BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ Doç. Dr. Alper AYTEKİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ

Bilimsel Araştırma Süreci ve Araştırma Konusu Seçimi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Bilimsel Araştırma Süreci ve Araştırma Konusu Seçimi Eleştirisel Kaynak İncelemesi Bilimsel Araştırmada Veri Araştırmada Ölçme ve Ölçekler Araştırma Evreni ve Örnekleme

BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ VE ARAŞTIRMA KONUSU SEÇİMİ Doç. Dr. Alper AYTEKİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ VE ARAŞTIRMA KONUSU SEÇİMİ Bu bölümde; Bilimsel araştırma süreci, Bilimsel araştırmalarda kullanılacak temel kavramlar, Araştırma probleminin/konularının seçiminde dikkate alınması gereken ölçütler, Bir konuyu araştırılabilir hale getirmenin yolları Hakkında bilgi verilecektir.

Doç. Dr. Alper AYTEKİN Giriş Araştırma; bir şeyin/deneğin eleştirisel bir biçimde incelenmesi sonucunda yeni gerçekleri keşfetmek ve yeni ilişkiler ve sonuçlara ulaşmak adına yapılan arayış ve sorgulamalar bütünüdür. Bilimsel araştırmalar, ya kuramsal bir katkı ya da uygulamada karşılaşılan bir probleme çözüm aramak amacıyla yapılır.

Bilimsel Araştırmalarda Temel Kavramlar Doç. Dr. Alper AYTEKİN Bilimsel Araştırmalarda Temel Kavramlar Hipotez; Ortaya çıkmış yada çıkacak belirli davranışlar, olgular veya olaylar hakkında varsayım niteliğindeki açıklamalaradır. Değişken; herhangi bir deneğe/şeye ait ve birden çok değer alabilen bir özellik/kavram demektir. (örn, yaş, eğitim durumu, cinsiyet) Bağımlı değişken Bağımsız değişken

Doç. Dr. Alper AYTEKİN Örnek, eğitim seviyesinin ile kişilerin gelir düzeyleri üzerindeki etkileri araştırılmak istendiğinde, Buradaki gelir seviyesi eğitim düzeyine bağlı olduğu için, belir düzeyi bağımlı değişken (Y), Eğitim düzeyi ise gelir düzeyini belirlediği için bağımsız değişkendir (X).

Tümdengelim; genele bakarak, özel hakkında fikir sahibi olmak, Doç. Dr. Alper AYTEKİN Tümevarım; sınırlı sayıda örneğe bakarak genel hakkında kanaat sahibi olmak, İMF politikaları Türkiye’de başarısız oldu. Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir. O halde İMF programları gelişmekte olan ülkelerde başarısızdır. Tümdengelim; genele bakarak, özel hakkında fikir sahibi olmak, Bütün araştırma yöntemleri kitaplarında örnekleme ile ilgili bir bölüm vardır, elimdeki araştırma yöntemleri kitabında da örnekleme ile ilgili bir bölüm vardır.

Bilimsel Araştırma Süreci Doç. Dr. Alper AYTEKİN Bilimsel Araştırma Süreci Bilimsel araştırma sürecinde aşamalar; Araştırma probleminin seçimi ve araştırma önerisinin oluşturulması Eleştirisel kaynak incelemesi yaparak araştırma stratejisi ve hipotezlerinin belirlenmesi Araştırmanın konu aldığı ana kütlenin ve örnek kütlenin belirlenmesi Araştırma sorularının veya hipotezlerinin sınanabileceği verilerin toplanması Verilerin analizi Araştırma bulgularının raporlanması/yazılması

Araştırma konusunun/problemin seçimi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma konusunun/problemin seçimi Araştırma konusunun seçimi en önemli konudur. (ilgi alanı, verilere ulaşma) Araştırmalar makul bir hedefe ulaşmak için yapılırlar. Bir gerçeği açığa çıkarmak, Var olan problemlere çözüm aramak, Akademisyenler ve uygulamacılar için yeni ufuklar anlamına gelebilecek konuları gündeme taşımak.

Muhtemel araştırma konularının belirlenmesi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Muhtemel araştırma konularının belirlenmesi Genel Konu Belirleme Konunun Daraltılması

Genel araştırma konularının belirlenmesi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Genel araştırma konularının belirlenmesi Genel araştırma konusu hangi yöntemlerle belirlenir? Kuram ve uygulamalardan yola çıkarak Güçlü ve zayıf yönleri devreye sokarak Daha önce yapılan tezleri inceleyerek Tartışarak Kaynak incelemesi yaparak

Genel konu başlıkları Satın alma kararını etkileyen faktörler Doç. Dr. Alper AYTEKİN Genel konu başlıkları Satın alma kararını etkileyen faktörler Teknolojinin işgörenler üzerindeki etkileri Yönetici-sendika ilişkileri Türkiye’deki yabancı sermayeli firmaların faaliyetleri vb. gibi

Araştırma konusunun özelleştirilmesi/daraltılması Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma konusunun özelleştirilmesi/daraltılması Daraltma yöntemleri; Sektör ayırımı (hizmet, imalat, tarım) Coğrafi alan Yaş durumu Cinsiyet Zaman vb. Genel araştırma sorusu: “Performans değerlemenin verimlilik üzerindeki etkilerinin belirlenmesi” Daraltılmış araştırma konusu: “Yıllık performans değerlemelerinin banka çalışanlarının verimlilikleri üzerindeki etkisi: Ankara örneği”

İyi bir konunun belirleyicileri Doç. Dr. Alper AYTEKİN İyi bir konunun belirleyicileri Araştırılabilir olmalı Uygulama veya kuramsal açıdan katkı niteliği olmalı Özgün olmalı Jürinin/ değerlendirmecilerin beklentilerine uygun olmalı Araştırmacının Kişisel yeteneklerine ve imkanlarına uygun olmalı

Araştırma konusunu belirlemeye ilişkin kontrol listesi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma konusunu belirlemeye ilişkin kontrol listesi Araştırma konusu araştırılabilir nitelikte mi? Konu değerlendirmeyi yapacak jürinin beklentilerini karşılıyor mu? Konu ilginizi çekiyor mu? Konu kuram/uygulama açısından anlamlı mı? Konuyu araştırabilecek niteliklere sahip misiniz? Araştırmayı belirlenen zamanda yapabilecek misiniz? Araştırmayı yapmak için gerekli finansal kaynaklara sahip misiniz? Araştırma için gerekli veriyi toplayabilecek misiniz? Araştırma hakkında daha önce yapılmış çalışmalardan haberdar mısınız? Araştırma problemlerini ve hedeflerini açıkça ifade edebiliyor musunuz?

Araştırma fikrinin projeye dönüştürülmesi Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma fikrinin projeye dönüştürülmesi Araştırma sorularının ve amaçlarının ifade edilmesi Araştırma soruları “ne” ve “niçin” şeklinde dir. Ne sorularına daha kolay cevap bulunurken “niçin” soruları daha detaylı araştırma gerektirir. Ne? Sorusuna örnekler: İmalat sektöründe kapasite kullanım oranı nedir? Çalışanlar arasında sendikalaşma oranı nedir? Niçin? Sorusuna örnekler; Niçin Polonya Türkiye’den daha fazla yabancı yatırım alıyor? Niçin Bartın yatırım açıcından başarılı olamamıştır?

Araştırma teklifinin yazılması Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma teklifinin yazılması Araştırmacı neden böyle bir çalışmayı yapmak istediğini açıklayan bir teklif hazırlamalıdır? Araştırma teklifinin amacı; Fikirlerin organize edilmesi, İlgilileri ikna etmek,

Araştırma teklifinin içeriği; Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma teklifinin içeriği; Araştırmanın başlığı (sonradan değiştirilebilir) Arka plan (teklifi okuyana, araştırmanın niçin yapıldığını anlatır) Araştırma soruları ve amaçları Yöntem (veri toplamada hangi yöntem yada yöntemlerden yararlanılacağı, örnek kütlenin seçimi, deneklere nasıl ulaşılacağı- anket, gözlem-telefon) Zaman planı Maddi kaynaklar Kaynakça

Doç. Dr. Alper AYTEKİN Ancak unutmamak gerekir ki eğer araştırma bir tez konusu ise, bir iddiayı da taşıması gerekmektedir. Dolayısıyla bu iddiayı destekleyici soru ve yanıtların bulunması gerekmektedir.

Araştırma amaçlarının yazılması Doç. Dr. Alper AYTEKİN Araştırma amaçlarının yazılması Her araştırmada araştırma sorusunun sonucuna bağlı olarak bir amaç olması gerekmektedir. Amaçların belirlenmesinde; Araştırmacı, çok genel bir konu tespit eder İkinci aşamada bu konu araştırılabilecek şekle getirilir, yani daraltılır Sonra bu konuda nelerin tartışılacağına dair gelen araştırma soruları ifade edilir En son aşamada ise araştırmanın amaçları belirlenir

Ders Bitti. Dinlediğiniz için Teşekkürler… Doç. Dr. Alper AYTEKİN