STRATEJİK PLAN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 1
SUNUM PLANI 1. Stratejik Yönetime Giriş 2. Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama 3. Stratejik Yönetim Süreci ve Aşamaları 4. Üniversitemiz Stratejik Plan Yol Haritası 5. Stratejik Plan Hazırlama Rehberi 2
GİRİŞ Yaşadığımız yüzyılda başta ekonomi ve teknoloji olmak üzere her alanda yaşanan hızlı değişimler özel işletmelerle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarını da etkilemektedir. Devletten ve kamu yönetiminden beklentiler farklılaşmakta, vatandaşlar hizmetlerin zamanında, kaliteli ve hızlı olarak sunulmasını istemektedirler. 02.04.2017
GİRİŞ Kamu yönetimi bir yandan var olan yönetsel ve finansal sorunlarıyla uğraşırken diğer yandan değişen koşulara uyum sağlamak zorunda kalmaktadır. Değişim kaçınılmaz olduğuna göre, kamu kurumları değişimle başa çıkmayı, bir başka ifade ile değişimi yönetmeyi öğrenmelidirler. Değişimi yönetmede kullanılabilecek temel yaklaşımlardan birinin özel sektörde 50 yıldır başarıyla uygulanan “stratejik yönetim” olduğu ifade edilmektedir. 02.04.2017
GİRİŞ Kamu kurumları sürekli değişen toplumsal beklentilere cevap vermek için ellerindeki kıt kaynakları etkili ve verimli biçimde kullanmak zorundadırlar. İşte bu noktada stratejik yönetim, kıt kaynaklarla çalışmak zorunda olan kamu kurumlarının nereye gideceklerini belirleyerek daha rasyonel kararlar almalarında yardımcı olacak bir araç olarak değerlendirilmektedir. 02.04.2017
GİRİŞ Dünyada son 30 yılda pek çok ülkede uygulamaya konan kamu yönetimi reformları incelendiğinde, kapsamları ve yaklaşımları ile izlenen stratejilerin ülkeden ülkeye farklılıklar gösterdiği görülmektedir. Ancak, kamu yönetimi üzerine yapılan araştırmalar reformlar kapsamında en yoğun olarak kullanılan aracın stratejik planlama olduğunu ve kamu kurumları için önemli bir araç haline geldiğini göstermektedir. 02.04.2017
GİRİŞ Kamu kurumları üzerine yapılan bir araştırmada yöneticiler stratejik planlamayı kamu sektörü için başarılı bir “yönetimde yenilik” aracı olarak tanımlamaktadırlar. Dünyada stratejik yönetimi uygulayan ve uygulamaya çalışan ülkeler arasında ABD, İngiltere, İrlanda, Hollanda, Fransa, Kanada, İsveç, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika gelmektedir. 02.04.2017
Gelecek için yönlendirme sürecidir. STRATEJİK PLANLAMA Bir mikro planlama modelidir. Yarına sahip olabilmek için bugün ne yapılması gerektiğine karar vermektir. Gelecek için yönlendirme sürecidir. KURUMUN 5, 10 YIL SONRA NEREDE OLMAK İSTEDİĞİNİN AÇIKÇA BELİRLENMESİDİR. 02.04.2017
KURUMUN PERFORMANSINI ETKİLER. STRATEJİK PLANLAMA Kurum hedeflerinin tümüne birden ulaşmaya çalışan ve devamlılık gösteren bir süreçtir. KURUMUN PERFORMANSINI ETKİLER. Girdilere değil sonuçlara odaklıdır. Katılımcı bir yaklaşımdır. 02.04.2017
Değişimin planlanmasıdır. STRATEJİK PLANLAMA Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur. Yazılı uzun vadeli planlar geliştirme aracıdır. Salt bir belge değildir, süreçtir. Değişimin planlanmasıdır. 02.04.2017
Stratejik Yönetim Döngüsü 02.04.2017
KAMU YÖNETİMİNDE STRATEJİK PLANLAMA
KAMUDA STRATEJİK PLANLAMANIN HUKUKİ ÇERÇEVESİ 5018 sayılı KMYKK (10.12.2003) 5436 sayılı KMYKK’da Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Strateji Geliştirme Birimleri) (24.12.2005) Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (18.02.2006) Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (26.05.2006) 02.04.2017
KAMU YÖNETİMİNDE STRATEJİK PLANLAMA Kamu yönetiminde kuruluş düzeyinde stratejik planlama çalışmalarının yürütülmesinde Kalkınma Bakanlığı yetkili ve sorumlu kılınmıştır. (5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 9. madde) Kalkınma Bakanlığı Haziran 2003’de “Kamu Kuruluşları için Stratejik Planlama Kılavuzu” hazırladı. Bu kılavuz Haziran 2006’da güncellendi. 02.04.2017
KAMU YÖNETİMİNDE STRATEJİK PLANLAMA Stratejik yönetim döngüsü uyarınca stratejik planlardan sonra, planlarla bütünlük içinde hazırlanması gereken performans esaslı bütçeler için Maliye Bakanlığı/BÜMKO “Performans Esaslı Bütçeleme Rehber Taslağı” hazırladı. Maliye Bakanlığı “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik” hazırladı. (17.03.2006 tarihli ve 26111 sayılı R.G’de yayınlanmıştır) Maliye Bakanlığı “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Performans Programları Hakkında Yönetmelik” hazırladı. (05.07.2008 tarihli ve 26927 sayılı R.G’de yayınlanmıştır) 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ VE AŞAMALARI 1. Hazırlık çalışmaları, 2. Stratejik planların hazırlanması, 3. Planın değerlendirilmesi, 4. Stratejik planlara son şeklinin verilmesi, 5. Stratejik planların sunulması, 6. Performans programının hazırlanması ve 7. Performans göstergelerinin belirlenmesi. 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Kamu idarelerinin stratejik planlama süreci hazırlık dönemi ile başlar. Üst yönetici tarafından bir iç genelge ile çalışmaların başlatıldığı duyurulur. Bu kapsamda 08.03.2012 tarih ve 97-1099 sayılı 2012/1 Genelge) ile üniversitemizde Stratejik Plan Çalışmaları başlamıştır. Çalışmaların koordinasyonunu sağlamak üzere Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının koordinatörlüğünde bir «Stratejik Planlama Kurulu» kuruldu (08.03.2012 tarih ve 98-1100 sayılı yazı). 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Hazırlık dönemini tamamlayan kamu idareleri, stratejik planlarını; 5018 sayılı KMYK Kanununa, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe, Kamu İdareleri için Stratejik Planlama Kılavuzuna ve Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan stratejik planlamaya ilişkin diğer rehberlere uygun olarak hazırlar. 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Kamu idareleri, stratejik planlarını değerlendirilmek üzere stratejik planın kapsadığı dönemin ilk yılından önceki yılın ocak ayında Kalkınma Bakanlığı’na gönderirler. Bu kapsamda, 28.07.2011 tarih 28008 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlara Dair Tebliğ (Sıra No:1) gereğince üniversitemiz Strateji Planının değerlendirilmek üzere Kalkınma Bakanlığına gönderilmesi gereken son tarih 31.01.2013, Üniversitemiz Stratejik Planının Kapsayacağı Dönem 2014-2018’dir. 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Kalkınma Bakanlığına incelenmek üzere gönderilen Stratejik Plan, inceleme sonucunda gerek görülen durumlarda hazırlanan değerlendirme raporu, ilgili kuruma üç ay içinde gönderilir. Kalkınma Bakanlığınca kamu idarelerine değerlendirme raporu gönderilmesi halinde, ilgili idare değerlendirme raporunu dikkate alarak stratejik plana son şeklini verir ve sunulmaya hazır hale getirir. 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Stratejik planlar, kamu idarelerinde üst yöneticinin onayını müteakip performans programı ve bütçe hazırlıklarında esas alınmak üzere Maliye Bakanlığına ve Kalkınma Bakanlığına gönderilir. Stratejik planların birer nüshası TBMM’ye ve Sayıştay’a da gönderilir. Stratejik planlar kamuoyuna duyurulur ve kamu idarelerinin internet sitelerinde yayınlanır. 02.04.2017
PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANMASI Performans programları, stratejik planların yıllık uygulama dilimlerini oluşturur. Kamu idareleri performans programlarını stratejik planlarına uygun olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde hazırlar. Bütçeler performans programına uygun olarak hazırlanır. Performans programları Maliye Bakanlığına ve Kalkınma Bakanlığına gönderilir. 02.04.2017
STRATEJİK PLANLARIN HAZIRLANMASI Stratejik planlar hazırlanırken aşağıdaki dört temel soruya cevap aranır. 1. NEREDEYİZ ? 2. NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ ? 3. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ ? 4. BAŞARIMIZI NASIL İZLER VE DEĞERLENDİRİRİZ ? 02.04.2017
1.NEREDEYİZ ? Kuruluşun faaliyetini gerçekleştirdiği iç ve dış ortamın kapsamlı bir biçimde incelenmesini ve değerlendirilmesini içeren durum analizi yapılarak cevaplandırılır. 02.04.2017
2. NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ ? Kuruluşun varoluş nedeninin öz bir biçimde ifade edilmesi anlamına gelen misyon; Ulaşılması arzu edilen geleceğin kavramsal, gerçekçi ve öz bir ifadesi olan vizyon; Kuruluşun faaliyetlerine yön veren ilkeler/temel değerler; Ulaşılması için çaba ve eylemlerin yönlendirileceği genel kavramsal sonuçlar olarak tanımlanabilecek amaçlar ve Amaçların elde edilebilmesi için ulaşılması gereken ölçülebilir sonuçlar anlamına gelen hedefler ortaya konularak verilir. 02.04.2017
3. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenecek yollar ve kullanılacak yöntemlerin belirlenmesidir. (Stratejiler ve faaliyetler) 02.04.2017
4. BAŞARIMIZI NASIL İZLER VE DEĞERLENDİRİRİZ ? İzleme, stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir. Amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine ilişkin gelişmelerin belirli bir sıklıkla raporlanması ve ilgili taraflar ile birim içi ve birim dışı mercilerin değerlendirmesine sunulması, izleme faaliyetlerini oluşturur. Performansın izlenmesi, izleme faaliyetinin temelidir. Bunun için performans göstergeleri ile ilgili veriler düzenli olarak toplanmalı ve değerlendirilmeli ve yapılan tüm çalışmalar burada anlatılmalıdır. 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Plan ve programlar GZFT Analizi Paydaş Analizi DURUM ANALİZİ 1. NEREDEYİZ? 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Kuruluşun varoluş gerekçesi Temel ilkeler MİSYON VE TEMEL DEĞERLER Arzu edilen gelecek VİZYON Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler AMAÇLAR VE HEDEFLER 2. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri Detaylı iş planları Maliyetlendirme Performans programı Bütçeleme STRATEJİLER FAALİYETLER VE PROJELER 3. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? 02.04.2017
STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Raporlama Karşılaştırma İZLEME Geri besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans göstergeleri Uygulamaya yönelik ilerleme ve sonuçların değerlendirilmesi PERFORMANS ÖLÇME VE DEĞERLEN-DİRME 4. BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİ-RİRİZ? 02.04.2017
AMAÇLARI BELİRLEME 02.04.2017
AMAÇLARIN ÖZELLİKLERİ Kuruluşun misyonunu gerçekleştirmesine katkıda bulunmalıdır. AMAÇLARIN ÖZELLİKLERİ Misyon, vizyon ve temel değerlerle uyumlu olmalıdır. İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Ulaşılmak istenen sonuçları açık bir şekilde ifade etmeli, ancak bunlara nasıl ulaşılacağını olarak açıklamamalıdır. ayrıntılı 02.04.2017
Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır. AMAÇLARIN ÖZELLİKLERİ Hedefler için bir çerçeve çizmelidir. Durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir. Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir. Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır. 02.04.2017
AMAÇ ÖRNEKLERİ Amaç 1: Eğitim ve Öğretim Kalitesini Arttırmak Amaç 2: İnsan kaynaklarını geliştirmek
HEDEFLERİ BELİRLEME 02.04.2017
Yeterince açık ve anlaşılabilir HEDEFLER Ölçülebilir olmalıdır. Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır. Sonuca odaklanmış olmalıdır. Zaman çerçevesi belli olmalıdır. 02.04.2017
HEDEF ÖRNEKLERİ Hedef 1 : Fiziki koşulları yetersiz eğitim binalarının oranını 2014’e kadar % 30 azaltmak. 02.04.2017
VİZYON-AMAÇ-HEDEF UYUMU MİSYON VİZYON TEMEL DEĞERLER AMAÇ 1 AMAÇ 2 AMAÇ 3 AMAÇ 4 HEDEF 1 HEDEF 2 HEDEF 1 HEDEF 2 HEDEF 3 HEDEF 1 HEDEF 1 02.04.2017
PERFORMANS GÖSTERGELERİ 02.04.2017
PERFORMANS GÖSTERGELERİ Hedeflerin ölçülebilir olarak ifade edilemediği durumlarda stratejik planda hedefe yönelik performans göstergelerine yer verilmesi gereklidir. Performans göstergeleri, gerçekleşen sonuçların önceden belirlenen hedefe ne ölçüde ulaşıldığının ortaya konulmasında kullanılır. 02.04.2017
STRATEJİLER 02.04.2017
STRATEJİLER Kuruluşun amaç ve hedeflerine nasıl ulaşılacağını gösteren kararlar bütünüdür. Etkili stratejiler olmaksızın amaç ve hedeflere ulaşmak mümkün değildir. Stratejiler belirlenirken kuruluşun kaynakları ve farklı alanlardaki yetkinliği göz önünde bulundurulmalıdır. Strateji ve hedeflerin karşılıklı uyumu kontrol edilmelidir.
FAALİYETLER VE PROJELER 02.04.2017
FAALİYETLER / PROJELER Her bir stratejik amaca ait hedefler bu başlık altında ayrıntılı olarak açıklanmalı ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan faaliyet ve projeler detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. 02.04.2017
STRATEJİK PLAN UNSURLARI Misyon Vizyon Değerler 1.Düzey Amaç 1 Amaç 2 Amaç 3 2.Düzey Hedef1 Hedef2 Hedef3 Hedef1 Hedef 2 Hedef 1 Hedef2 Hedef3 Stratejiler Faaliyetler Projeler Stratejiler Faaliyetler Projeler Stratejiler Faaliyetler Projeler 3.Düzey 02.04.2017
İZLEME VE DEĞERLENDİRME 02.04.2017
ilişkilendirilmesini gerektirir. İzleme; Stratejik planda ortaya konulan hedeflere ilişkin gerçekleşmelerin sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının stratejik amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir. İzleme ve değerlendirme faaliyetlerinin etkili olarak gerçekleştirilebilmesi, uygulama aşamasına geçmeden önce stratejik planda ortaya konulan hedeflerin nesnel ve ölçülebilir göstergeler ile ilişkilendirilmesini gerektirir. 02.04.2017
TEŞEKKÜR EDERİM. 49