Havza Rehabilitasyon Projelerinde Sor-Sap-Çöz Çalışması Erdoğan Özevren Orman Mühendisi
KATILIM (1) Halkın, kendisiyle ilgili kararlara katılmasına dönük bir süreçtir. Katılımın olmazsa olmaz koşulu, problemlerin birlikte tespit edilmesi, tartışılması ve birlikte çözülmesidir. Erdoğan ÖZEVREN
SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMANIN AŞAMALARI SORUNLARIN BELİRLENMESİ NEDENLERİN SAPTANMASI EN ÖNEMLİ NEDENİN BELİRLENMESİ ÇÖZÜM YOLLARININ SAPTANMASI EN İYİ ÇÖZÜMÜN BELİRLENMESİ EN İYİ ÇÖZÜMÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN EYLEM PLANININ HAZIRLANMASI ÇÖZÜMÜN UYGULANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ
HAVZA REHABİLİTASYON PROJELERİNİN HAZIRLIĞI Temas Grupların Belirlenmesi, Hedef Gruplarının Belirlenmesi Yatırım Stratejesini Belirlenmesi Projenin Hazırlanması Uygulama
KIRSAL KESİMDE SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMA (1) Uygulayıcı kurumlar, köy ziyaretleri yapmadan önce, havzanın doğal kaynak varlığı, bu varlığın nitelikleri ile uygulamaya dönük faaliyetler hakkında arazi çalışmaları yapmalıdırlar; Arazi çalışmaları bitirildikten sonra, havzanın köy muhtarları ile görüşme yapmak suretiyle köy toplantılarının yeri ve zamanı belirlenmelidir; Köy toplantılarına, uygulayıcı kurumlarla birlikte gidilmeli, aynı zamanda köydeki hedef grupların çoğunlukla katılmaları da sağlanmalıdır;
KIRSAL KESİMDE SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMA (2) İlk toplantıda hemen proje anlatılmamalıdır. Köylünün ne işle meşgul olduğu, köyün hayvan varlığı, cinsleri, orman ve meraların durumu, köyün tarımsal faaliyetleri ile mevcut sorunlar hakkında fikir alışverişi yapılmalıdır; Sorunların tam olarak ortaya konması için hedef gruplar belirlenmeli ve böylece daha küçük gruplarla yeni toplantılar tertip edilmelidir; Bu toplantılarda sorunlar doğrudan kırsal halkın kendisinden öğrenilmelidir, çünkü kırsal kesimin kendi sorunlarıyla ilgili konularda çok bilgili oldukları bilinmelidir;
KIRSAL KESİMDE SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMA (3) Sorunların tespit edilmesinde kişi kendisini, karşısındakinin yerine koyarak sorunlara bakmalıdır; Sorunların ve çözümlerin öğrenilmesinde, sadece yazılı programa, yani anket formlarına gerek olmayabilir. Sorunlar karşılıklı ve uyum içinde öğrenilir. Düşünceler ve deneyimler paylaşılır. Bu konuda yöntemler esnek olmalıdır; Sorun saptamada konular empoze edilemez, tek başına konuşulamaz. Daha çok kırsal kesim konuşur. Kadınlar sorun belirlenmenin içine katılmalıdır.
KIRSAL KESİMDE SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMA (4) Toplantılarda inisiyatifin kırsal kesimde olduğu konusunda güven ortamı sağlanmalıdır; Sorunların belirlenmesinde çapraz kontrol sistemi kurulmalı, anormallikler, çelişkiler ve farklılık araştırılmalı ve test edilmelidir; Sonuçta küçük grupların hazırlamış oldukları sorunlar, tüm köyün katılacağı toplantıda ele alınmalı ve sorunların önem sırasına göre öncelikleri belirlenmelidir;
KIRSAL KESİMDE SORUN BELİRLEME VE ÇÖZÜM OLUŞTURMA (5) Sorun belirlemeden sonra proje halka açık ve net olarak anlatılmalıdır. Eksik ve kapalı kalmış herhangi bir konu kalmamalıdır. Maliyet paylaşımı izah edilmeli ve yapılamayacak sözler verilmemelidir; Halkın projeyi anlayıp anlamadığı sorgulanmalıdır; Havza sorunlarının proje kapsamında ne kadarının çözüleceği konuşulmalı, proje kabulü oylanmalı ve tutanağa bağlanmalıdır.
SOR-SAP-ÇÖZ UYGULAMASI
Sorunun Belirlenmesi
Sorunu Belirleme
Sorunun Çözümü
SOR-SAP-ÇÖZ Köyün kaynaklarının tespiti amacıyla arazi ve büroda köy toplantıları yapmadan önce ön etüt çalışmaları yapılır. -Tarım alanlarının miktarı -Hayvancılık -Temel geçim kaynakları -Nüfus v.b.
SOR-SAP-ÇÖZ Köy muhtarı ile birlikte toplantının yeri ve zamanı belirlenir ve hedef grupların toplantıya en üst düzeyde katılım sağlanması için gerekli girişimler yapılır. İlgili kuruluşların toplantıya katılımının sağlanması için gerekli hazırlıklar yapılır.
SOR-SAP-ÇÖZ Toplantı yöneticisi, Toplantı Raportörleri belirlenir ve Toplantı için gerekli olan malzemeler hazırlanır. (kağıt, kalem, broşür v.b.)
SOR-SAP-ÇÖZ Toplantıda;Köylüden sözlü olarak , -Ne işle meşgul oldukları, -Temel tarım ürünlerinin neler olduğu, -Hayvan varlığı ve cinsleri, -Okur yazar durumu, -Nüfus ve hane sayısı gibi konularda bilgi alınır yönlendirme yapılmaz.
SOR-SAP-ÇÖZ Toplantıda; 5-7 kişiden oluşan küçük gruplar oluşturulur, Bur gruplara dağıtılacak olan kağıtlara kendileri için öncelikli olan sorunları yazmaları istenir, Gruplarda alınan sorunlar tek bir liste haline getirilir.
SOR-SAP-ÇÖZ Grup I Sulama İçme suyu Tarımsal yayım eksikliği Okul Erozyon Pazarlama Grup II Sulama Veterinerlik hizmetleri İşsizlik Düşük verim Erozyon Tarımsal yayım eksikliği Meraların yetersizliği
SOR-SAP-ÇÖZ Saptanan Sorunlar -Sulama -Tarımsal Yayım -İçme suyu -Veterinerlik hizmetleri -Düşük verim -Okul -Pazarlama -Meraların iyileştirilmesi
SOR-SAP-ÇÖZ Sorunlar Çözümler -Sulama -Tarımsal Yayım -İçme suyu -Veterinerlik hizmetleri -Düşük verim -Okul -Pazarlama -Meraların iyileştirilmesi Projedeki çözümler yazılacak
SOR-SAP-ÇÖZ Sorunlar belirlendikten sonra proje halka açık ve net olarak anlatılacak, Hangi sorunların proje kapsamında çözülebileceği ifade edilecek, Yapılamayacak sözler verilmeyecek, Proje kabulü oylanacak.
TEŞEKÜRLER