TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİKLERİ
Toplumsal Cinsiyet :: Biyolojik Cinsiyet (Gender) (Sex) Doğacı Görüş: biyolojik, genetik, psikolojik kanıt sunma eğilimi – değişim yok Gelişmeci Görüş: biyoloji ve toplumsal cinsiyet ilişkisi zayıf, sosyal çevrenin etkileri fazla – değişim mümkün «Kadın doğulmaz, kadın olunur.» (İkinci Cins, Simone de Beauvoir)
Simone de Beauvoir
Hareketten Kurama Sokaktaki kadın hareketinden yola çıkan feminizm, kuramsal bağlamda bilim yapma biçimini, tarih yazımını, yöntemleri ve kategorileri dönüştürmüştür. 1. Dalga: eşitlik, oy verme ve siyasi haklar, Fransız Devrimi – 19.yy sonu 2. Dalga: farklılık, cinsellik, ev içi emek, doğurganlık, özel olan politiktir – ’60 sonu ’70ler 3. Dalga: kesişimci, ırk, sınıf, cinsel yönelim, LGBTİ hareket – ’80ler, 90’lar
Oy hakkı için eylem yapan kadınlar (Suffragettes)
Feminizm – ler Liberal Feminizm: reformcu yaklaşım, fırsat eşitliği, siyasette eşitlik, kalkınma Eleştiriler: nötr bir hümanizm, yapısal ve kültürel engellere körlük, yasa odaklı olmak Radikal Feminizm: ataerki, patriyarka, erkek egemenliği, kadın sınıfı, kızkardeşlik, politik lezbiyenlik Eleştiriler: cinsiyet odaklılık, özcülük Marksist Feminizm: kadınların ezilme nedeni olarak kapitalizm, Ortodoks Marksizm’in ev içi emek körlüğü, kamusal alanda kadın Eleştiriler: ekonomik indirgeme, siyah ve üçüncü dünyaya körlük, cinselliğe körlük
Ekofeminizm: doğa ve kadın arasındaki birliktelik, ‘doğa ana’ , sömürü, insan-hayvan ilişkileri Eleştiriler: irrasyonel, özcülük Postmodern Feminizm: kesişimci, postkolonyal, kadınlık deneyimimlerinde ortaklıklar ve farklılıklar Eleştiriler: ataerkil yapıyı görünmez kılma, ezilme biçimlerine körlük Queer Kuram: heteroseksist ikiliğin reddi, performatif ve akışkan kimlikler Eleştiriler: kimliksizleştirme, yapısal kısıtlılık
Okuma Önerileri Feminizim Herkes İçindir – Bell Hooks İkinci Cins – Simone de Beauvoir Kendine Ait Bir Oda – Virginia Woolf Feminizm Kendi Arasında – Aksu Bora Marksizmle Feminizmin Mutsuz Evliliği – Heidi Hartman Cinsiyet Belası – Judith Butler Deniz Kandiyoti – Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar Alev Özkazanç – Feminizm ve Queer Kuram Bade Osma Erbayav – Maruha Margeret Atwood – Damızlık Kızın Öyküsü Kadının Adı Yok – Duygu Asena Amargi Dergi Sayıları