Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu (TCK m. 245) Doç. Dr. Mahmut Koca Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi mahmutk@khas.edu.tr 02.04.2017

Bilişim Alanında Suçlar “Bilişim Alanında Suçlar” 5237 sayılı TCK’nın özel hükümlere ait kitabının üçüncü kısmının onuncu bölümünde düzenlenmiştir. Bu bölümde 243., 244. ve 245. maddelerde çeşitli suç tanımlarına yer verilmiştir. “Bilişim sistemine girme” (m. 243) ve “sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme” (244) suçları, bizatihi bilişim sistemine yönelik saldırı oluştururken, “banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması” (245) başlığı altında düzenlenen fiiller gerçek veya sahte kartlarla yarar sağlamayı cezalandırmaktadır. 02.04.2017

Banka veya kredi karlarının kötüye kullanılması suçu TCK m. 245’de üç ayrı suç düzenlenmiştir. Bunlar; 1- Gerçek bir banka veya kredi kartını kötüye kullanmak (f. 1). 2- Sahte banka veya kredi kartı üretmek, satmak, devretmek, satın almak veya kabul etmek (f. 2). 3- Sahte bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlamak (f. 3). Maddenin 2. fıkrasındaki suç ile 4. fıkrası hükmü (şahsi cezasızlık sebebi) 29.06.2005 tarih ve 5377 sayılı Kanunla, 5. fıkradaki etkin pişmanlık hükmü ise 06.12.2006 tarih ve 5560 sayılı Kanunla maddeye eklenmiştir. 02.04.2017

Gerçek bir banka veya kredi kartını kötüye kullanmak suçu (f. 1). Bu suçla birden çok hukuki değer korunmak istenmektedir. Bu suç ile hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma ve sahtecilik suçlarının kredi kartları kullanılarak işlenmiş hali düzenlenmiştir. Bu durumda korunan hukuki değerler malvarlığı ve bilişim alanı ve bu alanın güvenliğidir. Bankalararası Kart Merkezinin verilerine göre 2008 yılında kullanılan kredi kartı sayısı 43.394.025; banka kartı sayısı ise 60.551.484’dir. Bu suç tipi 765 sayılı TCK’da düzenlenmemişti. Bu tür fiillerin hangi suçu oluşturacağı Yargıtay daireleri (6. ve 11. CD) arasında da tartışmalıydı. 02.04.2017

Suçun maddi unsurları Suçun faili herkes olabilir. Suçun mağduru, banka veya kredi kartının hamili olan veya bu kartın kendisine verilmesi gereken kimsedir. Böylece adına kart düzenlenen ve fakat söz konusu kart henüz eline ulaşmayan kişi de mağdurdur. Kartın maliki olan banka tüzel kişiliği ise, bu suçtan zarar gören olabilir. Suçun konusu banka veya kredi kartı olabilir. Bunların dışındaki kartlar (örn: telefon kartı vb. -Yargıtay CGK 19.6.2007 tarihli ve 6-136/150 sayılı kararında aksi görüşte olmuştur-) bu suçun konusunu oluşturmazlar. 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun “tanımlar” başlıklı 3. maddesine göre banka kartı, mevduat hesabı veya özel cari hesapların kullanımı dahil bankacılık hizmetlerinden yararlanmayı sağlayan kartı ; kredi kartı ise, nakit kullanımı gerekmeksizin mal ve hizmet alımı veya nakit çekme olanağı sağlayan basılı kart veya fiziki varlığı bulunmayan kart numarasını ifade eder. Banka kartları bankanın kurduğu sisteme hukuka uygun olarak girmeyi sağlarlar. Kredi kartları ise banka ile kart hamili arasında yapılmış sözleşme gereği kişinin bankanın belirli koşullarla sağlamış olduğu kredi olanağını sağlayan araçtır. 02.04.2017

Maddi unsurlar Suç teşkil eden fiil; ele geçirilen veya elde bulundurulan başkasına ait banka veya kredi kartının ilgilinin rızası olmaksızın kullanılması suretiyle yarar sağlanmasıdır. Çok hareketli bir suçtur. 1- Kartın ele geçirilmesi 2- kartın kullanılması 3- yarar sağlanması gerekir. Kartın ne şekilde ele geçirildiğinin bir önemi yoktur. Kartın çalınması, bulunması, hileli yollarla elde edilmesi, cebir veya tehditle alınması mümkündür. Kartın fiziksel olarak kullanılmasının gerekip gerekmediği tartışmalıdır. (Yargıtay kart numarasının kullanılmasını yeterli görmektedir). kart hamilinin kendi kartını kötüye kullanması (kaybetmediği halde kaybetmiş gibi bankasını arayıp iptal işlemine kadar alışveriş yapması) halinde 5464 sayılı Kanunun 37. maddesini göz önünde bulundurmak gerekir. Buna göre “banka kartını veya kredi kartını kaybettiği ya da çaldırdığı yolunda gerçeğe aykırı beyanda bulunarak kartı bizzat kullanan veya başkasına kullandıran kart hamilleri ile bunları bilerek kullananlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve ikibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar”. Suç yararın sağlanmasıyla birlikte tamamlanır. Yarar failin kendisine sağlanabileceği gibi bir başkasına da sağlanabilir. Paranın kendi hesabına havalesi yeterlidir. 02.04.2017

Manevi unsurlar Bu suç ancak kasten işlenebilir. Olası kastla işlenmesi de mümkündür. Taksirle işlenemez. Failin kastı kart hamilinin rızasının bulunmadığını da kapsamalıdır. Suçun oluşması için kast dışında bir manevi unsurun varlığı aranmaz. 02.04.2017

Suçun özel görünüş haller Teşebbüse elverişlidir. Bu suçun icra hareketlerinin kartın ele geçirilmesiyle mi yoksa kullanılmasıyla mı başlayacağı tartışmalıdır. Somut olaya göre hareket edilmelidir. İştirakin her şekli mümkündür. İçtima bakımından önemli problemler vardır. İlk sorun kartın ele geçirilmesinin bir başka suçu oluşturmasıdır. Bu durumda gerçek içtimanın uygulanmasını savunanlar olduğu gibi fikri içtimanın varlığını kabul edenler de vardır. Yargıtay da gerçek içtimaı kabul etmektedir. Burada bileşik bir suç yoktur. Fikri içtima bakımından fiilin hukuki anlamda tek olması gerekir. Şayet hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma suçlarının haksızlık içeriği, 245. maddenin icra hareketleriyle örtüşüyorsa fikri içtimaın varlığını kabul etmek gerekir. İçtima bakımından diğer bir sorun birden çok kartın alınması halinde sorunun nasıl çözüleceğidir: Yargıtay kart sayısını esas almaktadır. Kanaatimizce hamil esas alınarak çözüme gidilmelidir. 02.04.2017

Sahte banka veya kredi kartı üretmek suçu (f. 2) Suçun maddi unsurları Suçun konusunu sahte banka veya kredi kartı oluşturur. Sahtecilik uygulamada en çok kredi kartlarının kopyalanması suretiyle oluşturulmaktadır. Bu konuda iki yöntem sıkça kullanılmaktadır: 1- POS terminalleri üzerinden kopyalama . 2- ATM cihazları kullanılarak bilgilerin kopyalanması. Bu suç seçimlik hareketli bir suçtur. Bu hareketler banka veya kredi kartını üretmek, satmak, devretmek, satın almak, kabul etmektir. Bu suç soyut tehlike suçudur. Suçun oluşması için belirtilen hareketlerin yapılması yeterlidir. Failin bir menfaat sağlaması, kartı kullanması gerekmez. Kartın başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilmesi gerekir. Olmayan bir hesaba ait kartın hukuki sonuç doğurması esasen mümkün değildir. Sahteciliğin karta ilişkin sözleşmede yapılması bu suçu oluşturmaz. Bu halde 5464 sayılı Kanunun 37/2. maddesindeki özel hüküm uygulanmalıdır. Kredi kartı sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar ile sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler bu hükme göre bir yıldan üç yıla kadar hapis ile cezalandırılacaktır. 02.04.2017

Sahte kart üretmek suçu Manevi unsur Kast Özel görünüş halleri Teşebbüs mümkün (Yargıtay kamera düzeneğini ve kart kopyalama cihazını ATM ye monte araçta beklerken yakalanan sanıkların fiilini suça teşebbüs olarak kabul etmiştir). İçtima bakımından Sahte kartı üreten kişi bunu kullanarak menfaat sağladığında hem 2. fıkrayı hem de 3. fıkradaki suçu işlemiş olur. Yargıtay da bu görüştedir. (Y. 11. CD 29.5.2007, 2538/3838). Çok sayıda kartın üretilmesi durumunda Yargıtay banka sayısının esas alınmasını kabul etmekte ve kaç bankaya ait kart üretilmişse o kadar suçun varlığına karar vermektedir. Aynı bankaya ait çok sayıda kat üretilmişse zincirleme suç oluşacaktır. 02.04.2017

Sahte kartı kullanarak yarar sağlama suçu (f. 3) Bu suçun oluşabilmesi için failin sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekir. Ancak bu hüküm tali bir norm olup, şayet fiil başka bir suçu oluşturuyorsa (örn. dolandırılık) fail bu suçtan değil, asıl normdan cezalandırılacaktır. Bu fıkrada tümüyle sahte, hayali hesaplara bağlı olarak üretilen kartlar söz konusudur. 02.04.2017

Şahsi cezasızlık sebepleri ile cezayı kaldıran veya azaltan şahsi sebepler (f. 4, 5) 245. maddenin 4. fıkrasına (Ek: 5377-29.6.2005/m. 27) göre, birinci fıkrada yer alan suçun; a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, Zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. (5) (Ek: 5560-6.12.2006/m. 11) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerle ilgili olarak bu Kanunun malvarlığına karşı suçlara ilişkin etkin pişmanlık hükümleri uygulanır.” 02.04.2017

Tüzel kişiler Bu suçların işlenmesi suretiyle bir tüzel kişinin yararına haksız yarar sağlanması halinde bu tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmedilir. 02.04.2017

Sabrınız için teşekkürler… 02.04.2017