REFAH SİSTEMLERİ DERS 2 DOÇ. DR. MEHMET M. ÖZAYDIN

Marshall ve Sosyal Vatandaşlık Marshall’a göre refah; sadece sanayi toplumlarının büyümesi ile gerçekleşmemiş; aynı zamanda yurttaşlık haklarının gelişiminin bir sonucu olarak da ortaya çıkmıştır. Marshall, vatandaşlığın üç tip haktan oluştuğunu belirtmektedir: 1- 18. Yüzyılda sivil hakların elde edilmesi, 2- 19. Yüzyılda siyasi hakların kazanımı, 3- 20. Yüzyılda sosyal hakların kazanılması.

Refah Devleti Refah devleti, iyiye ve iyi yaşama ilişkin farklı bakış açılarını ele alıp, toplumsal iyinin ne olduğuna ve nasıl bir yaklaşımla algılanacağına ilişkin analiz yapmaktadır. Refah devletini tanımlamak neden bu kadar zor? Bir devlet, ne zaman refah devleti olarak tanımlanabilir?

Asa Briggs ve Refah Devleti Refah Devleti: Piyasa güçlerinin rolünü azaltmak amacıyla, örgütlü gücün siyaset ve yönetim yoluyla bunu sağlamaya çalıştığı devlet. Refah Devletinin üç Fonksiyonu bulunmaktadır: 1- Minimum gelir güvencesini temin etme: Emeklerin veya malların piyasa değerinden bağımsız olarak bireylere ve ailelere asgari gelir garantisinin sağlanması. 2- Güvencesizliği azaltma: Bireylerin ve ailelerin hastalık, yaşlılık, işsizlik gibi belirli risklerin üstesinden gelmelerinin sağlanması. 3- Herkes için iyi standartlara ulaşma şansının verilmesi: Statü ve sınıf ayrımı yapmadan tüm vatandaşlara kabul edilen en iyi standartların sağlanması.

Refah Devletinin Fonksiyonları Müdahaleci olması: Devletin müdahaleci bir rol üstlenmesinde çeşitli sebepler bulunmaktadır. Bunlar; devletin hakem ve müdahale rolünün gelişimi, partiler arası rekabet(demokrasinin gelişimi) ve piyasa başarısızlıkları olarak açıklanabilir. Düzenleyici olması: Küreselleşme sürecinin devlet üzerindeki etkisinin bir sonucu olarak 1980'lerden sonra yaşanan, devletin doğrudan mal ve hizmet üreticisi olma tercihini terk etmesinden sonra, devlet daha ziyade "düzenleme" aygıtı olarak görev yapmaya başlamıştır. Gelirin yeniden dağıtılması: Tüm sosyal sınıflar üzerinden yeniden gelir dağılımının düzenlenmesi; vergi ve transferlerle gerçekleşmektedir.

Refah Devletinin Görevleri İşgücü piyasaları Sosyal güvenlik Eğitim, sağlık, konut gibi düzenleyici çalışmalar Kişi bakımından düzenlemeler: Aile yaşamının korunması ile kadın, çocuk, yaşlı ve engelli gibi özel politika gerektiren gruplara yönelik düzenlemeler

Refah Devletinin Gelişimi 1. Sanayi Devrimine Kadar Refah Devleti Aileler ve gönüllü kuruluşların (vakıflar, mesleki birlikler, dini kurumlar gibi) etkinliği 1601 yılında İngiltere’de çıkarılan “Yoksulluk Yasası” 2. Sanayi Devrimi ve İkinci Dünya Savaşı Döneminde Refah Devleti Sosyal hakların çalışma hayatı merkezli olması Sosyal sigorta uygulamaları

Refah Devletinin Gelişimi 3. 1945-1975 Dönemi Arası Refah Devleti Uluslararası kuruluşların payı, geçmişte ortaya çıkan işçi hareketleri, iki dünya savaşının sonucu olan yıkıcı etkileri ve Sovyetler tehlikesi Kurumsallaşan refah hizmetlerinin bir refah hakkı olarak görülmeye başlanması 4. Küreselleşmenin Refah Devletine Etkisi Refah devletinin eleştirilmesi Refah hizmetlerinde eksen kayması

Refah Devletinin Gelişimi Başlangıçta en muhtaç gruplara yönelik iken; kurumsal yaklaşıma dönüşmesi Hayırseverlik duygusuyla yapılan bir hizmet iken; bir «insan hakkı» olarak ele alınması Yalnızca yoksulları içerirken; tüm nüfusu kapsayan evrensel bir seyir izlemesi Sınırlı bir refah bütçesinden; insan kaynağının gelişimini sağlayan geniş harcamalar silsilesi Sosyal sorunlarda bireysel sorumluluk ve kusur görmek yerine; fertlerin sorumluluğunu esas alan yaklaşım izlemesi Refah sınırının gönüllü alandayken; kamuya kayması

Dersimiz bitmiştir……. Teşekkür ediyor/ Sorularınızı bekliyorum. Doç. Dr. Mehmet M. ÖZAYDIN