11. SINIF TEFSİR DERSİ KISSALAR Hazırlayan: Emin Aytaç

Sözlükte kıssa, “birinin izini sürerek arkasından gitmek ve bir sözü birine beyan etmek” anlamındadır. KISSALAR Kur’an kıssaları, ibret alınacak olan, tarihî gerçeklik ve doğruluk niteliği taşıyan olaylardır.

KISSALAR Bir terim olarak kıssa, geçmiş kavimlere ait olaylar üzerinde dikkatleri yoğunlaştırarak insanı ders almak üzere derin tefekküre yönelten bir olgudur.

Kıssalar Kur’an insanı eğitirken anlatım üslubunu zenginleştiren ve soyut gerçeklerin anlaşılmasını kolaylaştıran kıssaları bir metot olarak çokça kullanmıştır.

Kıssalar Kur’an-ı Kerim’de geçmiş peygamberlere ve milletlere dair kıssalar mevcuttur. Kur’an-ı Kerim’deki bu kıssalardan maksat, tarihi olayların kronolojik olarak anlatılması değildir. Ancak geçmiş peygamberlerin ve milletlerin başına gelenlerden bir ibret dersi almamız kast olunmaktadır. Bu sebepten kıssaların bazısı birkaç kere tekrar edilmiştir.

Bu kıssalarda insanlık tarihi bir sinema şeridi gibi seyircilerine ibret alınacak ince noktaları vererek, hayatını tanzim etme yollarını gösterir.

Kur’an-ı Kerim olayların teferruatını değil, kendi gayesine uygun ve insanların müşterek dertleri olan yönleri seçer. Bu hadiseler muhtelif surelerde anlatıldığı halde her defasında ayrı bir tazelik ve tatlılık kazanır. İnsanın yaratılışı kuru fikirleri dinlemekten ziyade somut fikirlere meyillidir. İnsanın yaratılışını göz önünde tutan Kur’an-ı Kerim, en güzel kıssaları adeta gözlerimizin önünde cereyan ediyormuşçasına anlatır.

Bütün kıssalarda tema, Allah (c Bütün kıssalarda tema, Allah (c.c) merkezlidir ve bütün Peygamberlerin İslam’ı tebliğ ettiğini bildirmektedir. Kıssalar, geçmişten ders almak isteyenlere öğüt verirler. Allah Tebliğ İbret Öğüt Peygamber

Öte yandan kıssaların bir gayesi de Hz. Muhammed’in (s. a Öte yandan kıssaların bir gayesi de Hz. Muhammed’in (s.a.v) nübüvvetini ispat etmektir. Çünkü Peygamberimiz bu kıssaları okumadığı, tahsil etmediği halde onları doğru bir tarzda anlatması vahiy yoluyla alındığının bir delilidir. Vahiy Nübüvvet Kıssa

Kıssalar iç ve dış dünyasında buhrana düşen insanlara kurtuluş yollarını göstermeyi ve yeri geldikçe onları teselli etmeyi hedef alır.

Yûsuf suresindeki kıssa ile vefa, sadakat, pişmanlık, yardımlaşma gibi ahlaki ilkeler anlatılır. Bu nedenle kıssalar Peygamberimiz ve müminlere meşakkatlere direnmelerini telkin eder ve onları teselli eder. Müminleri imanda sebat etmeye ve kendilerine güvenmeye yönlendirir. Vefa Sadakat Sabır Yardımlaşma

Kıssalar tarihî gerçeklerdir Kıssalar tarihî gerçeklerdir. İnsana, tarihî olaylar üzerinden dinî bilinç kazandırır. Kur’an kısaların ibretlik, ahlaki ve eğitici yönlerini taze tutar.

Mekkî surelerin kıssaları sert ve özlü üslupla verilmiştir Mekkî surelerin kıssaları sert ve özlü üslupla verilmiştir. Medenî surelerin kıssalarında ise geniş açıklama ve yumuşak ifadeler hâkimdir.

Kur’an’da yer alan kıssalar Peygamber olmayan bazı şahısların kıssaları Zülkarneyn, Lokman ve Hz. Meryem kıssaları vb. Geçmişte yaşamış bazı kişi ve toplulukların kıssaları Ashab-ı Uhdut Ashab-ı Kehf Vb. Peygamberlerin kıssaları Hz. Adem Hz. Nuh kıssaları vb.

Kur'an-ı Kerimdeki kıssaları şöylece sıralayabiliriz: Hz Kur'an-ı Kerimdeki kıssaları şöylece sıralayabiliriz: Hz. Adem ile melekler ve şeytan, Adem ile Havva, Adem ve oğulları, Hâbil Kabil olayı, Kâbe'nin inşası, Hz. Lokmanın oğluna yaptığı ölmez nasihatler, Yusuf'a karşı kardeşlerinin kıskançlığı ve Yusuf'u kuyuya atmaları, Hz. Yusuf ile Azizin karısı arasında geçen hadise ve Yusuf'un hapse atılması, kardeşleriyle mülakatı, Hz. Musa'nın peygamberliğinden evvelki hayatı, risaleti ve mucizeleri; Firavun'un inadı, İsrail oğullarını Mısır'dan çıkarması, el-Bakara (kurbanlık sığır) ve Hıdır kıssası..., Hz. Süleyman'ın hikmetleri, Süleyman ve Belkıs, Hz. İsa'nın doğumu, nübüvveti, sofrası..., İsrail oğulları, Zülkarneyn, Ashabı Kehf, Ashabul-Uhdûd, Ashabü‘l-Fil, Hz. Muhammed'in (SAV) yaşadığı İsra, Hicret, Bedir, Uhud, Benu'n-Nadr Ahzab, Mekke fethi, Huneyn gazvesi, İfk olayı ve münafıklara ait kıssalar. 

Bu konuda örnek bir eser. BİR İCTİHAD KAYNAĞI OLARAK KUR'AN KISSALARI Abdullah Acar

Kuran-ı Kerim bir hayat kitabıdır.

Teşekkürler