Aile Sağlığı Merkezlerinde Kalibrasyon

Doğru ölçüm yapıyor muyuz? Yükseklik göstergesi arızalı bir uçakla seyahat etmek ister misiniz? Hatalı ölçen kuyumcu tartısıyla alışveriş yapmayı ister misiniz? Elektirik kaçağı riski olan koterle cerrahi müdahaleyi kabul eder misiniz? Termostat ayarı bozuk sıcak su küvetini kullanır mısınız?

Tansiyon aletiniz ile yaptığınız kontroller sonrası hastanıza ilaç başlıyor musunuz? Doğru ölçüm sonucuna ulaştığınızdan nasıl emin olabilirsiniz? Bir tanı ve tedavi cihazının doğru ölçüm / doğru işlem yaptığına nasıl güvenebilirsiniz?

Doğru ölçüm yapıyor muyuz? Genel olarak cihazlarının yanlış ölçüm yapabileceklerini düşünmeyiz. Cihazların çalışır durumda olması ölçüm sonuçlarının güvenilirliği için yeterli gibi görülür. Cihazın işlevini yerine getirmemesi durumunda ise servise gönderilip tamir ettirilmesi ile yetinilir, tamir işlemi tamamlandığında herşeyin yolunda olduğu önyargısına takılırız. Tamiri yapılmış cihazların hatta yeni cihazların ölçüm sonuçlarının güvenilirliğinin test edilmesi için kalibrasyon çalışması yapılması gerektiği ise bilinmemektedir.

Kalibrasyon Nedir? Belirlenmiş koşullar altında doğruluğu bilinen bir referans ölçüm standardı veya ölçüm sistemini kullanarak diğer bir test/ölçü aleti ya da sistemin doğruluğunun ölçülmesi , sapmalarının belirlenmesi ve rapor edilme işlemine kalibrasyon denir.

Hangi cihazlar kalibre edilmelidir? Karar verme ve uygulama aşamalarında kullanılan (deney, muayene, tasarım, AR-GE, teşhis, tedavi, izleme vb) cihazlar kalibre edilmelidir.

Aile Sağlığı Merkezi Alet / Cihazları Ateş ölçer Bebek Tartısı Erişkin Tartısı Mezur, Boy ölçer Tansiyon Aletleri Elektrokardiyografi EKG Etüv - Sterilizatör Santrifüj Oksijen manometre Defibrilatör Termometre Buzdolabı termometresi Fetal Doppler Medikal Buzdolabı Doğru tanı ve tedavi sonuçları için, Aile Sağlığı Merkezinde kullanılan bu cihazların periyodik aralıklarla (yılda bir) kalibre edilmesi gerekmektedir.

Kalibrasyon nasıl yapılır ? Kalibrasyon işlemi firma tarafından uluslar arası geçerliliğe sahip olduğu belgelenen cihazlar ile yapılmaktadır. Kalibrasyon işlemi genellikle kalibre edilecek cihazın bulunduğu yerde yapılabilir. Ancak bazı ölçümler için cihazların merkez laboratuara transferi gerekebilir. Kalibrasyon hizmeti esnasında kalibre edilen cihaza ait hiçbir ayara müdahale edilmeksizin cihazın gösterge değerleri ile referans değerlerin karşılaştırılması yapılmaktadır. Cihazda arızaya neden olabilecek bir müdahale yapılmamaktadır.

Kalibrasyon İşlemi Ne Zaman Yapılmalıdır? Cihaz yeni alındığında kullanıma başlamadan önce Cihaza bakım yapıldıktan sonra Cihaz arızası tamir edildikten sonra Kalibrasyon planına uygun olarak belirli periyodlarla (örn.yılda bir kez) kalibrasyon yapılmalıdır.

Kalibrasyonu kim yapar? Medikal cihazlara kalibrasyon işlemini biyomedikal cihazlar konusunda eğitim almış teknik elemanlar, biyomedikal mühendisler yapabilir.

Kalibrasyon sürecinde ; Kalibrasyonu yapan kişinin yetkinliği, alanında uzman olması, cihazların da izlenilebilirliğinin sağlanmış olması gerekmektedir. Kalibrasyon işlemi bir deneysel çalışma olup, deneysel bir çalışmadan beklenen tüm gereklilikler karşılanmalıdır. Yani çalışmalar kontrollü bir ortamda, hızlı, özenli ve yazılı çalışma alışkanlığına sahip eğitimli kişilerce yapılmalıdır. Çalışmanın yapıldığı ortam özellikleri, kullanılan ekipman, uygulanan yöntem, ölçüm belirsizliği ve sonuçlar Kalibrasyon Sertifikası Raporunda belirtilmelidir.

Kalibrasyon etiketi nedir? Kalibre edilerek uygunluğu tesbit edilen her cihaza belge ile birlikte verilen etikettir. Cihazın üzerine, görünür şekilde yapıştırılır. Cihazı kullanan personelin de kalibrasyon sürelerini takip edebilmesini sağlar.  Etiket üzerinde kalibrasyon kuruluşunun adı, kalibrasyon tarihi – geçerlilik süresi ve sertifika no bulunmalıdır.

Kalibrasyon sertifikası nedir? Kalibrasyon işlemi sonrası, sonuçlar incelenir ve yapılan incelemede cihazın kullanımı uygun görülürse her cihaz için ayrıntılı Kalibrasyon Sertifikası düzenlenir.

Hangi durumlarda kalibrasyon geçersiz olur? Cihaz kalibrasyondan sonra ; çarpmaya, düşmeye maruz kalmışsa, hasar görmüşse, tamir bakım yapılmışsa, kalibrasyon süresi geçmişse kalibrasyonu geçersiz olur.

Cihaz kullanıcılarının kalibrasyon hizmetini doğru taleple doğru yerden alması, kalibrasyon sertifikasında verilen ölçüm sonuçlarını doğru yorumlayarak cihazı doğru kullanması kaliteli güvenilir sağlık hizmeti için önemlidir.

Kalibrasyon hizmeti alınacak firma nasıl seçilir? Kalibrasyon hizmeti alınacak firmanın alanında, kalibre edilecek cihazlarla ilgili TÜRKAK ya da Uluslar Arası Akreditasyon Kuruluşları tarafından verilmiş TS ISO EN 17025 alanında güncel sertifikası olmalıdır. Sertifikada kalibrasyon yapabileceği alanlar belirtilmiştir.

MANİSA İL HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

MANİSA İL HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

Aile Sağlığı Merkezlerinde; Örnek plan Kalibre edilecek cihazların listesini ve kalibrasyon planını hazırlayınız. Aile Sağlığı Merkezlerinde cihazların 1 yıllık periyodlar ile rutin kalibrasyonu uygun olabilir. Cihaz adı Markası modeli Seri no Bulunduğu yer Kalibrasyon tarihi Gelecek kalibrasyon tarihi Tansiyon aleti ERVA 020125464 Dr. poliklinik 02.05.2013 02.05.2014 Bebek Terazisi ROCER 113154877 Bebek İzlem Odası Ateş ölçer SYREC 66597A Dr. poliklinik 13.12.2012 13.12.2013

Kalibrasyon firması ile yapılacak görüşmede cihazların türü ve sayısı belirtilmelidir. Firma ile yapılan görüşmede işlem için tarih alınmalıdır. Cihazlar kalibrasyon tarihinde hazır bulunmalıdır. Kalibrasyonu yapılacak cihazlar arızalı olmamalıdır. Yapılan işlemlerin sonunda TUTANAK tutulur. Tutanakta kalibrasyonu yapılan cihazlar sayısı ile listelenir Kalibrasyon testini geçemeyen cihazlar da belirtilir. Yerinde yapılamayacak cihazlar firma ile gönderilecekse transfer sırasında zarar görme ya da kayıp durumunda cihazın sorumluluğunu kimin üstleneceği belirtilmelidir. Teklif edilen bedel ile birlikte Tutanak muhafaza edilmelidir.

Yerinde yapılamayacak cihazlar firma ile gönderilecekse transfer sırasında zarar görme ya da kayıp durumunda cihazın sorumluluğunu kimin üstleneceği belirtilmelidir. Teklif edilen bedel veya fatura ile birlikte tutanak muhafaza edilmelidir. Firma tarafından etiketleme işlemi yapılabilir. Ancak kalibrasyon etiketleri yapıştırılmazsa belgeler ile birlikte gönderildiğinde ASM’ de cihazlara uygun olarak yapıştırılmalıdır. Süresi dolan etiketler çıkarılabilir. Kalibrasyon Sertifikaları kaibrasyon işlemi uygun olan cihazlarda standrat sapması belirtilerek verilir. Cihaza ait değerlerin kabul edilebilir sınırlarda olup olmadığı firma elemanı ile birlikte kullanım klavuzu da referans alınarak belirlenir. Kayıtlar dosyada muhafaza edilmelidir.

Kalibrasyon testinde geçemeyen cihazlar arıza için servise gönderilmelidir. Tamir edilemeyen cihazlar kullanım alanında bulundurulmaz. Tamir / bakım sonrası kalibrasyon çalışması tekrarlanır.

Her cihaz için cihaz sicil kartı oluşturunuz. Cihazların tüm aparatlarını ve kullanım klavuzlarını bir dosya içinde, cihazı kullananların erişebileceği yerde bulundurunuz. Bakım ve kalibrasyon belgelerini kayıt altına alıp arşivleyiniz.

21365 AC Evet Var 02.03.2016 07,05,2013 uygun CİHAZ SİCİL KARTI CİHAZIN ADI Elektrokardiyografi - EKG MARKA / MODEL dddddd SERİ NO 21365 AC KURUMA ALINIŞ TARİHİ 02.03.2013 ORTAK CİHAZ Evet AİT OLDUĞU BİRİM / KİŞİ - GARANTİ BELGESİ VAR MI? Var İKİNİ EL CİHAZ MI? Hayır Garanti belgesi bitiş tarihi 02.03.2016 Kullanım Klavuzu yedek / aksesuar var mı? Puar yedekleri PLANLI BAKIM TARİHLERİ ARIZA BAKIM TARİHLERİ / CİHAZIN DURUMU KALİBRASYON TARİHLERİ / DEĞERLENDİRME SONUCU 07,05,2013 uygun

Diğer cihazlar…. JENERATÖRLERİN Yılda 1 Kez Planlı Bakım Kapsamında Bakımı Yapılmalıdır. Bakıma ait evraklar arşivlenmelidir. GLUKOMETRELER Marka ve modeline göre kullanılan kontrol solusyonları ile iki seviyede ayda bir kez kontrol edilmelidir. Otoanalizör ile çapraz karşılaştırma yapılmalı ve sonuçlar kayıt altına alınmalıdır.