Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal COĞRAFİ VERİ PORTALI GeoPortal Etem AKGÜNDÜZ Daire Başkan V. eak@ormansu.gov.tr

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal INSPIRE İLKELERİ INSPIRE girişimi, mekansal bilginin erişimi ve kullanımı için aşağıdaki ilkeleri temel alan Avrupa Mekansal Veri Altyapısı’nın oluşturulmasını tetikleyerek mevcut şartları geliştirmeyi hedef alır:   Veri bir kere toplanmalı ve en yararlı olabileceği seviyede tutulmalıdır. Avrupa’dan farklı kaynaklardan elde edilen ve farklı görünen mekansal bilginin birleştirilmesi sağlanmalı ve bu bilgi birçok kullanıcı ve uygulama ile paylaşılmalıdır. Tek bir seviyede toplanmış verinin tüm diğer seviyeler arasında da paylaşılması sağlanmalıdır, örneğin detaylı araştırmalar için detaylı bilgi, stratejik amaçlar için genel bilgi olarak. Tüm seviyelerde iyi yönetim için ihtiyaç duyulan coğrafi bilgi fazla olmalıdır ve gerçek kullanım amaçlarını kısıtlamayacak şartlarda geniş ölçüde kullanılabilir olmalıdır. Hangi coğrafi bilginin kullanılabilir olduğu, belirli bir kullanım için ihtiyaçları karşıladığı ve hangi şartlarda temin edilip kullanılabileceği gibi bilgilere kolay erişilebilmelidir. Coğrafi veri farklı durumlara göre görüntüleneceği ve kullanıcı-dostu bir yolla seçileceği için kolay anlaşılır ve kullanılır şekilde hazırlanmalıdır.

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTALIN AMACI Fiziksel olarak farklı ortamlarda bulunan coğrafi verilerinin ve coğrafi veriye ait metaveri bilgilerinin INSPIRE, ISO ve diğer standartlara uygun olarak, ortak bir altyapı üzerinden kullanıcılara sunulmasıdır. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal NE SAĞLAR ? Veri kullanıcıları ile konumsal verinin üretildiği ve servislerle sunulduğu sorumlu kurumların eşgüdümlü olarak çalışmalarını ve böylelikle zaman kaybını ve verinin tekrarlı üretimini engeller. Veriyi üretenlerin, verinin en güncel sürümünün kullanıcılarla veri bütünlüğünü koruyarak paylaşımını sağlar. Mevcut veri ve konumsal  hizmetlere sağlanan veri arama teknolojileri ile erişimini sağlar Kullanıcıların kendi konumsal veri ve servislerine ait veri tanımlamalarını etkin ve kolay kullanımlı araçlar ile yönetmelerini sağlar. GeoPORTAL Görüntü Keşif Geoportal İndirme Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL NEDİR? COĞRAFİ VERİ; Yeryüzü üzerindeki doğal ve yapay detaylara ilişkin, belli bir referans sistemindeki konum koordinatları ile ifade edilen mekansal(grafik) veriler ve bunlara ait tanımsal(öznitelik) verilerden oluşur. COĞRAFİ VERİ INSPIRE VERİ MODELİ METAVERİ (METADATA) METAveri; Veri katmanlarına ait oluşturan kişi bilgisi, projeksiyon, koordinat sistemi, ölçek, format gibi verilerden oluşan veri hakkındaki bilgidir. InspIre veri modeli; GEOPORTAL Inspire direktifleri ile yayımlanmış olan metaveri ve coğrafi veri modelini içermektedir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL ETKİLEŞİMİ Bulma GeoPortal veri GIS Server GeoPortal Metadata Kayıt Arama Tüketiciler Üreticiler Görüntüleme/erişim Üretme GeoPortal veri Kullanma GeoPortal veri Veri Erişimi GIS Desktop Other GIS GIS Desktop Other GIS Browser Open APIs Veri Erişimi Veri sağlayıcılar Sunma GeoPortal veri OGC Servisleri Inspire Servisleri Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL SİSTEM MİMARİSİ Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL SİSTEM MİMARİSİ Genel Kullanıcılar Servis Sağlayıcıları Veri Sahibi GIS İşlemleri Web Uygulamaları CBS İşlemleri Profesyonel Kullanıcılar Hedef INSPIRE VeriModeli Kurumiçi Veri Modeli INSPIRE Modele Dönüşüm Masaüstü CBS Mobil Uygulamalar INSPIRE Görüntü Servisleri INSPIRE İndirme Servisleri INSPIRE Dönüşüm Servisleri Web Uygulamaları Coğrafi Veritabanı Tarafından Desteklenen Web Siteleri Standart Servisler Avrupa Komitesi Raporlama Görevleri Desteklenen Sitelerden Raporlama Verilerin Uyumlaştırılması Web Uygulamaları Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

GEOPORTAL ÇALIŞMA YÖNTEMİ Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Paydaş Kurum Uygulamaları ve Veri Üretimi Dönüşüm ve Veri İndirme Modülleri Harita Görüntüleme Modülü Metada Yayınlama, Düzenleme, Arama, Yönetme Modülleri GeoPortal Inspire VT CBS Uygulamaları Veri Üretimi ve Servisler Intranet, Internet Kullanıcılar Paydaş Kurum Servisleri (WMS,WFS,WCS) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Dönüşüm ve entegrasyon

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Geoportal Web Uygulaması Metadata Arama Metadata Düzenleme Metadata Yönetimi Coğrafi Veri Kataloğu (Geokatalog) Coğrafi Veri Indirme Harita Görüntüleyici Güvenlik Yönetimi Kullanıcı Yönetimi Servis İzleme Veri Üretim ve Entegrasyon FME INSPIRE için FME çözümü Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Metadata Arama Sisteme kayıtlı olan mekansal veri setleri ve mekansal veri servisleri içerisinde; Coğrafi alan Veri kategorisi (idari alanlar, vb. ) Veri döküman türü (dataset,harita servisi) Coğrafi özellik (nehir,orman vb. ) Anahtar kelimeler ile arama yapılabilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Metadata Düzenleme Geoportal üzerinden servis, veri ve verisetlerinize; metadata düzenleme aracı ile içeriğe karşılık gelen INSPIRE / ISO standartlarına uygun metadatalar oluşturabilir. Daha önceden oluşturulmuş metadataların ISO/INSPIRE metadata standartlarına uygunluğunu doğrulatabilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Metadata Yönetimi Sisteme kayıtlı tüm metadata kayıtlarına, gelişmiş sorgu parametreleri ile erişerek, metadata içeriğinin; Doğruluğu Standartlara uygunluğu Kalitesi Sahipliği (oluşturan kişi bilgisi) Bilgilerini görüntüleyebilir, gerektiğinde güncellenebilir ya da silinebilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Coğrafi Veri Kataloğu (Geokatalog) ISO 19115 ve ISO 19119 metadata standardında belirtilen konu başlıklarına, Metadataların temsil ettiği veri döküman türlerine, Yöneticiler tarafından oluşturulan özel kriterlere, göre arama yapılabilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Coğrafi Veri İndirme INSPIRE veri indirme ve dönüştürme servis standartlarında belirtilen özellikler ve kurallar çerçevesinde, dönüşüm vb. gerekli coğrafi işlemleri yaparak; sistemde bulunan vektör ve raster tipindeki verileri, .dxf, .gdb, .shp vb. yaygın coğrafi veri formatlarında, lokalde bulunan bilgisayara indirilmesini sağlar. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Harita Görüntüleme Sistemde sunulan coğrafi harita servislerinin dışında, WMS standartlarında yayınlanan herhangi bir coğrafi harita servisi interaktif harita üzerine eklenebilir. Uygulamaya eklenen servislere ait veriler Google, Bing Maps ve Esri altlık haritaları üzerinde görüntülenerek, karşılaştırma vb. analizler yapılabilir. Uygulama üzerindeki ölçüm,tanımlama, vb. temel haritacılık araçları yardımıyla gelişmiş haritacılık analizleri yapabilir Anahtar kelime ve coğrafi filtre tanımlanarak, metadata araması yapılabilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Kullanıcı Yönetimi Mail, telefon, vb. İletişim bilgilerini belirterek, kayıtlı kullanıcı rolünde sisteme otomatik kaydınızı yapabilirsiniz. Sisteme kayıtlı tüm kullanıcılara ait telefon, mail, vb. İletişim bilgilerini görüntüleyebilir Kullanıcıları, sistem içerisinde farklı yetkilerle tanımlanmış olan 3 ana rol ( kullanıcı, servis sağlayıcı, yönetici ) ile eşleştirebilirsiniz Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ Güvenlik Yönetimi Sistemde tanımlı veri servislerine ve iç yada dış bağlantı adreslerine (URL ) kişi – rol - grup bazlı gelişmiş erişim kurallar tanımlayarak, sistem kaynaklarının yetkisiz kişilerce kullanılmasını engelleyebilirsiniz. Servisler üzerine zaman kısıtı tanımlayarak servisin erişilebilirliğini belirli saatler arasında yalnızca istenilen kullanıcılara açabilirsiniz. Servisler üzerinde coğrafi kısıtlamalar tanımlayarak kullanıcıların tanımlanan alan dışındaki verilere erişmesini düzenleyebilirsiniz. Yayınlanan harita servisleri üzerine kurumun logosunu ekleyerek veri üzerinde telif hakkınızın korunmasını sağlayabilirsiniz. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal GEOPORTAL BİLEŞENLERİ İzleme Servisi Sistemde kullanılan servislerin Kapasite Erişilebilirlik Performans yönünden durumlarını çevrimiçi olarak izleyebilir. Geçmiş döneme yönelik servis izleme raporlarını oluşturabilirsiniz. Servislerde yaşanabilecek olası çökme vb. durumlarda, yetkililere sistem tarafından e-posta gönderilir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal ÇOB Geoportal INSPIRE Çözüm Modeli GEOPORTAL INSPIRE ÇÖZÜM MODELİ Kullanıcılar Kurumsal Bilgi Sistemleri INSPIRE Birleştirme Merkezi – Veri Modelleri ve Web Servisleri Dahili Bilgiler/Hafıza Sistemleri European SDI Dönüşüm ve Entegrasyon INSPIRE Standartları Veri Kaynaştırma Bireysel Durum INSPIRE Kapısı Dinamik Kullanım Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Meta Data Meta Data Meta Data TAKBİS Orman ve Su İşleri Bak. Meta Data Tarım Bak. MTA GIS Portal Meta Data Http://www.mta.gov.tr/xservis Http://www.mta.gov.tr/xservis Http://www.takbis.gov.tr/xservis Http://www.takbis.gov.tr/xservis Http://www.cevreorman.gov.tr/xservis Http://www.cevreorman.gov.tr/xservis Http://www.tarim.gov.tr/xservis Http://www.tarim.gov.tr/xservis Http://www.diger.gov.tr/xservis Http://www.diger.gov.tr/xservis Http://www.digersistemsiz.com.tr/xservis Http://www.digersistemsiz.com.tr/xservis MetaData Kataloğu Uygulama/Analiz Sonucu Çıkan Ürün Arama Sonucu Bulunan Servis Adresleri Meta Data Diğer sistemsiz... Meta Data Diğer... Lokal Veriler Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal Türkiye Kurumsal Servis Hattı TARIM BAKANLIĞI KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI ORMAN ve SU BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ (INSPIRE) ÇEVRE ve ŞEH. BAKANLIĞI Modül Modül Modül Modül Servisler Servisler Servisler Servisler Servisler T Ü R K İ Y E K u r u m s a l S e r v i s H a t t ı Servisler Servisler Servisler Servisler Modül Modül Modül Modül SAĞLIK BAKANLIĞI MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI BELEDİYELER DİĞER KAMU KURUMLARI Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal Avrupa Birliği Servis Hattı BELÇİKA ALMANYA FRANSA I N S P I R E İSPANYA İTALYA TÜRKİYE Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal TAKDİR 19.12.2011 tarihinde TBMM’de yapılan e-TR 2011 ödüllerinde Kamudan Kamuya dalında finale kalarak en iyi ikinci uygulama seçilmiştir. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı GeoPortal SONUÇ Günümüzde bilginin koordineli üretimi, güncellenmesi, paylaşımı ve kullanımı, önemli bir gereksinim olmuştur. Veri kaynaklarının farklı ortamlarda yer alması, aynı verinin farklı formatlarda ya da öznitelik bilgisinde tutulması ise kaynaklara erişimi herkes için sorun haline getirmektedir. Bu problem doğrultusunda, geoportal mimarisi önemli bir çözüm getirerek, verinin erişebilirliğini ve paylaşımını kolaylaştıracaktır. http://geoportal.ormansu.gov.tr Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı