Ekonomik Durumu İlçe ekonomisi 1960 yılı öncesi tahıl, üzüm, haşhaş ve az miktarda şekerpancarına dayanmakta iken günümüzde her türlü tarım ürünü yetiştiriciliği ve hayvancılık mevcut olmakla birlikte özellikle elma başta olmak üzere meyve, şekerpancarı, ayçiçeği, tahılgiller, sebze ve su ürünleri önemli gelir kaynağını oluşturmaktadır. TARIM VE HAYVANCILIK SULAMA BİRLİKLERİ EKONOMİ SANAYİ YATIRIMLAR MADENCİLİK TİCARET

Ekonomik Durumu TARIM

İLÇEMİZİN ARAZİ DAĞILIMI Ekonomik Durumu İLÇEMİZİN ARAZİ DAĞILIMI TARIMA ELVERİŞLİ ALAN TARIM DIŞI MESKUN ALAN ÇAYIR-MERA ALAN ORMAN SAHASI

Üretilen Ürünler ve Miktarları… Ekonomik Durumu TARIM ARAZİ TÜRÜ MİKTARI(da) YÜZÖLÇÜME GÖRE ORANI % TARIMA ELVERİŞLİ ARAZİ 496.770 33 % ORMAN SAHASI 399.240 27 % TARIM DIŞI MESKÜN ALAN 527.402 35 % ÇAYIR-MERA ALANI 75.588 5 % Üretilen Ürünler ve Miktarları… Nüfusun %80’i tarımla uğraşan ilçemizde, 496.770 dekar ziraata elverişli araziden 2012 yılında, MEYVE MİKTARI(Ton) TAHIL ELMA 185.923 AYÇİÇEĞİ 25.000 KİRAZ 3.622 HAŞHAŞ 1.190 ŞEFTALİ 5.099 64.770 ÜZÜM 8.550 SİLAJLIK MISIR 64.000 VİŞNE 507 DANE MISIR 1.300

Ekonomik Durumu TARIM MEYVE AĞAÇLARININ VERİMİ Ağaç Çeşidi Verim (Ağaç/kg) Üretim (ton) 2010 2011 2012 Elma 190 145 150 213.046 151.590 185.923 Şeftali 40 8.656 10.188 5.099 Ayva 60 525 528 531 Vişne 50 634 624 507 Kiraz 52 35 4.426 5.020 3.622 Kayısı 10 370 2.048 2.650 Erik 5 20 91 413 935 Armut 471 552 626 Üzüm 9 11.094 7.574 8.550

İlçemizde üretilen sebze miktarları tabloda gösterilmiştir. Ekonomik Durumu TARIM İlçemizde üretilen sebze miktarları tabloda gösterilmiştir. 2010 YILI 2011 YILI 2012 YILI Ekilen Alan (da.) Verim (Kg/da) Üretim (ton) Domates 11.500 200 23.000 6000 3000 18.000 8.000 3.000 24.000 Karpuz 10.000 2.500 25.000 7000 17.500 7.000 Kavun 6.000 2.000 12.000 Biber 700 1.000 1000 1.850 Salatalık 360 1.080 250 750 300 900 Fasulye (taze) 400 800 320 600 480 650 520 Ispanak 167 Patlıcan 160 150 450

Ekonomik Durumu TARIM İlçemizde yetiştirilen tahılgillerin yıllara göre ekilen alanları ve üretim miktarları tabloda gösterilmiştir. MAHSUL ÇEŞİDİ 2010 YILI 2011 YILI 2012 YILI EKİLEN ALAN (dekar) VERİM (kg/da) ÜRETİM MİKTARI (TON (TON) Buğday 116.400 400 46.560 105.200 500 52.600 98.000 50770 Mısır (Dane) 1000 250 1.000 1.300 Mısır (Silaj) 20.000 3000 64.000 15000 4000 60.000 16000 64000 Arpa 50.000 350 17.500 40.000 450 18.000 35.000 14000 Ayçiçeği 80.000 200 16.000 82.000 20.500 100.000 25000 Şeker pancarı 8.200 5.000 41.000 14.854 5000 74.270 20.993 104.965 Nohut 11.000 60 660 40 560 80 1.400 Haşhaş 39.154 45 1.761 46.684 100 4.668 18.307 65 1.190

Ekonomik Durumu HAYVANCILIK Hayvancılığın büyük önem taşıdığı İlçemizde; yıllara göre yetiştirilen hayvan sayısı ve üretilen süt miktarı tabloda gösterilmiştir.  HAYVAN ÇEŞİDİ 2010 yılı 2011 yılı 2012 yılı Büyükbaş Hayvan 30.627 32.658 33.468 Küçükbaş Hayvan 42.000 72.000 108.268 Süt Üretimi (Ton) 86.500 90.873 90.157 Tavuk (Broiler) 320.000 470.500 570.500 Suni tohumlama çalışmalarıyla kültür ırkı hayvancılık geliştirilmektedir. İlçemizdeki köy ve kasabalarda toplam 67 ton kapasiteli 16 adet süt soğutma tankı bulunmaktadır. 8

Ekonomik Durumu HAYVANCILIK 55.500 KÜÇÜKBAŞ 301.025 KANATLI

Ekonomik Durumu SOĞUK HAVA DEPOLARI İlçemizde özel teşebbüs ve belediyelere ait 54.270 ton kapasiteli 38 adet soğuk hava deposu bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan soğuk hava depoları atmosfer kontrollü ve oldukça modern tesisler olup, önceki dönemlerde yapılan soğuk hava depolarının bu anlamda modernize edilmeye ihtiyacı vardır. Soğuk hava depolarında büyük çoğunlukla elma, kısa süreli olarak üzüm depolanmaktadır.

TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME EMİRHSAR ELMA TASNİFLELME TESİSİ Ekonomik Durumu TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME EMİRHSAR ELMA TASNİFLELME TESİSİ İlçemizde elmacılığın gelişmesini sağlamak amacıyla, Emirhisar Kasabasında, Emirhisar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bünyesinde yapımına başlanan “100.000M/S Kapasiteli Meyve Tasnif-Ambalajlama Tesisi” için İl Özel İdaresi tarafından Köylere Hizmet Götürme Birliğine 160.000 TL aktarılmış olup, bu paranın tamamı harcanarak tesis binası tamamlanmıştır. Makine ve teçhizatları Tarım Bakanlığından kullanımına tahsisi edilen kredi ile alınmış olup, 2005 yılında faaliyete geçmiştir. Tesiste saatte 100.000 adet elma, renk ve çapına göre 18 ayrı kategoriye ayrılabilmektedir.

TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME Ekonomik Durumu TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME GÜMÜŞSU KİRAZ PAKETLEME VE ŞOKLAMA TESİSİ Gümüşsu Kasabamızda da yeri Tarımsal Kalkınma Kooperatifince temin edilen arazi üzerine Özel İdare tarafından Köylere Hizmet Götürme Birliğimize aktarılan 1.050.000 TL kaynakla Gümüşsu Kiraz Şoklama ve Paketleme Tesisi 2005 yılında yapılarak hizmete girmiştir. Tesis saatte 1.500 ton kiraz işleme kapasitesine sahip olup, bünyesinde 600 tonluk soğuk hava deposu mevcuttur.

TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME Ekonomik Durumu TARIMSAL ÜRÜN DEĞERLENDİRME İlçemizde özel sektöre ait 2 adet meyve konsantre fabrikası kurulmuştur. Penkon Konsantre Sanayi A.Ş Temmuz 1998 yılında üretime başlamış olup, günlük 350 ton vişne, 800 ton elma işleme kapasitesine sahiptir. 80 kişiyi istihdam etmektedir. Mevsime göre çilek, vişne, kayısı, şeftali, elma, havuç ve nar konsantresi üretmektedir. 2011 yılında toplam 49.500 ton konsantre üretilmiştir. Arısu Gıda Dış Ticaret A.Ş Eylül 1999 yılında üretime başlamış olup, günlük 250 ton elma işleme kapasitesine sahiptir. 2011 yılında 20.000 ton elma konsantresi üretilmiştir. Bünyesinde 25 işçi istihdam etmektedir.

ERKEN UYARI İSTASYONALRI Ekonomik Durumu ERKEN UYARI İSTASYONALRI İlçemizde 9 adet ( Bulgurlar, İmrallı, Yuvaköy, Koçak, Seraserli ve Karayahşiler köyleri ile Çıtak, Gümüşsu ve Emirhisar kasabasında ) erken uyarı asal gözlem istasyonu ile 3 mekanik istasyonumuz mevcuttur. Gözlem istasyonları gerek İlçe Tarım Müdürlüğü’nden, gerekse modem bağlantısı ile İl Tarım Müdürlüğü’nden kontrol edilmektedir. Erken uyarı istasyonları sayesinde elma ilaçlamada tasarruf ve kaliteli elma üretimi sağlanmaktadır.

Ekonomik Durumu IŞIKLI GÖLÜ ve GÖKGÖL Işıklı Baraj Gölü’nde çeşitli tatlı su balığı türlerinden Sazan, Seroz, Kadife, Turna Balığı(Dişli) bulunmaktadır. Işıklı Baraj Gölü 65 km² yüz ölçüme sahiptir. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. İlçemizde; DSİ tarafından sulama mevsiminde Işıklı Gölünde biriktirilen sular ile 27780 ha. Işıklı Gölünü besleyen kaynaklardan direkt alınan su ile 7813 ha. Yer altı sondaj kuyularından alınan su ile 3110 ha. alan olmak üzere toplam 38.703 ha. alan sulanmaktadır.

Ekonomik Durumu IŞIKLI GÖLÜ ve GÖKGÖL Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği kapsamında Sulak Koruma Planı onaylanmıştır. Ulusal Sulak Alan Komisyonunun 28 Aralık 2010 tarihinde yaptığı toplantıda, Gökgöl ile Işıklı Gölü’nün Sulak Alan Koruma Bölgesi olarak kabul edilmiştir. Gökgöl ve Işıklı Göl’ünde çok çeşitli kuş türleri bulunmaktadır. Bölgemiz Yaban Ördeği, kuş ve su ürünleri avcılığı açısından ün yapmış bir bölge olarak bilinmektedir.

Gökgöl Alabalık Tesisi Ekonomik Durumu IŞIKLI GÖLÜ ve GÖKGÖL Gökgöl Alabalık Tesisi 2009 Üretimi 750 Ton 2010 Üretimi 750 Ton 2011 Üretimi 750 Ton Işıklı Gölü Alanı:65.000 da. Rakım: 821 m. Işıklı Alabalık Tesisi 2011 üretimi 1000 ton

YAPRAK, TOPRAK ve SU TAHLİL LABORATUVARI Ekonomik Durumu YAPRAK, TOPRAK ve SU TAHLİL LABORATUVARI İlçe Tarım Müdürlüğü bünyesinde 2003 yılında İl Özel İdaresi, Köylere Hizmet Götürme Birliği, Sulama Birlikleri ve kooperatiflerin katkıları ile yaklaşık 400.000 YTL harcama ile Toprak, Yaprak ve Su Tahlil Laboratuarı kurulmuştur. Toprak, Yaprak ve Su analiz laboratuvarı 2010 yılından bu yana yetki belgesi olmadığından dolayı numune kabul etmemekte ve analiz yapmamaktadır. Yılı Yapılan Tahlil Toprak Yaprak Su 2008 543 - 2009 240 2010 348 2003 Yılından Bu Yana Toplam 4.122 164 31

Ekonomik Durumu SULAMA BİRLİKLERİ İlçemiz Büyük Menderes Nehrinin oluşturduğu çok verimli ova üzerine kurulmuştur. Ovanın tamamı sulanabilir niteliktedir. 496.770 dekar ziraata elverişli arazinin 387.030 dekar alanı sulanabilmektedir. İlçemizde 4 adet sulama birliği, 11 adet sulama kooperatifi bulunmakta olup, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 4 adet pompa istasyonu ve 60 adet derin kuyu pompası ile sulama hizmetleri yürütülmektedir. Ayrıca Baklan Sol Sahil Sulama Birliği Çıtak ve Kıralan Kasabaları, Bayat, Tokça, Yahyallı ve Karayahşiler köylerimize hizmet vermektedir.

Ekonomik Durumu SULAMA BİRLİKLERİ İlçemizde faaliyet gösteren 4 sulama birliğinin bilgileri tablo halinde gösterilmiştir. SULAMA BİRLİĞİNİN ADI MERKEZİ SULADIĞI ALAN KANAL UZUNLUĞU KM ÜYE SAYISI Brüt da. Net da. YEŞİL ÇİVRİL SAĞ SAHİL SULAMA BİRLİĞİ ÇİVRİL 166.000 159.842 28 12 IRGILLI-SÜTLAÇ SULAMA BİRLİĞİ IRGILLI 30.000 28.200 4 9 IŞIKLI-EMİRHİSAR SULAMA BİRLİĞİ EMİRHİSAR 27.030 8,5 GÜMÜŞSU POMPAJ SULAMA BİRLİĞİ GÜMÜŞSU 22.000 21 6 Mülga Köy Hizmetleri Sulaması 41.460 da, Halk Sulaması 8.200 da’dır.

Ekonomik Durumu SANAYİ Yeşil Çivril Sanayi Sitesinde; Kızılcasöğüt Sanayi Sitesinde; Oto Tamir ve Yedek Parça 25 Oto Tamir ve Yedek Parça 56 Marangoz (Mobilya-Doğrama) 20 Marangoz (Mobilya-Doğrama) 7 Metal-iş (Demir-Doğrama) 42 Metal-iş (Demir-Doğrama) 33 Muhtelif İş yapan Esnaf 45 Muhtelif İş yapan Esnaf 58 TOPLAM TOPLAM 154 132 OLMAK ÜZERE TOPLAM 286 İŞYERİ BULUNMAKTADIR.

Ekonomik Durumu SANAYİ İlçemizde; 4 adet Un Fabrikası (Merkez 3, Işıklı 1) 1 adet Çivi Fabrikası (Merkez) 2 adet Meyve Suyu Fabrikası (Akçaköy) 1 adet Pulluk Üretim Tesisi (Menteş) 3 adet Ayçiçeği Depolama İşletmesi (Yassıhöyük 1, Menteş 1, Merkez 1) bulunmaktadır.

Ekonomik Durumu TİCARET İlçemizde faaliyet gösteren 21 Kuyumcu 25 Eczane 7 Banka Şubesi mevcuttur. İlçe halkı her türlü ihtiyacını İlçe içersinden temin etmekte olup, ilçemiz canlı bir ticari hayata sahiptir. İlçe Esnafı çevre İlçelere de mal ve hizmet satmaktadır.

Ekonomik Durumu TİCARET İlçemiz Vergi Dairesi Müdürlüğü, Denizli İl merkezi hariç, tahakkuk- tahsilat ve mükellef sayısı bakımından en fazla olan vergi dairesi konumundadır. 2600 adet faaliyet gösteren vergi mükellefi işletme bulunmaktadır. Yıllara göre mükellef sayıları ile tahakkuk-tahsilat miktarları tabloda görüldüğü gibidir. MÜKELLEF 2009 2010 2011 GERÇEK USUL 1579 1310 1288 BASİT USUL 1459 1355 1312 KURUMLAR VERGİSİ 143 133 243 MOTORLU TAŞIT MÜKELLEFİ 19291 20467 24526 2009 2010 2011 TAHAKKUK 47.025.465,78 49.584.028,32 58.500.000 TAHSİLAT 23.556.638,96 23.061.456,17 30.102.000 TAHSİLAT ORANI %50,09 %47 %51.46