 2005 ATÜ Duty Free - İstanbul EUR 40.000.000 Aralık 2005 Unifree Duty Free EUR 20.000.000 Ocak 2005
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
enerji sektörü Son yıllarda Türkiye %7-8 büyüme oranı ile dünyada en hızlı büyüyen ülkelerden biri olmuştur. Bu büyüme hızını Türkiye’nin jeopolitik konumu ve potansiyel pazarı sağlamıştır. 2001 ve 2002 yıllarında yaşanan durgunluk sonrası artan ekonomik büyüme ve endüstriyel yatırımlar enerji ihtiyacını üst seviyelere çıkardı. Enerji sektöründeki liberalleşmeye rağmen arz talebi karşılamakta yetersiz kalmaktadır. Yapılan varsayımlar, enerji sektöründeki yatırımlar hız kazanmaz ve belli bir üretim seviyesi yakalanamaz ise 2009 yılında Türkiye’de ciddi boyutta enerji sıkıntısı yaşanacağını göstermektedir. Enerji yatırımları genellikle büyük tutarda yatırım ve uzun vadeli finansman ihtiyacı gerektirmektedir ve bu noktada bankacılık ve enerji sektörü biraraya gelmektedir. Garanti Bankası gerek üretim gerekse dağıtım tarafında enerji sektörüne finansman sağlayan en önemli bankalardan biridir. Haziran 2005 itibariyle toplam kurumsal krediler içinde enerji sektörünün payı %10’dur.
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
enerji ürünleri segmentasyonu Enerji projelerini 2 ayrı alanda takip ediyoruz; Enerji Dağıtım Projeleri Enerji Üretim projeleri Ocak 2006 itibariyle, TEDAŞ bünyesinde çalışan enerji dağıtım ünitelerinin özelleştirilmesini öngören Enerji Piyasası Kanunu’ndaki değişiklik kabul edildi ve onaylandı. Sözkonusu kanun prosedürlerinin tamamlanmasını takiben bu tür projelere uzun vadeli finansman sağlama konusunda son derece istekliyiz. Enerji üretim projelerinde yenilenebilir enerji projeleri uzun vadeli finansman sağlamak istediğimiz öncelikli projelerdir. Enerji Dağıtım Projeleri Enerji Üretim Projeleri
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
sizlere neler sunabiliriz? Özelleştirmeler, enerji sektöründeki liberalleşme için en önemli adım olacaktır. Garanti Bankası bu konudaki tecrübesi ve finansal gücüyle enerji dağıtım ve enerji üretim özelleştirme projeleriyle yakından ilgilenmektedir. Yenilenebilir enerji projelerinde (su ve rüzgar) önemli bir artış sözkonusudur. Doğalgaz ile ilgili problemler nedeniyle kömür bazlı enerji üretim projelerine bir yönelme olacaktır. Arz ve talep varsayımları Hazine garantili yatırımları ve yap-işlet-devret projelerini yeniden cazip hale getirebilir. Garanti Bankası tüm bu konulardaki tecrübesi ve finansal gücüyle yatırımcılara uzun vadeli finansman sağlamaya hazırdır. Özelleştirme ve Satın Alım Projeleri Özel Sektör Enerji Projeleri Devlet Sektörü Enerji Projeleri
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
enerji projelerindeki riskler ve alınacak önlemler Tamamlanma Riski Projenin teknik olarak yapılabilirliliği. İnşaat firmasının performansı. Yeterli finansman kaynağı ve uygun maliyet yapısı. Önlem Anahtar teslim kontratlar, ceza hükümleri ve garantiler. Bağımsız teknik danışmanların teftiş ve danışmanlığı. Kredi ve özsermaye taahhüt anlaşmaları. Tedarikçi Riski Tedarikçilerin teknik ve finansal kapasiteleri. Fiyat dalgalanmaları. Uzun vadeli tedarikçi kontratları. Alternatif kaynakların varlığı.
enerji projelerindeki riskler ve alınacak önlemler Satış Riski Alıcıların teknik ve finansal kapasiteleri. Fiyat dalgalanmaları. Önlem Satış anlaşmaları. Alternatif alıcıların varlığı. Operasyon, Bakım ve Muhafaza Riskleri İşleticinin teknik ve deneyim ve bilgi düzeyi. Operasyon, bakım ve onarım anlaşmaları. Finansörün işe müdahale hakkı (step-in rights).
enerji projelerindeki riskler ve alınacak önlemler Çevre Riskleri Çevresel Etki Değerlendirme kural ve standartlarında ihlal. Önlem Çevresel özen ve gerekli araştırmalar. İşletmeciler, yatırımcılar ve inşaat firmalarının taahhütleri. Mevcut Yasa Riski Mevcut yasaya uygunluk. Yasada olabilecek değişiklikler. Yapılan anlaşmaların hukuksal uygunluk ve geçerliliği. Yasal durum tespiti (due diligence). Bağımsız yasal danışmanlık.
enerji projelerindeki riskler ve alınacak önlemler Finansal Riskler Devalüasyon, enflasyon, faiz ve likidite riski. Ürün ve hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalar. Önlem Faiz ve kur riskini azaltacak anlaşmalar (Hedging). Hammadde ve ürün fiyatlarınındaki dalgalanmaları azaltacak anlaşmalar (Hedging). Yatırımcı Riskleri Yatırımcının sorumluluklarını yerine getirmemesi. Yatırım ve işletme döneminde yatırımcının projeden nakit çekmesi. Yatırımcılar arasında anlaşmazlık. Yeterli özsermaye seviyesi (min. 30%) Kar dağıtımı ve nakit akış sınırlamaları. Teknik danışmanlık ve finansörün işe müdahale hakkı (step-in rights).
ajanda Garanti Bankası’nda “Proje Finansmanı” Biz kimiz? Yakın geçmişte neler yaptık? Hangi sektörlerde yoğunlaştık? Gerçekleştirdiğimiz önemli projeler Enerji sektörü Enerji ürünleri segmentasyonu Sizlere Neler Sunabiliriz? Enerji Projelerindeki Riskler / Önlemler Stratejimiz
stratejimiz Özel sektör enerji yatırımlarını finanse etmek konusundaki yoğun ilgimizi sürdürecek ve finansal piyasalardaki lider konumumuzu koruyacağız. Müşterilerimizin bölgesel enerji yatırımlarını takip ederek, gerekli finansman desteğini sunmayı ve yine bu konuda önemli bir yer edinmeyi hedefliyoruz.