KİŞİLİK TİPLERİ
Sizce Kişilik Nedir ?
Kimileri bu soruya “sahip olduğum karakteristik özellikler” der, kimileri de “beni ben yapan şeyler” gibi cevaplar verir. Verilen cevaplar her ne kadar farklı olsa da neticede anlatılmak istenen şey hep aynı kalır. Yani kısaca kişiliğin bilimsel tanımını yapacak olursak kişilik; bir kimseye özgü belirgin özellikler, manevi ve ruhsal niteliklerin bütünüdür.
Albert Bandura’ya Göre Kişilik Kişiliğin oluşmasında koşullanmaya ek olarak başkalarının davranışlarını gözleyerek öğrenmeyi vurgular. Bireyin içinde yaşadığı toplumsal çevre ve örnek aldığı insanlar kişilik oluşumunda çok etkilidir.
Julian Rotter’e Göre Kişilik Kişiliği beklenti-değer kuramı ile açıklar. Sonucu, birey için bir değer taşıyorsa o davranışı sürekli hale gelir. Sonuç bir değer taşımıyorsa birey, davranışı tekrarlamaz.
Sigmund Freud’a Göre Kişilik Psikodinamik Kuramlar; İd (Alt Benlik): Kişiliğin ilkel yanıdır ve haz ilkesine göre çalışır. Doğuştan getirilen güdüler, dürtüler, istekler bu sistemde yer alır. Acıkan, susayan, saldırmak isteyen iddir. İd, mantık dışı hareket eder ve bu isteklerinin hemen karşılanmasını ister. İsteklerinin ertelenmesine tahammül edemez.
Ego (Benlik): Kişiliğin mantıklı yanıdır ve gerçeklik ilkesine göre hareket eder. Ego, id ile süper ego arasında dengeyi sağlayan sistemdir. İdden gelen isteklerin uygun bir biçimde karşılanmasını sağlar. Freud’a göre kişiliğin sağlıklı olması egonun denge işlevini yerine getirebilmesine bağlıdır. Ego denge işlevini yitirdiğinde, psikolojik rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Süper ego(üst benlik): Süper ego çocuğun anne babasından, yakın çevresinden ve toplumdan öğrendiği kurallara, gelenek ve göreneklere göre şekillenir. Kişiliğin toplumsal yanını oluşturur. Süper ego ahlak ilkesinden yola çıkarak katı ahlak ilkeleri çerçevesinde kararlarını verir. Bu bağlamda da çoğunlukla idden gelen isteklere karşı çıkarak onları bilinçaltına atar. Bu durum davranışlarımızı etkiler.
Sheldon’un Beden Özelliklerine Göre Kişilik Tipleri Endomorfi: Şişman ve kısa beden yapısı içinde rahatı, zevki, yemeyi ve sosyal ilişkileri seven insan tipidir. Mezomorfi: Kemik ve kasları gelişmiş beden yapısı içinde hareketlilik, enerjik olma ve atılganlık özelliği gösteren insan tipidir. Ektomorfi: Narin ince, uzun beden yapısı içinde utangaç, içe dönük, sakin, duygusal insan tipidir.
Holland’ın Kişilik Tipleri Gerçekçi Tip Araştırmacı Tip Sanatsal Tip Sosyal Tip Girişimci Tip Geleneksel Tip
Gerçekçi Tip
Gerçekçi (Realist) Tip Araçlar, objeler, makineler, ya da hayvanlarla çalışmaktan hoşlanırlar. İnşa veya tamirle ilgili işleri yani el ile yapılan işleri tercih ederler. Ayakları yere basar ve pratik olma eğilimindedirler.
Gerçekçi (Realist) Tip Sosyal ilişkilerden , zihinsel faaliyetlerden hoşlanmazlar. Problemlerin çözümünde gerçekçi ve pratik yöntemleri seçerler. Mekanik ve atletik yetenekleri, açık hava ilgileri gelişmiştir. Somut ve akla yatkın önerilere, para, güç ve statüye önem verirler. Genellikle otomobil tamircisi, araç teknisyeni ya da mühendis gibi mesleklere yönelirler.
Gerçekçi Tipleri Betimleyen Kişilik Özellikleri Utangaç Asosyal Doğal İçten Maddeci Pratik Kendini kolay kaptırmayan Samimi Dengeli
Gerçekçi Çevre Fiziksel görevler gerektirir. Somut şeyleri içerir. Fiziksel görevler gerektirir. Mekanik beceriler gerektirir. Kişiler arası becerilere çok az ihtiyaç duyar.
ARAŞTIRMACI TİP
Araştırmacı (Investigative) Tip Fiziksel, biyolojik ve sosyal olayları anlamak ve kontrol etmek için onları sistematik olarak gözlemlemekten, soyut kavramlarla uğraşmaktan hoşlanırlar. Başkalarını ikna etmekten, sosyal ilişkilere girmekten kaçınırlar. -İş ortamında problem çözümünde araştırıcı yeteneklerini kullanırlar.
Araştırmacı (Investigative) Tip Kendilerini akademik yeteneklere sahip, zihinsel bakımdan güçlü algılarlar. Başlıca ilgi alanları bilimsel çalışmadır. Genellikle biyolog, genetikçi, matematikçi, kimyager, fizikçi, tıp teknisyenliği gibi meslekleri seçerler.
Araştırmacı Tipleri Betimleyen Kişilik Özellikleri Analitik düşünen İç gözlem yapabilen Mantıklı Eleştirel tutuma sahip İçe dönük Çekingen Tedbirli Sistematik çalışan Popüler olmayan Meraklı Bağımsız Aydın(entelektüel) Titiz
Araştırmacı Çevre Kişisel algılamalardan çok soyutlama ve yaratıcılık yeteneklerinin kullanımını gerektirir. Tatmin edici bir performans, hayal gücü ve zeka gerektirir. Başarı için genelde uzun bir süre gerektirir.
SANATÇI TİP
Sanatçı (Artistic) Tip Net, belirli ve sistemli olmayan serbest faaliyetlere yönelirler. Açık, sistematik ve düzenli faaliyetlerden kaçınırlar. Dil, resim, müzik, drama veya yazma becerilerini gerektiren alanlardan hoşlanırlar. Meraklı ve bağımsız olma eğilimindedirler.
Sanatçı (Artistic) Tip Hep aynı şekilde yapılan işlerden hoşlanmazlar. Karşılaştıkları sorunları artistik yeteneklerini kullanarak çözmeye çalışırlar. Estetik değerlere önem verirler. Genellikle ressam, yazar, aktör, mimar, müzisyen gibi mesleklerde yer alırlar.
Sanatçı Tipleri Betimleyen Kişilik Özellikleri Hayal gücü zengin Yenilikçi Düzensiz Pratik olamayan Yaratıcı Duygusal Fevri Kurala uymayan Bağımsız İdealist Kendini gözlemleyen
Sanatçı Çevre Yaratıcılığın ve yorumculuğun kullanılmasını gerektiren bir çevredir. Problemlerini çözmede duygusal yaşamından, sezgilerinden yararlanır. Bilgi, kişisel kriterlerle değerlendirilir.
SOSYAL TİP
Sosyal (Social) Tip Başkalarını bilgilendirmeye, eğitmeye, geliştirmeye, iyileştirmeye, aydınlatmaya yönelik faaliyetlerden hoşlanırlar. El ile yapılan, teknik işlerde yetenekleri zayıftır. Sosyal meslekleri ve ortamları tercih ederler, gerçekçi ortamlardan kaçınırlar.
Sosyal (Social) Tip İş hayatında ve diğer ortamlarda karşılaştıkları sorunları sosyal yeteneklerini kullanarak çözmeye çalışırlar. Başkalarına yardım etmekten hoşlanan , başkalarını anlayan, öğretme yeteneği olan kişilerdir. Yardımsever ve arkadaş canlısıdırlar.
Sosyal Tipleri Betimleyen Özellikler Yardımsever Sosyal İşbirliğine yatkın Sorumluluk sahibi Empatik Nazik Anlayışlı Dostane Sözel yetenekleri gelişmiş İnce düşünceli Cömert Sorumlu Hoşgörü sahibi
Sosyal Çevre Anlatma ve insanları motive etme yeteneği, başkalarıyla birlikte olma veya onları koruma ilgisi gerektirir. İş sıklıkla uzun süreli kişisel ilişkiler gerektirir. Öğretmenlik, hemşirelik ve danışmanlık sosyal hizmet uzmanı gibi mesleklerde görev alırlar.
GİRİŞİMCİ TİP
Girişimci (Enterprising) Tip Ekonomik çıkar elde etme veya bir kurumun hedeflerine erişmek için insanları manipüle etmeye yönelik faaliyetleri tercih ederler. İş yerlerinde ve dışarıda karşılaştıkları problemleri girişimci yetenekleri ile çözmeye çalışırlar.
Girişimci (Enterprising) Tip Önde olmasına veya başka insanları etkilemesine fırsat veren etkinliklerden hoşlanırlar. Liderlik, etkileme yönleri baskındır. Tutkulu, dışadönük, enerjik ve kendilerine güvenli olma eğilimindedirler.
Girişimci Tipleri Betimleyen Kişilik Özellikleri İstediğini elde eden Başkalarına hükmeden Maceracı Enerjik Kendine güvenen Hırslı Girişken Tartışmacı
Girişimci Çevre İnsanları ikna etme ve yönlendirmede sözel beceriler gerektirir. İş yönlendirme, kontrol etme, başkaları için etkinlik planlama. Sosyal-Eğlendirici etkinlikler. Satıcılık, diplomasi, yönetim, organizasyon, pazarlama gibi girişimcilik gerektiren meslekleri tercih ederler.
Gelenekçi Tip
Gelenekçi (Conventional) Tip Bilgileri sıralı ve özenli bir şekilde düzenlemeye fırsat veren etkinliklerden hoşlanırlar. Büro işleri, hesaplama ile ilgili faaliyetler ilgi alanını oluşturur. Belli başlı yetenekleri; ayrıntıyı algılama ve hesaplamadır. İşyerlerinde ve diğer ortamlarda karşılaştıkları sorunları, geleneksel yöntemlerle çözmeyi tercih ederler.
Geleneksel Tipleri Betimleyen Kişilik Özellikleri Boyun eğen İtaatkar Pratik Tutarlı Kendini denetleyen Savunmacı Katı Düzenli Hayal gücü kısıtlı Becerikli
Geleneksel Çevre Düşük düzeyde kişiler arası ilişkiler gerektirir. Düzen, kırtasiye ve matematiksel beceriler. Kayıt tutma, hesaplama, daktilo veya bilgisayar kullanmayı içeren işlerle ilgilenirler. Sorumlu, bağımlı ve ayrıntıya dikkat gerektiren işler.
KAYNAKLAR https://rehberliktestleri.com/rehberlik/2014/12/HOLLAND1.doc https://personel.omu.edu.tr/docs/ders_dokumanlari/7215_2638_1871.ppt http://slideplayer.biz.tr/slide/10704044/ https://www.nedir.com/ki%C5%9Filik http://www.academia.edu/6090029/%C4%B0nsan_Davran%C4%B1%C5%9Flar%C4%B1 _ve_Ki%C5%9Filik_Tipleri
OLMAZ DEME ! ESLİHAN İNAN Meryem EFİLOĞLU 16530198 Zülfiye KÜÇÜKYAĞCI 16530264 Selma NACAK 16530266 Nefise ÜNAL 16530217 Elif DEMİR 16530302 Neslihan İNAN 16530024
Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz