İDARİ-ASKERİ-AKADEMİK-ADLİ PERSONEL İpek Özkal Sayan, Türkiye’de Kamu Personel Sisteminin Gelişimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, SBF 2005.
Kamu Personel Sistemi Neden Dört Ayrı Alan Üzerinde Yükselmektedir? Bu dört alanın farklı yasalarla düzenlenmesi “yasama tekniği” ile ilgili bir sonuç mudur? Yoksa bu özellik “devlette egemenliğin kurumlaşma tarzı” gibi daha derin, siyasal ve toplumsal nedenlerden mi kaynaklanmaktadır?
Bu farklılığın sebebi, yasama tekniğinden değil, devlet egemenliğinin Eski Yunan’dan beri gelen kendini toplum içinde bu dört farklı alan ve bu alanda görev yapan kamu personeli üzerinden kurumlaştırma tarzından kaynaklanmaktadır. İdari, askeri, akademik ve adli personel ayrımı Batı ve Doğu siyasal düşünceler tarihi içinde başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Bu durum günümüzde geçerli olan 4’lü ayrımın hem tarihsel hem de siyasal boyutları olduğuna işaret etmektedir.
Adli personel için ilke: Mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı Akademik personel için ilke: İdari ve bilimsel özerklik
İDARİ PERSONEL 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi (mad. 4) A- Memur B- Sözleşmeli personel C- Geçici personel D- İşçi ‘dir. * 657 sayılı DMK memur sınıfı için düzenlenmiştir.
ASKERİ PERSONEL Askeri personel 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na tabidir. Bu kanun TSK’ mensup subaylar, astsubaylar ile harb okulları, fakülteler, yüksekokullar ve astsubay okullarında öğrenim yapan askeri öğrencilere uygulanır.
Askeri Personel İstihdamı Subay Astsubay Uzman Erbaş Uzman Jandarma Askeri öğrenciler sınıflarından oluşmaktadır. * 926 sayılı kanununda tüm ilkeler bu beş sınıf için ayrı ayrı düzenlenmiştir.
2004 verilerine göre, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda 398.000 Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda 66.000 Jandarma Genel Komutanlığı’nda 300.000’e yakın Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda 3067 olmak üzere yaklaşık 767.067 askeri personel görev yapmaktadır.
AKADEMİK PERSONEL Yüksek öğretim kurumlarında çalışan personeldir.Bu personel 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu’na tabidir. Bu kanun, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’na tabi öğretim elemanlarının aylık, ödenek ve diğer özlük haklarını düzenler. Bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde ise 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’yla, DMK hükümleri uygulanır.
2914 sayılı kanuna göre akademik personel 3 sınıfa ayrılmaktadır. Öğretim Üyeleri Öğretim Görevlileri ve Okutmanlar Öğretim Yardımcıları Profesör Öğretim Görevlileri Araştırma Görevlileri Doçent Okutmanlar Uzmanlar Yardımcı Doçent Çeviriciler Eğitim Öğretim Planlamacıları
ADLİ PERSONEL 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’na tabi hakim ve savcılardır. Bu kanun Adli yargı hakim ve Cumhuriyet Savcıları İdari yargı hakim ve savcıları hakkında uygulanmaktadır. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Başkan ve üyeleri de özlük hakları bakımından (aylık ve ödeneklerle diğer mali sosyal haklar ve yardımlar) bu kanunun hükümlerine tabidirler.
Sivil-genel idari alanın istihdamı, tüm personel sisteminin genel ilkelerini belirlemektedir. Diğer alanlara göre belirleyici niteliği bu “genellik” özelliğinde ortaya çıkmaktadır. Askeri, akademik, adli alanlar ise hizmetin çekirdeğini oluşturan mesleki unvanlar bakımından özgünlük sergilemektedir.
3. Haklar, Ödevler ve Yasaklar ALANLARI KARŞILAŞTIRMAK İLKELER İDARİ PER. ASKERİ PER. AKADEMİK PER. ADLİ PER. İstihdam 2. Sınıflandırma 3. Haklar, Ödevler ve Yasaklar 4. Kamu Hizmetine Giriş 5. Adaylık 6. Atanma 7. İlerleme ve Yükselme 8. Sicil 9. Disiplin 10. Görevin Sona Ermesi