ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI Problem cümlesinin yazımında açık sade bir dil kullanılır Araştırma problemi soru cümleleri seklinde ifade edilmelidir Problem cümlesi çözülecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır Araştırmanın sınırları araştırmada ele alınan değişkenler açısından kesinleştirilmelidir Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve açık belirtilmelidir
Değişkenler Değişebilen,en az iki değer alabilen her şey değişkendir. Örnek:kız-erkek ; yas:1,2,3 Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine göre ikiye ayrılır. Aldıkları değerlere göre: Süreksiz Değişkenler: bir değişken alt ve üst sınırları içinde belli değer ve seçeneklerden başka başkasını alamıyorsa süreksiz değişkendir,nitel değişkende denir.Örnek:cinsiyet Sürekli Değişkenler: Alt ve üst sınırlar içinde herhangi bir değer alabiliyorsa sürekli değişkendir.Örnek:ağırlık
Kontrol şekillerine göre değişkenler Bağımlı Değişken: Bir tür sonuç olup,araştırmacıyı rahatsız eden ve açıklanması istenen durumdur. Örneğin:Öğrenci basarisini etkileyen faktörler konusunda,öğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir. Bağımlı değişken genellikle Y harfi ile ifade edilir Bağımsız Değişken: Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken. Örneğin:öğrenci basarisini etkileyen faktörlerde bağımsız değişken zeka,çalışma alışkanlığı,beslenme
Kontrol değişkenleri Kontrol değişkenleri: araştırmaya katılan bireylerin kişisel özelliklerine ilişkin zeka,yas,cinsiyet,çevreye ilişkin gürültü, ışık gibi seçilen bağımsız değişkenlerin dışında,bağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler
İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI Problem alanının bütünleştirilmesi, sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında, ilgili kaynakların (alanyazın) taranması önemli bir yer tutar. İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir çerçeve oluşturmaktır.O ana kadar o konu ile ilgili yapılan çalışmaları - kitap,dergi,araştırma raporları,tezleri taramak gerekir.
Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerçekleştirir nitelikte olmalıdır. İlgili ilgisiz,okuduğu tüm kaynakların gelişi güzel özetlediği çok kaynak gösterme amaçlı olmamalıdır. Kaynak olarak verilen çalışmalardan her biri konuya yakinlik ve önem derecelerine göre ayrı ayrı yada ayni paragraflarda özetlenmelidir
ARASTIRMANIN AMACI Araştırmanın amacı, iyi tanımlanmış bir problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her türlü yanlış anlamayı önleyecek açıklıkta ayrı bir alt bölümde ele alınır Okuyucu araştırmanın önemli ve gerekli olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır
Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı açıkça belirtilerek araştırmanını önemi vurgulanmalı, araştırma sonucunda üretilen ilke ve teorilerin çözebileceği problemler, toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır
Araştırmanın ayrıntılı amaçları 1- Soru cümleleri ile: Bir çok araştırmada amaçlar soru cümleleri ile ifade edilir. İfade ediliş kolaylığı bu yaygın kullanımı başlıca nedenlerindendir. Örneğin: Üniversite öğrencilerinin zeka düzeyleri nedir? A yöresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır?
2- Hipotez(denence): Araştırma problemi belirtildikten sonra araştırmacının, sonucun ne olacağı hakkında tahminler yürütmesine hipotez denir Hipotez araştırmanın amacını iddiasını oluşturur. Henüz deney yahut gözlem sonuçlarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır. Hipotez bir yargı cümlesidir.Bu cümle olumlu yada olumsuz olabilir
HIPOTEZDE ARANAN ÖZELLIKLER 1-Bilinen kuramlarla çelişki içinde olmamalıdır. 2-Kuramsal bir temele dayandırılmalıdır. 3-Açık ve yalın olmalıdır. 4-Sınanabilir olmalıdır. 5-Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdır. 6-Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecek biçimde sinirli olmalıdır. 7-Hipotez cümleleri geniş zamanlı cümleler olmalıdır.Çünkü sınanmak istenen yargı geçmişe, şimdiye yada geleceğe ait değildir.
Örnek Sigara akciğer kanserine neden olur Zeki öğrenciler daha çabuk öğrenir Uygun ışık okuma hızını arttırır
DENENCE(HIPOTEZ) TÜRLERI 1-araştırma Denencesi:Değişkenler arasında ilişki olduğunu savunan bir ifadedir.araştırma sonucunu kestiren ve genellikle bir tarafı ötekinden daha etkili,üstün olduğunu savunur.H1 ile gösterilir. 2-İstatistiksel Denence:Karsılaştırmalarda taraf tutmayan,farksızlığı,değişkenler arasında ilişkisizliği savunan bir ifadedir.
ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI araştırmacının ideal gördüğü yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle vazgeçtiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve olanaklarından gelebileceği gibi,problem alanı,araştırma amaçları,yöntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir
Araştırma kapsamı Aslında araştırma kapsamını ve sınırlılıklarını belirlemek,araştırmacı için büyük kolaylık sağlayacaktır.Nelerin kapsanacağını,kapsam dışı bırakılacağını belirlemek planlanmanın önemli bir aşamasıdır Örneğin:İlköğretim okullarında seçmeli dersler ve etkilerini incelemek istiyoruz.Tüm seçmeli dersler yerine birini alıp etki edebileceği dersin üzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur.
TANIMLAR araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biri araştırmada kullanılan terimlerin açıklığa kavuşturulmasıdır. Bilim dalları geliştikçe kendine özgü kelime ve soyut kavramları da birlikte çoğalır.Başlangıçta günlük dilde anlatılmaya çalışılan kavramlar giderek daha özel terimlerle anlatılmaya başlanır.Bu yüzden araştırmacı yanlış anlama ve yorumlara yol açacak terimleri tanımlaması gerekir. Tanımlar belli soyut kavramlara açıklık getirmek amacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biçimde açik seçik araştırmaya özgü olmalıdır.
tanımlar 1-Kavramsal Tanım: Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır.Örneğin: Basarili öğrenciler zekidir, cümlesinde basari zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum açık seçik değildir. 2-İşlevsel Tanım: Kavramların daha somut gözlenebilir,uygulanabilir hala getirilmesidir. Örneğin: Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan öğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır.
Kaynaklar 1. Arikan,R. “araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama”,Ankara,2004 2-Aslantürk,Z. “ Sosyal Bilimciler için araştırma Metod ve Teknikleri”,Ankara,2001 3-Denker,M.S. “Sosyal Bilimlerde Yöntem ve Bilimsel Rapor Hazirlama Teknikleri”,Kütahya,2002 4-Karasar,N. “Bilimsel araştırma Yöntemleri”,Ankara,2004 5-Kaptan,S. “ Bilimsel araştırma ve Istatistik Teknikleri”,Ankara,1993 6-Türkdogan,O. “ Bilimsel araştırma Metodolojisi”, İstanbul,2000 7-Yazicioglu,Y.- Erdogan.S. “SPSS Uygulamalı Bilimsel araştırma Yöntemleri”,Ankara,2004