Ölçme Sonuçları Üzerinde Test ve Madde İstatistiklerini Hesaplama Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu

Test Puanlarının Analizi Tekin (2014) tarafından test puanlarına bakarak yargılara varmada kullanılabilecek analizlerin bazıları şunlardır; *Puanların Dağılımı 1- Puanların dizi genişliği nedir? (ranj) 2-Puanların standart sapması nedir? 3- Dağılımın çarpıklık ölçüsü nedir? *Testteki ortalama puan ve testin ortalama güçlüğü nedir?

Puanların dağılımının hesaplanması için ilgili gruptaki en yüksek puandan en düşük puan arasındaki fark bulunur. Bu uygulayıcıya puanların ranjını verir. Ranjın büyük olması grubun ölçülen özellik bakımından heterojen olduğu şeklinde yorumlanabilir. Bununla beraber, dar bir ranja sahip gruplardaki uygulamaların güvenirliği ve ayırt etme gücü de tartışmalı hale gelmektedir.

Puanların standart sapması aşağıdaki formülle hesaplanır. Çelen, 2012

Dağılımın çarpıklık ölçüsü; Çarpıklık değeri = [3 Dağılımın çarpıklık ölçüsü; Çarpıklık değeri = [3*(ortalama-ortanca)]/standart sapma Formülüyle hesaplanır. (Tekin, 2014) Test puanları dağılımının çarpıklık değeri uygulayıcıya testin güçlüğüne dair bir fikir verir.

Testteki ortalama puan ve testin ortalama güçlüğü nedir *Testteki ortalama puan ve testin ortalama güçlüğü nedir? Test puanlarının ortalaması ilgili dağılımdaki tüm değerlerin toplanıp gözlem sayısına bölünmesiyle bulunur (Çelen, 2012). Test puanlarının ortalama güçlüğü ise test ortalamasının testten alınması mümkün olan en yüksek puana bölünmesiyle bulunur (Tekin,2014).

Ortalama güçlük 0.50den küçükse; ya test öğrencilere zor gelmiştir ya da öğrenim yetersiz kalmıştır. Test kapsamında ölçülen kazanımlara ulaşma düzeyi o grup için düşük kalmıştır. Ortalama güçlük 0.50den büyükse, test öğrenciler için kolaydır. Öğrencilerin çoğu test kapsamında yoklanan kazanımlara erişmişlerdir.

Madde İstatistikleri Uygulama sonrasında maddeler üzerinde de bir takım istatistikler hesaplanmaktadır. Bunlardan madde güçlüğü ve madde ayırt ediciliği üzerinde durulmuştur. Madde Güçlüğü Madde güçlüğü, testin uygulandığı grupta ilgili maddeyi doğru yanıtlayanların grubun tümüne oranıdır. p= 𝑁(𝐷) 𝑁

Yukarıda verilen formül grubun küçük olduğu ya da tüm test puanları üzerinden hesaplama yapıldığında kullanılabilir. %27lik alt üst gruba dayalı hesaplama ise; p= 𝐷ü+𝐷𝑎 2𝑛

Madde Ayırt Ediciliği Madde ayırt edicilik indeksi, maddenin ölçülen özelliğe sahip olanlar ve olmayanları birbirinden ayırma gücüdür. Alt üst gruplara dayalı madde ayırt edicilik indeksi aşağıdaki formülle hesaplanır. D= 𝐷ü−𝐷𝑎 𝑛

Maddenin Ayırt Edicilik İndeksi Maddenin Değerlendirilmesi 0.40 ve daha büyük Çok iyi madde 0.30 – 0.39 İyi madde ancak gözden geçirilmeli 0.20 ve 0.29 Düzeltilmesi gereklidir. 0.19 ve daha küçük Testten çıkarma düşünülebilir. Tekin, 2014

Kaynakça Çelen, Ü. (2012). Ölçme ve değerlendirmede temel kavramlar: N. Çıkrıkçı-Demirtaşlı, (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (33-68). Ankara: Elhan Yayınları Tekin, H. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (21. baskı). Ankara: Yargı Yayınevi