Nitel Araştırmalar

Nitel araştırmacılar, belli bir konu ile ilgili araştırma yaparken o konunun “ne kadar” ya da “ne kadar iyi” olduğunu öğrenmekten çok daha geniş bir bakış açısı elde etmek isterler. Örneğin bir dersin nasıl öğretildiği, bu ders için nasıl hazırlanıldığı, öğrencilerin neler yaptıkları, ne tür etkinliklerin işe koşulduğu, öğrenme sürecini olumlu ve olumsuz yönde etkileyen faktörlerin neler olduğu araştırılır. Büyüköztürk vd. 2013

Nitel Araştırmanın Özellikleri Doğal ortam: Nitel araştırmaların en belirgin özelliklerinden bir tanesi, doğal ortamda meydana gelen olgu, olay ya da davranışlar üzerine yoğunlaşarak araştırmaların sürdürülmesidir. Davranışlar ya da davranışların ortaya çıktığı ortam araştırmacılar tarafından manipüle edilmez, dışarıdan bir müdahale yapılmaz. Doğal ortamlar bazen bir sınıf olabileceği gibi, okul, klinik ya da bir mahalle bile olabilir. Bu nedenle genellikle nitel araştırmalar saha araştırmaları gibi tanımlanır. Büyüköztürk vd. 2013

Doğrudan veri toplama: Nitel araştırmalarda, araştırmacı genellikle gözlemcidir. Nitel araştırmacılar bilgiyi doğrudan kaynaktan almak isterler. Çalıştıkları ortam, katılımcılar ya da dokümanla doğrudan ilişki içinde ve uzun zaman harcayarak bunu gerçekleştirirler. Zengin betimlemelerin yapılması: Nitel araştırmalarda görüşme notları, saha notları, fotoğraflar, ses kayıtları, görüntü kayıtları, günlükler, kişisel yorumlar, ofis kayıtları, kısa notlardan farklı veriler elde edilebilir. Nitel araştırmacılara göre farklı yollarla elde edilen verilerin hiçbirisi sıradan ya da önemsiz değildir. Kaydedilen her bir detayın gerçekleşen davranışın daha iyi anlaşılmasını sağladığı düşünülür. Büyüköztürk vd. 2013

Sürece yönelik: Nitel araştırmalar davranışın nasıl ve neden ortaya çıktığı ile ilgilenirler. Nicel araştırmaların aksine nitel araştırmalar davranışın gerçekleştiği sürece odaklanırlar. Örneğin nicel araştırmalar öğretmen beklentilerinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisini belgelerken, nicel araştırmalar öğretmen beklentilerinin öğrenci başarısını ve davranışlarını nasıl etkilediğini anlamak için uygun araştırmalardır. Büyüköztürk vd. 2013

Tümevarımcı veri analizi: Nitel araştırmacılar hipotezleri kesin ve açık olarak belirtmezler. Dikkate alınması gereken önemli soruların neler olduğuna karar vermeden önce, uzun süren çalışmalar sonucunda veriler toplanır, sonrasında genellemeler yapmak için tümevarım yolu ile bu veriler sentezlenir. Büyüköztürk vd. 2013

Katılımcının bakış açısı (Araştırmacının katılımcı rolü): Nitel araştırmacılar gerçeği bulmaya çalışırken çalıştıkları ve gördükleri sürecin bir parçası olarak hareket ederler. Nitel araştırmacılar insanların nasıl düşündükleri ya da tepki gösterdiklerine ilişkin daha önce yapılmış tanımları kullanmazlar. Nitel araştırmaların amacı, katılımcıları kendi bakış açılarına göre anlamaya çalışmaktır. Bu araştırmalar, olayların anlamı ve katılımcıların dışa vurdukları eylemler üzerine odaklanmaktadır. Büyüköztürk vd. 2013

Araştırma desenlerindeki esneklik: Nicel araştırmalarda olduğu gibi, nitel araştırmacıların da araştırmayı yürütürken belli bir planı ya da deseni vardır. Ancak nitel araştırmalarla nicel araştırmaların farkı, nitel araştırmacıların araştırmaya “ziyaret edecekleri ya da çalışacakları insanlar ve yerler hakkında çok bilgiye sahipmiş gibi” başlarlar. Araştırmacılar konuya ilişkin önyargılarını tamamen temizlerler. Büyüköztürk vd. 2013

Kaynakça Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi