KONJUKTİVAL ANTİBRUCELLA AŞILAMALARI

BRUCELLOZİS Ülkemizde yaygın olarak görülen ve yetiştiricilerimizin ekonomik kayıplarına neden olmasının yanında sürdürülebilir hayvancılığımıza da olumsuz etkiler yapan Brusella, hem hayvan sağlığını hem de halk sağlığını tehdit eden önemli bir zoonoz hastalıktır. Abort ya da normal doğum sonrası ml. de 100 milyar bakteri. (ortalama 50 milyon bakteri ile infeksiyon şekillenir) Çevrede en az 2 ay ve üzerinde canlı kalır. İnfekte anadan doğan hayvanların % 10 u latent taşıyıcıdır.

TEMEL KONTROL STRATEJİSİ AŞILAMA Hastalığın yaygınlığının tespiti amacıyla 1998 yılında yapılan çalışmada Brusella fert prevalansı, sığırlarda % 1,43, koyunlarda ise % 1,97, sürü prevalansı ise sığırlarda % 11,4, koyunlarda % 15 olarak tespit edilmiştir. Bakanlığımızca uygulanan "Ulusal Brusella Kontrol ve Eradikasyon Projesi" sonrasında hastalığın sığır ve koyunlarda yaygınlığının tespiti amacıyla 2011 yılında yapılan çalışmanın ilk değerlendirmelerine göre sığırlarda Brusella sürü prevalansı %7,8 (fert prevalansı %2,7) ve koyunlarda Brusella sürü Brusella sürü prevalansı %22,5 (fert prevalansı %3,4) olarak tespit edilmiştir.

Brusellanın eradikasyonunu sağlamış ülkelerin yaptığı çalışmalar incelendiğinde, sürü prevelansı % 1 den az olduğunda test ve kesim metodu ile kısa süreli eradikasyon programı uygulandığı, hastalık prevalansı daha yüksek olduğunda ise yapılan aşılamalar ile sürü prevalansın önce % 1 in altına çekildiği sonra test ve kesim metodu ile hastalığın yok edildiği görülmektedir. Bir ülkede hastalığın prevelansı yüksek ise Veteriner hizmetleri ve alt yapısının eksik yönleri varsa, Mali kaynaklar yeterli değilse, Uzun süreli kitle aşılaması hastalığı kontrol etmenin TEK yoludur.

2011 yılında Brusellanın yaygınlığı konusunda yapılan çalışmanın sonuçları, hastalığın eradikasyonunu sağlamış ülkelerin mücadele stratejileri çerçevesinde Bakanlığımız uzmanları tarafından değerlendirildiğinde, ülkemizde Brusella ile mücadelede kitle aşılaması yapılmasının en etkili yöntem olduğuna, kitle aşılamasının ise her yaştaki hayvana güvenilir olarak uygulanabilecek konjuktival aşılama ile yapılmasına karar verilmiştir.

Bu kapsamda sığırlarda 10 yıl, koyun ve keçilerde 6 yıl sürdürülecek "Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi'nin 01/01/2012 tarihinden itibaren başlatılması Bakanlıkça uygun görülmüştür. Söz konusu proje, 03/04/2009 tarihli ve 27189 sayılı resmi gazetede yayımlanmıştır.

Proje sığırlarda 10, koyun ve keçilerde 6 yıllık olarak planlanmış olmakla birlikte, sığırlarda 10., koyun ve keçilerde 6. yıl yapılacak serosurvey çalışması sonuçlarına göre projenin uygulama süresi uzatılabilecektir. Uygulanacak proje ile sığır, koyun ve keçilerde Brusella sürü prevalansı öncelikle % 1 in altına çekilecek, sonra test ve kesim metodu uygulanarak hastalığın eradikasyonu sağlanacaktır.

Sığır, koyun ve keçilerde subcutan aşı uygulamalarına son verilmiştir Sığır, koyun ve keçilerde subcutan aşı uygulamalarına son verilmiştir. Ancak kamu zararının oluşmaması amacıyla il/ilçe müdürlükleri stoklarında bulunan S-19 ve Rev-1 genç subcutan aşılarını 2012 yılı içerisinde uygulayacaklardır. Aşı üretiminden sorumlu Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü de stoklarında bulunan genç S-19 ve Rev-1 subcutan aşılarını talep eden il müdürlüklerine gönderecektir. 2012 yılında genç aşısı ile aşılanmış hayvanlara konjuktival aşı uygulanmayacaktır.

Uygulanacak proje gereği ergin ve genç tüm dişi sığır, koyun ve keçiler ile damızlık olarak ayrılacak erkek koyun ve keçiler konjuktival aşı ile aşılanacaktır. Sığırlarda kitlesel aşı uygulama stratejisi olarak B.abortus S-19 konjuktival aşısı 2012 yılında, genç S-19 subcutan aşı ile aşılanmış olanlar hariç, tüm dişi sığırlara uygulanacaktır. 2013 yılında 2012 yılında aşılanamayan ergin dişi sığırların ilk aşılaması, 1. aşılaması yapılan hayvanların ikinci aşılaması ve 3-6 aylık yaştaki dişi sığırların 1. aşılaması yapılacaktır

2014 yılında, 2013 yılında ilk aşıları yapılan hayvanların ikinci aşısı ve 3-6 aylık yaştaki buzağıların 1. aşısı yapılacak ve bu şekilde 10 yıllık bir aşılama programı uygulanacaktır. Yeterli bağışıklığın oluşması için her hayvanın hayatı boyunca iki kez aşılanması yeterlidir. Sığırlarda iki aşılama 12 ay arayla yapılacaktır.

KOYUN VE KEÇİLERDE AŞILAMA B.melitensis Rev.l konjuktival aşısı, 2012 yılında, genç Rev-1 subcutan aşı ile aşılanmış olanlar hariç, tüm dişi koyun ve keçiler ile damızlık erkek koyun ve keçilere uygulanacaktır. Yeterli bağışıklığın oluşması için her hayvanın hayatı boyunca bir kez aşılanması yeterlidir. Aşının uygulandığı ikinci yıl sadece 3-6 aylık yaşlardaki dişi kuzu ve oğlaklar ile bir önceki seneden aşılanmamış olarak kalan ergin dişi hayvanlar ile damızlık erkek hayvanlar aşılanacaktır.

KOYUN VE KEÇİLERDE AŞILAMA Bu şekilde 6 yıllık bir aşılama programı uygulanacaktır.Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğünün yıllık konjuktival aşı üretim kapasitesi 6.000.000 sığır, 15.000.000 koyun-keçi dozudur. Aşı üretim planına göre her ilin hayvan sayısı göz önüne alınarak aşı uygulama programı ve zamanlaması Bakanlığımızca belirlenmiştir. Söz konusu aşılar belirlenen zaman içerisinde uygulanacaktır.

Konjuktival Antibrusella aşı uygulamaları 1 doz aşı (50µl) için Brucella abortus S19 5 – 10 X109 mikroorganizma (CFU) 1 doz aşı (40µl) için Brucella melitensis Rev.1 0.5 – 2 X109 mikroorganizma (CFU)

Konjuktival Antibrusella aşı uygulamaları Deri altı yolla uygulama metoduna benzer bir bağışıklık şekillendirirler güvenlidirler  sadece kranial lenf yumrularına kolonize olurlar  düşük serolojik cevap  Eradikasyon programlarında test ve kesim metodu ile uyumlu

Koyunlarda Konjuktival aşı uygulaması Hedef türler: 3-6 aylık kuzu ve oğlaklar. Brusellosis prevelansının yüksek olduğu endemik bölgelerde tüm sürünün kitle aşılaması hastalığın kontrolünde izlenecek tek yoldur. Brusellosis ile mücadele programlarında kitle aşılaması öngörülüyor ise, her yaş ve cinsiyetteki koyun ve keçiler aşılanabilirler.

Koyunlarda Konjuktival aşı uygulaması Endikasyonlar: B.melitensis tarafından oluşturulan bruselloza karşı koyun ve keçilerin aktif bağışıklanması amacı ile kullanılır.

Koyunlarda Konjuktival aşı uygulaması Kontraendikasyonlar: Gebe hayvanlarda uygulandığında bazen aşı suşu infeksiyonuna bağlı abortlar görülebilir ve etkenin süt ve vajinal akıntılar ile saçımı söz konusu olabilir. Bu nedenle gebe hayvanların aşılanmaması tavsiye olunur. Ancak bu yan etkiler çiftleşmeden en az iki ay önce, laktasyonda ve gebeliğin son ayında yapılan aşılamalar ile minimize edilebilir.

Koyunlarda Konjuktival Aşı Uygulaması Ambalaj: 50 doz liyofilize aşı ve 2 ml sulandırma sıvısı 100 doz liyofilize aşı ve 4 ml sulandırma sıvısı

Sığırlarda Konjuktival Aşı Uygulaması Hedef türler: Her yaştaki dişi sığırlar. Endikasyonlar: B.abortus tarafından oluşturulan bruselloza karşı sığırların aktif bağışıklanması amacı ile kullanılır.

Sığırlarda Konjuktival aşı uygulaması Kontraendikasyonlar: Gebe hayvanlarda, özellikle gebeliğin ilk 7 ayı içerisinde yapıldığında aşılamaya bağlı abortlar gözlenebilir. Bu nedenle gebe hayvanların aşılanmaması tavsiye olunur. Ancak hastalık çıkışlarında gebeliğin son aylarındaki hayvanlara da uygulanabilir. Aşı erkek hayvanlara uygulanmaz.

Sığırlarda Konjuktival aşı uygulaması Ambalaj: 20 doz liyofilize aşı ve 1 ml sulandırma sıvısı 40 doz liyofilize aşı ve 2 ml sulandırma sıvısı

KONJUNKTIVAL AŞILAMA PROSEDÜRÜ Aşıya sulandırma sıvısını katıp yavaşca homojenize edilir ve 10 dakika beklenir Kapağı geçirilir (aşı ile temastan kaçınılmalıdır) Gerek veteriner hekimler ve gerekse hayvanı tutanlar kesinlikle eldiven, maske ve gözlük giymelidir