TEMEL TASARIMIN 10 İLKESİ

1.Denge / Balance 2.Hiyerarşi / Hierarchy 3.Örüntü / Pattern 4.Ritim / Rhythm 5.Boşluk-Espas / Space 6.Orantı / Proportion 7.Vurgu / Emphasis 8.Hareket / Movement 9.Uyum / Unity 10.Kontrast-Zıtlık / Contrast

1.Denge / Balance

Bir tasarım prensibi olarak denge, tasarımı oluşturan parçaların tanımlı ve estetik bir biçimde yerleştirilmesidir. Bir tasarımda denge unsuru gözetilmediği taktirde, ürün beklenen etkiyi yaratamaz. Burada sözü edilen denge, tasarımı oluşturan hareketli unsurların (Fotoğrafı tipografik veri­ler, illüstrasyonlar vs.), belirlenen düzlem üzerinde dengeli dağılımıdır.

1.Denge / Balance Denge bir tasarımdaki görsel ağırlığın eşit olarak dağıtılmasıdır. Bir tasarımda denge unsuru varsa, o tasarım kendisiyle “barışık” demektir. Görsel denge dikey eksen etrafında oluşur ve gözler eksenin iki tarafında da görsel ağırlığın eşit dağılımına ihtiyaç duyar. Bir tasarımda iki farklı denge sistemi kullanılabi­lir: Simetrik ve Asimetrik denge.

1.Denge / Balance. – Simetrik Denge Resmiyetin, otoritenin vurgulana­cağı tasarımlarda tercih edilir. Diğer yandan simetri dürüst­lüğün, saygınlığın psikolojik simgesi olarak değerlendirilmek­tedir. Simetrik dengenin somut örneklerini doğada sık sık gö­rürüz. Örneğin İnsan gövdesi ve insan yüzü simetrinin en yakınımızdaki örnekleridir. Kitap, dergi, broşür gibi çok say­falı basılı materyallerde de simetrik denge uygulamalarına çok sık rastlarız.

1.Denge / Balance. – Simetrik Denge

1.Denge / Balance. – Asimetrik Denge Birbirine benzemeyen ya da eşdeğer olma­yan görsel unsurlar arasında dinamik bir denge ya da düzen sağlayan bir kavram olarak ele alınmaktadır. Simet­rik dengede olduğu gibi asimetrik dengede de bir optik ağırlık merkezi vardır. Ama bu merkez geometrik merkezden farklı bir konumdadır. Asimetride, büyük yazı küçük yazıyı, büyük görsel öge küçük görsel öğeyi ezer ancak sayfada yine de bü­tünlük hakimdir. Simetri de, asimetri de dostunuz ya da düşmanınız olabilir. Muhafazakar ve sakin bir imaj için simetriyi; çağdaş ye genç bir imaj için asimetriyi seçin. Simetride düzen ve kural, asi­metride rastlantı ve keyfilik egemendir. Simetri katılık ve sınırlılığı, asimetri ise hayatı, eğlenceyi ve özgürlüğü simgeler.

1.Denge / Balance. – Asimetrik Denge

Bütün bu söylenenlere rağmen, denge hiç bir zaman bir deli gömleğine dönüştürülmemelidir. Yani hiçbir tasarım ilkesi kesin bir kural niteliğinde değildir. Tasarımcı, gerektiği haller­de optik dengelerle oynayarak ilgi çekmeye çalışabilir. Ancak bu bilinçli bir seçim olmalıdır.

2. Hiyerarşi / Hierarchy

Görsel hiyerarşi, insan gözünün gördüklerini algılama düzenidir. Bu düzen ise algı alanı içerisindeki formlar arasında bulunan görsel kontrastla oluşur. Tasarım içinde vurgulanmak istenen mesaja göre görsel unsurların ölçülenmesi anlamına gelir. Kimi tasa­rımlarda fotoğraf öne çıkarılırken, kimisinde tipografik un­surlar, kimisinde renk, hatta bazılarında tasarım yüzeyindeki beyaz boşluk öne çıkabilir..

2. Hiyerarşi / Hierarchy

Boyut dışında renk tonlarını (açıklık, koyuluk) kullanarak ya da unsurları uzak yakın konumlandırarak da görsel hiyerar­ şi yaratılabilir. Hatta bazen hiyerarşik yapı içindeki unsurlar çatıştırılarak hareketli tasarımlar elde edilebilir. Örneğin görsel unsurlardan biri boyutuyla, diğeri rengiyle ön plana çıkarılabilir.

2. Hiyerarşi / Hierarchy

3. Örüntü / Pattern

Bir düzen ve yineleme içerisindeki iki ya da üç boyutlu nesneler topluluğudur.” Örüntü, tasarım elemanlarının planlı yada rastgele tekrarlar halinde yerleştirilmesiyle, yüzeylerin yada resimlerin kalitesini artırmak için kullanılır.

3. Örüntü / Pattern

4. Ritim / Rhythm

Görsel elemanların, renklerin, şekillerin, formların, mekanların-boşlukların ve dokuların görsel hareketlerinin tekrarıdır. Görsel tasarımda nesnelerin uyum oluşturacak şekilde dengelenmesidir. Ritim gözün tasarımdaki önemli parçaları yakalamasını, tasarımın mesajının kolaylıkla algılanmasını sağlar.

4. Ritim / Rhythm

5. Boşluk-Espas / Space

Bir sanat çalışmasının içindeki yada çevresindeki boş alan yada yüzeydir. Boşluk(Mekan) iki boyutlu yada üç boyutlu olabileceği gibi negatif ve/veya pozitifte olabilir.

5. Boşluk-Espas / Space

6. Orantı / Proportion

Bir tasarımdaki çeşitli elemanların, göreceli boyut ve ölçeklerine göre kendi aralarında ve parçalarla bütün arasında bulunan oranlarıdır. İki ya da daha çok sayıda görsel unsur, tasarım yüzeyinde birleştirilirken mutlaka bir orantı sorunu ile karşılaşılır. Tasarımcı, görsel unsurların orantısal ilişkilerinde değişken ya­pılar kurmaya çalışır. Çünkü, genişliğin uzunluğa, renkli ola­nın renksiz olana, bir ölçünün diğerine eşit olduğu tasarım­lar, tekdüze görünürler.

6. Orantı / Proportion

7. Vurgu / Emphasis

Bir tasarımda odak noktası oluşturur. Dikkatleri tasarımın en önemli gördüğümüz kısmına çekmemizi sağlar. Hangi görsel unsuru (başlık, metin, fotoğraf vb) vurgulayacaksak önceden karar verip ona göre boyut büyütme koyu ton ya da canlı renk kullanımı gibi vurgulama yöntemlerini denemelidir. Vurgulama; ön plana çıkarılması gereken unsur ile ikinci planda kalması gereken unsurlar arasında gerçekleştirilecek bir yön. boyut, biçim, doku, renk, ton ya da çizgi kontrastı ile gerçekleştirilebilir

7. Vurgu / Emphasis

UNUTMAYIN!.. Bir tasarım yüzeyinde HER ŞEY aynı anda vurgulanmak istenirse VURGU KAVRAMI YOK OLUR. Vurgulayıcı un­sur; konuya, müşterinin beklentilerine ve hedef kitlenin özel­liklerine göre değişebilir.

8. Hareket / Movement

Sanatçının, izleyicinin gözünü bir kompozisyonun içine, çevresine yada kompozisyona doğru yönlendirmesinin yoludur. Görsel bir imajda hareket, objeler imajın içinde hareket ediyormuş hissiyatı uyandırdığında ortaya çıkar.

8. Hareket / Movement

9. Uyum / Unity

Bütün bir kompozisyonun ahengi-armonisi demektir. Kompozisyonun parçaları bütüncül bir görsel tema gibi çalışır. Bütünlük her bir parçanın tek tek değil bütünsel bir anlam kazanmasıdır. Bütünlük belki de tasarım ilkelerinin en önemli olanıdır, ancak çoğunlukla en zor anlaşılanıdır. Bütünlük bütünleşik bir görüntü yaratır ve bu görüntüde tüm unsurlar tasarımı bir bütün olarak desteklemek için çalışırlar

9. Uyum / Unity

10. Kontrast-Zıtlık / Contrast

Tasarımdaki farklı elemanların, unsurların farklılıklarının vurgulanmasını sağlayan ve/veya bu elemanlarının aralarında denge oluşturan kombinasyonlardır.

10. Kontrast-Zıtlık / Contrast

Dinlediğiniz için TEŞEKKÜRLER Öğr. Gör. Teoman Mete ÇAKICI