NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İnsan kaynakları bilgi sistemi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İnsan kaynakları bilgi sistemi önemli iş kararlarının verilmesine analitik ve sistematik bir yaklaşım getirdiği için insan kaynaklarının daha etkin kullanılmasına neden olacaktır. İnsan kaynakları bilgi sistemi, daha etkili bir personel grubunun oluşmasını sağlayarak insan kaynakları işlevinin daha etkili yürütülmesine yardımcı olur. Gelişmiş fonksiyonlara sahip bir insan kaynakları bilgi sistemi, insan kaynaklarının tüm faaliyetlerini kolaylaştıracak ve böylece organizasyonun başarısına yardım edecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Dersin amaçları – İnsan kaynakları bilgi sistemi nedir, işletmeye sağladığı faydaları ve sınırlılıklar nelerdir? – İnsan kaynakları bilgi sistemi insan kaynakları fonksiyonlarında nasıl kullanılır? – E-insan kaynakları nedir? NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Anahtar kavramlar – Bilgi Sistemi – İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi – E-insan Kaynakları NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
VERİ, BİLGİ, BİLGİ SİSTEMİ, İŞLETME BİLGİ SİSTEMİ Veri ve Bilgi Veri, bilgiye ulaşmak amacıyla yapılan gözlemlerin, metin olarak, sayı olarak ya da canlı gösterim olarak nesnelleştirilmiş biçimidir. Bu anlamda veri bilginin girdilerinden birisi olmaktadır. Bilgi ise, bir iş veya bir konu üzerinde bilinen genellemeler olarak tanımlanabilir. Bilgi, verilerin amaca uygun bir veri süreçleme yöntemiyle anlamlı ve yararlı duruma gelmeleridir. Çeşitli kaynaklardan toplanan veriler bazı bilimsel süreçlerden geçerek bilgiye dönüştürülmektedir. Bu bilgi de karar sürecinin girdisini oluşturmaktadır. Karar alırken veri değil verilerin süreçlenmesinden elde edilen bilgi kullanılmaktadır. İşletmecilik açısından bilgi, işletmenin başarısı için temel kaynaktır. Bilginin işletme açısından değer ifade etmesi sınıflandırılmasına güncellenmesine ve zamanında elde edilmesine bağlıdır. Bu yüzden işletmelerin bilgi sistemine sahip olması gerekmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Bilgi Sistemi Bilgi sistemi, yönetimin karar almasını ve denetimi desteklemek için, iç ve dış çevreden verileri toplayan işleyen depolayan ve ileten etkileşimli öğeler bütünü olarak tanımlanabilir. Bilgi sistemini dört bileşeni olan girdi, süreçleme, çıktı ve geri besleme işletmenin karar alma ve denetleme için ihtiyaç duyduğu bilgiyi üretir. Girdi, sisteme iç ve dış çevreden toplanan verileri tanımlar. Süreçleme, ham verileri anlamlı hale dönüştürme işlemidir. Çıktı, süreçleme sonucunda biçimlenen verinin, kullanıcılar için anlamlı hale gelmiş biçimidir. Geri besleme ise, sistemin girdi aşamasının değerlendirilmesine ve düzenlenmesine olanak sağlamak için çıktıyı inceleme ve gerekli birimlere geri yansıtma işlevidir. Bilgi sistemleri işlevlerinin gerçekleştirilmesinde bilgisayar donanım ve yazılım teknolojilerini kullanmaktadırlar. Bu yüzden günümüzde bilgi sistemi kavramı bilgisayar destekli bilgi sistemi kavramıyla aynı anlamda kullanılmaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İşletme Bilgi Sistemleri İşletmecilik açısından bilgi sistemleri, değişen koşulların ortaya çıkardığı bilgi teknolojisine dayanan yönetsel ve örgütsel tasarımlardır. Bilgi sistemleri işletmecilikte hiçbir yöneticinin göz ardı edemeyeceği kadar yaşamsal bir öneme sahiptir. Yönetimin, planlama, örgütlenme, yöneltme, koordinasyon ve denetleme işlevlerinin etkin olarak yürütülmesinde işletme bilgi sistemleri önemli bir role sahiptir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İşletmecilik açısından bilgi sistemini gerekli kılan nedenler şunlardır: – İşletmelerin dinamik ve karmaşık bir çevrede faaliyet göstermeleri, onları hızlı karar vermek ve değişimlere hızla ayak uydurmak zorunda bırakması, – İşletmelerde ayrıntılı bilgiye ihtiyaç gösteren tekniklerin rutin olarak kullanılması bilgi sisteminin kurulmasını ve geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. İşletmelerde faaliyetlerinin yerine getirilmesinde çağdaş bilgi sistemlerinden yararlanılmaktadır. İşletme bilgi sistemleri bilgi akışı suretiyle işletmenin tüm fonksiyonlarında dolayısıyla bütün yönetim işlevlerini ve alt orta ve üst yönetim basamaklarını birbirine bağlayarak işletmeyi bütünleştirir. Pazarlama, üretim, finansman, muhasebe ve insan kaynakları işletmenin temel fonksiyonlarıdır. Şekil 14. 1 işletme bilgi sisteminin alt sistemlerini göstermektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMİ Personel kayıtlarının tutulması, yasal zorunluluklar gibi rutin işler yöneticilerin zamanını almaktadır. Bu karışık ortamda, ileri teknoloji uygulamaları sayesinde yönetim rutin işlerin üstesinden kolaylıkla gelebilir. Tüm yöneticiler daha iyi kararlar verme konusunda bilgi teknolojilerinin desteğini almalıdırlar. İnsan kaynakları bölümü de bilgi teknolojilerini rutin işleri en aza indirmek ve daha isabetli kararlar almak için kullanmaktadırlar. İnsan kaynakları bilgi sistemi terimi, iş dünyasının günlük yaşamında sık kullanılmaktadır. Bu terim, İKBS şeklinde kısaltılmış olarak da literatüre girmiştir. İnsan kaynakları bilgi sistemleri terimi; İnsan Kaynakları Yönetim Sistemleri İKYS, Personel Veri Sistemleri PVS, Çalışan bilgi sistemleri ÇBS ya da Eleman Veri Sistemleri EVS olarak da kullanılmaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMİNİN GEREKSİNİM DUYDUĞU BİLGİ TÜRLERİ Çoğu insan kaynakları bilgi sistemleri genel olarak aşağıdaki bilgileri içerir; – Çalışanların listesi ve bireysel profilleri – Çalışan gruplarının ya da tüm çalışanların özel raporları – İş ile ilgili bilgilerin tarihsel dağılımı – Birey pozisyon karşılaştırmaları – Çalışanların bireysel iletişim bilgileri – Dışarıdan istenen raporlar – Trend analizleri ve zaman serileri karşılaştırmaları NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMİNİN İK FONKSİYONLARINDA KULLANILMASI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI Dünya çapındaki bütün şirketler işletme faaliyetlerinin önemli bir kısmını web ortamına taşımışlardır. Faaliyetlerin web ortamında gerçekleştirilmesinin temelde iki nedeni vardır. Bunlar, – bürokrasinin azalması ve – maliyetlerin düşürülmesi ile değer yaratımıdır. Günümüzde pek çok kavramın önüne elektronik kelimesinin kısaltılmış hali olarak “e” harfi eklenmektedir. E-ticaret, e-iş, e-devlet, e-öğrenme ve e-insan kaynakları bunlardan bazılarıdır. E-insan kaynakları, – personele kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır. – Yeteneklerini geliştirmekte ihtiyaç duydukları araçları sağlayarak, kişisel gelişim, bilgi ve becerileri doğrultusunda ilerlemelerine yol göstermektedir. – personel ve yöneticilerin şirket hedef ve amaçları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde büyük katkı sağlamaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©