12/12/2006 1/33 Sümer Halı 125. Yıl Etkinliği Doç. Dr. Yusuf BALCI Türk Patent Enstitüsü Başkanı Sınai Mülkiyet Hakları ve Türk Halıcılığı

12/12/2006 2/33 Saygıyla Anıyoruz… Doğumunun 125. Yılında Aziz Atatürk’ü

12/12/2006 3/ Yıl Etkinliklerinde TPE •TPE’de Gerçekleşen Etkinlikler (30-31 Ekim 2006) –Anıtkabir Ziyareti –Atatürk Konulu Multivizyon ve Film Gösterimi –Fotoğraflarla Atatürk Sergisi –“İçimizden Biri Atatürk” Konferansı – Prof.Dr. İlknur G. KALIPÇI –TPE Halkoyunları Ekibinin Gösterisi –TPE THM Korosunun Konseri •TOBB-ETÜ “Türk Teknolojisinin Dünya Teknolojisi İçindeki Yeri Sempozyumu”nda AR-GE’nin Teşviki ve Finansmanı Paneline katılım (10 Kasım 2006) •Sümer Halı Etkinliği

12/12/2006 4/33 İçerik •Fikri ve Sınai Mülkiyet Kavramları •Türk Halıcılığının Genel Durumu •Sınai Mülkiyet Hakları Açısından Türk Halıcılığı •Öneriler

12/12/2006 5/33 Fikri Mülkiyet İnsan düşüncesinin ürünü olan yeniliklerin sahiplerine verilen haklardır. • Fikir ve Sanat Eserleri (Telif) • Sınai Mülkiyet Hakları

12/12/2006 6/33 Sınai Mülkiyet •Patentler ve faydalı modeller •Markalar •Coğrafi işaretler •Endüstriyel tasarımlar •Entegre devre topografyaları

12/12/2006 7/33 Patent •Buluşu açıklaması karşılığında başvuru sahibine buluşun kullanımı için belirli bir süre ile verilen hak. •Dünyada yıllık artış %5 - %10 aralığındadır. •Ülkemizde son iki yıl üst üste %50’yi aştı.

12/12/2006 8/33 Marka •Bir işletmenin mal veya hizmetlerinin diğerlerinden ayırt edilebilmesini sağlayan ve baskı yoluyla yayınlanabilen her türlü işarettir. •Bu yıl 70 bin başvuru beklenmektedir. •Türkiye, Avrupa’da ilk ÜÇ içindedir.

12/12/2006 9/33 Endüstriyel Tasarım •Bir ürünün, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütündür. •Tescil edilen tasarım sayısı %56 artışla ulaştı. •Avrupa’da ilk ÜÇ ülke arasındayız.

12/12/ /33 Coğrafi İşaret •Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir. • arasındaki sekiz yıllık dönemde 59 olan tescilli Coğrafi İşaret sayısı %41 artarak 83’e ulaştı. •93 müracaat ile ilgili işlemler devam etmektedir.

12/12/ /33 Sınai Mülkiyetin Önemi •Yeni fikirler ödüllendirilmekte ve yeniliklere basamak oluşturulmaktadır. •Bunun sonucu ise ekonomik ve teknolojik gelişmedir.

12/12/ /33 Tek Yetkili Kurum

12/12/ /33 Türkiye’de Sınai Mülkiyet •1871 tarihli Alameti Farika Nizamnamesi •1879 tarihli İhtira Beratı Kanunu •1995 yeni mevzuat (Coğrafi İşaretler ve Endüstriyel Tasarımlar korunmaya başlandı)

12/12/ /33

12/12/ / Yıl Etkinlikleri •“Türkiye’de ve Dünya’da Sınai Mülkiyet Korumasının Tarihi” konulu Konferans •Türk Patent Ödülleri 2006 •Marka Kültürü Konferansı (Halıcılık) •Coğrafi İşaretler Sergisi (Sümer Halı) •Sınai Mülkiyet Yayınları

12/12/ /33 Türk Halıcılığının Durumu •Dünya tarihinde 3000 yıldır temel yapısı değişmeden kalan ürün el halısıdır. •Halıcılık Türklerin en eski el sanatlarından biridir. •Sektör, makine ve el halıcılığı olarak ikiye ayrılmaktadır.

12/12/ /33 Makine Halıcılığında Durum •Makine Halılarında sektördeki önemli problemler; –Ucuz ve markasız taklit halı ithalatı, –Eski teknolojiye sahip makine ithalatı •Rakip ülkeler; Belçika, ABD, Hollanda, İran, Almanya ve İtalya

12/12/ /33 El Halıcılığında Durum •Dünya el halıcılığı pazarında İran, Hindistan ve Pakistan öne çıkan ülkelerdir. •İran tarafından stratejik ürün olarak görülmektedir.

12/12/ /33 El Halıcılığında Durum •El halılarımızın Uzakdoğu’da taklit edilmesi, •Taklit halıların Türkiye ve dünyada Türk El Halılarıymış gibi pazarlanması.

12/12/ /33 Sınai Mülkiyet Açısından •24 adet tescilli coğrafi işaret •HEREKE İPEK EL HALISI •HEREKE YÜN İPEK EL HALISI •HEREKE YÜN EL HALISI •SİMAV EL HALISI •BÜNYAN EL HALISI •SİVAS EL HALISI •TAŞPINAR EL HALISI •KARS EL HALISI •TÜRKMEN EL HALISI •PAZIRIK EL HALISI •YUNTDAĞI EL HALISI •SÜMER KARS EL HALISI •KULA EL HALISI •BERGAMA EL HALISI •MİLAS EL HALISI •DÖŞEMEALTI EL HALISI •YAĞCIBEDİR EL HALISI •YAHYALI EL HALISI •ÇANAKKALE EL HALISI •GÖRDES EL HALISI •İNCE ISPARTA (HASGÜL) EL HALISI •JİRKAN KİLİMİ •EŞME-YÖRÜK KİLİMİ •SÜPER İNCE KİLİM

12/12/ /33 Coğrafi İşaret (SMH) İhlalleri •Gerçeğe aykırı beyan •Hak sahibi olmadığı halde işlem yapma •Tecavüz

12/12/ /33 •Hapis cezası 1-2 yıl veya •Para cezası – Bin YTL veya •Her ikisi Gerçeğe Aykırı Beyan

12/12/ /33 •Hapis cezası 2-3 yıl veya •Para cezası – Bin YTL veya •Her ikisi Hak Sahibi Olmadığı Halde İşlem Yapma

12/12/ /33 •Hapis cezası 2-4 yıl veya •Para cezası – Bin YTL veya •Her ikisi, ayrıca işletmenin en az bir yıl kapatılması ve aynı süre ticaretten men Tecavüz

12/12/ /33 •Fikri ve Sınai Hak Mahkemeleri (İhtisas) •Ankara, İstanbul ve İzmir (10 hukuk ve ceza) Görevli Mahkeme

12/12/ /33 Uluslararası Koruma •Marka, patent ve tasarımlar gibi uluslararası bir tescil sistemi coğrafi işaretler için söz konusu değildir. •DTÖ çerçevesinde 2001 yılında gerçekleşen Doha Bakanlar Kurulunda; –Şarap ve alkollü içeceklere yönelik çok taraflı bildirim ve kayıt sisteminin oluşturulması –Şarap ve alkollü içeceklere tanınan ilave korumanın diğer ürünlere de genişletilmesi gerekli çalışmaların yapılması kararlaştırılmıştır.

12/12/ /33 Uluslararası Koruma •Bu alanda ülkeler arasında iki görüş mevcut; –Geniş coğrafi işaret yelpazesine sahip ülkeler, bildirimler ile oluşturulacak listedeki ürünlerin kapsamlı bir şekilde korunması için zorlayıcı hükümler getirilmesini, –Diğer ülkeler ise, kurulacak sistemin bir veri tabanı şeklinde tasarlanmasını ve sisteme katılımın gönüllük esasına dayanmasını savunmaktadırlar.

12/12/ /33 Uluslararası Koruma •Ülkemiz görüşü, –Bu alanda, şarap ve alkollü içecekler ile diğer ürünler arasındaki ayrımın kaldırılması, –Oluşturulacak sistemden tüm coğrafi işaretlerin yararlanması şeklindedir.

12/12/ /33 Uluslararası Koruma •Halıcılık açısından yaşanan taklit sorunun bütün ürünler için getirilecek bir mekanizma ile önlenmesi mümkün olabilecektir.

12/12/ /33 Endüstriyel Tasarım Açısından •Desen koruması için Endüstriyel Tasarım önemlidir. •Ülkemizde itiraza dayalı incelemesiz tescil sistemi vardır. •İtiraz ücreti 30 YTL’dir. •İtirazlar Enstitü tarafından incelenir. •İtirazın haklı bulunması durumunda itiraz ücreti iade edilir.

12/12/ /33 Etkin Koruma •Gümrük, Emniyet ve Mahkemelerin etkin çalışması gereklidir. •Sınai mülkiyet hakları konusunda bu kurumların personeline çeşitli eğitimler verilmektedir. •Böylece, Gümrük ve Emniyet personelinin taklit ve sahte ürünlere karşı bilinç düzeyi artmıştır.

12/12/ /33 Öneriler •Sahte ve taklit ürünlere karşı Gümrük, Emniyet ile koordinasyon sağlanması •Endüstriyel Tasarım itiraz hakkının kullanılması •Özgün tasarımların teşviki ve tescili •Makine halıcılığı için markalaşma ve yeni teknoloji üretimi (patent)

12/12/ /33 Dikkatiniz ve ilginiz teşekkürler... Doç. Dr. Yusuf BALCI TPE Başkanı