HASTANE AFET VE ACİL DURUM PLANLAMASI (HAP) UYGULAYICI EĞİTİMİ TATBİKAT HAZIRLIĞI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

TATBİKAT Amaç: Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) çerçevesinde yapılacak olan tatbikatların hazırlık, uygulama ve değerlendirme aşamalarında uygulayıcılara yol göstererek destek olmaktır.

TATBİKAT Öğrenim Hedefleri Tatbikat öncesi hazırlıkları sıralar Tatbikat çeşitlerini sayar Tatbikat planlanmasını açıklar Tatbikat sonrası değerlendirme aşamalarını açıklar

663 KHK SONRASI ASHGM ( ) TATBİKAT Tatbikat: Bir acil durum veya afet hâlinde yapılması planlanmış olan müdahale sürecinde yer alacak eylemlerin uygunluğunu, yeterliğini ve güncelliğini mümkün olduğunca gerçeğe yakın koşullar altında ve bir senaryoya bağlı kalarak denemek amacıyla yapılan uygulamadır. Tatbikatlar, hem planı test etmek hem de personeli eğitmek için gereklidir Tatbikat bir denetim değil eğitim yöntemidir.

TATBİKAT PLANLAMASI Amaç Tatbikat planlamasındaki asıl amaç hastanenin risklerini ortaya çıkarmak, bu risklerle karşılaşıldığında nasıl baş edileceği ve olay karşısında çözüme yardımı olacak yan yolları bularak gerçek olayda doğabilecek aksaklıkları engellemektir.

TATBİKAT ÇEŞİTLERİ Masa Başı Tatbikatı Uygulama Tatbikatı (işlevsel tatbikat) Genel Tatbikat (tam ölçekli tatbikat) Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) yıl içerisinde en az bir kez masa başı tatbikatı, bir kez de saha tatbikatı ile test edilir.

TATBİKAT ÇEŞİTLERİ

TATBİKAT PLANLAMASI Tatbikat İzni Tatbikat ile ilgili planlama yapılmadan önce üst amirlerden konu ile ilgili izin talep edilir. Bu izin tatbikat yapılması ile ilgili olup detayları belirtmez kaba bir ön izin şeklinde algılanmalıdır. Esas çalışma bu aşamadan sonra başlamalıdır. Uygun olan, her sene farklı bir konu başlığı ile tatbikat yapılmasıdır.

TATBİKAT PLANLAMASI Komisyon Hastane Yöneticisi tarafından Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) tatbikatını hazırlamak ve uygulamak üzere tatbikat komisyonu kurulması uygundur. Bu komisyonun üyeleri tatbikatın şekline göre değişiklik gösterir. Komisyon üyeleri tatbikatın tüm aşamalarında sorumlu olup kendi bölümleri ile ilgili ihtiyaçların tespiti, temin yollarının belirlenmesi ve tatbikatın sonuçlandırılmasından birinci derecede sorumludur. Komisyonun mümkün olduğunca geniş tutulması tatbikatın etkinliğini ve verimliliğini artırır. Komisyon tarafından ne tür bir tatbikat ve nasıl bir eğitim istendiği belirlenir. Komisyon üyeleri hastanenin ihtiyacı olan eğitimler arasından uygun olan senaryoyu seçer.

TATBİKAT PLANLAMASI Senaryo: Tatbikat senaryoları, ilk tatbikatlarda basit ve tek konu içeren senaryo, daha sonra karmaşık ve birden çok konu içeren karmaşık senaryolarla devam etmelidir. Her tatbikat senaryosunda daha önceki tatbikat raporu ve kayıtlardan faydalanılmalıdır. Bölgesel özellikler, hastanenin yapısal özellikleri, olası riskler, ihtimal dahilinde olan dış etkiler göz önüne alınarak uygun bir senaryo belirlenir. Senaryoların seçimi konusunda masa başı veya uygulama tatbikatı olması çok büyük bir farka sebep olmaz. Burada mümkün olduğunca çok birim ve personelin tatbikatta yer alması sağlanmalıdır. Dış bileşenler göz önüne alınarak ihtiyaç halinde ortak çalışılacağı unutulmamalıdır.

TATBİKAT PLANLAMASI Katılacak Birimler: Tatbikat senaryosunda bölgesel, mevsimsel, tatbikat türü veya diğer sebepler ile hastanedeki birimlerin bir kısmı senaryoya dahil edilip diğer bir kısmı ise senaryo dışında tutulabilir. Hastanenin bir bütün olarak katılması diye bir mecburiyet yoktur. Tatbikat zamanı ve süresi mümkün olduğunca ana işleyişi bozmayacak zaman ve mekanda olmalıdır. Özellikle poliklinik hizmetlerinin bittiği saatlerin seçilmesi uygun olacaktır.

TATBİKAT PLANLAMASI İzin ve Yazışmalar: Daha önce alınan tatbikat iznine dayanılarak hastane dışı kurumlar ile tarih ve saat konusunda mutabakata varıldıktan sonra üst amirler konu hakkında bilgilendirilir ve tatbikatın son izni alınır. Dış kurumlara ve üst amirlere senaryonun bir örneği gönderilerek tatbikat öncesi paylaşım sağlanır. Dış kurumlar ile birlikte tatbikat öncesi toplantı uygundur. Bu kurumların tatbikat ile ilgili kendi uzmanlık konularını ilgilendiren uyarıları dikkate almalı gerekiyor ise senaryolarda uygun değişiklikler yapılmalıdır. Yazışma yapılacak diğer kurumlar İtfaiye, Emniyet, AFAD, İl Sağlık Müdürlüğü

TATBİKAT PLANLAMASI Kontrol Listeleri: Tatbikat sonu değerlendirmede temel öneme sahip olup her bir birim için ayrı ayrı hazırlanmalıdır. Kriterler ölçülebilir, kalibre edilebilir ölçütler taşımalıdır. Kimi birim için süre bir ölçüt iken kimi birimlerde işlemin kalitesi ve yeterliliği ön plana çıkar. Kontrol listelerinin ilgili birim tarafından hazırlanması tatbikata dahil olma duygusunu artıracak hata ihtimalini ise azaltılacaktır. Hangi parametrelere bakılacağı ilgili birimlerle birlikte karar verilir. Daha sonraki tatbikatlarda aynı parametrelerin baz alınması önemlidir.

TATBİKAT PLANLAMASI Değerlendiriciler: Tatbikat sırasında kontrol listelerini doldurmak üzere işleyişe karışmayan, gözetmen olarak görev yapan kişilerdir. Görüntüleme ekibi bu guruba dahildir. Görüntüleme ekibi bu kapsamda tatbikat alanındaki kayıt işlemlerinden sorumlu olup tatbikatın değerlendirilmesi konusunda büyük öneme sahiptir. Değerlendiricilerin denetledikleri birimde çalışmaması objektiflik açısından uygun olacaktır. Hatta denetçi ve görüntüleme ekiplerinin tamamı başka bir kurumdan gelmesi uygundur.

TATBİKAT PLANLAMASI Eğitimler: Tatbikata katılacak tüm personel senaryo ve HAP içindeki görevleri konusunda bilgilendirilir. Bu dönemde ihtiyaç duyulan ve özellik arz eden eğitimler verilebilir. Tatbikatta dil birliği açısından personellerin eğitim içeriğinin gözden geçirilmesi uygun olacaktır. Tatbikatta görev alacak personele tatbikatla ilgili eğitimler verilmelidir.

TATBİKAT PLANLAMASI Lojistik Kıyafet (görev yelekleri), basılı materyal gibi tatbikat sırasında kullanılacak her türlü malzemenin tatbikat öncesi hazır bulundurulması zorunluluktur. Ayrıca hastanenin normal işleyişi sırasında kullanılan tatbikat harici malzemenin de tamamlanması büyük önem taşımaktadır. Tatbikat sırasında kullanılacak malzemenin eğitimi önceden verilmeli ve kullanım sırasında doğacak aksaklıklar engellenmelidir. Özellikli malzemeler (KBRN elbisesi, boyunluk vb) tatbikat öncesi prova ettirilerek denettirilmelidir. Tatbikat esnasında kullanılacak lojistik malzemeler canlıya zarar vermeyecek şekilde dizayn edilmelidir. Tatbikat esnasında genel işleyişi bozmayacak lojistik tedbirler alınmalıdır. Örneğin tatbikatta acil serviste bulunması gereken defibilatör uzun süre meşgul edilmemelidir. Önceden lojistik ile ilgili formalar kontrol edilmelidir.

TATBİKAT PLANLAMASI Bilgilendirme: Tatbikat öncesinde mümkün olduğunca erken olmak üzere tarihler hastanenin farklı yerlerinde duyurulmalı tüm personel ve amirler bilgilendirilmeli. Tatbikatın yapılacağı alanlarda bulunabilecek hasta ve hasta yakınları ise özel olarak tatbikat günü konu hakkında bilgilendirilmelidir. Özellikle emniyet güçleri,basın, mülki amirlik bilgilendirilmelidir. Tatbikat sırasında hasta yakınları, hastalar ve tatbikata katılmayacak personel tatbikatın süresi ve şekli hakkında bilgilendirilir.

TATBİKAT SONRASI Değerlendirme: Tatbikatın amacına ulaşıp ulaşmadığını belirlemek üzere hastanenin tatbikat performansının değerlendirilmesidir. Mevcut Hastane Afet ve Acil Durum Planın (HAP) işlevselliği, eğitimler, personelin performansı, kullanılan ekipmanın durumu değerlendirilir. Tatbikat sonunda hastane, şube ve inceleme makamından temsilcilerinin katılımıyla tatbikat değerlendirmesi yapılır Hastane hazırlayacağı tatbikat raporunu, varsa tatbikatın video görüntüsü ve resimlerini de ekleyerek, şubeye gönderir.

TATBİKAT SONRASI Değerlendirme: Tatbikatın bitiminden sonra hastane yönetimi ve tatbikat komisyonu bir araya gelerek görüntüleri ve kontrol formlarını inceler, yaşanan aksaklıklar alınması gereken tedbirler ve yeni dönemde yapılması gerekenler ile ilgili bir tatbikat sonu tutanağı oluşturur. Bu tutanağın oluşması sırasında tatbikata katılanlardan alınacak geri bildirimler, formların incelenme sonucu ve görüntü kayıtları büyük önem taşımaktadır. Tatbikat ile ilgili geri dönüş bilgileri ne kadar çok kişiden alınabilir ise o kadar değerlidir.

TATBİKAT TATBİKAT ÖNCESİ TATBİKAT TATBİKAT SONRASI TATBİKAT ALGORİTMASI KOMİSYON İZİN, YAZIŞMALAR AMAÇ SENARYO UYGULAMA LOJİSTİK BİLGİLENDİRME İZLEME, DEĞERLENDİRME FORMLAR GÖRÜNTÜLER TOPLANTI SONUÇ RAPORU EĞİTİM İYİLEŞTİRME

TEŞEKKÜRLER