1 AB Uyum Sürecinde KOBİ’ler için Çevre Stratejisi Dr. Zeynep Yöntem

Neden çevre üretim ve ticarette giderek önem kazanıyor?

Yükümlülüklerimizin Nedeni Türkiye'nin de taraf olduğu, çevreye ilişkin küresel ve bölgesel ölçekli sözleşmeler ve Gümrük Birliği Avrupa Birliği ve uyumlaştırma çalışmaları

Ticaret-çevre ilişkisi ve özellikle de endüstriyel üretim süreçleri açısından en önemli sonuçları doğuranlar düzenlemeler Montreal Protokolu ve aynı protokolun Londra ve Kopenhag Basel Sözleşmesi Sınırlar ötesi hava kirliliği ile ilgili 1979 Cenevre Sözleşmesi İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi

Türkiye-AB Gümrük Birliği Kararı'nın Çevreye İlişkin Sonuçları Standardizasyon kavramı, ticarette teknik engellerin kaldırılması ile doğrudan ilgili bir kavramdır. AB, bir süredir, ulusal standardlar yerine, harmonize standardlar (European Norms-EN) oluşturmaya çalışmaktadır. Bu işlemleri hızlandırmak ve zorunlu hale getirmek amacı ile, güvenlik, sağlık, çevre ve tüketicinin korunması ile ilgili olarak, CE (Avrupa Normlarına Uygunluk) işaretini ortaya çıkarmıştır. Bunun sonucu olarak, ulusal Eko-Etiketleri, tek Eko-Etiket haline getirme çalışmaları sürmektedir. Türkiye'de de CE işareti kullanımının yaygınlaştırılması için gerekli teknik ve yasal çalışmaları yapılmaktadır.

Sunum özet Üretim ve çevre ilişkisi AB çevre mevzuatı Müzakerelerde geçiş süresine ilişkin düzenlemeler. Özellikle sanayici ilgilendiren Endüstriyel Kirliliğin Kontrolü alt başlığı Direktifler yüklü uyum maliyetleri Strateji hazırlıkları ve projelerin tespiti Proleler ve inovasyon

AB Çevre mevzuatı Çevre bölümü ekonomik etkileri nedeni ile zor ve en çok geçiş düzenlemesi talebi gelen bölümdür. Özel sektör altyapısı AB Çevre Mevzuatından, sanayi, ticaret ve tarımla ilgili olarak etkilenebilir. Büyük ölçekli sanayi prosesleri, büyük ölçüde EKÖK Direktifi, BYT gibi diğer direktifler, atık sektörü içinde yer alan düzenli depolama, yakma ve özel atık akışları ile ilgili direktifler tarafından etkileneceklerdir. Bunlar, petrol, kimyasallar, enerji, demir çelik ve seramik işleme gibi sektörler içinde daha çok büyük firmalardır. Düzenleyici Etki analizi çalışması sanayici için önemlidir.

KOBİ’lere etkileri Matbaacıların ve diğerlerinin UOB (çözücüler) ile ilgili direktife uyum için yatırım yapmaları, Galvanizcilerin ve diğer pekçok işletmenin Tehlikeli Maddelerin Alıcı Su Ortamlarına Bırakılması ile ilgili Direktife uyum için yatırım yapmaları, Çiftçilerin Nitrat Direktifi’ne uyum için (hayvan yetiştiriciliğinin yoğun yapıldığı alanlar ve kesim evleri aynı zamanda EKÖK Direktifi kapsamında olmasına karşın) yatırım yapmaları, Taşımacılık işletmeleri ve diğerlerinin özellikle büyük kentlerde, emisyon mevzuatına uyum ve sonuç olarak dış ortam hava kalitesi standartlarını yakalamak için yatırım yapmaları gerekmektedir.

Uyum Maliyeti AB’ne katılım sürecinde uyumlaştırma temel gereksinimlerden en önemlisi maliyettir. Çevre ile ilgili direktifler, sanayiye ve devlete her seviyede erişilmesi zor sorumluluklar ve dolayısı ile maliyetler yüklemektedir.

Sanayiye Maliyeti Sanayinin uyumunun maliyeti, direktiflerin devler tarafından uygulanması maliyetlerinin çok ötesindedir. Bazı tesislerde en uygun tekniklere uyumun sağlanması için ciddi yatırımlar gerekir. Bazı tesislerin kapanması gerektiğinin de göz önünde bulundurulması gerekir. Örneğin, BYT emisyonlarının kabul edilebilir seviyelere azaltılması için eski tesisin kapatılması, yenisinin açılması veya kullanılan yakıtın değiştirilmesi gerekebilir.

Sanayiye Maliyeti Komisyonun 10 üye ülkede, hava kirliliği ile ilgili direktiflere uyumunun maliyeti 48.2 milyar Avro, Baltık ülkeleri için 8.45 milyar Avrodur. Örneğin, Estonya için büyük yakma tesislerinde en uygun tekniklerin kullanılmasının sağlanması, 2005 yılında 427.9 milyon Avro olup, 2010 da 801.8 milyon Avro tahmin edilmiştir. Polonyada sadece enerji sektörü için yatırım ihtiyacının 6,3 milyar Avro olarak tahmin edildiği belirtilmiş ve 31 Aralık 2010’a kadar geçiş süresi istenmiştir. Çoğu yeni üye ülkelerin geçiş süresi istediği UOB konusunda çalışmalar başlangıç aşamasındadır.

Sanayiye Maliyeti En uygun teknik uygulamalarının maliyeti, her sanayi sektörü için maliyet tahminlerinde anahtar konudur. En önemli maliyet, bazı sanayi tesislerinin kapatılması olacaktır. Bu konuda etkilenecek sektörler, prosesleri, bölgesel koşulları gibi değerlendirmelerde mevcut en uygun teknikler için referans belgeleri (BREF), rehber olacaktır. Yatırımların maliyetlerinin karşılanabilirliğini değerlendirmek üzere fayda maliyet analizinin yapılmasıdır.

Sanayiye Maliyeti Burada anahtar konu, hükümet tarafından, çevresel iyileştirmeler için yatırımların normal yatırım döngüsü içinde yer almasına olanak sağlayacak, uygulama planlamanın ve Düzenleyici Etki Değerlendirmesinin yapılmasıdır. Kirliliğin kontrolunda “boru sonu” teknolojilerin yatırımı rolü çok ortada iken, “temiz teknoloji” kullanarak pek çok modern proseslerin inşa edilmesi fırsatları da olacaktır.

Sanayiye Maliyeti Özel sektörün yatırım gerekleri hakkında yeterli çalışma yapılmamıştır. Özel sektörü güvence altına almak için bir plan olmaması önemli bir eksikliktir. Özel sektör temiz teknolojiler, yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji tasarrufunu da içeren çevre yararına yapmaları gereken teknolojik değişiklikler ve yenilikler ile yatırımlar konusunda teşvik edilmelidir.

EKÖK Maliyeti Çünkü bu alt başlıkta yer alan dört Direktifin uygulanması için yapılacak yatırımlar toplam yaklaşık 15 milyar AVRO gerektirmekte olup uygulanması için bir geçiş süresi istenmesi söz konusudur

Sanayici için uygulama stratejisi Direktifler özelinde kapsamlı analiz çalışmaları yapılarak, rekabet ortamının bozulmasına neden olmadan, ekonomik gelişmenin devamlılığı sağlanarak, müzakerelerin uzamasına neden olmadan, gerçekçi bir müzakere pozisyonu oluşturulması için gereken temel çalışmaların yapılması çıkış noktamız olmalıdır.

Projemiz ve Beklenen Katkıları KOSGEB , OSTİM OSB, EKODENGE LTD. tarafından ortak olarak sürdürülmekte olan projemiz bu amaçlara yönelik hizmet vermektedir. Türk KOBİ'leri için AB Çevre Müktesebatı'na Uyum ile İlgili Bilgi Sisteminin Kurulması Projesi http://cevre.kosgeb.gov.tr/

Projenin destek verdiği alanlar Türk ve AB çevre mevzuatı özetler analizler fon olasılıkları eğitimler 1. Avrupa Birliği’nde Endüstriyel Kirlilik Kontrolü ve Risk Yönetimi ile İlgili Genel Politikalar Endüstriyel Kirliliğin Kontrolünde Avrupa Komisyonu Hukuksal Araçları Direktiflerin Temel Gereksinimleri Uygulamada beklenenler ( ekök seveso UOB BYT Ulusal emisyon tavanı Emas, eko label ) 2. Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü ile İlgili Stratejinin Geliştirilmesi ve Bunu Etkileyen Faktörler Uyum Sürecinde Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü ile İlgili Stratejinin Geliştirilmesi Çalışmalarında, Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler Nasıl Strateji ve Uygulama Planının Hazırlanır? Başlıca Paydaşlar ve Görevleri Stratejinin Geliştirilmesi ve Bunu Etkileyen Faktörler

3. Çevre Başlığının Müzakere Pozisyonunun Hazırlanması Katılım Müzakereleri Süreci (tarama süreci) “Esasa ilişkin müzakereler İlgili direktif ve hukuksal doküman seçilmesi incelenmesi Direktif Spesifik Uygulama Planları Ulusal Program ve sektör planları Topluluk mevzuatının etkisi konusunda, etki analizi Müzakere pozisyonlarının hazırlanması

4. Entegre Kirlilik Kotrol Sistemi İçin Uygulama Maliyetleri Başlangıç maliyeti Sanayinin uyumunun maliyeti Maliyetin Geri Dönüşümü Uygulama Maliyetlerine Örnekler Finans Stratejilerinde Kamu-Özel Sektör İşbirliği 5. Polonya Müzakere Pozisyonu Hazırlık Süreci sadece Endüstriyel kirlilik açısından değerlenedirme POLONYA İÇİN KATILIM ANTLAŞMASINDAKİ GEÇİŞ DÜZENLEMELERİ

6. En Uygun Teknikler (BAT) ve Referans Belgeleri (BREF) En Uygun Tekniklerin hukuksal alt yapısı ve tanımı Komisyon Tarafından Yayınlanarak Yürürlüğe Girmiş Olan Belgeler

7. KOBİ’ler için araştırma fonları ve çevre başlığı altında yapılabileceklerin tespiti için sanayici uyum stratejilerinin gereği Yapılacak olan inaovasyonda belirleyici konulardan en önemlisi daha az enerji ve hammadde kullanarak üretim yapmak Yeni yürürlüğe geiren yasalara uyum sağlayacak proses değişiklikleri Rekabet için çevre konusunda uyumun gereği

AB üyeliği süreci olumsuzlukları yapılmakta olan çalışmaları ne kadar etkiler ? 7. çerçeve Programa katılacakmıyız? Ülkelerin hazırlıkları nasıldı? Türkiye bu süreçlerin ne kadar dışında kalabilir.

İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM