ÖĞRETİM İLKE ve YÖNTEMLERİ ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Dr. Alpaslan GÖRÜCÜ

SORU-CEVAP YÖNTEMİ Soru-cevap yöntemi, öğrencinin derse aktif olarak katılımının sağlanabildiği yöntemlerden biridir. Eğitim ortamında kullanılan soruların farklı türleri vardır. Farklı sorular öğrencilerde farklı davranışların ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle öğretmenler soruların niteliklerini iyi bilmelidir. 2019/1/3

Nitelikleri Açısından Sorular Amaçların Düzeyine Göre Sorular Bilişsel Davranışlar Bilgi-Kaç çeşit soru vardır? Kavrama-Metni okuyarak, konuya uygun bir başlık yazınız. Uygulama-Gerekli yerlere noktalama işaretlerini koyunuz. Analiz-Cümleyi ögelerine ayırıp, ögenin gerekçesini yazınız. Sentez-Eğitim finansmanı sorunu için çözüm önerileri geliştiriniz. 2019/1/3

Duyuşsal Davranışlar -Temiz çevrenin insan sağlığı ile nasıl bir ilişkisi vardır? Devinişsel Davranışlar -Şimdi kim çalacak? 2019/1/3

Cevaplama Şekline Göre Sorular Açık uçlu sorular -Bir ülkenin kalkınması için eğitim neden önemlidir? Kapalı uçlu sorular -Kırgızistan’ın başkenti neresidir? 2019/1/3

Öğretim Yöntemlerine Göre Sorular Önderlik edici soru -Peki o halde trafik kurallarına neden uymalıyız? Takip eden soru -Buna göre eğitim süreci sonunda ortaya çıkan öğrenmeler her zaman olumlu davranışlar mıdır? Plansız soru -Ahmet, yapmış olduğum eğitim tanımını sen de tekrar eder misin? Cevap beklenmeyen soru -Yapmış olduğum öğrenme tanımını anladığınızı umuyorum. 2019/1/3

Yöneltme Biçimine Göre Sorular Bütün gruba yöneltilen soru -Öğrenme ile öğretim arasındaki farkı kim açıklayacak? Kişiye yöneltilen soru -Sen bu konuda ne düşünüyorsun? 2019/1/3

Yönelten Kişiye Göre Sorular Öğretmenin öğrenciye yönelttiği sorular Öğrencinin öğretmene yönelttiği sorular Öğrencinin öğrenciye yönelttiği sorular 2019/1/3

Zamanlama Açısından Sorular Giriş Testi Soruları Derse Hazırlık Soruları Ders İçi Sorular Değerlendirme Soruları Geri Bildirim/Dönüt Soruları 2019/1/3

PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ Problem çözme, amaca ulaşabilmek için alternatifler arasından en uygununu belirlemektir. Eğitimde problem çözme yöntemini kullanmanın temel amacı, bireylerin karar verme yeteneklerini geliştirmektir. Böylece öğrenciler belirli bir amaca ulaşmak için etkili ve yararlı olan araç ve davranışları alternatifler arasından seçme ve uygulama yeteneği kazanabilirler. 2019/1/3

Problem çözme bilimsel bir araştırma sürecidir ve bu süreç 6 aşamadan oluşmaktadır: Problemin farkında olma, hissetme, anlama Problemi tanımlama ve sınırlandırma Problemle ilgili veri toplama Çözüm yolları önerme, denence, hipotez kurma Denenceleri, hipotezleri test etme Sonuca ulaşma ve değerlendirme yapma 2019/1/3

Yararları Araştırma yeteneğini geliştirir. Öğrencilere özgüven kazandırır. Sorumluluk alma bilinci geliştirir. Öğrenmeye karşı ilgi düzeyini artırır. Çok yönlü düşünme alışkanlığı kazandırır. Uygulamada öğrencinin aktif olması sağlanır. 2019/1/3

Sınırlılıkları Daha fazla zaman gerektirir. Gerekli bilgiyi toplamak güç olabilir. Öğrenciler problem çözmenin aşamaları konusunda iyi bir yeterliliğe sahip olmazlarsa, çözüm bulma güçleşebilir. Problemin çözümü özellikle araç-gereç gerekli olduğunda pahalı olabilir. Öğretmenin rehberlik açısından iyi özellikler taşımaması, problemin çözümünü güçleştirebilir. 2019/1/3

GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ Yöntem, olgu-olaylara ilişkin ilkeleri açıklamak, bir işlemin uygulanmasını, bir araç-gerecin çalıştırılmasını incelikle gösterip açıklamak, sonra öğrencilere alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretmeye çalışmaktır. Böylelikle öğrenci uygulamanın yapılış sürecini, tekniğini gözlemler, bir başka deyişle öğrenci kendine gösterilen becerinin nasıl yapılacağını basamaklar halinde görür ve öğrenir. 2019/1/3

Bu yöntem öğrencilerin aktif katılımını sağladığı için, öğrenci merkezli bir yöntemdir. Bu yöntemle çoğunlukla bilişsel alanın uygulama basamağı ile devinişsel alan davranışlarını kazandırmak mümkündür. 2019/1/3

Yararları Beceriyi arttırır. Öğrencinin dikkatini çeker. Yapılacak işin standartlarını ortaya koyar. Konuşulanların açık anlaşılır hale gelmesini sağlar. Aynı anda göze ve kulağa hitap ettiği için oldukça etkilidir. 2019/1/3

Sınırlılıkları Fazla zaman gerektirir. Kalabalık gruplarda uygulamak zordur. İyi bir ön hazırlık yapılmazsa yararlı olmaz. Gösteri sonrası uygulama yapılmazsa öğrenme yetersiz olur. 2019/1/3

ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ Örnek olay yöntemi olmuş ya da olması muhtemel bir olayın öğrencilere sunulması ve sonrasında örnek olay içindeki problem çerçevesinde sorulan sorularla tartışma ortamı oluşturulması esasına dayalı bir yöntemdir. Örnek olay yazılı metin biçiminde olabildiği gibi, senaryo biçimindeki filmler, gazetelerden, anılardan, çeşitli kitaplardan alınmış parçalar da olabilir. 2019/1/3

Sunulan örnek olayın güncel hayattan olması, öğrencilerin ilgisini çekmesi açısından önemlidir. Böylece öğrenciler benzer problemlerle karşılaştıklarında nasıl davranacaklarını öğrenebilirler. Gerçek olay bulunmaması durumunda da, muhtemel olaylar yazılabilir. Yöntemin genel amacı öğrencilerin seçme, karar verme ve genel anlamda problem çözme becerilerine katkıda bulunmaktadır. 2019/1/3

Yararları İlgi, güdü ve dikkati yükseltir. Gerçek hayatın problemleri ile yüz yüze gelinir. Bütün öğrencilerin tartışmalara katılımı sağlanır. Problem çözme becerisi ve alışkanlığı geliştirilir. Etkili dinleme ve karar verme becerisi geliştirir. 2019/1/3

Sınırlılıkları Uzun zaman alır. Yöntemin çok iyi planlanması gerekir. Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Konuyla ilgili örnek olay bulmak güç olabilir. 2019/1/3

GEZİ-GÖZLEM YÖNTEMİ Eğitim-öğretim faaliyetlerinin bir parçası olarak amaçlı, planlı bir biçimde, okul dışı bir ortama gidilerek gözlemlerde bulunulması gezi-gözlem yöntemi olarak tanımlanabilir. Gezi-gözlem yöntemi öğrenmede oldukça etkili bir yöntemdir. 2019/1/3

Yararları Okul-çevre işbirliğini geliştirir. İlgi çeker, öğrenmeye motive eder. Olayları gerçek ortamında görmek mümkündür. Farklı öğretim ortamlarının kullanılmasını sağlar. Öğrencinin çevrelerini daha iyi tanımalarını sağlar. 2019/1/3

Sınırlılıkları Sorumluluk alınmasını gerektirir. Ekonomik açıdan pahalı bir yöntemdir. Gezi sırasında disiplin sorunları yaşanabilir. Her aşaması çok iyi bir planlanmalıdır. Grubun kalabalık olması ve gezi yerinin uzaklığı çeşitli açılardan sorunlar çıkarabilir. Gezinin yapıldığı zaman dilimi içinde okulda yapılan faaliyetlerden uzak kalınabilir. 2019/1/3

ROL OYNAMA YÖNTEMİ Rol oynama öğrencinin başka bir kişilik içinde, kendi duygu ve düşüncelerini de kullanarak rol yapmasıdır. Bir başka deyişle, gerçek hayattaki bir durumun, gruplar halinde ya da bireysel roller alarak canlandırılmasıdır. Hayattaki pek çok güncel problem bu yöntemin konusu olabilir (zehirli atık maddelerin zararları, nükleer savaş vb). 2019/1/3

Bir öğrencinin bir beceriyi nasıl yapacağını görebilmek için olayın rol oynama yöntemi ile canlandırılması önemli yarar sağlar. Böylelikle daha güvenli, akılcı ve kontrollü bir çevrede öğrenme ortamı oluşturulabilir. Uygulamada iki ya da daha fazla kişi arasında bir iletişim vardır. Rol alanlar kendi öz yaratıcı yeteneklerini kullanarak rollerinin gereği olan davranışları sergiler. 2019/1/3

Becerileri deneme/test etme imkanı verir. Yararları Becerileri deneme/test etme imkanı verir. Sergilenen rol özelliklerini farklı bakış açılarıyla değerlendirme fırsatı sağlar. Öğrenciler işbirlikli öğrenme ortamında bilgilerle tecrübeleri birleştirmeyi öğrenirler. Oynanan roller konusunda farklı görüş ve düşünceleri dinleyerek eleştirel düşünceleri gelişir. 2019/1/3

Sınırlılıkları Büyük gruplarda uygulamak güçtür. Bazı öğrenciler rol almaktan korkabilirler. Bazı öğrenciler rol oynamak için aşırı utangaç davranabilirler. 2019/1/3