AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI BİZNES UNİVERSİTETİ Fakultə: İqtisadiyyat və idarəetmə Kafedra: Maliyyə Qrup: 617a Kurs: III Fənn: vergi və vergitutma Mövzu: Fiskal siyasət Elmi rəhbər: Tələbə: Vəliyev Yusif

GİRİŞ Azərbaycanda dövlət fiskal siyasətinin formalaşması Dövlət vergi - büdcə siyasətinin hüquqi əsaslarının kompleks tədqiqi... Dövlət fiskal siyasətinin nəzəri aspektləri. İqtisadiyyatın fiskal tənzimlənməsi Beynəlxalq təcrübə NƏTİCƏ ƏDƏBİYYAT

GIRIŞ MÜASIR QLOBAL IQTISADIYYATDA CIDDI T Ə R Ə DDÜDL Ə RL Ə R BAŞ VERIR CU ILD Ə DÜNYA ÜZR Ə ÜDM-IN 2,1%, ABŞ-DA 2,8%, AVRO ZONADA 4,5% AZALMASıNA S Ə B Ə B OLAN QLOBAL MALIYY Ə BOHRANıNDAN SONRA CÜ ILL Ə RD Ə ÖNC Ə AVROPA BÖHRANLA ÜZL Ə ŞDI CI ILD Ə AVRO ZONADA ÜDM-IN 0,9%, 2013-CÜ ILD Ə 0,3% AZALMASı DÜNYA IQTISADIYYATıNDAKı KÖVR Ə K ARTıM TEMPL Ə RINI 1,4-1,5%- Ə Q Ə D Ə R YAVAŞıDıB.

Sual 1 Azərbaycanda dövlət fiskal siyasəti şübhəsiz ki, vergi-büdcə qanunvericiliyinin formalaşması, vergitutma və dövlət maliyyə işinin təşlkili, konseptual əsaslı vergi-büdcə tədbirlərinin reallaşması ilə təşəkkül tapıb Azərbaycan ikinci dəfə XX əsrin 90-cı illərində müstəqillik əldə etdikdən sonra respublikada müasir dövrün tələblərinə cavab verən inkişaf etmiş vergi sistemi formalaşmışdır.

DÖVL Ə TIN VERGI IŞININ T Ə ŞKILI IL Ə Ə LAQ Ə DAR H Ə YATA KEÇIRDIYI T Ə DBIRL Ə R, ILK NÖVB Ə D Ə, VERGI SIYAS Ə TININ MAHIYY Ə TINI ÖZÜND Ə Ə KS ETDIRIR. M Ə HZ BU BAXıMDAN MÜASIR DÖVRD Ə H Ə YATA KEÇIRIL Ə N VERGI SIYAS Ə TL Ə RININ T Ə SNIFATıNıN APARıLMASı M Ə S Ə L Ə SI XÜSUSI Ə H Ə MIYY Ə T QAZANıR.

Sual-2 DÖVLƏT VERGI - BÜDCƏ SIYASƏTININ HÜQUQI ƏSASLARıNıN KOMPLEKS TƏDQIQINI VERGI VƏ BÜDCƏ QANUNVERICILIYINI AYRıLıQDA TƏHLIL ETMƏKLƏ HƏYATA KEÇIRMƏK MƏQSƏDƏUYĞUNDUR

Dövlət vergilərinə aşağıdakılar aiddir: 1.hüquqi şəxslərin mənfəət vergisi (bələdiyyə mülkiyyətində olan müəssisə və təşkilatlardan başqa); 2.fiziki şəxslərin gəlir vergisi; 3. əlavə dəyər vergisi; 4. aksizlər; 5. hüquqi şəxslərin əmlak vergisi; 6. hüquqi şəxslərin torpaq vergisi; 7. yol vergisi; 8. mədən vergisi; 9. sadələşdirilmiş vergi Dövlət vergilərinə aşağıdakılar aiddir: 1.hüquqi şəxslərin mənfəət vergisi (bələdiyyə mülkiyyətində olan müəssisə və təşkilatlardan başqa); 2.fiziki şəxslərin gəlir vergisi; 3. əlavə dəyər vergisi; 4. aksizlər; 5. hüquqi şəxslərin əmlak vergisi; 6. hüquqi şəxslərin torpaq vergisi; 7. yol vergisi; 8. mədən vergisi; 9. sadələşdirilmiş vergi

Sual-3 Bəllidir ki, keynsçi yanaşma baxımından büdcə- vergi siyasəti iqtisadiyyatı daha səmərəli sabitləşdirir. Çünki dövlət xərclərinin artımı nəinki bilavasitə məcmu tələbin kəmiyyətcə artırır, həm də istehlak xərcləri güclü mutliklipativ təsir göstərir.

Sual-4

Dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsi və azad sahibkarlığın formalaşdırılması respublikada aparılan ardıcıl iqtisadi islahatların mühüm nəticələrindən biridir. Qazanılan nailiyyətlərə baxmayaraq ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında, xüsusilə, regionların inkişafında və əhalinin məşğulluğu sahəsində hələ də həllini gözləyən problemlər qalmaqdadır

Bəllidir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatında 2005-ci ildən başlayan neft bumunun təsiri ilə özünəməxsus fiskal dominantlıq formalaşmışdır. Xərclərinin kəskin artımı ilə faktiki olaraq iqtisadiyyata pul ötürülməsinin əsas kanalına çevrilən dövlət büdcəsi, eyni zamanda qeyri- neft məcmu tələbin başlıca elementi olmuşdur

sual-5 Son illər dünyanın bir çox ölkələrində - ABŞ, Yaponiya, Aİ-nin üzv ölkələri, inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlarda, aşağı gəlirli ölkələrdə fiskal disbalansının. dərinləşdirilməsi müşahidə olunur Bu dövlət sektoruna cəlb edilən gəlirlər və xərclər (kreditləşmə əməliyyatları nəzərə alınmaqla). arasında disproporsiyanın artımında özünü göstərmişdir

Beləliklə, bütün bu əməliyyatlar dövlət borcunun artımı üçün əhəmiyyətli amil olmuşdur. Son onilliklər ərzində İƏİT ölkələrində dövlət büdcələrinin kəsii ÜDM- in 3% həddində tərəddüd edirdi.

Aparılan araşdırmalar aşağıdakı nəticələri çıxarmağa imkan yaradır: - Qlobal böhranlar mərhələsində fiskal siyasət hər bir ölkənin makroiqtisadi stabilliyinin təminatının, iqtisadi tərəddüdlərin neqativ nəticələrinin hamarlanmasının ən əsas mexanizmlərindən birinə çevrilir və inkişaf etmiş ölkələrdə reallaşdırılan müasir fiskal siyasət bu cəhəti təsdiqləyir. İnkişaf etmiş ölkələrin, həmçinin Azərbaycanın fiskal tənzimləmə təcrübəsi həm də təsdiq edir ki, müasir mərhələdə vergi yükünün optimallaşdırılması ilə birgə dövlət xərcləmələrinin daha qənaətli, daha ünvanlı reallaşdırılması vacıbdir; Nəticə.....

Ədəbiyyat 1.D.A.BAĞİROV VERGİ NƏZARƏTİ. 2AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MULKİ MƏCƏLLƏSİ BAKI AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI VERGİ MƏCILLISİ.BAKI Y.A.Kəlbiyev.vergilər və vergitutma. 5.İNTERNET RESURSLARI

Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm!