ÇOCUK EĞİTİMİNDE DRAMANIN YARARLARI Çocuk etkinliği daha çok oyun olarak algılar. Dikkatini ve enerjisini oyundaki gibi etkinliğe yoğunlaştırır. Böylece bir çok kavram, konu, sosyal davranışlar daha etkili olarak öğretilebilir. Çocuk kendi koyduğu kurallarla yetişkinlerin dünyasını keşfetmeye başlar. Çocuklarda zihinsel işlemler doğrudan doğruya duygusal motor koordinasyonla gelişir. Sosyal olayları, roller, ve kuralları da deneyerek, içinde yaşayarak öğrenir.

Oyunla eğitici drama farkı ve benzerliği : Oyun kendiliğinden başlar ve eğitim amaçlı değildir. Eğitici drama planlıdır. Amaçları önceden bellidir. Hedefe ulaşılıp ulaşılmadığı değerlendirilebilir. Her ikisinde de çocuk dikkatini etkinliğe verir. Her ikisinde de kurallar vardır. Dramada kurallar önceden belirlense de değiştirilebilir.

Oyun sonunda, değerlendirici, kavramsal bilgilerin altının çizildiği, duyguların tanımlandığı ve ayırt edildiği bir tartışma yer almaz. Oyunda sonuç önemlidir. Dramada süreç önemlidir.

Eğitici Dramada Öğrenme Türleri: Yaşantılara dayalı öğrenme, Hareket yolu ile öğrenme, Aktif öğrenme, Etkileşim yolu ile öğrenme, Sosyal öğrenme, Tartışarak öğrenme, Keşfederek öğrenme, Duygusal öğrenme, İşbirliği kurarak öğrenme, Kavram öğrenme,

EĞİTİCİ DRAMANIN SAĞLAYABİECEĞİ YARARLAR: Yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirmesi, Zihinsel kapasiteyi geliştirmesi (gerçek ve simgesel nesneler ile kalıcı bilgiler edinirler), Kendilik kavramının gelişimi (kişiliğin başkaları yolu ile kendini bulması), Bağımsız düşünme ve karar verme, Duyguların farkına varılması ve ifade edilmesi, İletişim becerilerine olumlu katkı, Sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin gelişmesi,

Demokrasi eğitimine destek, Grup içi süreçlere olumlu katkı (arkadaşlık), Öğretmen öğrenci ilişkisine olumlu katkı, Genel öğrenci performansına olumlu katkı,

DRAMA UYGULAMALARINDA GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN KOŞULLAR Drama için uygun bir çevre, yeterli alan, güvenli, rahatlatıcı, fiziksel sınırı olan, ama hayali anlamda sınırsız bir mekan. Uygun yaş: 3-5 yaş arasında başlanabilir. Esas olan çocuğun zihinsel gelişim yaşıdır. Öğretmen katılımı: az müdahale, ama gerektiğinde yönetme, liderlik…başta etkin Sonuca değil sürece yönelik yaklaşım,

Drama sırasında etkinliği bozucu ve amaçları engelleyici davranışlar haricindeki davranışlar hoş görülür.tartışma bölümünde deri bildirim verilir. Süre: Drama ile hedeflere ulaşabilmek için acele edilmemeli, etkili kalıcı bir öğrenme için yeterli zaman ayrılmalıdır.

Drama grubunda klikleşme: önceden engelleyici tedbirler alınmalıdır. İlk uygulamalarda basit olanlarla başlanmalıdır. Etkinliğe katılım isteğe bağlı olmalıdır. Zorlama olmamalı ama özendirilmelidir.

Etkinlik sırasında çocuğun duygularını ifade etmesine imkan tanınmalıdır. Duygular öğretmen tarafından özellikle kabul edilmelidir. Etkinlik seçiminde öğretmen demokratik olmalıdır. Dramaya çocuğun günlük yaşamı da katılmalıdır. Yaşanan olay ya da problemler basitçe ele alınmalıdır. (paylaşma, alay etme ve edilme, çatışmalar, ilişkiler vb…) Drama etkinliklerinde çeşitli araç gereçler kullanılmalıdır. (maske, kutu, kukla…..)

Daha önce bilinenlerle verilen kısa, net açıklamalara dayalı, anlaşılır yönerge doğrultusunda zihinde canlandırmalar yapılmalıdır. Etkinlik sununda değerlendirme yapılmalıdır. Liderin sesi atmosferi yansıtmalıdır.

Dramada sessizlik; dikkat düşüncelere, duygulara, bedene, dinlemeye yoğunlaştırmak öğrenilmesi gereken becerilerdir. Dramada yapı; bir lider vardır. Başlangıcı, süreci, bitişi, olayın geçtiği yer, oynanacak roller, karakterler, tartışma belli yapı taşlarıdır.

Dramada çocukların kullandığı dil hakkında düzeltmeler yapılmamalıdır. Sorumluluk: dramada çocuğun kendi sorumluluğunu alması, grubun sorumluluğunu alması, çevresinde olup bitenlerle karşı sorumluluk alması beklenir. Drama, daha önceki yaşantılara dayandırılması daha faydalı olur.

ETKİNLİK SONU TARTIŞMALARI Tanımsal Düzey: Tartışmaya başlanırken oynana oyun, canlandırılan durum, roller, adlandırılır, tanımlanır. Duygusal Düzey: Farklı rollerde ya da durumlarda ne hissettikleri sorulur ve böylece kendi duygularını ve başkalarının farkına varmaları sağlanır.

Bilişsel Düzey: Etkinliğe ilişkin sorularla konular, kavramlar, ilkeler, davranışlar, tutumlar ile ilgili olarak bilişsel bilgilenmeyi sağlayıcı sorular yönlendirilir. Yaşantısal Düzey: Çocuklara, etkinlikte yaşananlarla gerçekte yaşananlar arasındaki ilişki kurabilmeleri için sorular sorulur.

Öğrenmeye Yönelik Etkinlik Sonu Tartışmalar Tekrar Stratejisi: bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılması için derleyici niteliktedir. Anlamlandırma Stratejisi: Etkinlik sırasında yaşananların, anlamlandırılması, tanımlanması, geçmiş yaşantılarla ve gerçek olaylarla bağlarının kurulması ile bilgilerin anlamlı hale gelerek, kalıcılığın sağlanmasıdır. Örgütleme Stratejisi: daha kalıcı ve anlamlı hale gelmesi için yaşananlar ve tartışma sonucunun özetlenmesi, yeniden düzenlenmesidir.

Dramanın Değerlendirilmesi Niteliksel değerlendirme: Çocukların birbirlerine yardımcı olma, paylaşma davranışlarının gözlenmesi. Karşılıklı duygu düşünce ve nesne alışverişi olması. Gruplaşmalarda azalma olması Şiddete ve sertliğe dayalı ilişkilerin azalması, anlayışa, nezakete dayalı ilişkilerin artması, birbirlerinin ihtiyaç ve duygularına daha duyarlı hale gelmeleri. Bedensel hareketlerin daha serbest ve uyumlu hale gelmesi.

Sözel iletişim yeteneklerindeki gelişme Sözel iletişim yeteneklerindeki gelişme. Ses tonu, konuşma tarzı, kelime hazinesi, vb. Birbirlerine karşı kullandıkları sözel ifadelerin daha olumlu hale gelmesi. Akademik bilgileri öğrenmeye istekli olma. Grup etkinliklerine katılıma istek artışı. Yalnız kalan çocukların arkadaş bulmaları. Öğretmen- öğrenci arasındaki ilişkinin daha yakın hale gelmesi.

Niceliksel Değerlendirme: Bunun için testler, gözlem formları kullanılabilir. Niçin? Öğrenilen kavramların, sosyal, duygusal, bedensel, bilişsel değişimin düzeyi ve oluşup oluşmadığını belirlemek için.

Dramaya Katılabilmek İçin Gerekli Bilişsel Süreç ve Beceriler: Taklit etme. Dikkati yoğunlaştırma. Bellek. Zihinde canlandırma. Hareketlerle simgeleştirme. Nesnelerle simgeleştirme. Sözel etkileşim. Yönerge anlama.

EĞİTİCİ DRAMADA ÖZEL TEKNİKLER Rol Oynama: Amaç çeşitli rolleri oynayarak anlamak ve öğrenmektir. Bu yolla konuşma, dinleme, diksiyon, telaffuz gibi iletişim unsurlarını öğrenir. Rol Değiştirme: Etkinlik içinde rol değiştirerek daha iyi öğrenme ve anlamaları, empati kurmaları sağlanır. Kenardan Yönlendirme: belli oranda bilgiler vererek süreci başlatma, etkinliğin amaç doğrultusunda ilerlemesi için ayrıntılı rol davranışları sözel ifade örnekleri verilmesidir.

Katılımcı Liderlik: öğretmenin drama etkinliğine grubun içinde, grubun bir parçası olarak katılmasıdır. Paralel Çalışma: Tüm çocukların ikişerli, üçerli gruplar halinde ortak bir etkinliği yapmalarıdır. Aynı etkinlik farklı davranışlarla gerçekleştirilebilir. Doğaçlama: Serbest drama etkinliğidir. Çocukların, sözel, ya da sözsüz, basit ifade tarzları ile bir durumu ya da olayın akışını, gelişimini canlandırırlar. Ancak konu ile ilgili kavramsal ön bilgiler olmalıdır. Olay, rol vb. öğretmen tarafından iyi tanımlanmalıdır.

Zihinde Canlandırma: rahatlama çalışmalarında daha dık kullanılır Zihinde Canlandırma: rahatlama çalışmalarında daha dık kullanılır. Özler kapalı, yönergew doğrultusunda belli görüntüleri zihinde canlandırmaistenir. Yada etkinlik sonu az önce yaşanan veya yapılanların hatırlanması için yapılır. Bunun için iyi bir inceme becerisi kazandırılmalıdır. Müzikle Drama:Drama etkinliklerine ilk katılanlar için müzikle yürüme vb. etkinlikleri kapsar. Pandomim : düşünce, duygu ve yaşantıları söze başvurmadan hareketlerle anlatmaktır. İletişimde ve anlatımda tüm bedeninin kullanılması için gelişimi sağlar. Her şey canlandırılabilir.

Öykü Olay Canlandırma: Önceden bilinen yada yeni bilinmeyen öykülerin/ olayların hareket ve sözlü ifadelerle canlandırılmasıdır. Burada önemli olan diyalogların ezberlenmesi değildir. Öğretmen gerekirse yönergeler verebilir. Önce bir defa anlatım yapılabilir. Resim Yapma:Yapılan etkinliklerin sonunda kalıcılığı ve öğrenmeyi, anlamayı, anlamlandırmayı sağlamak için yapılan resimlerdir. Bireysel ve gruplar resim yapabilirler.

Kukla Draması: etkinlikte çocuklar rollerini kuklalara yüklerler Kukla Draması: etkinlikte çocuklar rollerini kuklalara yüklerler. Ellerindeki kuklaları canlandırırlar. Grup önünde konuşamayan ve konuşulmayanlar daha kolay ortaya çıkar. Duyusal Algılama: dokunarak, bakarak, işiterek, tadarak, algılama tekniği kullanılır. Dans Draması: Duygu ve düşiüncelerin beden hareketleri ile ifade edilmesi çalışmalarıdır.

ÖNERİLER Kalabalık Gruplar: Drama gruplarının 20 kişilik olması hedefin gerçekleşmesi için en fazla sayıdır. 20’den fazla olduğu zaman iki gruba ayırmak daha doğru olur. Kişilik Etmeni: çocukların kişiliklerine, yaşlarınavb göre rol vb verilmelidir. Hareketli olanlar öğretmene yakın tutulmalıdır. Kendiniden emin olanlar, hırslı olanlara zamanında yönergeler verilmelidir. Alay etme, edilmeye izin verilmemelidir.

Belirgin Rollerin Tercih Edilmesi: sürekli aynı rolün alınmaması sağlanmalı, ancak kırıcı ve yıkıcı olunmamalıdır. Böyle durumlarda herkesin her rolü bir defa oynamasına imkan tanınmalıdır. Etkinlik sonunda uygulanacak tartışma tekniği iyi seçilmelidir. Etkinlik içinde ve sonunda soru sorma zamanlaması, şekli, vb. dikkat edilmelidir. Bazen söylenenin karşıya aynı ya da benzer sözlerle yansıtılması sağlanmalıdır. Etkinlik sırasında ve sonu tartışmasında ifade edilen duygular kesinlikle kabul edilmelidir.

Tartışma ve etkinlik sonu özetlemeye yer verilmelidir. Problemlerin incelenmesine, tanınmasına imkan sağlanmalıdır. Tartışma yada etkinlik sırasında geri bildirim süreç ve olay hakkında olmalı; öğrenci becerisi, iyi-kötü vb. olmamalıdır. Kaynak : http://www.satikadin.k12.tr/