Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve İlgili Uygulamalar Elif FERDAL KARAKAŞ Grup Başkanı Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı 18.01.2014

SUNUM PLANI Türkiye’nin Enerji Görünümü Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Yasal Mevzuat ve YEK Destekleme Mekanizması 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler

Türkİye’nİn Enerjİ görünümü Dünya’nın 18. büyük ekonomisi. Avrupa’nın 6. büyük ekonomisi/elektrik piyasası. Yıllık ortalama elektrik talebi artışı % 6-7. (2012 : % 5,1) Küresel ekonomik krizden sonra hızlı toparlanma: 2010 : % 8,9 GDP büyümesi - 2011: % 8,5 – 2012 : % 2,2 İthalata Bağımlılık : 2010: % 71,5 - 2011: % 72,4 – 2012 : % 71 2011 Enerji İthalatı Rakamı: 54 Milyar Dolar 2012 Enerji İthalatı Rakamı: 60,1 Milyar Dolar 1990 yılından bu yana ortalama yıllık elektrik talep artışı : % 4,6 - (Avrupa ortalaması: 1,6%) 2020 yılına kadar öngörülen ortalama yıllık elektrik talep artışı : % 6,7 (düşük talep senaryosu) - % 7,5 (yüksek talep senaryosu) 2023 yılına kadar ihtiyaç duyulan yatırım miktarı: 120 milyar dolardan fazla. 2003-2012 yılları arasında toplam 16.367 MW’lık kurulu güç, özel sektör tarafından devreye alındı.

2013 YILI SONU İTİBARİYLE KURULU GÜÇ: 64.044 MW Kaynak Türü Kurulu Güç (MW) Toplam Kurulu Güç İçindeki Payı (%) Termik (Doğalgaz, İthal Kömür, Taş Kömürü, Linyit, Fuel Oil) 38.447,6 60,0 Hidrolik 22.289,0 34,8 Jeotermal 310,8 0,5 Rüzgar 2.759,6 4,3 Biyokütle 236,9 0,4 TOPLAM 64.044,0 100,0 GÜNCELLENDİ – 16.4.2013

2013 Yılı Toplam Elektrik Üretimi : 239,29 milyar kWh Kaynak Türü 2013 YILI SONU İTİBARİYLE TÜRKİYE TOPLAM ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KAYNAKLARIN DAĞILIMI 2013 Yılı Toplam Elektrik Üretimi : 239,29 milyar kWh Kaynak Türü Elektrik Üretimi (milyar kWh) Toplam Üretime Katkısı (%) Termik 171,26 71,6 Hidrolik 59,25 24,8 Rüzgar 7,52 3,14 Jeotermal 1,27 0,53 GÜNCELLENDİ – 16.4.2013 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Toplam Elektrik Üretimi İçindeki Payı : % 28,43

2013 YILI ENERJİ YATIRIMLARI (01.12.2013 itibariyle) 157 Özel Sektör Projesi Devreye Alındı. Kaynak Türü Kurulu Güç (MW) Termik 2.360,4 Hidrolik 1.437,5 Jeotermal 148,6 Rüzgar 429,1 Biyokütle,Çöp Gazı, Atık Isı 65,5 TOPLAM 4.329,4 YENİ EKLENDİ - 16.1.2014

Türkİye’nİn Enerjİ görünümü Toplam kurulu gücümüz 56.946 MW’tan % 12 artışla 64.044 MW’a çıktı 2013’te enerji yatırımlarının yaklaşık yarısını yenilenebilir enerji yatırımları oluşturdu. 2012’de 124 adet santral devreye girmişken, 2013’te 138 santral devreye girdi. Toplam santral sayımız, SADECE 1 YIL İÇİNDE 772’den % 18 artışla 910’a çıktı. 2012’de 4.112 MW olan yıllık devreye giren «kurulu güç» miktarı, 2013 yılında 6.985 MW’a çıktı. Bu rakam, tarihimiz boyunca bir yılda devreye alınan en yüksek kurulu güç miktarı oldu. Böylece toplam 11,3 milyar liralık üretim yatırımı tamamlanmış oldu. Geçen yıl HES dahil yenilenebilir enerji kaynaklarından devreye giren kurulu güç 2.676 MW iken, bu yıl bu rakam 3.406 MW oldu. Kurulu güçte özel sektör payı, bugün % 63’e çıktı. VERİLER YENİ EKLENDİ – 16.1.2014

2013 YILI SONU İTİBARİYLE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE SEKTÖR PAYLARI YENİ EKLENDİ - 16.1.2014   2013 YILI KATKI % KAMU 79.997,7 33,4 ÖZEL 159.295,6 66,6 TOPLAM 239.293,3 100,0

Türkİye’nİn Enerjİ görünümü Ülkemizde «İlk Santral» 1902 yılında kurulmuş olup, geçen 100 yıllık sürede 31.845 MW’ lık santral yatırımı gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 11 yılda ise 100 yıllık bu yatırımdan daha fazla yatırım gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 11 yılda 32.199 MW ilave kapasite devreye alınmıştır. Son 10 yılda işletmeye açılan yenilenebilir santraller sayesinde, bugün yılda yaklaşık olarak 12 milyar liralık doğalgaz ithalinin önüne geçilmiştir. Elektrik üretiminde doğalgazın payı her geçen yıl düşüş göstermektedir. Geçmiş yıllarda % 50’lere kadar çıkan doğalgazın elektrik üretimindeki payı, 2013 sonu itibarıyla % 44’e düşmüştür. Son 10 yılda işletmeye açılan yenilenebilir santrallerin, lisans süresince üretilecek olan elektriği bu santralleri açmayarak doğal gazdan santralleri ile üretmeye devam etse idik, önümüzdeki 49 yıl için yaklaşık 600 milyar TL tutarında doğalgaz ithalatına ihtiyacımız olacaktı. VERİLER YENİ EKLENDİ – 16.1.2014

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI (YEK) Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynakları ifade eder. (5346 sayılı YEK Kanunu)

YENİLENEBİLİR ENERJİ NİÇİN ÖNEMLİDİR? Çevresel nedenler. Ülkemizdeki var olan yenilebilir enerji potansiyeli kullanmak ve yerli kaynakları geliştirmek. Dışa bağımlılığı azaltıp, kaynak çeşitlendirmesine giderek arz güvenliğini arttırmak. Uluslar arası anlaşmalar ve protokollere uyum sağlamak (Kyoto Protokolü)

YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ZORLUKLARI Yatırım maliyetleri oldukça yüksek olduğundan fosil yakıtlarla rekabet güçlüğü vardır. Şebekeye erişim güçlüğü yaşanabilir. Enerji üretim grafiğinde arz dengesizliği ve performans düşüklüğü yaşamak muhtemeldir.

SUNUM PLANI Türkiye’nin Enerji Görünümü Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Yasal Mevzuat ve YEK Destekleme Mekanizması 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ POTANSİYEL VE MEVCUT DURUM KAYNAK TÜRÜ YERLİ POTANSİYEL MEVCUT KURULU GÜÇ Hidro 35.000 MW (135 milyar kWh/yıl elektrik) 22.289 MW Rüzgâr Çok Verimli: 8.000 MW, Orta Verimli: 40.000 MW (130 milyar kWh/yıl elektrik) 2.759,6 MW Jeotermal 31.500 MW (1.500 MW'ı elektrik üretimine elverişli) 310,8 MW Biyokütle 8,6 MTEP (1,3 milyar kwh/yıl elektrik) 236,9 MW Güneş Enerjisi 380 milyar kwh/yıl elektrik ---

Yakıt / Kaynak Tipi Başvuru İnceleme-Değerlendirme Uygun Bulunanlar Lisans Verilenler TOPLAM Adet Kurulu Güç (MW) Rüzgar 4 64,60 9 408,60 26 1.330,45 270 9.507,80 309 11.311,45 Hidrolik 95 2.698,07 75 1.249,72 282 3.595,39 828 19.464,78 1280 27.007,95 Fuel-Oil 0,00 36 1.235,07 Doğalgaz 71 16.706,84 35 10.875,51 38 9.237,54 318 24.011,41 462 60.831,30 Linyit 2 1.200,00 3 1.282,00 34 4.355,21 39 6.837,21 Taş Kömürü 17 15.589,00 8 3.002,82 5 3.315,10 21 7.109,44 51 29.016,36 Asfaltit 1 135,00 688,75 823,75 Çöp Jeotermal 10 233,70 13 145,95 101,00 27 744,57 55 1.225,22 Çöp Gazı 4,02 1,20 117,80 12 123,02 Biyogaz 6,14 4,26 7 17,21 22 44,47 33 72,07 Biyokütle 35,39 57,38 42,96 35,46 29 171,19 Güneş Prit 11,50 Nafta 30,90 LPG   15,55 Nükleer 4.800,00 209 36537,77 150 20544,23 373 19057,85 1585 67372,68 2317 143512,52

10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında EPDK tarafından 7 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında EPDK tarafından 7.873,241 MW’lık 496 adet güneş lisans başvurusu alınmış olup değerlendirmesi devam etmektedir. TEİAŞ Türkiye genelinde 3000 MW bölge bazında na RES kapasitesi açıklamıştır. Buna ilişkin lisans başvuruları 24-30 Nisan 2015 tarihleri arasında alınacaktır.

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA İLİŞKİN HEDEFLER 18.05.2009 tarihli Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesine göre 2023 yılına kadar; Ekonomik HES potansiyelin (135 milyar kWh) tamamının kullanılması, RES kurulu gücünün 20.000 MW’a çıkarılması, Güneş enerjisinden elektrik üretiminin özendirilmesi için gerekli çalışmaların yapılması, 600 MW JES Kurulu gücüne ulaşılması, Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi içerisindeki payının en az %30 düzeyine çıkarılması, hedeflenmiştir. GELİŞEN TEKNOLOJİ sebebiyle artık teknik-ekonomik HES potansiyelimiz 165 milyar kWh olarak belirtiliyor.

SUNUM PLANI Türkiye’nin Enerji Görünümü Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Yasal Mevzuat ve YEK Destekleme Mekanizması 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA İLİŞKİN YASAL MEVZUAT Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin hükümlerin bulunduğu ilgili hukuki düzenlemeler; 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun (2005/2010 yılı revize), 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (30 Mart 2013) ((4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (2001- Mülga)) Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği ( 2 Kasım 2013-YENİ), Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik (1 Ekim 2013-YENİ, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik (2011/2012 Temmuz Revize/ 4 Eylül 2013 Revize),

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA İLİŞKİN YASAL MEVZUAT Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisleri Hakkında Yönetmelik (2011), Rüzgar Ve Güneş Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularına İlişkin Ölçüm Standardı Tebliği (2012) (mülga oldu yeni lisans yönetmeliğiyle), Rüzgar Ve Güneş Enerjisine Dayalı Lisans Başvuruları İçin  Yapılacak Rüzgar Ve Güneş Ölçümleri  Uygulamalarına Dair Tebliğ (MGM-2012), Rüzgar ve Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği (6 Aralık 2013) Rüzgar Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik (9 Kasım 2008) Güneş Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik (1 Haziran 2013)

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA İLİŞKİN YASAL MEVZUAT 5346 SAYILI YEK KANUNU Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik temel hukuki düzenlemeler, TBMM tarafından “Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretiminde kullanımının yaygınlaştırılması, bu kaynakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak çeşitliliğine katkıda bulunmak, sera gazı emisyonlarının azaltılması, atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleştirilmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesi” amaçlarıyla 10/05/2005 tarihinde kabul edilen ve 18/05/2005 tarihli ve 25819 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5346 sayılı “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun”da yer almaktadır.

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA İLİŞKİN YASAL MEVZUAT 5346 SAYILI YEK KANUNU 5346 sayılı YEK Kanununda tüm yenilenebilir kaynaklar için üst sınır olarak 5,5 Euro cent/kWh bedel üzerinden alım garantisi getirilmişti. Rüzgâr ve hidrolik kaynakların kullanımında sağlanan kısmi artışa rağmen belirlenen teşvik fiyatı diğer yenilenebilir enerji kaynakları için yeterli olmadığından bu alanlarda beklenen gelişmeler sağlanamamıştır. Bu nedenle söz konusu Kanunda değişikliğe gidilerek, 08/01/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile kaynak bazında teşvik mekanizması ve yerli ürün kullanımında ilave teşvikler başta olmak üzere önemli düzenlemeler getirilmiştir.

Yararlanabilecek Tesisler ve Destekleme Süresi 18/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek üretim tesisleri. Ayrıca, söz konusu madde ile, arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanuna göre uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynakların ekli I sayılı Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere, Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği düzenlenmiştir. İşletmeye giriş tarihinden itibaren 10 yıl (I sayılı Cetvel) II sayılı Cetvel - 5 yıl

I Sayılı Cetvel Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi Uygulanacak Fiyatlar (ABD $ cent/kWh) Hidroelektrik 7,3 Rüzgâr Jeotermal 10,5 Biyokütle (çöp gazı dahil) 13,3 Güneş

Maksimum Teşvik Fiyatı Kaynak Türü Maksimum Teşvik Fiyatı (I + II Sayılı Cetveller) (ABD cent/kWh) Hidrolik 9,6 Rüzgâr 11 Jeotermal 13,2 Biyokütle 18,9 Fotovoltaik 20 Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi 22,5

YEK DESTEKLEME MEKANİZMASI YEK Kanununda yapılan değişiklikle 5, 6, 6/A, 6/B ve 11 inci maddelerinde düzenlenen hükümler ile 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 5 inci maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanan ve YEK Kanunu kapsamında uygulanacak YEK Destekleme Mekanizmasının işleyişini Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) uygulamaları dahil düzenlemek amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından çıkarılan “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik” 21/07/2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yönetmeliğin 6 ıncı maddesinde yer alan hüküm gereği, YEK Kanunu kapsamında YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır. (uygulama yıllık bazda)

Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat YERLİ ÜRÜN KULLANIMI II Sayılı Cetvel Tesis Tipi Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kWh) A- Hidrolelektrik üretim tesisi 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Kanat 0,8 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) C- Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 2- PV modülleri 3- PV modülünü oluşturan hücreler 3,5 4- İnvertör 5- PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme 0,5 Kaynak bazında düzenlenen destekleme mekanizmasından sonra Kanundaki değişiklikle getirilen bir diğer önemli düzenleme, yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretim tesislerinde kullanılacak yerli makine ve ekipmanlar için ilave teşvik mekanizmasıdır. MADDE 6/B – (1) Lisans sahibi tüzel kişilerin 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.

Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat YERLİ ÜRÜN KULLANIMI II Sayılı Cetvel Tesis Tipi Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kWh) D- Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Radyasyon toplama tüpü 2,4 2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6 3- Güneş takip sistemi 4- Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik aksamı 1,3 5- Kulede güneş ışınını toplayarak buhar üretim sisteminin mekanik aksamı 6- Stirling motoru 7- Panel entegrasyonu ve güneş paneli yapısal mekaniği E- Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Akışkan yataklı buhar kazanı 0,8 2- Sıvı veya gaz yakıtlı buhar kazanı 0,4 3- Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu 4- Buhar veya gaz türbini 2,0 5- İçten yanmalı motor veya stirling motoru 0,9 6- Jeneratör ve güç elektroniği 0,5 7- Kojenerasyon sistemi F- Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Buhar veya gaz türbini 2- Jeneratör ve güç elektroniği 0,7 3- Buhar enjektörü veya vakum kompresörü Kanunun 6/B maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen ve II sayılı Cetvelde yer alan bu fiyatların belgelendirilmesi, denetlenmesi, yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları ve sertifikasyonu ile ilgili usul ve esasları içeren “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik” Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanarak 19 Haziran 2011’de Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu yönetmelikle yerli ürün kullanımının belgelendirilmesi ve denetlenmesi görevi ETKB’ye verilmiştir. (Yönetmelik 26 Temmuz 2012’de ve son olarak 4 Eylül 2013 tarihinde revize edildi. Aksamın bütünleştirici parçalarının %55’i)

2012-2013 YILLARI NİHAİ YEK LİSTELERİ   HİDROLİK RÜZGAR BİYOKÜTLE JEOTERMAL TOPLAM 2012 YILI 44 22 8 4 78 2013 YILI 14 3 15 6 38

YERLİ ÜRÜN KULLANIMI MADDE 6/B – (3) 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için yerli katkı ilavesine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenerek ilan edilir.

SUNUM PLANI Türkiye’nin Enerji Görünümü Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Yasal Mevzuat ve YEK Destekleme Mekanizması 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler Bilindiği üzere 30 Mart 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6446 sayılı Kanun ile yeni bir Elektrik Piyasası yürürlüğe girmiştir. Buna göre; -Üretim lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiye öncelikle, Lisans değil, üretim tesisi yatırımına başlaması için mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri belgeleri edinebilmesi ve üretim tesisinin kurulacağı sahanın mülkiyet veya kullanım hakkını elde edebilmesi için Kurum tarafından belirli süreli önlisans verilecektir. -Lisanssız yürütülebilecek faaliyetlerin kapsamı genişletilmiştir: Kurulu gücü azami bir megavatlık yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi (Önceki kanunda 500 KW iken 1 MW’a çıkarılmıştır. Ayrıca Bakanlar Kuruluna bu kurulu güç üst sınırını kaynak bazında 5 katına kadar arttırma yetkisi verilmiştir.)

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler Kanunu’nun 7 inci maddesinin dördüncü fıkrası: Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvurularının değerlendirilmesi aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır: a) Üretim tesisinin kurulacağı sahanın maliki tarafından başvuru yapılması durumunda, aynı saha için yapılan diğer başvurular dikkate alınmaz. b) Başvurularda, tesisin kurulacağı saha üzerinde son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli standardına uygun rüzgâr veya güneş ölçümü bulunması zorunludur. Bu konuya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. (lisans yönetmeliğinde yer alıyor artık ölçüm hükmü- rüzgarda yerinde en az 1 yıl güneş de yerinde en az 6 ay olmak üzere 1 yıl)

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Hükümler -Güneş ve rüzgara ilişkin birden fazla başvuru olması halinde yapılacak yarışmaya ilişkin yöntemlerde değişiklik yapılmıştır. Rüzgar için en yüksek katkı payı kilovat saat başına iken, yeni kanun ile birim megavat başına en yüksek toplam katkı payı, güneşte ise öngörülen YEKDEM fiyatından eksiltme usulü ile yarışma yapılır iken burada da rüzgarla aynı yöntem belirlenmiştir. Yapılacak yarışmalarda teklif edilen katkı paylarının süre kısaltılarak üç yıl içerisinde ödenmesi öngörülmüştür. Konuya ilişkin yönetmelik TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurum tarafından çıkarılacaktır. (Rüzgar ve Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği 6 Aralık 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.)

Önceki lisanslama sisteminden farklı olarak ikiye ayrılıyor 1)Önlisans: Üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişilere, üretim tesisi yatırımlarına başlamaları için gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi için belirli süreli verilen izni,(mücbir sebep hâlleri hariç yirmi dört ayı geçemez. başvurunun kaynak türüne ve kurulu gücüne bağlı olarak, bu sürenin otuz altı aya kadar uzatılmasına ilişkin hususlar, Kurul kararı ile düzenlenir.) 2)Lisans: Piyasada faaliyet göstermek isteyen tüzel kişiye Kurumca verilen izin

ÖNLİSANS BAŞVURUSU Şirket Kurul tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri sunarak başvuruda bulunur ( RES ve GES de ölçüm var) Anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması gerekir ve sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması zorunludur, Kanunun 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında yasaklılık olmaması gerekir, Kurul tarafından belirlenen teminat mektubunun sunulur ( Kurul tarafından öngörülen yatırım tutarının %5 ini geçemez), Şirket asgari sermayesinin; üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde beşi olması gereklidir, Önlisans alma bedelinin yatırılması gereklidir.( Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere önlisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişilerden önlisans alma bedelinin sadece yüzde onu tahsil edilir.), Şirket ana sözleşmesinin mevzuata uygun olması gerekir (Önlisans süresince şirketin ortaklık yapısında değişiklik yapılamayacağına ilişkin hüküm olacak) , Kaynak kullanım hakkının belgelenmesi.

ÖNLİSANS SÜRECİ ÖNLİSANS ÖNLİSANS DEĞERLENDİRME (Bağlantı Görüşleri) Başvuru İnceleme (10 iş günü içinde inceleme ve eksiklikler için bir seferlik 15 iş günü verilmesi) Değerlendirme ÖNLİSANS ÖNLİSANS DEĞERLENDİRME (Bağlantı Görüşleri) Asg. Sermaye Teminat Mektubu Esas Sözleşme Değ. Önl.Alma bedeli Kaynak kullanıma ilişkin belge (HES, Yerli Kömür ve Jeotermal)

Önlisans Süresinde Tamamlanması Gereken İşlemler Söz konusu sahanın mülkiyet veya kullanım hakkının elde edilmesi İmar planlarının onaylanması, c) Ön proje onayının alınması, ç) Bağlantı ve sis. Kul. anlaşmaları için başv. yapılması, d) Askeri Yasak Bölgelere ilişkin görüşün alınması, e) Teknik Etkileşim İzninin alınması, f) ÇED Belgesinin alınması g) Yapı ruhsatına ilşkin belgenin alınması ğ) Kaynak kullanım, SKHA veya katkı payı anlaşmasının yapılması

Lisansın Alınması Anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması gerekir ve sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması zorunludur, Kanunun 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında yasaklılık olmaması gerekir, Kurul tarafından belirlenen teminat mektubunun sunulur ( Kurul tarafından öngörülen yatırım tutarının %10 ini geçemez), Şirket asgari sermayesinin; üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde yirmi olması gereklidir, Lisans alma bedelinin yatırılması gereklidir.( Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere önlisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişilerden lisans alma bedelinin sadece yüzde onu tahsil edilir.), Şirket ana sözleşmesinin mevzuata uygun olması gerekir , Termin programının sunulması gereklidir, Şirket Kurul tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri sunulur, Önlisansa ait yükümlülükler yerine getirilmiş ise doğrudan lisans başvurusunda bulunulur, Ön lisans alınmış ise, lisans süresi içinde yükümlülüklerin yerine getirildiği belgelenerek başvuruda bulunulur,

RES ve GES(2015 yılında Alınacak İlk Başvurular İçin) TEİAŞ, 2 Aralık 2013 tarihine kadar, 2013 yılını takip eden beş yıl ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sisteme bağlanabilecek rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kapasitesini Kuruma bildirir. TEİAŞ tarafından Kuruma bildirilen bağlanabilir üretim tesisi kapasitesi çerçevesinde; Güneş enerjisine dayalı başvurular, TEİAŞ’ın bildirim tarihini takip eden 16. aya tekabul eden ayın ilkbeş iş gününde, (1,2,3 ve 6-7 Nisan 2015) Rüzgar enerjisine dayalı başvurular için aynı ayın son beş iş gününde, (24, 25,28,29 ve 30 Nisan) Kurum tarafından önlisans başvuruları alınır.

RES ve GES(2015 ve sonrası için-Genel Süreç) TEİAŞ, her yıl 1 Nisan tarihine kadar, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sisteme bağlanabilecek rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kapasitesini Kuruma bildirir. bir önceki yıl o yıl için açıklanan kapasite çerçevesinde, Kurum tarafından önlisans başvuruları alınır. Güneş enerjisine dayalı başvurular için her yıl Ekim ayının son beş iş gününde; Rüzgâr enerjisine dayalı başvurular için her yıl Ekim ayının ilk beş iş gününde,

Son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli ölçüm ÖLÇÜM STANDARDI RES Son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli ölçüm GES Son üç yıl içinde elde edilmiş, 6 ayı yerinde olmak üzere, en az bir yıl süreli ölçüm.

RES’te 2015 Yılı (İlk başvuru) İstasyon Kurulumu Ölçümün Tamamlanması 24, 25, 28, 29 ve 30 Nisan 2015 Fiili Ölçüme Başlama Önlisans Başvurusu Kasım 2013/ Mart 2014 15 Mart 2014 15 Mart 2015 Ölçüm Dönemi

RES’te 2015 Yılı ve sonrası Fiili Ölçüme Başlama Önlisans Başvurusu İstasyon Kurulumu Ölçümün Tamamlanması 1,2, 5,6 ve 7 Ekim 2015 Fiili Ölçüme Başlama Önlisans Başvurusu Temmuz- Ağustos 2014 28 Ağustos 2014 1 Eylül 2015 Ölçüm Dönemi

GES’te 2015 Yılı ve sonrası (GENEL SÜREÇ) İstasyon Kurulumu Ölçümün Tamamlanması 21, 22, 23, 26 ve 27 Ekim 2015 Fiili Ölçüme Başlama Önlisans Başvurusu (En geç) 11 Nisan 2015 11 Ekim 2015 Bu tarihler arası Fiili 6 Ay Ölçüm Dönemi

TEŞEKKÜRLER ekarakas@epdk.org.tr Tel : +90 312 201 41 34 Adres: Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C  06530 Yüzüncüyıl / ANKARA www.epdk.org.tr