2. İLETİŞİM ÖĞR. GÖR. CİHAN YAYLACI

2. İLETİŞİM 2.1.İletişim Nedir? 2.2. İletişim Ve Kişilik 2.3.İletişimde Göstergeler 2.4. İletişim Kurma Yolları, Engel Ve Problemleri 2.5. Örgütsel İletişim Süreci Kaynaklar

Konuya özgü kavramlar İletişim: Kişilerin duygu ve düşünce veya fikirlerini çeşitli yollarla bir başkasına anlatmasına denir, Töre: Toplum tarafından genel kabul gören ahlak kurallarına uygun davranış sergilemesi, Etik: İnsanların tutumlarının ve davranışların iyi (doğru) veya kötü (yanlış) yönden değerlendirilmesi şeklinde de etiği günümüzde tanımlanabilir, Kültür; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçlarını bütünü olarak tanımlanır. Toplumsal normlar: Toplumsal yaşamda kişi ve grupların tavır ve davranışlarının nasıl olması gerektiğini belirleyen ve yaptırımlarda destekleyen ortak toplumsal kurallar.

2.1. İLETİŞİM NEDİR? Her insan fizyolojik, biyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılama çabası içinde, İhtiyaçların karşılanması sırasındaki davranışlar, iletişimler belirli bir plan ya da anlık dürtüler ile gerçekleşebilir, Davranışların; Doğru veya yanlış, Etik veya etik dışı, Kime veya neye göre doğru? Toplumsal kurallar, gelenekler, töreler, yasalar, etik değerler ile değerlendirilir,

2.1. İLETİŞİM NEDİR? Etik, felsefenin en eski ve temel disiplinidir, Filozoflar Neyin İyi, neyin kötü olduğunu, Doğru ya da yanlış eylemler ile ilgili olarak sorular sormuşlardır, Etik, insanların ilişkilerini etkileyen değerleri (iyi, kötü, doğru, yanlış) araştırır, Etik, ahlak fenomeni üzerine düşünme ya da felsefe yapmadır, Etik, töre bilimi, ahlak bilimi, ahlakla ilgili olan, Etik, ahlaki değerlerin incelenmesi sonucu ortaya çıkarır, Etik, insanların manevi değerlere uymaya zorunlu hissetmesi ve bu değerlerin kurallar şeklinde belirlenmesi,

2.1. İLETİŞİM NEDİR? ETİK, Doğru veya yanlışın ayırt edilmesinde “Kişisel Kriterler” kullanılır, Bu kriterler gücünü “Kişilerin vicdanlarından” alır, İnsanlar vicdanlarının sesine kulak vererek tutum ve eylemlerini değerlendirir, Etik, insanların hayatında kılavuzluk yapan değerleri gösterir, Etik, değerler sistemi ve bu değeler insanlar tarafından geliştirilmiştir, Değerlerin oluşması uzun ve zor bir süreçten geçer,

İŞ HAYATI: İşletmenin, Çalışanlarına, Müşterilerine, Toplumun tümüne ve doğal çevreye karşı sorumlulukları bulunur, Bu sorumlulukların nasıl algılandığı örgüt kültürü ile ilgili, Örgüt kültürü, işletmenin ahlaki yapısını da içerir,

Çalışma ahlakı, bir kültürde işe karşı geliştirilen tutum ve davranışlar, Çalışma ahlakı, bireyin ve toplumun refahı için çalışmanın gerekli ve önemli olduğu üzerinde durur. Çalışma Ahlakı, güven meselesi, İnsanlar ve organizasyon arasında karşılıklı güvene ve saygı gerçeğine dayanır, İş ahlakı, mal ve hizmet üreten işletmelerin ya da firmaların uymaları gereken ahlaki ilkeleri ve standartlar,

Çalışanın Temel Davranışları Ahlak ve yasa dışı işler yapmaz yapılmasına karşı çıkar. İşini en iyi şekilde yapar yapanları destekler. Dürüstlüğü savunur çalışmayı ödüllendirir. Açık ve dürüst iletişim kurar. Üstlerin verdiği yasa ve ahlak dışı emirlere direnir. Kamu yönetiminin halka hizmet için var olduğu bilinciyle hareket eder. İmkanların toplum yararı ve birey özgürlünü dikkate alarak kurum amaçları doğrultusunda kullanır.

2.1. İLETİŞİM NEDİR? Kişilerin Duygu, Düşünce, Fikirlerini, çeşitli yollarla bir başkasına anlatmasına iletişim denir.  Bu süreçte en önemli olan faktörler, Gönderici, Alıcı,

2.1. İLETİŞİM NEDİR? Gönderici Alıcı İleti Kanal Bağlam Dönüt Gönderici ve alıcı olmazsa iletişimin gerçekleşmesi mümkün olmaz ! Gönderici (kaynaktan), alıcı (hedefe) doğru mesajın iletilmesi olayı iletişimin temeli, Gönderici Alıcı İleti Kanal Bağlam Dönüt İletişimin Temel Öğeleri

Gönderici (Kaynak):  İçeriği sözlü ya da sözsüz olarak kanala bırakan öğe, İletiyi (mesajı) oluşturan ve bir kanal ile karşı tarafa (hedef, alıcı) ulaştıran kişiye gönderici (kaynak) denir, SORU: A kişisi B kişisiyle iletişim kurmak istiyorsa gönderici ve hedefi yazınız? Gönderici: A, Hedef: B kişisi, Kaynağın, Duygu/düşüncelerini doğru bir şekilde ifade edebilmesi, İletişimin diğer unsurlarının da doğru bir şekilde işlev görebilmesi için önemlidir.

Alıcı (Hedef):  İşaret biçimine dönüşmüş olarak kanaldan gelen mesajları olan ve merkeze aktaran unsur, İletinin kanal aracılığyla ulaştırılmak istendiği Kişi, Grup ise iletişimdeki alıcı unsuru, Duygu ve düşüncelerin ifade edilmesinde sözlü, sözsüz veya yazılı iletişim kullanılabilir, Örneğin Sözlü iletişimde karşı tarafı dinleyen kişi alıcıdır, Yazılı iletişimde de alıcı iletiyi okuyan kişi olacaktır.

İleti (Mesaj - Kod):  İleti, göndericinin hedefe (alıcıya) aktarmak istenilen mesaj, Sözcükler yanında duygu, düşünceyi anlatmak için kullanılan her şey iletiyi oluşturur, Ses tonu, El kol hareketi (beden hareketleri), iletiyi oluşturur. İleti, mesajın ses (sözlü iletişim öğreleri) ve sözsüz iletişim öğeleri ile gibi kodlanmış hali, Bağlam (Ortam):  Bağlam ise iletişimdeki diğer unsurların bir araya geldiği ortam,

Kodlama:  Mesajın içeriğini kod simgelerine dönüştürülmesi, Mutluluğun sözel olarak ifade edilebileceği gibi yüz ifadesi ile de belirtilmesi, Kod Açma:  Kodlanan mesajın içeriğini elde etmek için yapılan çözümleme, Yorumlama: Mesajın yeniden değerlendirilmesi, Mesaja, bütün ilişkiler ve koşullar çerçevesinde yeniden anlam verilmesi,

Dönüt (Geri bildirim):  Hedefin (alıcı), kaynağa (alıcıya) verdiği tepki ise geri bildirimdir, İletişimi geri bildirimler oluşturmaktadır, Geri bildirimdeki amaç aktarılmak istenen iletiye karşı bir cevap almaktır, Kanal :  Mesajın alıcıdan hedefe ulaştığı yol kanaldır. Söz, Yazı, Rakam, Beden dili hareketleri gibi araçlar olabilir.

Filtre:  Hedefin mesajı kendine göre yorumlama biçimi filtre olarak tanımlanır, Filtre oluşumunda: Kişinin değerleri, Yaşayış biçimi, Kültürel algıları algılama biçimini de değiştirir, Filtre insanlar arasında önemli bir yere sahiptir diyebiliriz.

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK İyi bir iletişim kurabilmek için insanların kişilik özellikleri hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir. 9 farklı tipte kişilik tipi bulunur: Reformcu (Rasyonel ve İdealist) Danışman (Cömert) Başarıcı (Hırslı) Tasarımcı (Duyarlı) Araştırıcı (Entelektüel, Ketum) Sorun Çözücü Hevesli Meydan Okuyan (Lider) Uzlaşmacı

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK Reformcu (Rasyonel ve İdealist): Düzenli, akılcı, mükemmeliyetçi, dürüst, detaycı özelliklerine sahiptir. Amaçları ve prensipleri belli, Çok fazla eleştirirler, İyi iletişim kurabilmek için; fikirlerine değer vermeli, adil ve saygılı davranmalı, Danışman (Cömert) : Açıklayıcı, insan seven, ılımlı, hassas, duyarlı Takım çalışmalarında etkili rol oynar, “Hayır” diyemezler, İyi iletişim kurabilmek için; eleştiriler nazikçe yapılmalı, onlara değer verildiği hissettirilmeli

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK Başarıcı (Hırslı): Esnek, enerjik, odaklanabilen, etkileyicidir. Başarı ve statü önemlidir, İşkolik olabilirler İyi iletişim kurabilmek için; işlerini yaparken rahatsız edilmemeli, Tasarımcı (Duyarlı): Sanatsal, ifade gücü yüksek, içine kapalı ve çabuk öfkelenme özelliklerine sahip, Çalışma ortamına derinlik ve stil katar, Kararsızdırlar, İyi iletişim kurabilmek için; desteklenmeli ve kendilerine değer vermeleri sağlanmalı, Eleştirilmemelidir,

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK Araştırıcı (Entelektüel): Anlayışlı, yenilikçi, yalıtılmış, kendi başına olmaktan hoşlanan İnsanlardır. İyice öğrenen kadar araştırma yapar, Detaylara ve derinliğe önem verir, İyi iletişim kurabilmek için; sözler dolandırılmadan kısaca söylenmeli, aşırı samimi davranılmamalı, kişisel alanlarına girilmemeli, Sorun Çözücü: Sorumluluk sahibi, meşgul, sempatik, endişeli olma özelliklerine sahiptir. İş ortamında problemli noktaları düzeltir, Risk almayı sevmez, İyi iletişim kurabilmek için; Doğru ve net ifadeler kullanılmalı, baskılanmamalı,

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK Hevesli: Atılgan, dağınık, çekici ve iyimser insanlar, İlgiden hoşlanırlar, Değişim ve yenilik heveslileri çeker, İyi iletişim kurabilmek için; Tarzları değiştirilmeye çalışılmamalı, ne yapacakları söylenmemeli, Meydan Okuyan (Lider): Kendilerine güvenen, güçlü, çatışmacı kişilerdir, Başkalarının cesaret edemediği kararları verir, Cömert kişilerdir, İyi iletişim kurabilmek için; Haklarında dedikodu yapılmamalı, yardımları takdir edilmeli,

2.2. İLETİŞİM VE KİŞİLİK Uzlaşmacı: İnsanlara açık, kabul edilebilir, rahat ve uyumludur. Gerginlik yaratmazlar, Başkalarını destekler, İyi iletişim kurabilmek için; baskıcı olmamalı, sakin ve yavaş konuşulmalı,

2.3. İLETİŞİMDE GÖSTERGELER İletişim Modelleri Merkezi Y Modeli Zincir Dairesel Serbest

Merkezi model Klasik örgüt yapılarında genellikle görülen bir modeldir, Otorite (karar alma) örgütün en üst yöneticisinde toplanır, Merkezi konumdaki yetkili ile üyeler iletişim halindeler, Üyeler kendi aralarında bir iletişim bulunmamaktadır, Grup tatmin az ,kişisel tatmin yüksektir, İletişim hız ve doğruluk derecesi yüksektir,

Y MODELİ Bu iletişim modelinde merkezileşme yüksektir, Önderlik tatmini,merkezileşme iletişim derecesi ve hızı yüksek, Kişisel tatmin,doğruluk derecesi yüksek, Grup tatmin ve haberleşme kanal sayısı düşük,

Zincir modeli Birbirine yakınlık derecesine göre üyeler arasındaki iletişim gelişir, Grup üyelerinden bazıları izole durumda kalabilir. İletişimin işlevsel niteliğini yitirmektedir, Bireylerarası ilişkilerin zayıflamaktadır, Grup verimiliğinin tehlikeye düşmektedir, Merkezileşme derecesi, haberleşme kanal sayısı önderlik tatmin,doğruluk derecesi düşük,

Serbest model Bütün haberleşme kanallarının her zaman ve herkese açık olmaktadır, Demokratik bir modeldir, Herkesin herkesle iletişim halinde olduğu bir iletişim modelidir, Merkezileşme ve önderlik tatmini çok az, Haberleşme kanal sayısı ile grup ve kişisel tatmin çok yüksek, İletişim hızı ve doğruluk derecesi düşüktür,

2.4. İLETİŞİM KURMA YOLLARI, ENGEL VE PROBLEMLERİ İletişim bireysel ve toplumsal olmak üzere iki gruba ayrılır, Bireysel İletişim: İnsanın iç dünyası ile ilgili bir iletişim, İnsan kendi kendini anlar, Örneğin: Açlık, susuzluk, Toplumsal İletişim: Kişi, grup ve örgüt gibi toplumsal birimler arasındaki bilgi alışverişi,

2.4. İLETİŞİM KURMA YOLLARI, ENGEL VE PROBLEMLERİ İletişim Kurma Yöntemleri: Yazılı, Sözlü, Görsel ve Sözsüz İletişim Yazılı İletişim: Yazılı raporlar, broşür, el kitabı, Sözlü iletişim: Toplantı, seminer, Görsel İletişim: Projeksiyon, bilgisayar Sözsüz İletişim: Yüz ifadesi, bedenin hareketleri,

İletişim Engellerini Geliştirme Yöntemleri Geribildirim: Gönderici mesajı alanın tepkisine dikkat ederek anlayıp anlamadığını öğrenebilir, Alıcının dünyasına karşı duyarlık: İletişim de kişi sadece kendi anlayabileceği bir dil geliştirirse alıcı mesajdan bir şey anlamayabilir. Etkili dinleme, okuma ve gözlem Sözle anlatımın yanında eylemle açıklama: Konu açıklanırken aynı zamanda hareketler ile güçlendirilmelidir.

İletişim Engellerini Geliştirme Yöntemleri Tekrarlama: Mesaj farklı biçimlerde ve açıklamalı olarak tekrarlanırsa daha iyi anlaşılabilir. Fakat fazla tekrar mesajı basitleştirebilir. Tehdit edici olmayan iş ortamı yaratma: Bireyler korkmadan açık iletişim kurabilmelidir. Geçişim analizden yararlanma: Ana baba benliği, çocuk benliği ve yetişkin benliklerinden yararlanılır.

Empati Kurma : Empati, bir insanın, kendisini, karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, İnsanların başarabileceği bir iletişim becerisi, Empati kurma, çaba ister, ilk adımı etkin dinleme Tutum ve duyguların anlaşılmasına odaklanılmalıdır Empati kurmak için öncelikle karşımızdaki kişinin farklı değer yargıları ve inançları olduğunu bilmek ve kabul etmektir.

2.5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM SÜRECİ Örgüt; belirli amaçlar doğrultusunda bir araya gelmiş insan topluluğu, Örgütün temel öğesi İNSAN’dır. Örgütün hedefine ulaşmasında insanların eylemleri önemlidir. Örgütlerin amacına ulaşmasında örgütsel iletişim sürecine bağlıdır. İletişim; örgütü bir arada tutan ve örgüt için büyük öneme sahip olan unsur, Örgütsel İletişimi Etkileyen Faktörler: Kültürel Farklılıklar: Amerika’da işin tamamlanması işin acele olduğu belirtirken bazı ülkelerde bu kabalık olarak algılanır. Yetersiz Geri Besleme: İletinin zamanında veya doğru olarak geçtiğinin belirlenmesi,

2.5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM SÜRECİ Örgütsel İletişimi Etkileyen Faktörler: Statü Farkı: Yetki farklılıkları iletişimi olumsuz etkiler, İlgi Eksikliği: Mesajın alma isteksizliği, Fiziksel Koşul: Ortam gürültüsü, Güvensizlik: Mesaja inanma, Örgütsel Hata: Sorumlulukların tanımlanmaması,

KAYNAKLAR ÇAĞLAR, İrfan, Genel İletişim,  Nobel, 4. Basım, 2011