Stok Yönetimi Sabit Miktarlı Stok Modeli Sabit Dönemli Stok modeli

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
İşletme Politikası 7 – 8 Mart Üretim / Pazarlama Politikaları.
Advertisements

Hâsılat kavramları Firmaların kârı maksimize ettikleri varsayılır. Kâr toplam hâsılat ile toplam maliyet arasındaki farktır. Kârı analiz etmek için hâsılat.
OEE ve KOBETSU KAIZEN EĞİTİMLERİ Yer : İzmir
İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi
Çalışma Sermayesi Yönetimi Bir Önceki Haftadan (ProForma Tablolar ile) Devam...  Dynastatic Corporation bugüne kadar büyüme göstermemesine.
İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi
Entegre Savaş Zararlı ve hastalık etmenlerine karşı kullanılan çeşitli yöntemlerin birbirini tamamlayıcı, ekosistemdeki dengeyi koruyucu şekilde uygulanmaları...
Hat Dengeleme.
İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi
2 Yatırım Karlılık Analizleri Finansal Analizler Basit Yöntemler İndirgenmiş Yöntemler Karlılık Yöntemi Geri Ödeme Süresi Yöntemi Net Bugünkü Değer Yöntemi.
STOK YÖNETİMİ Prof.Dr. Şakir ESNAF
Stratejik Pazarlama 4. Hafta
Performans ve Ücret Yönetimi Yrd. Doç. Dr. Özlem BALABAN
Fiyat ve Fiyatlandırma
İSTATİSTİK II BAĞIMSIZLIK TESTLERİ VE İYİ UYUM TESTLERİ “ c2 Kİ- KARE TESTLERİ “
1.Bölüm Stok Yönetimi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Karahan
Müşterinin Sesi ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi Altı Sigma
ZAMAN Ç İ ZELGELER İ İ LE VER İ ML İ L İ K ANAL İ Z İ BİTİRME ÖDEVİ.
Doç. Dr. Sait Y. KAYGUSUZ. SEMİNER İÇERİĞİ Pazarlama 1.FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN YÖNTEMLER 2.ANALİZ KAPSAMINDA İNCELENECEK KONULAR.
Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY Adana MYO
Ücret İktisadi anlamda, çalışanların üretimden aldığı paydır.
VARLIKLARIN İZLENMESİ Menkul Kıymetler
Istatistik I Fırat Emir.
Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY Adana MYO
MİLLİ GELİR Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen nihai mal ve hizmetlerin parasal değerine eşittir. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla.
Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY Adana MYO
T- Testİ: ORTALAMALAR ARASI FARKLARIN TEST EDİLMESİ
ÜNİTE 1: FİNANS YÖNETİMİ.
Giderlerin Saptanması
1. Bernoulli Dağılımı Bernoulli dağılımı rassal bir deneyin sadece iyi- kötü, olumlu-olumsuz, başarılı-başarısız, kusurlu-kusursuz gibi sadece iki sonucu.
İSTATİSTİK II Hipotez Testleri - 2.
Yapay Sinir Ağı Modeli (öğretmenli öğrenme) Çok Katmanlı Algılayıcı
Aşağıdaki kavramları açıklayınız
SAĞLIK HİZMETLERİ ARZI
Rasyonel Beklentiler: Para Politikası
FİNANSAL PLANLAMA.
YAPI KALİTESİ Bitmiş bir yapının kalitesini, yani servis ömrü boyunca güvenliğini belirleyen dört ana unsur; PROJE KALİTESİ Zemin özellikleri dikkate alınmış,
FİNANSÇI OLMAYANLAR İÇİN FİNANS
ÜRETİM YÖNETİMİ.
Bölüm 9 İş Yönetim Stratejileri : Rekabet Stratejileri
Üretim ve Üretim Yönetimi Temel Bilgileri
PAZARLAMADA FİYATLAMA
Üretim Yönetimi Talep Tahminleme ve Ürün Yönetimi Hafta 4 Hazırlayan:
Bölüm 4: Tarımsal ürünlerin pazarlama fonksiyonları
BÖLÜM 9 TEDARİK ZİNCİRİNDE ÖLÇEK EKONOMİLERİ: ÇEVRİM STOKLARI
BÖLÜM 4 TEDARİK ZİNCİRİNDE STOK YÖNETİMİ.
Tedarik Zinciri Performansını Etkileyen Faktörler ve Performans Ölçümü
BENZETİM Prof.Dr.Berna Dengiz 13. Ders Çıktı Analizi
4. ÜNİTE Finansal Analiz Finansal yönetimin temel amacının, işletme değerini maksimize edecek kararlar vermek olduğu ilk ünite belirtilmişti. Piyasa değeri.
LOJ436 Lojistik Yönetimi Ders – I
Benzetim 11. Ders İmalat Yönetimde Benzetim.
İşletme Finansı Doç.Dr. G. Cenk AKKAYA.
Doğrusal Mantık Yapısı İle Problem Çözme
Stok Kavramı Stok: Ürün + ürüne dolaylı ve dolaysız giren tüm fiziki varlıklar Stok Türleri Hammadde Malzemeler Yarımamül Satın alınmış parçalar İmalat.
B- Yaygınlık Ölçüleri Standart Sapma ve Varyans Değişim Katsayısı
İçerik GELİRİN BÖLÜNMESİ DEVAM ( FAİZ, KAR).
3. STOKLARIN YÖNETİMİ.
Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim
BÖLÜM 3: ARZ VE ÜRETİM TEORİSİ
BÖLÜM X FİYATLANDIRMA.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Ürün ve Hizmetler İçin Kapasite Planlaması
Evren-Örneklem, Örnekleme Yöntemleri 1
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
RASTGELE DEĞİŞKENLER Herhangi bir özellik bakımından birimlerin almış oldukları farklı değerlere değişken denir. Rastgele değişken ise tanım aralığında.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Ders İçeriği Yatırım Projelerinin Kavramsal Temelleri
İSTATİSTİK II BAĞIMSIZLIK TESTLERİ VE İYİ UYUM TESTLERİ “ c2 Kİ- KARE TESTLERİ “
Sunum transkripti:

Stok Yönetimi Sabit Miktarlı Stok Modeli Sabit Dönemli Stok modeli Bağımlı Talep Durumunda Kullanılan Yöntemler Bağımsız Talep Durumunda Kullanılan Yöntemler Toplam Üretim Planlaması Ana Üretim Programlaması Malzeme İhtiyaç Planlaması Kapalı Malzeme İhtiyaç Planlaması İmalat Kaynakları Planlaması Kurumsal Kaynak Planlaması Tedarik Zincir Yönetimi Sabit Miktarlı Stok Modeli Sabit Dönemli Stok modeli Karma Model ABC analizi Tek Dönemli stok Modeli

Stok Yönetimi Bağımlı Talep Durumunda Bağımsız Talep Durumunda Bir üst parça veya son ürüne bağımlılık Belirli ve kesikli yapıya sahip Örnek: Otomobil parçaları Lastiğin talebi son ürün olan otomobile bağlıdır Firmanın çıktısını oluşturan son ürünlere ilişkin istemler bağımsız talep olarak adlandırılır. Bağımsız talep süreklidir ve rassal niteliktedir Piyasa gibi dış etkenler etkili Ürünler ve parçaların talebi bağımsız İmalat işletmelerinde son ürün Toptancı ve perakendecilerde sattıkları ürünler Otomobil talebi bağımsız

Stok Kavramı Stok: Ürün + ürüne dolaylı ve dolaysız giren tüm fiziki varlıklar Stok Türleri Hammadde Malzemeler Yarımamül Satın alınmış parçalar İmalat firmaları ham madde, hazır parça, yarı mamul, mamul, yedek parça, .... Mağazalar giyim eşyası, ayakkabı, mobilya, kırtasiye, elektronik cihazlar, … Hastaneler ilaç, tıbbi malzeme, tıbbi cihazlar, … Süpermarketler gıda ürünleri, içecekler, ev ürünleri, …

Stok Türleri Gelecekteki talep beklentisi ile bulundurulan stoklar Dalgalanma stokları veya güvenlik stokları Parti büyüklüğünden kaynaklanan stoklar Çevrim stokları Taşıma ve yoldaki stoklar Spekülatif ya da korunma stokları ihtiyaçların karşılanması için partiler halinde malzeme sipariş etme (bu şekilde birim mal başına düşen nakliye ücretini azaTSma)

Stokların Fonksiyonları Tahmin edilen talebi karşılamak: Tahmini stok – ortalama talep Üretim ihtiyaçlarını karşılamak Faaliyetleri dengelemek: Ara stoklar Stok yokluğuna karşı korunmak: Emniyet stoku – belirsizlik Sipariş dönemlerinin avantajından faydalanmak: Dönem stoku - parti Faaliyetlerin devam etmesini sağlamak: Yarı-mamul, boru hattı stokları

Etkin Stok Yönetimi Yoldaki stokların izlenmesi Hata payıyla talep tahminin yapılması Değişkenlikleriyle birlikte temin sürelerinin belirlenmesi Stok maliyetlerinin doğru belirlenmesi Doğru stok modelinin seçimi Stokların sınıflandırılması 31.12.2018 Yrd. Doç Dr. Ayşe Yıldız

Performans Ölçüleri Müşteri Tatmini: Ertelenen siparişlerin sayısı ve müşteri şikayetlerinin sayısı. I. Tür Hizmet Düzey: Talebin karşılanamadığı durumların oranı Kolay ölçülebilir Talebin memnuniyet derecesini yansıtmaz II. Tür Hizmet Seviyesi (Memuniyet Oranı) Type II service level (fill rate): Tatmin edilen talebin oranı Hizmet ölçümündeki favori ölçüm Kaybedilen satışlarına (yok satma) bilgi gerektirir ki gözlemlenmesi ve takip edilmesi zordur. Performance measures used to judge the effectiveness of inventory management: Yrd. Doç. Dr. Mehmet S. İlkay

Performans Ölçüleri Stok Devri Daha yüksek, daha iyi- stok kullanımın daha etkin olduğunu gösterir İstenen devir sayısı endüstriye ve kar marjınına bağlıdır. Satılan Ürünlerin yıllık maliyeti Ortalama yatırım stoku Stoğun elde bulundurulma gün sayısı: Var olan stoktan sağlanabilen satışların beklenen gün sayısı Performance measures used to judge the effectiveness of inventory management:

Stok Yönetim Kararları Stok türü bazında ihtiyaç Sipariş miktarı Sipariş zamanı Sipariş denetim sistemi

STOK DENETİM SİSTEMLERİ

Bağımsız Stok Modelleri Sorular - Ne Zaman? - Ne Kadar? Sabit Dönemli Stok Modeli Ne Zaman? (Sipariş Aralığı? Ne Kadar? (Max. Hedef) Sabit Miktarlı Stok Modeli Ne Kadar? (Ekonomik Sipariş Miktarı ve Uzantıları) Ne Zaman ? (Sipariş Noktası) Karma Model ABC Analizi Tek Dönemli Stok Modeli 31.12.2018 Yrd. Doç Dr. Ayşe YILDIZ

SABİT MİKTARLI STOK MODELİ (Q-Sürekli Stok Modeli) Özellikleri Talebi büyük ve beklenmeyen dalgalanmalar gösteren işletmeler için ABC sınıflandırmasında A kategorisinde yer alan ürünler için Sürekli stok kontrolü Stok miktarı belli bir değere indiğinde sipariş verilmesi Örnek: Marketler, banka hesapları vb.

Sabit Miktarlı Sipariş Modelinin İşleyişi QESM QESM QESM SN TS TS TS Zaman

Sipariş Miktarı Sipariş Zamanı Temel Parametreleri Temel Ekonomik Sipariş Miktarı (ESM) İndirimli ESM Ekonomik Parti Büyüklüğü Sipariş Zamanı Yeniden Sipariş Noktası Parametrelerin Bilinmesi Durumunda Parametrelerin Bilinmemesi Durumunda

I. Parametre : Sipariş Miktarı Temel Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli Sadece stok bulundurma ve sipariş verme maliyetini dikkate almaktadır. Amaç bu iki maliyetin toplamını minimize etmektir. Stok Bulundurma Maliyeti (Holding Cost: CH ) Faiz, sigorta, vergi, bozulma, depolama maliyetleri…. Stokun parasal değerinin bir oranı olarak veya birim stok başına parasal değer olarak hesaplanır. 3 temel bileşen Stokun parasal değeri Stokun stokta bulunma süresi Fırsat maliyeti Sipariş Verme (Satın alma)/ Üretime Hazırlık (Üretme) Maliyeti (Order cost: CO) (Setup cost: Cs)

Stok Maliyetleri Stok Bulundurma Maliyeti : Sipariş Verme/Üretime Hazırlık Maliyeti : 31.12.2018 Yrd. Doç Dr. Ayşe Yıldız

I. Parametre : Sipariş Miktarı Temel Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli Sadece stok bulundurma ve sipariş verme maliyetini dikkate almaktadır. Amaç bu iki maliyetin toplamını minimize etmektir. Stok Bulundurma Maliyeti (Holding Cost: CH ) Stok Bulundurma Maliyeti : Sipariş Verme (Satın alma)/ Üretime Hazırlık (Üretme) Maliyeti (Order cost: CO) (Setup cost: Cs) Sipariş Verme/Üretime Hazırlık Maliyeti=

Temel Ekonomik Sipariş Miktarı (Optimal Sipariş Miktarı) Sipariş Verme (Q) Tplam Maliyet (TL) Toplam Maliyet Sipariş Verme = CoD Q Eğim = 0 Min. Toplam Maliyet Optimal Sipariş Qopt Stok Bulundurma= ChQ 2

Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli Amaç toplam maliyeti minimize etmek olduğundan Q’ya göre Toplam maliyetin türevi alındığında aşağıdaki ESM formülü bulunur. ESM (Qopt) = D= Yıllık talep Co: Sipariş verme maliyeti Ch= Stok tutma maliyeti İlişkili Formüller Sipariş Sayısı= D/ESM Sipariş Aralığı= Çalışılan Gün Sayısı/Sipariş Sayısı

ESM’ye İlişkin Örnek Soru Lastik Üreticisi D= 9600 adet/yıllık CH = 16 TL Co = 75 TL Çalışma Süresi: 288 gün İstenilenler: ESM (Qopt)= ? Toplam Maliyet(TM)=? Sipariş Sayısı=? Sipariş Aralığı=?

Problemin Çözümü CoD Qopt Qopt = TCmin = + D= 9600 adet/yıllık CH = 16 TL Co = 75 TL Çalışma Süresi: 288 gün Qopt = 2CoD Ch 2(9600)(75) (16) Qopt = 300 adet Sipariş Sayısı= D/ESM=9600/300= 32 kez Sipariş Aralığı= Çalışılan Gün Sayısı/Sipariş Sayısı= 288/32= 9 gün TCmin = CoD Qopt ChQopt 2 TCmin = + (300)(16) (75)(9600) 300 TCmin = 2400+2400 = 4800

Stok Modeli (Ch’nin Oran Olması) Co = 31 TL Ch = 65 TL D = 3600 k= 0,20 Qopt = = = 131 adet 2DCo K Ch 2(3600)(31) 13 TC = + .31= 1704 131 .13 2 3600 131

Temel ESM Modelinin Varsayımları…… Talep bilinmektedir ve hızı sabittir. Fiyat sabittir ve bilinmektedir. Stok bulundurma ve sipariş verme maliyeti bilinmektedir ve planlama dönemi boyunca sabittir. Mala olan talep zamanında karşılanacaktır. Stok bulundurma maliyeti ile stok düzeyi doğrusal bir ilişki içerisindedir. Stok bulundurma maliyeti ortalama stok düzeyine uygulanır. Tek çeşit mal söz konusudur. Temin süresi sabit ve bilinmektedir. Güvenlik stoku söz konusu değildir. Sipariş edilen miktarda mal, eldeki stok düzeyi 0’a düştüğünde tek seferde ve eksiksiz alınır.

Miktar İndirimli ESM Modelleri Miktar attıkça fiyatta indirim olması. Bu durumda ürünün fiyatı da toplam maliyete eklenmeli Amaç yine toplam maliyeti minimize etmektir. TC: Toplam Maliyet p: Birim fiyat D: Yıllık talep

Miktar İndirimli ESM Modelleri Miktar indirimi analizinin aşamaları Her indirim için Q*’yu hesaplayın Eğer bir indirim için Q* uygun değilse indirimden yararlanmak için gerekli mümkün en düşük miktarı seçin Her Q* ya da 2. aşamadaki uyarlanmış değer için toplam maliyeti hesaplayın En düşük toplam maliyeti veren Q*’yu seçin

Miktar İndirimli ESM Modelleri Toplam maliyet Sipariş miktarı 1,000 2,000 İndirim 2 için toplam maliyet eğrisi İndirim 1 için toplam maliyet eğrisi İndirim 3 için toplam maliyet eğrisi İndirim 2 için Q*, a noktasında mümkün aralığın aşağısındadır ve b noktasına doğru yukarıya 1000 birime uyarlanmalıdır a b 1. Fiyat aralığı 2. Fiyat aralığı Figure 12.7

Miktar İndirimli ESM Örneği Tipik bir miktar indirimi planı İndirim No. İndirim Miktarı İndirim (%) İndirimli Fiyat (p) 1 0 to 999 İndirim yok $5.00 2 1,000 to 1,999 4 $4.80 3 2,000 ve üzeri 5 $4.75

Miktar İndirimli ESM Modelleri Q* = 2DCo k Ch Her indirim için Q*’yu hesaplayın Q1* = = 700 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(5.00) Q2* = = 714 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(4.80) Q3* = = 718 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(4.75)

Miktar İndirimli ESM Örneği Q* = 2DS IP Her indirim için Q*’yu hesaplayın Q1* = = 700 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(5.00) Q2* = = 714 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(4.80) 1,000 — uyarlanmış Q3* = = 718 oto/sipariş 2(5,000)(49) (.2)(4.75) 2,000 — uyarlanmış

Miktar İndirimli ESM Örneği Tipik bir miktar indirimi planı İndirim No. İndirim Miktarı İndirim (%) İndirimli Fiyat (P) 1 0 to 999 İndirim yok $5.00 2 1,000 to 1,999 4 $4.80 3 2,000 ve üzeri 5 $4.75 Tablo 12.2

Miktar İndirimi Örneği İndirim no. Birim Fiyat Sipariş Miktarı Yıllık Ürün Maliyeti Yıllık Sipariş Verme Mal. Yıllık Stok Bul. Mal. Toplam 1 $5.00 700 $25,000 $350 $25,700 2 $4.80 1,000 $24,000 $245 $480 $24,725 3 $4.75 2,000 $23.750 $122.50 $950 $24,822.50 Tablo 12.3 En düşük toplam maliyeti veren fiyat ve miktarı seçin $4.80 /birimden 1000 birim satın alın

Üretim Sipariş Miktarı Modeli Parti Kitle Üretimi İşletmenin kendi üretimi Ürettiğini anında kullanabiliyor. ESM ile aynı varsayımlar İstisna: Tek seferde ve tam olarak sipariş verme yerine üretildikçe kullanım sözkonusudur.

Üretim Sipariş Miktarı Modeli Stok Miktarı Time P=üretim EPB EPB Imax Imax d=kullanım p-d

Üretim Sipariş Miktarı Modeli d= kullanım/talep oranı p=üretim oranı

Tır Tekerliği Örneği (EPB) Veriler Tır tekerliği D= 4800/yıllık p=800 Co=45 TL CH=1 TL d= 200 tekerlek/günlük

Çözüm

Stok Maliyetleri Stok bulundurmama maliyetleri Talebin arzı aşması durumunda ortaya çıkan maliyetlerdir. Satış yapamamanın fırsat maliyeti Ticari itibarın zarar görmesi Gecikme cezası Üretim kaybından doğan maliyet Genellikle stok bulundurmama maliyetini tespit etmek zordur. Sipariş erteleme veya yok satma durumlarını ortaya çıkarır.

II. Parametre: Sipariş Noktası (Ne Zaman Sipariş Verilmeli?) Sipariş Noktası (miktar cinsinden) Etkileyici Faktörler Talep hızı ve temin süresi Talep hızı ve temin süresindeki değişkenlik TS’deki Varyans= Günlük varyans * Temin Süresi= Stoksuz kalma riski = (1- Hizmet Düzeyi ) Talebi Karşılama Olasılığı

Sipariş Noktasının Belirlenmesi Parametrelerin Bilinmemesi Durumunda Parametrelerin Bilinmesi Durumunda Talep değişken, TS Sabit Parametreler: Ortalama talep hızı Teslim süresi Talep hızının standart sapması TS= Temin süresi Talep sabit, TS değişken Talep değişken, TS değişken 31.12.2018 Yrd. Doç Dr. Ayşe Yıldız Veya simülasyon

Güvenlik Stoku Olması Durumunda Yeniden Sipariş Miktarı Sipariş Noktası Q Temin Süresi Zaman Güvenlik Stoku

Hizmet Düzeyine Göre Güvenlik Stoku Talebi Karşılama Olasılığı Stoksuz Kalma olasılığı SN Güvenlik Stoku dTS Talep zd TS

Sipariş Noktası Örneği Örnek Soru Cevap d = 200 teneke/gün TS = 4 gün dTS = 15 teneke Talep Değişkenliği SN= dTS + zd TS = 200.4+1,645.15.2= 849,5 Hizmet Düzey=%95 z=1,645

Sabit Sipariş Dönemli Stok Modeli

Sabit Sipariş Dönemli Stok Modeli Özellikleri Talep düzenliyse Belirli dönemlerde eldeki stok miktarı hedef miktara ulaşıncaya kadar sipariş vermeye dayanır Sipariş miktarı değişken Sipariş dönemleri sabit Dönemler arasında ve temin süresi boyunca yok satma durumundan kaçınmak için güvenlik stoku bulundurulur. Dolayısıyla güvenlik stoku temin süresi + t dönemi boyunca olur.

Sabit Sipariş Dönemli Stok Modelinin İşleyişi Max Miktar Q1 Q2 Q3 Q1 Q2 Q3 TS GS TS TS t2 t1 t3 Zaman

Sipariş Miktarı Maximum Hedef Temel Parametreleri Q= Max. Miktar= d (TS +t) + zd TS+t - A d (TS +t) + zd TS+t

Temel Parametreler Sipariş Miktarı Maksimum Hedef d=30 birim /günlük TS=2 gün Hizmet düzeyi: 0.99 Eldeki Stok Miktarı= 71 birim Sipariş aralığı: 1 hafta Talep Değişkenliği: 3 birim/günlük Çözüm: Veriler yerine konduğunda; Miktar = 30 (7+2)+(2,33) .3.3 - 71= 220 br. d= 6000 adet morfin ilacı /haftalık TS= 3 hafta Hizmet düzeyi: 0.95 z=1,645 Eldeki Stok Miktarı= 71 birim Talep Değişkenliği: 500 adet Sipariş aralığı: 1 hafta Çözüm: Max. Miktar = dTS +t + zd TS+t Miktar = d TS +t + zd TS+t - A Veriler yerine konduğunda; Miktar= 6000. 4+1,645.500= 25645

Stok Yöntemlerinin Karşılaştırılması Unsurlar Sipariş Miktarı (Q) Sipariş verme zamanı Stok hacmi Kalem türleri Kayıt tutma Sabit Sipariş Miktarı Yöntemi Sipariş miktarı sabittir Elde bulundurulan stok miktarı yeniden sipariş seviyesine düştüğünde Yüksek fiyatlı, kritik ve önemli kalemler Bir çekiliş veya ilave yapıldığında Sabit Sipariş Dönemi Yöntemi Sipariş miktarı değişkendir T gözden geçirme dönemi geldiğinde Düşük fiyatlı, tüm kalemler Sadece gözden geçirme döneminde

ABC Analizi Stok sayısının çok olması durumunda stoklar için öncelik belirlenmesi

ABC Yöntemine Göre Sınıflandırma 1 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120 Ürün Birim Maliyet Yıllık Kullanım

ABC Analizi (devam) A B C PART UNIT COST ANNUAL USAGE 1 $ 60 90 1 $ 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120 PART UNIT COST ANNUAL USAGE Toplam % Toplam % Toplam Ürün Değeri Değerin Miktarın % Kümülatif 9 30,600 35.9 6.0 6.0 8 16,000 18.7 5.0 11.0 2 14,000 16.4 4.0 15.0 1 5,400 6.3 9.0 24.0 4 4,800 5.6 6.0 30.0 3 3,900 4.6 10.0 40.0 6 3,600 4.2 18.0 58.0 5 3,000 3.5 13.0 71.0 10 2,400 2.8 12.0 83.0 7 1,700 2.0 17.0 100.0 85,400 1000 A B C Example 10.1

ABC Analiz Sonucu Stok % Toplam % Toplam Sınıf Kalemleri Değerin Miktarın A 9, 8, 2 71.0 15.0 B 1, 4, 3 16.5 25.0 C 6, 5, 10, 7 12.5 60.0 A Grubundaki Ürünler: Stok kontrolü yakından takip edilmeli C Grubundaki Ürünler: Genellikle büyük miktarlarda sipariş edilir, yakından izlemeyi gerektirmez. B Grubundaki Ürünler: Kısmen yakın takip gerektirir

ABC Karşılaştırması Kalemler Kontrol Derecesi Kayıt Türü Parti Büyüklüğü Gözden Geçirme Sıklığı Güvenlik Stoku A Sıkı Tam/Doğru Küçük Sürekli Az B Orta İyi Ara sıra C Gevşek Basit Büyük Nadir Çok

Tek Dönemli Stok Modeli (News Boy Problemi) Ekonomik ömrü sınırlı olan veya çabuk bozulabilir ürünler için sipariş edilmesi/stoklanması için kullanılabilen model Bu tür ürünler bir sonraki döneme aktarılamaz, aktarılsa bile cezai maliyeti vardır İki maliyet bileşeni sözkonusu Eksik stoklama (fırsat) maliyeti Aşırı stoklama maliyeti Temel amaç, uzun dönem aşırı ve eksik stoklama maliyetlerini en küçük kılacak sipariş/stoklama düzeyini bulmaktır

Tek Dönemli Stok Modeli Marjinal Analiz - Eksik stoklama maliyeti (Cs) = Birim satış fiyatı– Birim maliyet - Aşırı stoklama maliyeti (Ce)= Birim maliyet- birim hurda değeri Bir dönemin sonunda elden çıkarılan kalemlerin satın alma maliyeti ile tahsilât değeri arasındaki fark Talebin çeşitli düzeylerine göre gerçekleşme olasılığına dayalıdır. İki durum sözkonusu Kesikli dağılımla ifade edilen ürün talepleri Sürekli dağılımla ifade edilen ürün talepleri

Tek Dönemli Kesikli Stok Modeli Siparişe eklenen son birimin beklenen maliyeti, beklenen kazançtan az olduğu sürece sipariş miktarı artırılır, Aşırı stoklamadan kaynaklanacak kayıplar ile stoksuzluktan kaynaklanacak kayıpları dengeleyecek bir sipariş miktarı belirlenir Talep düzeyinin belirli bir düzeye eşit ya da bu düzeyden fazla olma olasılığı P *= Ce /(Ce+Cs) P*= İstenen hizmet düzeyi 12-56

Tek Dönemli Kesikli stok Modeli Hazır kaşar peynirli sandviçlerin tanesi 1,39 TL’ye mal olmaktadır ve 3,25 TL’den satılmaktadır. Hazırlandığı gün satılmayan sandviçleri, bir aşevine tanesi 0,87 TL den satılmaktadır. Sandviçlerin talep düzeyleri ve olasılıkları tabloda verilmiştir. İşletmenin zarar etmemesi için günlük yapması gereken sandviç miktarını bulunuz. Talep (D) Talep Olasılığı P (D) Kümülatif Olasılık 24 ya da az 0,00 1,00 25 0,10 26 0,18 0,90 27 0,27 0,72 28 0,21 0,45 29 0,15 0,24 30 0,09 31 ya da çok 29 tane yapmalı . (Kümülatif olasılık değerine karşılık gelen değer) P (D) = Ce/(Ce+Cs)  Ce= 3,25-1,39=1,86 Cs=1,39-0,87=0,52 P (D)= 0,52/(1,86+0,52) =0,2185 Kümülatif olasılık değeri

Tek Dönemli Sürekli Stok Modeli Kesikli stok düzeyindeki optimal olasılık aynı zamanda stoksuzluk riskini temsil eder. Toplam stok (%100)= Hizmet düzeyi + Stoksuzluk riski Hizmet düzeyi= %100- P* Hizmet düzey= Ce/(Ce+Cs ) Hizmet düzeyi, stoklama düzeyini geçemeyecek talep olasılığını gösterir ve en uygun stok düzeyini hesaplamada kullanılır. Optimal stok düzeyi talebin dağılımına göre hesaplanır.

Tek Dönemli Sürekli Stok Modeli Talepte normal dağılım sözkonusu ise; Iopt= Ortalama talep +z (standart sapma) Iopt= μ+z σ Z değeri, hesaplanan hizmet düzeyi olasılığına karşılık standart normal dağılım tablosundan elde edilir. Hizmet Düzeyi Miktar Ce Cs Optimum nokta 12-59

Tek Dönemli Sürekli Stok Modeli Ce = $0.20 birim başına Cs = $0.60 birim başına Hizmet Düzeyi= Cs/(Cs+Ce) = .6/(.6+.2) Hizmet Düzeyi= .75 Hizmet Düzeyi= 75% Miktar Ce Cs Stoksuz kalma riski= 1.00 – 0.75 = 0.25

Tek Dönemli Sürekli Stok Modeli Örnek: Cs = $10 and Ce = $5; P ≤ $10 / ($10 + $5) = .667 Z.667 = .432 Bu durumda 2,400 + .432(350) = 2,551 t-shirt olarak belirlenmeli

Stok Sisteminin İyileştirilmesine Yönelik Çalışmalar Beklenen yıllık talep hakkında satıcılara bilgi verilmesi Satıcılarla minimum yıllık satın alma miktarları üzerine anlaşma yapılması Erken siparişler için müşterilere indirim önerilmesi Az sayıda satıcıyla çalışılması Konsinye satın alma yoluna başvurulması Nakliye maliyetlerinin göz önünde bulundurulması Ekonomik büyüklükteki partiler halinde sipariş verilmesi Depolama alanlarının denetim altında tutulması Tahminlerin kalitesinin arttırılması Hareketi olmayan stok kalemlerinin ortadan kaldırılması Temin sürelerinin kısaltılması

Sorular?