ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR KÜLTÜR İnsanın oluşturduğu her şeye genel anlamda kültür denir. Kültür, toplumu oluşturan insanların öğrendiği, bilgi, teknoloji, dil, sanat, gelenek, görenek ve benzeri yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan karmaşık bir bütündür. Kültürel değerlerin bireylere kazandırılması sürecine ise kültürleme denir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

Kültüleme Zoraki Kasıtlı gelişigüzel

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR 1) Zoraki Kültürleme: Kültürel değerlerin bireylere zorla kabul ettirilmesi süreci. Tek yönlü bir kültürleme… ÖRN: Tek yönlü beyin yıkama, propaganda, zorla isim yada din değiştirme. 2) Gelişigüzel Kültürleme: Kültürel değerlerin bireylere gelişigüzel yollarla kabul ettirilmesidir. ÖRN: Töre, gelenek ve adetlerin gençlere gelişi güzel yollarla öğretilmesi. 3) Kasıtlı Kültürleme: Kültürel değerlerin planlı ve maksatlı bir şekilde bireylere aktarılması sürecidir. ÖRN: Okullarda yapılan her türlü eğitim bir kasıtlı kültürlemedir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR EĞİTİM İnsanların diğer insanları belirli maksatla kültürlemeleri veya kasıtlı kültürleme sürecidir. Diğer bir anlamda kültürel değerlerin planlı ve maksatlı bir şekilde bireylere aktarılması sürecidir. Eğitim genel anlamda bireyde davranış değiştirme sürecidir PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Eğitim geniş anlamda, bireyin toplum standartlarını, inançlarını ve yaşam yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Yetişmiş kuşağın yetişmekte olan kuşağa bilgi, beceri ve tutumlarını aktarma sürecidir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Eğitimin belli bir plan ya da program uygulanarak gerçekleşen anlamının öne çıktığı tanımlardan başlıcaları şunlardır: Eğitim, önceden saptanmış ilkelere göre insanların davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkinliklerdir. Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik değişme oluşturma sürecidir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Eğitim; 1. Formal Eğitim a.Örgün Eğitim b.Yaygın Eğitim 2.İnformal Eğitim PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR İNFORMAL EĞİTİM Belli hedef ve davranışları olmayan, planlı ve programlı olmadan, sokakta, evde, işyerlerinde, televizyonda kısacası yaşamın içerisinde gelişigüzel gerçekleşen bir süreçtir. Bunun yanında okullarda da öğretmenler derslerin yanında fakına varmadan kendi düşünüş biçimlerini, değerlerini ve davranışlarını öğrencilere geçirebilirler. Amaçlı ve planlı olmayan bu eğitime doğal eğitim de denmektedir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Bu tür eğitimde iki temel öğrenme yolu gözlem ve taklittir. Bu tür eğitim sürecinde insanlar alkol, sigara, kopya çekme gibi istenmeyen ve zararlı alışkanlıkları da öğrenebilirler. Toplumlar büyüdükçe ve geliştikçe bu eğitim yeterli olmamış ve formal eğitim uygulanmaya başlamıştır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR FORMAL EĞİTİM Okullarda ya da kurumlarda belli bir plan ve program çerçevesinde gerçekleştirilen eğitimdir. Amaçlıdır Önceden hazırlanan bir program çerçevesinde planlı olarak yapılır. Öğretim yoluyla gerçekleştirilir. Eğitim süreci öğretmen tarafından planlanır, uygulanır ve izlenir. Özel ve kontrollü bir çevrede yürütülür. Sürecin belli aşamalarında ve sonunda değerlendirilir. Örgün ve yaygın olmak üzere iki grupta toplanabilir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR FORMAL EĞİTİM İNFORMAL EĞİTİM Planlı ve programlıdır Doğal ortamda kendiliğinden gelişir,(Planlı ve programlı olmaması) Hedefler önceden belirlenmiştir Önceden belirlenmiş hedefleri yoktur Eğitim uzman kişiler tarafından gerçekleştirilir Öğreticilerin uzman olma zorunluluğu yoktur Olumlu davranışlar kazandırmak esastır Olumlu ve olumsuz yönde oluşabilir Eğitim ortamları düzenlenmiştir Ortam ve zamanının önceden belli değildir Eğitim sürecinde araç ve gereçler kullanılır PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

EĞİTİMİN İKİ BOYUTU Okul öncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim PLANLI EĞİTİM (FORMAL) Okul (örgün eğitim) Okul öncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim Yaygın eğitim Hizmetiçi eğitim Halk eğitimi FORMAL EĞİTİMİ İNFORMAL EĞİTİMDEN AYIRAN EN ÖNEMLİ FARK PLANLI VE PROGRAMLI OLMASIDIR…. İnformal eğitim (yapılandırılmamış) eğitim Planlı Eğitim ( Formal Eğitim)Yapılandırılmış eğitim

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR ÖRGÜN EĞİTİM Belli yaş grubundaki bireylere, ilgili eğitim kademesinin önceden belirlenen amaçlarına uygun olarak hazırlanan eğitim programları aracılığıyla okul ortamlarında düzenli olarak verilen eğitimdir. Okulöncesinden yükseköğretimin sonuna kadar olan tüm kademeleri kapsar. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR YAYGIN EĞİTİM Örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, bu sistemin herhangi bir kademesinde bulunan veya bu kademelerin birinden ayrılanlara, veya meslek dallarında daha yeterli duruma gelmek isteyenlere uygulanan eğitimdir. Örgün eğitimi tamamlayıcı veya destekleyici bir nitelik gösterir. Örgün eğitimdeki gibi belli bir yaş sınırlaması, benzer yetenek veya özelliklere sahip olma gibi kurallar yoktur. Halk eğitimi, hizmetiçi eğitim, iş başında eğitim gibi uygulamaları vardır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

Örgün Yaygın Uzun süreli Kısa süreli zorunlu İsteğe bağlı Aynı yaş grupları Farklı yaş grupları Belli konular Konu sınırlandırması yok diploma sertifika

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR HALK EĞİTİMİ Zorunlu eğitim çağının dışına çıkmış ve asıl uğraşısı artık okula gitmek olmayan kimselerin, yaşamlarının herhangi bir aşamasında duyacakları öğrenme gereksinimini ve ilgiyi doyurmak üzere özellikle düzenlenen programları kapsar. Gönüllü öğrencilere verilen bir eğitimdir. Eğitimin yaşam boyu devam eden bir süreç olması, eğitim kurumlarının bu süreçte yeterli olmaması halk eğitimine dünyada giderek artan bir önem kazandırmaktadır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR HİZMETİÇİ EĞİTİM Kişilerin hizmetteki verim ve etkinliklerinin artırılmasını, gelişmeye yol açan bilgi, beceri ve tutumların zenginleştirilmesini amaç edinen ve kurumların genel çalışma düzenini sürekli olarak etkileyen eğitimdir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR HİZMET SONRASI EĞİTİM Emekli kişilerin toplumdan kopmamaları için gönüllü eğitim faaliyetlerine katılmalarını ifade eder. Kişilerin daha önce farkına varamadıkları bir çok yönlerinin farkında olmaları ve bu yönlerini geliştirebilmeleri için HİZMET SONRASI EĞİTİM bir yoldur. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRETİM Eğitim bireyde davranış değişikliği meydana getirme süreci iken, öğretim; bu davranış değişikliğinin okulda planlı ve programlı bir şekilde yapılması sürecidir. Eğitim her yerde, öğretim daha çok okulda yapılmaktadır PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Okullarda yapılan planlı-programlı öğretme faaliyetlerine ÖĞRETİM denilmektedir. Eğitim süreci öğretim ve öğrenme süreçlerini de içine almaktadır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR EĞİTİM                                                                   ÖĞRETİM Zaman ve mekan yönünden çok boyutludur Zaman ve mekan yönünden sınırlıdır Her yerde oluşur Belirlenmiş kurumlarda (okul) Plansız da olabilir Planlı ve Programlıdır Her türlü bilgi ve deneyimi kapsar Önceden belirlenmiş etkinlikleri kapsar Öğrenme ve öğretimi kapsar   Eğitimin alt kategorisidir. Öğrenme öğretme sürecidir Eğitim genel anlamda temel AMAÇTIR.  Genel anlamda eğitimin aracıdır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

ÖĞRETİM : Bireyin davranışlarında istenilen değişiklikler oluşturmak için Belli Bir mekan ve Zamanda sürdürülen planlı etkinliklerin tümü Öğretme Öğrenme

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENME Bireyin içinde bulunduğu çevreyle etkileşimi sonucu davranışlarında oluşan kalıcı izli değişmelerdir. Tekrar ve yaşantı sonucu davranışlarda meydana gelen oldukça devamlı değişiklikler olarak ta tanımlanabilir. Yalnızca okul yada sınıf ortamıyla sınırlı değildir, her zaman istenilen yönde olmayabilir PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

Öğrenme Nedir ? Bilgi BİREY İhtiyaç Dürtü Güdü ÇEVRE Etkileşim Beceri Tutum

Öğrenmenin Oluşum Süreci Öğrenme-Öğretme Ortamı Öğrenme Yaşantısı ETKİLEŞİM KAYNAK/ ÖĞRETMEN ALICI/ ÖĞRENCİ Etkinliği: Öğretme Etkinliği: Öğrenme Dönüt (Geri-Bildirim) ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Kendiliğinden: Bireyin kendi kendine gerçekleştirdiği bir eylem ya da yaşantı sonucu oluşan öğrenmeler. Yönlendirilmiş: Öğrenmeyi sağlayacak olan öğrenenin dışındaki bir kişi ya da araç olduğu durumda oluşan öğrenmeler. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRENME PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR DAVRANIŞ Organizmanın etkiye karşı göstermiş olduğu tepkidir Eğitim açısından gözlenebilir, ölçülebilir ve istenilir olmalıdır Davranışları Üç Grupta Toplayabiliriz Doğuştan gelenler (göz kırpma, ağlama gibi) Geçici olanlar (alkol, yüksek ateş vb nedenlerle ortaya çıkarlar) Sonradan kazanılanlar (öğrenme ürünleri) PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

Sonradan kazanılan davranışlar Bilişsel Duyuşsal Psikomotor (Devinsel) PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR İnsan, öğrenmeye muhtaç ve öğrenebilir bir canlıdır.. İnsan bir öğrenme ve öğretme ustasıdır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR ÖĞRETME Öğrenmeyi sağlama ya da gerçekleştirme faaliyetidir. Bir amaç değil, öğrenmeyi gerçekleştirmede işe koşulan bir araçtır. Öğretme işi öğretmen, ana, baba, usta, arkadaş ve çevrede sürekli olarak gerçekleştirilmektedir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Toplumsal yaşantı içerisinde öğretme etkinliği sunan pek çok araç vardır (Aile, akran grupları, kitle iletişim araçları…) Öğretme işinde öğrenme durumundaki kişinin yeterliliği (olgunlaşma, zeka, kabiliyet) öğretme ortamı ve öğretme durumu önem taşımaktadır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Bilmeyen bir kişiye Bilgiyi (üçgenlerin alanı, enflasyon vs.) Beceriyi (bisiklete binme, halk oyunu, kravat bağlama vs.) Tutumları (dürüstlük, yalan söylememe, ulusal politikalar vs.) nasıl öğretirsiniz? PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Öğrenme ve Öğretim İlkeleri Öğretim ilkesi, eğitim öğretim sırasında devamlı göz önünde bulundurulması gereken, ona zıt iş yapılmasına müsaade edilmeyen prensiplerdir. İlkeler, konu ve metot seçiminde de etkili olur. Öğretimde başarıya ulaşmak için, uygun yöntem kullanmak kadar; bu faaliyetlerde bazı ilkelere de uymak gereklidir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Öğretim İlkeleri Çocuğa görelik (Öğrenciye görelik, Öğretimi “bireyselleştirme”) İlkesi: Öğretme-öğrenme sürecinde yapılacak tüm etkinliklerin öğrencinin gelişim özellikleri ve bireysel farklılıklarına göre yapılması ve öğrenciyi merkeze almasıdır. Hayatilik İlkesi: Bu ilke okulu, öğrencileri yaşama hazırlayan bir yer olmaktan çok, hayatın kendisi olmalıdır anlayışına dayanmaktadır. Öğretme – öğrenme etkinlikleri bireyin yaşamda karşılaşacağı problemlere ve durumlara yönelik olmalıdır. Öğretim öğrencinin yaşamla bağlantısını kurmalıdır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Bilinenden – Bilinmeyene Öğretim İlkesi: Öğrenme-öğretme sürecinde yeni öğretilecek bilgi ve becerilerin daha önce öğrenilen bilgi ve becerilerden hareket edilerek öğretilmesidir. Böylece öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyi dikkate alınır ve sağlam bir alt yapı oluşturulur. Kısaca bu ilke, yeni öğrenilecek konular ile önceki öğrenilen konular arasında bağlantı kurmayı gerektirir. Açıklık İlkesi: Ayanilik ilkesi olarak da ifade edilen bu ilke öğrenme konusu olan konu, nesne, olay ve olgularla öğrencinin direk etkileşimini, karşı karşıya gelmesini ve duyu organlarını etkin olarak kullanmayı gerektirir. Öğretmenin açık ve anlaşılır dil kullanmasını gerektirir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Somuttan – Soyuta Öğretim İlkesi: Somut, gözlenen, incelenen ve ölçülebilen nesne, olgu ve olaylardır. Soyut ise duyu organlarından bağımsız düşünebilmelidir. Özellikle küçük yaşlarda (İlköğretim 1., 5. sınıf) bulunan öğrencilere yapılan öğretim etkinliklerinin duyu organlarına bağlı olarak gerçekleştirilmesi önemlidir. Her türlü eğitim-öğretim faaliyeti en az zaman, en az emek ve enerji sarf edilerek, en yüksek verim elde edilecek şekilde düzenlenmelidir. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Yakından – Uzağa Öğretim İlkesi: Öğrenmenin yakın çevreden konulardan ve ilgilerden başlayarak uzak çevre, konulara ve ilgilere doğru yönelmesidir. Uygulanabilirlik (İş-aktivite, Yaparak – yaşayarak öğrenme) İlkesi: Öğretimin yaparak-yaşayarak gerçekleştirilmesidir. Nispeten kalıcı izli davranış değişikliği olarak nitelendirilen “öğrenme” sürecinde davranışın kalıcılığı yaparak ve yaşarak gerçekleştirilen aktivitelerle kazanılır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR

PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR Güncellik (Aktüalite) İlkesi: Öğretme-öğrenme süresindeki etkinliklerin yaşamda geçerli ve ilişkisel olarak ele alınmasıdır. Öğrencilerin yaşadıkları hayatın gerçekleriyle karşı karşıya gelmeleri için ders konularıyla aktüel (güncel) olay ve sorunlar arasında ilişkili kurularak öğretim yapılmalıdır. PROF.DR.YÜCEL GELİŞLİ: ÖİY- GİRİŞ-TEMEL KAVRAMLAR