SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ PROF. DR. RECAİ DOĞAN
Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri Gezi Görüşme Ev Ödevi Gözlem Müze Eğitimi Sergi
Diğer Öğretim Teknikleri Köşelenme Öğrencilerin problemin çözümüne ilişkin çözüm önerileri geliştirmeleri için kullanılır. Öğrencilerin araştırdığı ve savunduğu çözüm önerileri sınıfın köşelerine asılır ve öğrenciler kendilerine uygun olan köşede toplanırlar. Oluşan gruplar çözümü seçme nedenleri tartışır, gerekçelerini hazırlar, sınıfa sunar ve sonuçta sınıf tartışması ile karar alınır. Öğrenme Halkası Piaget’in zihinsel gelişim teorisini temel alan teknik, inceleme ve veri toplama, kavram tanımı ve kavram uygulama aşamalarından oluşur. Kum Saati Öğrenmelerin anımsanması ve yeni öğrenilenlerle bağ kurulması amacıyla kullanılan teknik, tahtaya/kağıda çizilen boş kum saatlerinin ortasına öğrenilecek ibarenin, üst kısmına ön bilgilerin, alt kısmına öğrenme alanı temalarının yazılması ve açıklanması yoluyla uygulanır. Pazar Yeri Öğrencilerin birbirlerini tanıma, görüş ve çözüm önerilerini birbirleriyle paylaşmaları amacıyla kullanılan teknik, öğrencilere dağıtılan küçük kağıtlar vasıtasıyla konuya ilişkin yaşantıları, çözümleri, soruları ve görüşlerinin yazılması ve öğrencilerin üzerlerine asılan kağıtlarını dolaşarak okuması şeklinde gerçekleştirilir.
Diğer Öğretim Teknikleri Öğrencinin konuyu kavraması, üzerinde düşünmesi amacıyla kullanılan teknik, oluşturulan ikişerli grupların verilen konu/soru hakkındaki düşüncelerini paylaştıktan sonra yeni ikililer oluşturması ve önceki eşlerinin düşüncelerini ileterek katıldığı ve katılmadığı noktaları gerekçeleriyle paylaşması şeklinde gerçekleştirilir. Dedikodu Sınıfta hazırlanan serbest kürsü panosunda öğrencilerin gazete ve benzeri araçlarda karşılaştıkları düşüncelerin sergilenmesi ve bu görüşlerin sınıfta tartışılmasıdır. Serbest Kürsü Belli doğa etmenlerinin denetim altında tutularak sınıfta/laboratuvarda gerçekleştirilen planlı denemeleridir. Deney Öğrencinin öğrendiği konularda, anlamakta güçlük çektiği kısımlarla ilgili olarak bireysel destek görmesidir. Destek sağlayan kişi tutor olarak adlandırılır ve bu kişi öğretmenin dışında konuyu yeterli düzeyde bilen biridir. Tutor Destekli Öğretim
Diğer Öğretim Teknikleri Zihinsel Haritalama Rulman/ Top Taşıma Tereyağ- Ekmek Akrostiş Sözcüklerin ilk harflerini kullanarak şifreleme yapma ve anlamlı bir kelime/cümle oluşturacak biçimde alt alta sıralamadır. İç içe oluşturulmuş dönen çemberler şeklinde uygulanan teknik, öğrencilerin verilen sürede konu/senaryo hakkındaki düşünce ve çözümlerini paylaşmaları ve yer değiştirilmeleri şeklinde gerçekleştirilir. Bir konudaki bütün önemli kavramların yada düşüncelerin her birinin küçük kartlara yazılmasıyla oluşturulan destelerin sınıfa dağıtılması ve öğrenciler tarafından kartlar üzerindeki kavram ve düşüncelerin birbiriyle ilişkisini gösterecek biçimde yerleştirilmesi ve oluşan haritanın sınıfa sunularak açıklanmasıdır. Verilen bir problem/konu/soru üzerinde öğrencilerin önce tek başına sonra arkadaşlarıyla bir araya gelerek düşüncelerini tartışmaları ve ulaştıkları sonucu sınıfa sunmaları şeklinde gerçekleştirilen tekniktir.
Diğer Öğretim Teknikleri Sandviç Tereyağı-Ekmek Tekniğinin devamı niteliğindedir. Öğrencilerin önce bireysel çalışma yapma, sonra yaptıklarını arkadaşlarıyla paylaşma ve birlikte somut bir ürün oluşturma ve sunmaları şeklinde gerçekleştirdikleri çok aşamalı çalışmadır. Mim (Sessiz Aktris) Öğrencilere belli kavramları öğretilmesinde oyun yoluyla uygulanan, dikkatle izlemeyi ve düşünmeyi kılavuzlayan teknik, halk arasında sessiz sinema olarak bilinir. Düşün-Eşleş- Paylaş Öğrencilerin içerik hakkında konuştukları ve tüm grupla paylaşmadan önce fikirlerini tartıştıkları üç aşamalı bir işbirlikli tartışma biçimidir. Düşün- Tartış-Yaz-Paylaş İşbirlikli anlayışla oluşturulan gruplarda öğrencilerin yoruma dayalı sorulara ilişkin düşüncelerini yazmaları ve grup içinde bir araya getirerek kararlaştırdıkları ortak görüşlerini sınıfa sunarak tartıştıkları tekniktir.
Diğer Öğretim Teknikleri Sinektik Birbiriyle alakasız parçaları bir araya getirme anlamı taşıyan kelime, temelinde fikirleri başka bir ortama aktarma olan analojiye dayanmaktadır. Doğrudan, Kişisel ve Fantezik Analoji çeşitlerini içermektedir. Arkası Yarın Öğrencilerin yarım bir hikaye yada filmi tamamlamaları şeklinde uygulanan teknik öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmektedir. Analoji Bilinmeyen bir şey ile bilinen bir şey arasında benzerlik ilişkileri kurarak bilinmeyeni anlamadır. Teknik, anlaşılması zor soyut kavramların somut hale getirilmesi, bilimsel kavramların öğretilmesi ve kavram yanılgılarını belirleme ve giderme, öğrencilerin düşünme yeteneklerini geliştirmede etkilidir. Öykü Oluşturma Öğrencilerin belirlenmiş bir konu üzerinde yazılı çalışmalar yapmasıdır. Bu teknik kısa cümleler, resim, fotoğraf, karikatür veya gazete haberi üzerine öykü oluşturma ya da eksik bırakılmış öykünün tamamlanması şeklinde yapılabilir. 3-5 kişilik gruplara ayrılan öğrenciler 15-20 dakikalık sürelerde oluşturdukları öyküleri sınıfla paylaşır ve değerlendirir.
Diğer Öğretim Teknikleri Bir öğretim tekniğinden çok sınıf oturma düzenidir. At nalı biçiminde oturan öğrencilere verilen problemin (görüş alışverişinde de bulunularak) tartışılmasıdır. At Nalı Bir fikri, düşünceyi veya hipotezi deliller ve ispatlar kullanarak savunma ve açıklamadır. Bu teknik ile öğrenciler bir konu hakkındaki düşüncelerini başkalarına inandırabilmek için değerlendirir ve arındırır. Argümantasyon Problem çözümünü destekleyici ve engelleyici faktörlerin belirlenmesi esasına dayanan bir tekniktir. Güç Alanı Analizi Öğrencinin bir uzmanı gözlemleyerek yada onun desteğini alarak bir işi kendi başına yapabilmesi ile gerçekleşen öğrenme sürecidir. Bilişsel Çıraklık
Diğer Öğretim Teknikleri Ekiple Öğretim İki yada daha fazla öğretmenin eşgüdümünde gerçekleşen öğretme sürecidir. Buzkıran Sınıf yönetiminde oryantasyon amaçlı kullanılan teknikte, çalışma gruplarına ayrılan öğrencilerden birbirini yakından tanıyacakları sorular belirlemeleri istenir. Hazırlanan sorular öğretmen tarafından denetlendikten sonra süreç başlatılır ve grupta tartışmalı konuların çözüme kavuşturulması istenir. Burada Herkes Öğretmen Öğrencilere dağıtılan kart/kağıttaki konuyu gözden geçirerek, sorulmasını istedikleri soru yada tartışmak istedikleri noktayı yazmaları istenir. Toplanıp karıştırılan kartların yeniden dağıtılması ve öğrencinin aldığı karttaki konu/soruyu araştırarak sınıfa sunması ile gerçekleşir. Öğrenme Galerisi 2-4 kişilik gruplara ayrılan öğrencilerin öğrendiklerinin listelenmesi ve duvara asılması sonrasında listelerin incelenmesi ve öğrenmelerin değerlendirilmesi esasına dayanan tekniktir.