İŞLETME BİLİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM ÜNİTE 1 İŞLETME BİLİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR İŞLETME: İşletmeler insanların ihtiyaç ve isteklerini karşılamak üzere mal ve hizmet üreten örgütlerdir. İŞLETME: belirli amaçlara ulaşmak için faaliyete geçen, çeşitli girdilerden faydalanan, sağladığı kaynaklardan bir dizi işlemlerle çıktılar elde eden ve bu faaliyetleri düzenli bir şekilde gerçekleştirebilmek için geri iletimde bulunan alt sistemler bütünüdür.

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR İşletmelerin genel ve özel amaçlar olmak üzere iki tür amaçları bulunmaktadır. Genel Amaçlar: Uzun dönemde kar elde etmek, Topluma hizmet etmek yoluyla sosyal sorumluluk işlevini yerine getirmek, Varlığını sürdürmek ve büyümek.

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR Özel Amaçlar: Müşteri ve tüketicilere daha kaliteli mal ve/veya hizmet sunmak, Çalışanlara iyi ücret verme ve çalışma koşullarını iyileştirme, Çalışanlarını eğiterek kendilerini geliştirme ve meslekte ilerleme olanak ve fırsaları yaratmak, Çalışanlara istikrar içinde sürekli istihdam sağlamak.

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak amaç veya amaçlar etrafında koordine etmeleri olarak belirtilebilir. İki tip örgütten bahsedilebilir: Kar amaçlı örgütler Kar amacı olmayan örgütler.

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR Üretim Faktörleri: İşletmeler ürün ve hizmetleri üretmek için üretim faktörlerini yani girdileri kullanırlar. Doğal kaynaklar Sermaye (Finansal Kaynaklar) Emek (İnsan Kaynakları) Girişimcilik Bilgi Kaynakları

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR Girişimci: Ekonomik mal veya hizmet üretmek ve/veya pazarlamak için üretim faktörlerini ele geçirip, düzenli bir şekilde bir araya getiren, kar amacı güden ve girişimlerinin sonucu doğabilecek tüm risklere katlanan kişidir. Yönetici: Kar ve riski başkasına ait olmak üzere ekonomik mal veya hizmet üretmek ve/veya pazarlamak için üretim faktörlerini ele geçirip, düzenli bir şekilde bir araya getiren ve işletmeyi amacına uygun çalıştırma sorumluluğu olan kişidir.

İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR İŞLETME YÖNETİMİ: Belirli bir amaca ulaşmak için insanların faaliyetlerini planlamak, örgütlemek, düzenlemek(koordinasyon), yöneltmek ve denetlemek olarak tanımlanabilir. İşletme yönetiminin belli başlı görevleri: İşletmen politika ve amaçlarını kararlaştırmak, Örgüt kurar. Kaynakları ele geçirir. Faaliyete geçirir ve faaliyetleri denetler.

İŞLETME VE ÇEVRESİ Örgütün dış çevresi, örgüt dışında meydana gelen ve örgütü etkileme kapasitesi olan bütün unsurları içermektedir. Genel Çevre: örgütü dolaylı olarak etkiler. Tüm örgütleri eşit olarak etkileyen sosyal, ekonomik, hukuki/siyasal, uluslararası, doğal ve teknolojik faktörler de buna dahildir. Görev Çevresi: örgüte daha yakındır ve örgütle günlük işlemler gerçekleştiren tüm sektörleri içerir, onların temel işlemlerini ve performanslarını doğrudan etkiler. Rakipleri, tedarikçileri, müşterileri ve işgücü piyasasını kapsar. İç Çevre: örgütün sınırları içindeki unsurları kapsayan iç çevre vardır. Örgütün çalışanlarından, yönetiminden, kurumsal kültüründen oluşmaktadır.

İŞLETME VE ÇEVRESİ İŞ ÇEVRESİ: 1. Hissedarlar: İşletmelerin hissedarlarına karşı sorumluluğu şirket hisselerinin değerini düşürmemektir. 2. Çalışanlar: Çalışanlar işletmenin ve yönetim sürecinin en temel ve olmazsa olmaz üyeleridir. 3. Müşteriler: Örgüt çevresinde bulunan ve örgütten mal veya hizmet alan insanlar ve örgütlerdir. Müşteriler satın aldıkları ürünleri tüketmek ve de başkasına satman üzere alabilirler. Üç ana müşteri grubu; perakendeciler, toptancılar ve kurumsal müşteriler olarak belirtilebilir. 4. Rakipler: Aynı müşteri gruplarına mal ve hizmet sağlayan, aynı endüstride ya da iş alanında yer alan diğer örgütlerdir.

İŞLETME VE ÇEVRESİ 5. Tedarikçiler: Örgütlerin üretim yapmaları için onlara ham madde sağlayan kuruluşlardır. 6. İşgücü Piyasası: Örgüt için çalışabilecek işgücünü temsil etmektedir. 7. Kredi Kuruluşları ve Bankalar: İşletmeler faaliyetlerini yürütebilmek, yeni yatırım yapmak ve büyümek için finansal desteğe gereksinim duyarlar. Kredi kuruluşları ve bankalar işletmelerin bu gereksinimlerinin karşılamak için birtakım çözümler geliştirirler.

İŞLETME VE ÇEVRESİ GENEL ÇEVRE: Politik ve Yasal Çevre: Politik çevre, bir toplumun nasıl ve hangi politik düşünceyle yönetildiğini göstermektedir. Yasal çevre, işletme yönetiminde etkili olan ülkedeki anayasa ve kanunlar, ayni zamanda hukuki uygulamalardır. Ekonomik Çevre: işletmenin içinde faaliyette bulunduğu ekonominin yapısı ve yönüyle ilgili tüm faktörleri içermektedir. Faiz oranları, enflasyon oranları, para arzı, işsizlik oranları, dış ticaret, ödemeler, vs.

İŞLETME VE ÇEVRESİ Demografik Çevre: Tüm nüfusun; miktar, yaş, cinsiyet, eğitim ve öğretim düzeyi, mesleki durum, aile yapısı, nüfusun kent ve kırsal kesim dağılımı gibi birçok alt özellikten oluşmaktadır. Sosyokültürel Çevre: Toplumdaki yaşam şeklini etkileyen faktörleri içerir ve kültürel değerlerle, sosyal normlarla, yaşam tarzıyla ilgilidir.

İŞLETME VE ÇEVRESİ Teknolojik Çevre: Teknolojide yaşanan hızlı değişim işletme sistemlerinde de sürekli bir değişimi zorunlu kılmaktadır. Uluslararası Çevre: Mevcut piyasalardaki değişimler, yeni gelişen ülkelerarası piyasalar, önemli uluslararası, siyasal, kültürel ve ekonomik olaylar, dış ticarette ülkeler ve bölgeler arası bloklar ve işbirlikleri, vs.