BULUT BİLİŞİM: Türkiye İçin Fırsatlar Yakup KORKMAZ Araştırmacı Bilişim Sistemleri Güvenliği Bölümü TÜBİTAK – UEKAE

WINDOWS İŞLETİM SİSTEMİ DENETİMİ Gündem Bulut nedir? Bulut bilişim nedir? Hizmet modelleri Kurulum modelleri Faydalar Riskler Dünyadaki durum Türkiye’deki durum Türkiye için fırsatlar Sonuç Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Windows İşletim Sistemi Denetimi - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Bulut nedir - I Ağ topolojisinde bulut = internet, İnternet altyapı ve ortamının detayından soyutlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Bulut nedir – II Bulut bilişimde ise bulut; veri merkezindeki donanım ve yazılım altyapısını soyutlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Bulut nedir - III Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Bulut bilişim nedir - I Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut bilişim nedir – II Bulut bilişime gelen süreçte kullanılan teknolojiler: Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut bilişim nedir - III Google Trends, Google’da yapılan arama ve haberlere göre trendi gösterir. Super Computer (kırmızı), Cloud Computing (mavi) Grid Computing (kırmızı), Cloud Computing(mavi) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut bilişim nedir - IV Bulut bilişimin tanımı – NIST (ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü) “Bulut bilişim, düşük yönetim çabası veya servis sağlayıcı etkileşimi ile, hızlı alınıp salıverilebilen ayarlanabilir bilişim kaynaklarının paylaşılır havuzuna, istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir modeldir.” Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Bulut bilişim nedir - V Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut bilişim nedir - VI Temel özellikleri; İstendiğinde self servis Geniş ağ erişimi Konumdan bağımsız kaynak havuzu Hızlı esneklik Ölçülen hizmet Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Hizmet modelleri - I Bir Servis olarak Yazılım (SaaS) Bir Servis olarak Platform (PaaS) Bir Servis olarak Altyapı (IaaS) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Hizmet modelleri - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Kurulum modelleri - I Genel bulut (public cloud) Özel bulut (private cloud) Ortaklık bulutu (community cloud) Karma bulut (hybrid cloud) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Kurulum modelleri - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Faydalar - I Sınırsız esneklik En yüksek duruma göre değil, ortalama duruma göre kaynak ayırma Yoğunluk arttığında, otomatik olarak kaynak ayırma %5 - %20 -> Veri merkezi ortalama kaynak kullanımı Örnek durum; Animoto, 3 günde artan talep sonucu 50 sunucudan 3500’e ulaştı. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Faydalar - II Maliyeti düşürme Büyük ölçekteki veri merkezi orta büyüklüktekine göre maliyeti 5-7 kat arası düşürebilmektedir. *Hamilton, J., Internet-Scale Service Efficiency (LADIS) Workshop , Eylül 2008. Genel maliyetin 1/3’ünü oluşturan elektrik maliyetinin ucuz olduğu yerlerde veri merkezi işletimi (Bölgeler arası elektrik ücret farkı ABD’de ~6 kat) Teknoloji Maliyet orta ölçekte veri merkezi (~1.000 sunucu) Maliyet büyük-ölçekte veri merkezi (~50.000 sunucu) Oran Ağ $95 Mbit/sn/ay $13 Mbit/sn/ay 7.1 Depolama $2.20 Gbyte/ay $0.40 Gbyte/ay 5.7 Yönetim ~140 sunucu/yönetici ~1000 sunucu/yönetici Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Faydalar - III Geliştirilmiş birlikte çalışma Daha iyi güvenilirlik ve güvenlik Taşınabilirlik Yönetim kolaylığı Gerektiğinde büyük işlem gücü Daha basit cihazlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Riskler Fırsat = Risk Risklerin önem ve derecesi kurumların; Faaliyet alanına, İç yapılarına ve ilişkide olduklarına, Hizmet sağlayıcı ile kurduğu güven ilişkisine, Özel şartlarına göre değişir. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Riskler 1 - 3 1. Hizmet devamlılığı ve kullanırlılığı 2. Veri güvenliği ve gizliliği 3. Veri denetlenebilirliği, uyumluluğu ve yasal düzenlemeler Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Risk 3,5 Bulutun yağmur olarak yağma riski Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Riskler 4 - 7 4. Hizmet sağlayıcı bağımlılığı ve veri kilitlenmesi 5. Yönetim arayüzü ve uzaktan erişim 6. Bant genişliği ve veri transferi 7. Yazılım lisanslama Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Dünyadaki durum – I Gelecek tahminleri; 2013 yılına gelindiğinde 150 milyar $ bulut bilişim hizmet sektörü büyüklüğü (Gartner) 2009 yılı bulut hizmet büyüklüğü 17.4 milyardan 2013 yılında 44.2 milyar $’a ulaşılacak (IDC) 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %80’i SoY kullanıyor olacak (Gartner) 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %30’u bulut altyapısı kullanıyor olacak (Gartner) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Dünyadaki durum - II ABD federal bulut bilişim servisleri sitesi : Apps.gov Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Dünyadaki durum - III ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA), istihbarat toplama sistemi için bulut bilişime geçiyor. Ayrıca bulut üzerinde yeni senaryolar ve güvenlik tehditleri üzerinde çalışacak. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Türkiye’deki durum - I Kamu kurumlarında yapılan güvenlik testlerinden seçilen bazı açıklıklar; (Bilgi işlem merkezlerindeki sunucular üzerinde) Güvenlik Yama ve Servis Paket Eksikliği Yetkili/Yönetici Hesaplarının Yetersiz Korunması ve Yönetilmesi Gereksiz Servislerin Çalışması DOS Saldırılarına Karşı Korunmasız Olması Gereksiz Programların Bulunması Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Türkiye’deki durum - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Türkiye’deki durum - III Bulut bilişime geçiş ile; (güvenlik perspektifinde) Tüm kamu kurumları için merkezi tek bir noktadan güvenlik sıkılaştırmalarının ve açıklıkların takibinin yapılabilmesi Özdeş sanal sunucular/uygulamalar kullanılması sebebiyle, güvenlik planlama ve uygulama kolaylığı Güvenlik alanında uzman personel çalıştırılabilmesi Sistem yöneticisi çok daha fazla sunucu yönetebildiği için, daha az ama daha kalifiye personel çalıştırılabilmesi Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Türkiye için Fırsatlar - I Kamu Kurumlarına özel bulut bilişim alt yapısı kurulması Bütün kamu kurumlarının hizmet aldığı bir bulut bilişim altyapısı veya Maliye, turizm, hukuk gibi benzer faaliyetler alanlarına sahip kurumların kendi aralarında kurduğu ve paylaşılır bulut altyapısı (federated cloud) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Türkiye için Fırsatlar - II Bulut bilişime geçiş ile birlikte kurumların; Güvenliği arttırılmış ve uzman personel tarafından izlenebilen bir teknik altyapı, Maliyet tasarrufu, Kaynakların verimli kullanımı, Yüksek esneklik ile kaynakların ihtiyacı olan kuruma, istenilen anda kullandırılabilmesi, Her zaman aynı performansta hizmet verebilme, imkanlarına kavuşturulması mümkün olabilir. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE Sonuç Bulut bilişim hizmetleri, dünyada giderek daha çok sayıda özel ve kamu kurumları tarafından kullanılmaktadır. Ülkemiz kamu kurumları için bulut bilişime geçişte; başta arttırılmış güvenlik olmak üzere, esneklik, maliyet tasarrufu, performans artışı ve kaynakların verimli kullanılması gibi önemli fırsatlar ve kazanımlar bulunmaktadır. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

Sorular TEŞEKKÜRLER ykorkmaz@uekae.tubitak.gov.tr 0312 427 73 66 - 202