LİNUX İLE İLGİLİ KAVRAMLAR, MASAÜSTÜ VE UYGULAMALARI BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 223 AĞ İŞLETİM SİSTEMLERİ DERSİ LİNUX İLE İLGİLİ KAVRAMLAR, MASAÜSTÜ VE UYGULAMALARI Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

Masaüstü Ortamı Masaüstü ortamı demek sizin bilgisayarınızda işlemleri yaparken işletim sisteminizdeki çalışan uygulamaları ve diğer tüm işleri yöneten programlar bütünü demektir. Bilgisayarınızı açtıktan sonra sizi karşılayan grafiksel arayüz, masaüstü ortamının ta kendisidir. İçerisinde simgeler, araç çubukları, dizinler, pencereler, duvar kağıtları ve sürükle bırak gibi kolaylaştırıcı yetenekleri barındırır.

Linux Masaüstü Ortamının Özellikleri Değişik pencere yöneticileri (KDE, GNOME, vb) kullanabiliyor. Tek bir görünüş ve pencere sistemine saplanıp kalmıyorsunuz. Çok geniş bir yelpazede hızlı geliştirilen özgür yazılım desteği var. Her gün onlarca linux programının yeni sürümü piyasaya çıkıyor. Linux'ta virüs neredeyse yok. Aldığınız bir e- posta'nın üzerine iki kere tıkladınız diye, tüm bilgisayara virüs bilgisayarınız dağılmıyor.

Linux Sistemlerin Windows Uyumluluğu Linux, Windows ile aynı bilgisayara kurulabiliyor. Bilgisayar açılırken hangi işletim sisteminden açacağınızı seçebiliyorsunuz. Linux, Windows serisinin kullandığı tüm dosya sistemlerini tanıyor (FAT16, VFAT, FAT32, NTFS, Joliet, vb). Microsoft Ağı'na tam entegre olabiliyor. Tüm Windows bilgisayarlarla beraber Ağ Komşularında yer alabiliyor, hatta bir Windows ağının yöneticiliğini bile yapabiliyor. StarOffice / OpenOffice / KOffice ofis paketleri Word (.doc), Excel (.xls), Powerpoint (.ppt) dosyalarını açabiliyor.

Linux Masaüstü Ortamları Fedora ile gelen varsayılan masaüstü ortamı GNOME’dur. Bunun dışında KDE de dağıtımla birlikte gelir.

GNOME ve KDE arasındaki farklar KDE'nin farklı bir çok seçenek ve fonksiyonla birlikte gelmesi gelmektedir. GNOME ise tam tersine kullanıcın işine yarayacak en temel halde basit bir arayüz sunmayı amaçlamaktadır. KDE C, C++ platformunda geliştirilmişken GNOME arayüzü C, C++, JAVA platformunda geliştirilmiştir. Bu yüzden GNOME’ un grafiksel özellikleri KDE’ ye göre daha güçlüdür.

GNOME Özellikleri Üst panelde menüler, kısayollar ve uygulamacıklar bulunur. Panel üstüne sağ tıklanıp Add to Panel seçeneği ile kısayol veya uygulamacıklar eklenebilir. Menüye Alt+F1 tuş kombinasyonu ile ulaşılabilir. Alt panelde açılan uygulamalar ve Sanal Masaüstü bulunur. Sanal Masaüstleri pencerelerin dolmasını engeller.

Ayarlar: Klavye Desktop -> Preferences ->Keyboard sekmesi tıklanarak klavye ile ilgili ayarlar yapılabilir

Ayarlar: Fare Desktop -> Preferences ->Mouse sekmesi tıklanarak fare ile ilgili ayarlar yapılabilir

Ayarlar: Tema Desktop -> Preferences ->Theme sekmesi tıklanarak temalar arasında geçiş ve temalarda değişiklik yapılabilir

Ayarlar: Arkaplan Desktop -> Preferences -> Desktop Background Arkaplan ile ilgili değişiklikler yapılabilir

GNOME Araçları: Metin Düzenleyici (gedit) Applications -> Accesories -> Text Editor Aynı anda birden fazla dosya açabilir, renklendirme yapar.

GNOME Araçları: Hesap Makinası Applications -> Accesories -> Calculator

GNOME Araçları: Sistem Monitörü Applications -> System Tools-> System Monitor Çalışan programlar incelenebilir veya durdurulabilir.

GNOME Araçları: Paket Yöneticisi Applications -> System Tools-> Add/Remove Applications Kurulu Paketler görülebilir, listelenebilir, veya yeni paketler kurulabilir

OpenOffice OpenOffice.org (OO.o veya OOo) açık kaynak kodlu bir büro yazılımları topluluğudur. Bir sözcük işlemcisi, hesap tablosu, sunu, vektörel çizim, ve veritabanı programı içerir. Birçok farklı platform için uygundur; Microsoft Windows, Unix temelli işletim sistemleri (Solaris ve Linux vb.) ve MAC OS X gibi. Microsoft Office ve OpenDocument standartını destekler, ücretsizdir.

OpenOffice Sözcük İşlemci   Sözcük İşlemci Microsoft Word benzeri işlevi vardır. Ayrıca ek bir program gerektirmeden PDF dosyası oluşturabilir veya HTML belgelerinizi sunduğu WYSIWYG bir ortamda düzenleyebilirsiniz. Hesap Tablosu Microsoft Excel'e benzeye bir hesap tablosu programıdır. Hesap tablosu Excel'in sahip olmadığı bazı olanaklara da sahiptir. Örneğin tablolarınız direk PDF dosyası olarak yaratmanıza olanak sağlar. Sunum Microsoft PowerPoint'e benzer bir sunum programıdır. Ayrıca sunumları Adobe Flash (SWF) dışa aktarma ve Flash yüklü bilgisayarlarda oynatma yeteneğine de sahiptir. Sunumları PDF olarak dışa aktarma yeteneklerini de içerir. Veritabanı Microsoft Access'e benzer bir veritabanı programıdır. Çizim CorelDRAW gibi bir vektörel grafik editörüdür. Scribus ve Microsoft Publisher gibi masaüstü yayıncılık programları ile benzer özelliklere sahiptir. Denklem Düzenleyicisi Matematik formülleri yaratmak ve düzenlemek için bir araçtır. Microsoft Denklem Düzenleyicisi'ne benzer. Formüller diğer OpenOffice.org programlarının içine gömülebilir.

GIMP GIMP= GNU Image Maniplation Program (GNU Görüntü İşleme Programı ) Linux altındaki en gelişmiş serbest yazılım grafik programıdır. Ayrıca Photoshop kullanıcılarının GIMP ile rahat edebilmesi için bir de GIMPshop vardır. Böylece GIMP, Photoshop'a benzetilir.

Pidgin Pidgin (önceki adıyla Gaim) çok-platformlu (Linux, BSD, MacOS X, Windows), GNU Genel Kamu Lisansı ile lisanslanmış bir anında mesajlaşma yazılımıdır.

Evolution En çok tercih edilen e-posta okuyuculardandır. Sisteminize Gnome'u komple yüklemişseniz Evolution'da sisteminize yüklenmiş olacaktır. Evolution e-posta okuyucusu olarak görev yapabilmenin yanında, takvim, adres, organizasyonel işleri belirleme, takip etme vb. gibi işlemleride yapabilir.

XMMS X Multimedia System (XMMS) pek çok UNIX uyumlu işletim sisteminde çalışan, Winamp'a oldukça benzeyen ve Winamp'ın Classic versiyonun deri kabuklarının da uygulanabildiği, özgür bir müzik çalma programıdır.

Diğer bazı Uygulamalar Gnome ile birlikte gelen bazı uygulamalar: Archive Manager – Arşiv Yöneticisi Gnome Meeting – VOIP destekli iletişim Mozilla Firefox – Web tarayıcısı Nautilus – Dosya Yöneticisi Rhythmbox – Müzik yönetim yazılımı Totem – Video Oynatıcısı Azureus: Dosya Paylaşımı Programı Xine: Multimedia dosyalarını oynatabilen gelişmiş uygulamadır

SORULAR?

Referanslar www.fatih.edu.tr/~gulshatk/linux/I-1%20giris%20ve%20masaustu.ppt http://www.ankaraegitici.net/files/dokuman/sistem/linux.ppt