Yarı deneyselcilik

YARIDENEYSELCİLİK Matematikte kesinlik ve mükemmellik arayan mutlakçılara karşı oluşan yaklaşımları lakatos’un yarı deneyselci yaklaşımı altında inceleyebiliriz. Yarı deneyselci görüşe göre matematik, matematikçilerin yaptıkları şeydir ve herhangi bir insan etkinliğinde veya ürününde olabileceği gibi matematikte de kusurlar olabilecektir. Lakatos’a göre, matematik felsefesi tarih, yöntem ve yanlışlanabilir bilgi kuramı boyutlarında ele alınmalıdır. İnsan etkinliği olarak matematik kendi tarihinden ayrı düşünülemez ve matematik tarihsel süreç içinde evrimleşerek gelişmiştir. (Euler formülü gibi)

Sosyal ve kültürel bir ürün olması nedeniyle matematikçiler yanılabilir ve ürünleri de mükemmel olmayabilirdi. Bu ürünler ancak yeni keşifler ve yorumlarla birlikte bir evrim geçirerek son şekillerini alırlar. Meselâ, 2+2=4 eşitliği doğru değildir. Ancak, normal aritmetik yorum altında doğrudur. Üç tabanına göre yapılan bir aritmetikte 2+2 = 1 olacaktır

YARIDENEYSELCİ GÖRÜŞ Yarı deneyselci yaklaşımda bir teoremin ispatı tümden gelimci bir yaklaşımla değil karşıt örneklerin aranmasıyla başlar ve karşıt örneklerin bulunmasıyla iddianın çürütülmesi söz konusudur. Karşıt örnek bulunana kadar teorem çürütülmemiş olarak kalır. İspatın, kesinlik ve doğruluk sınırları yoklanmalıdır. Bu amaçla mantıksal çıkarım reddedilmemekte, ancak yeterli görülmemektedir. İspat, akıl yürütme, eleştirme, karşıt örnekler bulma ve çürütme etkinlikleri ile tamamlanmalıdır.

Lakatos’göre, bir matematiksel kavramın veya bilginin tarihi gelişimine bakılmalıdır. Çünkü, bunlar önce matematikçinin bireysel ürünü olarak ortaya çıkar. Popper’in benzetmesinde olduğu gibi bireyin üçüncü dünyasında diğer matematikçilerin eleştiri ve dönütleriyle yeniden düzenlenir. Piaget’nin dediği gibi eğer bu bilgi adaptasyonunu tamamlamışsa matematik dünyasında yaşayabilir hale gelmiştir.

. Mutlakçılara karşı yanlışlanabilirlik görüşünü beneimseyen yarı deneyselciler yanlışlamanın matematiksel bilginin oluşumunda, eski teorilerin yenileriyle yer değişmesinde ve matematiksel bilginin gelişiminde yatsınamaz bir öneme sahip olduğunu vurgularlar. Mutlakçılar bilgi kuramı bağlamında kendilerine göre bir pozisyon belirlemekte ve onlar için sadece bilginin son şekliyle kesinliği önemlidir. Bu kesinliği de kanıt yoluyla sağlayabileceklerine inanmaktadırlar

IMRE LAKATOS Imre lakatos (9 kasım, 1922 - 2 şubat, 1974), bilimsel gelişmeye ilişkin araştırma programlarıyla ün kazanmış olan çağdaş bilim felsefecisi. Lakatos, aynı zamanda klasik bilim anlayışına yönelik itirazlarıyla tanınmıştır.

LAKATOS’UN DÜŞÜNCELERİ Pozitivist bilim ideali ve anlayışının eleştirisini yapan lakatos'a göre, bilimde nihai doğrulama ve nihai yanlışlama Yoktur.  Bilim yanılabilir, hataya düşebilir.  Bilimde kesin doğrularla, kesin yanlışların olamayacağını söyleyen lakatos'a göre, bilimde hakikati garanti edecek, doğruluğu teminat altına alacak, genel-geçer, evrensel ve rasyonel yöntemler yoktur. 

Kaynakça https://www.google.com.tr/webhp?sourceid=chrome- instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8# VİKİPEDİA