YAZ KUR’AN KURSLARI’NDA YAŞANAN PROBLEMLER ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Yrd.Doç. Dr. Mustafa ÖNDER AİBÜ Eğitim Fak.Öğretim Üyesi

HOŞGELDİNİZ!

İlk vahyin gelmesiyle birlikte başlayan Kur’an öğretimi; evlerde,cami ve mescid’lerde, mektep ve medreselerde devam etmiş ve kesintiye uğramadan günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde bu öğretim DİB na bağlı KUR’AN KURSLARI’nda sürdürülmektedir.

Türkiye’de Yaygın Din Eğitiminin En Önemli Kurumlarından Birisi DİB na Bağlı Kur’an Kurslarıdır. Bu Kurslar İçerisinde de, Öğrenci Profili, Öğrenci Sayısı, Uygulanan Program, açısından YAZ KUR’AN KURSLARI özel bir öneme sahiptir.

2009 Yılı rakamlarına göre Yaz Kur’an Kurslarına; 967.210 Erkek, 914.427 Kız, olmak üzere TOPLAM: 1.881.637 öğrenci katılmıştır. 2012 Yılında yaklaşık 2.5 milyon öğrenci. Bu önemli bir rakamdır ve alanla ilgili ciddi araştırmalar yapılması gerektiğinin göstergesidir.

Böylesine yoğun ve gönüllü katılımın olduğu, 2005 yılından itibaren Kur Sistemine dayalı, öğrenci merkezli, ve çerçeve-esnek bir programın uygulandığı Yaz Kur’an Kursları için alan araştırmaları ve bu araştırmalardan elde edilen geri bildirimler son derece önemlidir.

Yaptığımız alan araştırmalarından elde ettiğimiz önemli sonuçlardan birisi: -KUR’AN DERSİ İÇİN SINIF ORTAMININ, -Diğer dersler için (İTİKAD,İBADET,SİYER,AHLAK) CAMİ ORTAMININ daha uygun olduğudur.

Bu konuda şimdilik ulaşabildiğimiz başka veri bulunmamaktadır. Benzer araştırmalarla konunun test edilmesinde yarar vardır.

Kur’an-ı Kerim dersinde metni sürekli takip, dinleme, tekrar etme, yani somut öğrenme söz konusudur. Bunların gerçekleşmesi ise daha düzenli, sakin ve kontrol edilebilir bir ortamı gerektirmektedir.Bu yüzden müstakil derslikte yapılan KUR’AN dersindeki öğrenci başarısı diğer ortamlardakine göre daha yüksektir.

Bu uygulama Yaz Kur’an Kursları’nda denenmeli (en azından bazı bölgelerde pilot uygulama olarak) ve sonuçları yeniden değerlendirilmelidir. Diğer derslerde daha ziyade anlatım metodu kullanıldığı ve bilişsel öğrenme söz konusu olduğu için cami ortamı daha uygun görünmektedir.Bazı konuların (İbadet) uygulanma imkanı da camilerde mümkün olmaktadır.

Öğrencilerin bilişsel ağırlıklı ve soyut konulardaki başarıları düşüktür. Konuların kur’lara dağılımı yeniden düzenlenmeli ve yaş grupları dikkate alınmalıdır. Uygulanan program öğrencilerin yeteneklerinden ziyade bilgi seviyesine göre gruplandırılmasını öngörmektedir. Halbuki Kur’an öğretimi ve Dini Bilgiler öğretimi farklıdır.

Uygulanan Program çok yoğun bir programdır.Üç kur’da 151 konu vardır. K.Kerim dersi hariç tutulursa 26 Ünite, 114 Konu mevcuttur. Sistem biraz teoriye boğulmuş durumdadır. Esas olan uygulama ve kazanımlardır. K.Kerim dışındaki dersler için haftada 1 saat (sadece ibadet dersi 2 saat) ayrıldığı düşünülürse yoğunluk ortaya çıkmaktadır.

Yaz Kurslarında her cami görevlisinin öğreticilik yapmasından ziyade, istekli, yetenekli ve formasyonu olan personele görev verilmelidir. * Öğreticilerin bulduğu pratik çözüm ve metodlar paylaşılmalıdır. Çocukların hangi kur’a devam edeceğine sadece cami veya kurs görevlisi karar vermektedir. Çocuğun o andaki bilgisinden ziyade zeka ve yeteneği dikkate alınmalıdır. Bunun tespiti için gerekli ölçütler belirlenmeli ve personel eğitilmelidir.Kur sistemi sadece çocukları gruplara ayırmaktan ibaret değildir.

Yaz Kursları Hakkında Öğreticiler: Fiziki Mekan Yetersiz %58, Araç-Gereç Yetersiz %62, Yaş ve seviye Farkı %61, Velilerin İlgisizliği %60, Tatil ve Mevsim işleri %64, Yaptırım olmayışı %51. Başarıyı olumsuz etkilediğini söylüyorlar.

ÖĞRETİCİLER HANGİ KONUDA EKSİK- LİK HİSSEDİYORLAR? -Pedagojik Formasyon % 63, -Etkili İletişim % 22, -Çocuk ve Ergen Psikolojisi % 18, -Öğretim Yöntemleri (K.Kerim) % 14, -Moral ve Motivasyon % 9.

Elifba konusu hala çözülememiştir Elifba konusu hala çözülememiştir.Her çocuğun elinde farklı bir kitap vardır ve bu durum karmaşaya yol açmakta, öğretici için sıkıntı oluşturmakta hatta okumayı geciktirmektedir. Alan uzmanlarının tavsiyeleri doğrul- tusunda bir Elifba hazırlanmalı ve bu Elifba ders kitabının içinde olmalıdır. Programın dili sadeleştirilmelidir.

Dönem ve Kurs bitiminde öğreticilerden sadece sayısal öğrenci bilgileri değil; programın muhtevası ve uygulanmasına dair geri bildirimler mutlaka alınmalı ve değerlendirilmelidir. Denetimlerde de öğrenci sayısının, basit dini bilgilerin ve ezberlerin kontrolünün yanında,program ve uygulanmasına dair konularda rehberlik yapılmalı,denetleme yapan personelin Yaz Kursları Programı hakkında bilgi sahibi olması sağlanmalıdır.

Yaz Kurslarının başlamasından önce düzenlenen seminerlerde aynı kişilerin aynı konuları anlatması, “örnek ders işlenişleri görsel materyal seti” nin tekrarı sıkıcı olmaktadır. Bu seminerlerde eğitim bilimi uzmanlarından ve yeni gelişmeler ışığında hazırlanmış materyallerden yararlanılmalıdır.

Yaz Kur’an Kursları Programı MEB tarafından dağıtılan TABLET PC lerin içerisinde yer almalıdır. Bu uygulama kitap temini problemini orta-dan kaldıracağı gibi, ders çalışmayı da ko- laylaştıracaktır. Kursa gelme imkanı olma- yan öğrenciler için iyi bir imkan olacaktır. * Konu DİB ve MEB yetkililerince dğrlndrmli.

Camilerde sehpa ve sıra eksikliği mevcut. Yeni tasarlanmış portatif tabure ve masa lar kullanılabilir. Piyasada satılmaktadır. * Bazı kurslarımız işi tamamen etkinliğe dön dürmüş durumdalar. Asıl amaç Kur’an ve dini bilgiler öğretmektir. * Çocukları teşvik için verilecek ödüllerde de aşırıya kaçılmamalıdır.

Yaz Kurslarına gelen öğrenciler aynı zamanda örgün eğitimin öğrencileridir. Okuldaki eğitim ile Yaz Kurslarındaki eğitimin genel amacı aynıdır. Bu nedenle Yaz Kurslarındaki öğreticilerin, öğrencilerin DKAB dersi öğretmenleri ile diyalog kurmaları ve koordineli çalışmaları faydalı olacak ve öğrenci başarısını arttıracaktır. İlköğretimde Siyer ve Kur’an dersi olduğu için tekrardan kaçınılmalıdır. MEB ve DİB koordineli çalışmalıdır.

Geçen yıl yaş sınırının kalkmasıyla birlikte Yaz Kurslarına yoğun bir katılım olmuş ve öğrenci profili geniş bir banda yayılmıştır. Ders konuları ve materyalleri buna göre yeniden düzenlenmelidir. Öğretici,mekan,program açısından gerekli düzenlemeler yapılmalı ve küçük çocuklar için yeni materyaller hazırlanmalıdır.

Yaz Kur’an Kursları hiçbir kurumun alternatifi değildir ve başka hiçbir kurum tarafından üstlenilmeyen önemli bir görevi yerine getirmektedir. İyi bir tanıtım ve duyuru yapılmalıdır. Uygulanan sistem,program,ders kitabı genelde başarılıdır ve beğenilmektedir. Alandan gelen geri bildirimler doğrultusunda yapılacak bazı düzenlemelerle başarı daha da arttırılabilir. Bazı ek derslerle daha cazip olabilir.

UYGULAYANLAR HER ZAMAN TEORİSYENLERDEN DAHA GÜÇLÜ ve TECRÜBELİDİRLER! Ayrıntılı bilgi için: mustafaonder.wordpress.com adresini ziyaret ediniz.

Bu Güzel Organizeyi Gerçekleştiren DİB yetkililerine, Katılan İdareci ve Öğretici meslektaşlarıma, Tesis çalışanlarına, TEŞEKKÜRLER!