ATLETİZİM-ATLAMA

ATLETİZİM NEDİR? Atletizm, bir pist ve alanda yapılan, dünyanın en eski sporlarından biridir. Bu oyunlarda atletler koşu, yürüyüş, atlama ve atma yeteneklerini gösterirler. Bu tür etkinlikler, çağlar boyunca tüm dünyada yaygın ilgi görmüştür. İlk koşu yarışının İÖ 3800 yılında Mısır'da düzenlendiği bilinmektedir. Ama tarihin en ünlü atletizm yarışmaları, ilk kez Eski Yunanistan'da düzenlenen Olimpiyat Oyunları'nda gerçekleşmiştir. Eski Olimpiyat Oyunları, yalnızca spor yarışmalarının düzenlendiği bir etkinlik değil, aynı zamanda sporun sanat ve kültürle birleştiği büyük şenliklerdi. Atletler yarışmalardan 10 ay önce hazırlanmaya başlar, son ayı da Olimpiyat Oyunları’nın düzenlendiği yer olan Olympia'da geçirirlerdi. Yarış öncesi hazırlanma değişik biçimlerde günümüzde de sürmektedir. Atletizm, insanın tüm güç ve yeteneğinin neredeyse tümüyle kullanılmasını gerektirir. Atletler birbiriyle yarışırken, aynı zamanda kendi güç ve yeteneklerinin sınırlarını tanır, bunları geliştirmeye çalışırlar. Pist ve alan atletizmi üç ana dala ayrılır: Koşu, yürüyüş ve alan (atlama ve atma) yarışları.

ATLAMA Atlama kendi arasında 4’e ayrılır: Yüksek Atlama Uzun Atlama Sırıkla Yüksek Atlama Üç Adım Atlama

YÜKSEK ATLAMA Yüksek atlama atletizmin bir dalıdır. . Koşarak hız kazandıktan sonra sağlam iki dik sehpanın arasındaki çıtanın üzerinden atlayarak yapılır. Bu atlamada prensip vücudun çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir. Yüksek atlamayı diğer yarışmalardan ayıran özellikler üç tanedir. Birincisi mesafe dikey olarak ölçülür, ikincisi başarı ve başarısızlık belirli bir yükseklikteki çıtayı aşmaya bağlıdır, üçüncüsü ise atlet başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptir. Bu spor dalında başarılı olmak için, bacak adelelerinin doğal bir yaylılık ve tempo kuvvetine sahip olması, vücudun dirençli ve uyumlu olması gerekir. Boy faktörü sanıldığının tersine avantaj oluşturmaz. Atlama alanı olarak kullanılan, çıkış noktası ile yarım daire şeklinde olan hızlanma sahasının uzunluğu, 15 m'den az olamaz. Atlama sehpası, sert ve bükülmez ağaçtan veya madendendir. Aralarındaki mesafe 3.66 - 4.02 m'dir. Atlama çıtasının uçları kare, üçgen veya yuvarlak olabilir. Ağırlığı 2 kg'ı geçemez. Sehpa üzerindeki çıta, yarışmacının dokunduğu zaman kolayca düşecek biçimde yatay durumdadır. Çıtanın arkasında süngerle doldurulmuş düşme minderi, en az 5x4 m boyutunda ve yeterli kalınlıktadır. Kullanılan malzemelerin başında, topuğu korumak için plastik ve lastik çivili ayakkabıları sayabiliriz. Topuğun kalınlığı 6 mm'yi, taban kalınlığı da 13 mm'yi geçemez. Atlamadan önce hız kazanabilmek için koşulması gerekir. Atlayıcı, 7 - 11 adım arası yaklaşma koşusunu, 30 - 40 derecelik bir açı ile giderek hızlanan bir koşu temposu ile yapar. Atlayıcı, çıtaya çok yakın basarak sıçramalıdır. Sıçrayış tek ayakla ve geriye alınmış vücudun gergin bacak üzerine alınmasıyla başlar. Çıta üzerine gelince vücudun ekseni etrafından dönmesi, başın göğüs hizasına alınması ile sürer. Önce dış kol ile savunma bacağının mindere değmesi, sonra da gövdenin kalça ile omuz üzerinde dönüşüyle atlama tamamlanır. Yüksek atlamada yarışmacının uyması gereken en önemli kural; sıçramada tek ayağını kullanmasıdır. Yüksek atlamada yarışmacılar ilk atlayacakları yüksekliği kendileri seçerler. Alt sınırın yukarısında olmak kaydıyla herhangi bir yüksekliği atlamadan geçebilirler. Başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptirler. Ancak birbirini izleyen üç başarısız atlama denemesi yaptıklarında . Bunlardan en popüler olanları Straddle (Binme) ve Fosbury Flash teknikleridir. Straddle'da atlet yüzü aşağıya bakar biçimde, vücudunu çıtanın etrafında döndürerek atlar. Fosbury Flash tekniğinde ise atletin çıtayı önce başı geçer ve omuzlar üzerine düşülür. Kısa zamanda öğrenilmesi ve göze hoş görünmesi Fosbury Flash tekniğini popüler kılmaktadır. Yarışmacı atlama sırasında iki ayağının üzerinde sıçrarsa, çıtayı aşmadan düşerse, atlama anında çıtaya çarpar desteklerinden düşürürse başarısız

UZUN ATLAMA Uzun atlama Atletizm'in atlama branşına ait bir daldır. Atlet, yaklaşık 30-45 metre mesafeden hızlanarak, 30 cm genişliğindeki bir basma tahtasına basarak atlayışını yapar.Tahtanın 20 cm lik beyaz bölümü basış alanı olup 10 cm lik alanı ise kırmızı dır.Kırmızı alana basış faul olur.Dünya rekoru Mike Powell:8.95 m., Türkiye rekoru:8.08 m ile Mesut Yavaş a aittir.Mesut Yavaş ın atladığı 8.09 m de salon Türkiye rekorudur.

SIRIKLA YÜKSEK ATLAMA 1961 yılına kadar, sırıkla yüksek atlamanın gerek eğitim öğretim çalışmaları ve gerekse yarışmaları, metal veya bambu kamışı sırıklar ile yapılırdı. Bu gün sırığın temel öğretim çalışmaları hariç tüm yarışmalar, bükülebilen fiberglas sırıklar ile yapılmakta olup Dünya ve Olimpiyat rekorları bu sırıklarla kırılmaktadır

ÜÇ ADIM ATLAMA 3 adım atlama, Atletizm'in bir dalıdır. Yeterince hızlanabilmek ve 10 santimetrelik sıçrama tahtasından, olabildiğince uzağa fırlayabilmek gerekir. Üç adım atlamanın, adından da anlaşılacağı gibi, üç aşaması vardır. Atletin yükseldiği ayağının üstüne düştüğü ilk adım; ağırlığını öbür ayağına kaydırdığı ikinci adım ve atlayış. Uzun atlama ve üç adım atlama da sporcular belli bir yol boyunca koşarlar ve yolun sonunda atlayışlarını yaparlar. Bununla beraber triple atlamada ise sporcular tek ayakları üzerinde sıçrar , adım atar ve zıplarlar. Böylece başarılı şekilde bir atlama yapmış olurlar. Her olayda bir sporcunun en iyi performansı dikkate alınır. Üç raunttan sonra en iyi sekiz kalan üç raunda geçer. Daha sonra da onlar kendi arasında elemeler yaparak birinciyi belirlerler. Tüm beraberlikler sporcuların en iyi ikinci performansı karşılaştırılarak bozulur. Eğer bu işe yaramazsa 2. , 3. …şeklinde devam ederek sonuca ulaşılmaya çalışılır. Eğer yine de beraberlik bozulmazsa ikisi de kazanmış sayılır. Ancak söz konusu olan altın madalya ise ; sporcular beraberlik bozulana dek yarışır. Mesafeler : Bir atletin atladığı sayılan mesafe sporcunun atladığı yere en yakın olan yeri ile atladığı nokta arası uzaklıktır.Eğer mesafe tam sayı değilse ; en yakın tam sayıya yuvarlanır.

3ADIM ATLAMA Bir sporcu atlaması gereken yerden ileride bir yerden atlarsa ya da düşeceği alanın dışına düşerse bu bir faul sayılır. Bu tür hatalar genellikle sporcu dengesini sağlamak için kollarını açtığında olur. Uzun atlama ve üç adım atlamada eğer rüzgarın hızı 2 m/sn ( 7.2 km/sa ) den hızlı eserse kırılan rekorlar resmiyet kazanamaz. Bir sporcu atlarken hareketine engel olan bir durumla karşılaşırsa , hakem atlayışı tekrarlatabilir. - Sporcular oyunları bir hakemden izin almadan bırakamaz. - Sporcular oyun sırasında asistanlarından yardım alamaz ; ancak sporcunun herhangi bir sağlık problemi varsa bu kural geçerli değildir. - Bir hakem eğer sporcu atlamayı çok geciktirirse onu cezalandırabilir.

BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİNDE BULUNMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR Öğrencinin fikirlerine saygı göstermek Öğrenciyi başarıya ulaştırmak için çaba sarf etmek Öğrencinin başarılı olabileceğine inanmak Öğrencinin arkasında durmak ve bunu ona hissettirmektir…

HAZIRLAYAN : HATİCE ADA

VE SON...