TÜRK İ YE’DE NESL İ TÜKENMEKTE OLAN HAYVANLAR VE B İ TK İ LER

HAYVANLAR ANADOLU LEOPARı: ORTA DO Ğ U VE BATı ASYA'DA YAYGıN OLAN İ RAN PARSıNıN ANADOLU'DA YAŞAYAN BIR ıRKıDıR. UZUN SÜRE AYRı BIR PARS ALT TÜRÜ OLARAK KABUL EDILMIŞ VE PANTERE PAYDOS ADı VERILMIŞ, ANCAK MODERN GENETIK ARAŞTıRMALARıN BU TÜRÜN DI Ğ ER BATı VE ORTA ASYA PARS TÜRLERINDEN GENETIK OLARAK ÇOK AZ FARKLıLıK GÖSTERDI Ğ INI KANıTLAMASı ÜZERINE İ RAN PARSı ALT TÜRLERINE EKLENMESI GÖRÜŞÜ HAKIM OLMUŞTUR. ANADOLU PARSı ANADOLU'DA HÂLÂ YAŞAMAKTADıR KASıM AYıNDAN ÖNCE EN SON BIREYININ 1974’TE BEYPAZARı’NDA VURULDU Ğ U KABUL EDILMEKTEYDI. 1-ANADOLU LEOPARI

KUNDUZ: AVRUPA’NıN EN BÜYÜK KEMIRGENIDIR, ARKA AYAK PARMAKLARıNıN ARASıNDA PALET GIBI BIR YÜZME DERISI GELIŞMIŞTIR. POSTLARı GRI RENKLI, SıK VE YUMUŞAK KıLLAR ILE DAHA UZUN YAPıLı KAHVERENGI, OLDUKÇA SERT KıLLARDAN OLUŞMUŞTUR. KULAKLARı VE GÖZLERI KÜÇÜKTÜR. GÖZLERINDE ÜÇÜNCÜ BIR PERDE VARDıR. KULAKLARı VE BURUNLARıNDA DA SU KAÇMASıNı ÖNLEYEN KAPAKLAR VARDıR. KESICIDIŞLERI PORTAKAL RENGINDE OLABILIR VE 12 CM'YE VARABILIR. BOYLARı 75–100 CM., DÜMEN GÖREVI YAPMAK ÜZERE YASSıLAŞMıŞ KUYRUKLARı 30–40 CM. KADAR OLUR, A Ğ ıRLıKLARı 13–30 KG. ARASıNDA DE Ğ IŞIR. 2-ESK İ DÜNYA KUNDUZU

AKDENIZ FOKU: FOKG İ LLER FAMILYASıNDAN YERYÜZÜNDE SADECE DO Ğ U AKDEN İ Z SAHILLERI ILE BATI AFR İ KANIN BIR TEK SAHILINDE YAŞAYAN FOK TÜRÜ. YERYÜZÜNDEKI TOPLAM 34 YÜZGEÇ AYAKLı FOK TÜRÜNDEN KARAY İ P KES İ Ş FOKU, EN SON 1952 YıLıNDA GÖRÜLMEK KAYDı ILE YERYÜZÜNDEN YOK OLMUŞTUR. DOLAYıSıYLA DÜNYADA ŞU ANDA 33 YÜZGEÇ AYAK TÜRÜ VARDıR. 3-AKDEN İ Z FOKU

ALAGEYIK YA DA YA Ğ MURCA: GEY İ KG İ LLER FAMILYASıNDAN, GÖÇMEN OLMAYAN VE SÜRÜ OLUŞTURAN, KÜREK BOYNUZLU VE BENEKLI BIR GEY İ K TÜRÜDÜR. DÜNYADA EN SAF YABANI ALAGEYIKLERIN BULUNDU Ğ U TEK YER ANTALYA’DIR VE YÖRE HALKı TARAFıNDAN BENEKLI GEYIK ADı DA VERILMEKTEDIR. SONRADAN INSANLAR TARAFıNDAN ASıRLAR IÇINDE BÜTÜN AVRUPA'YA YAYıLMıŞTıR. İ RAN’IN BATı KıYıLARı ÖTESINDE ASYA’DA DO Ğ AL OLARAK BULUNMAZLAR. EVCIL VE YARı EVCIL POPÜLASYONLARı AVRUPA BAŞTA OLMAK ÜZERE DE Ğ IŞIK BÖLGELERDEKI DO Ğ AL PARKLARDA VE KORUNAKLı AVLAKLARDA BULUNAN GÖZDE BIR TÜRDÜR. YABANILERI ÇOK ÜRKEKTIR VE EN UFAK BIR SES DUYUMUNDA ORMANDA IZINI KOLAYCA KAYBETTIREBILMEKTEDIR. YAŞAM SÜRELERI 12 YıL KADARDıR. 4-ALAGEY İ K

ÇIZGILI SıRTLAN: SIRTLANG İ LLER FAMILYASıNA AIT, FAMILYANıN DI Ğ ER ÜYELERINDEN DAHA KÜÇÜK OLAN BIR SIRTLAN TÜRÜ. YALNıZCA AFR İ KA’DA BULUNAN DI Ğ ER SıRTLAN TÜRLERINDEN FARKLı OLARAK BU TÜRÜN ASYA’DA, HATTA TÜRK İ YE’DE YAŞADı Ğ ı ISPATLANMıŞTıR. ÇIZGILI SıRTLAN DI Ğ ER SıRTLANLARDAN (ÖRNE Ğ IN BENEKL İ SIRTLAN) DAHA ZARIF BIR VÜCUT YAPıSıNA SAHIPTIR. 110 CM UZUNLU Ğ A (+) VE 40– 50 KG A Ğ ıRLı Ğ A ULAŞABILIR. SıRTıNDAN BIR SıRADA BÜYÜYEN KıLLARıNı KORKUTMAK IÇIN HAVAYA DIKEBILIR; BÖYLECE ASıL OLDU Ğ UNDAN DAHA BÜYÜK GÖZÜKÜR. RENGI GRIDIR VE TÜM VÜCUDUNDA BELIRGIN SIYAH ÇIZGILERI VARDıR. 5-Ç İ ZG İ L İ SIRTLAN

B İ TK İ LER YERALTI ORK İ DES İ : BU ILGINÇ ORKIDE BÜTÜN ÖMRÜNÜ YER ALTıNDA GEÇIRIYOR. ÇIÇEKLERINI BILE YER ALTıNDA AÇıYOR. MAYıS-HAZIRAN AYLARıNDA KREM VE KıRMıZı RENKLERDE AÇAN ÇIÇEKLER ETRAFA KESKIN BIR KOKU YAYıYOR. AVUSTRALYA’NıN BATıSıNDA, SÜPÜRGE ÇALıLARıNıN YETIŞTI Ğ I BIR BÖLGEDE GÖRÜLEN BU BITKIDE KLOROFIL OLMADı Ğ ı IÇIN GÜNEŞTEN ENERJI ALAMıYOR. ONUN YERINE ÇALı BITKISININ KÖKLERINDE YAŞAYAN BIR MANTARA PARAZITLIK YAPARAK BESLENIYOR. BU BITKININ SAYıSıNıN 50’DEN AZ OLDU Ğ U DÜŞÜNÜLÜYOR. 1-YERALTI ORK İ DES İ

GOLF TOPU MEKSIKA’NıN QUERETARO DA Ğ LARıNDA YETIŞEN BU KÜÇÜK BEYAZıMSı KAKTÜS BITKISI, BENZERLI Ğ INDEN DOLAYı GOLF TOPU OLARAK ADLANDıRıLıYOR. KÜÇÜK PEMBE ÇIÇEKLERI NEDENIYLE BITKI YETIŞTIRICILERIN GÖZDESI OLDU VE YASADıŞı OLARAK TOPLANMAYA BAŞLADı. BU NEDENLE SON 20 YıLDA BU BITKI SAYıSıNDA YÜZDE 95 DÜŞÜŞ GÖRÜLDÜ. 2-GOLF TOPU

MERCAN A Ğ ACI: BU PARLAK ÇIÇEKLI DIKENLI A Ğ AÇ TANZANYA’NıN GÜNEY DO Ğ USUNDAKI ORMANLARDA YETIŞIYOR. 1998’DE NESLI TÜKENDI Ğ I SANıLAN A Ğ ACA 2001’DE YENIDEN RASTLANDı. BUGÜN KORUMA ALTıNDA OLMAYAN BIR BÖLGEDE 50 KADAR YETIŞKIN A Ğ ACıN KALDı Ğ ı SANıLıYOR. 3-MERCAN A Ğ ACI

DEN İ ZANASI A Ğ ACI: BU A Ğ AÇLARıN NESLI TÜKENDI DIYE DÜŞÜNÜLÜYORDU. AMA 1970’LERDE YENIDEN BULUNDU. KABUKLU MEYVESI KıRıLDı Ğ ıNDA ORTAYA ÇıKAN GÖRÜNTÜ DENIZANASıNA BENZEDI Ğ I IÇIN BU ADı ALDı Ğ ı SANıLıYOR. SEYŞELLER’E BA Ğ Lı MAHE ADASıNDA BULUNAN BITKIDEN BUGÜN SADECE 86 TANE KALDı Ğ ı BILINIYOR. 4-DEN İ ZANASI A Ğ ACI

İ NT İ HAR PALM İ YES İ : MADAGASKAR’ıN KUZEY BATıSıNDA YETIŞEN BU DEV PALMIYE YAKLAŞıK 50 YıL YAŞıYOR, SONRA BIR KEZ ÇIÇEK AÇıP ÖLÜYOR. 2005’TE KEŞFEDILEN BU BITKI 18 METREYE KADAR UZUYOR VE DALLARıYLA ON METRE ÇAPıNDA BIR ALANı KAPLıYOR. DO Ğ AL ORTAMDA 90 TANE KALDı Ğ ı BILINEN BU PALMIYELERI GOOGLE EARTH’DE GÖRMEK MÜMKÜN. 5- İ NT İ HAR PALM İ YES İ