BÖLÜM 7 YALIN ÜRETİM, KALİTE VE ALTI SİGMA

Yalın Nedir? Yalın, kaynakların mümkün olan en etkin kullanımı yoluyla son müşteri için değer yaratmada bir yönetim yaklaşımıdır Birçok sanayide standarttır Genellikle şu sonuçları yaratır: maliyette büyük düşüşler kalitenin iyileşmesi Müşteriye verilen hizmetin artması Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalın Altı Sigma Yalın ve Altı Sigma yaklaşımlarını birleştirir Kalite sorunlarına yol açan nedenlerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması için bir metodoloji Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalının İlkeleri Yalın Felsefesinin altı ilkesi bulunmaktadır: İsrafın Ortadan Kaldırılması Değer katmayan tüm faaliyetleri ortadan kaldır Geniş Bir Bakış Açısı Kararların tedarik zincirinin tümünün başarısı için alınması değer yaratmada tedarik zincirinin tüm üyelerinin sorumlu olması Basitlik çözüm ne kadar basitse o kadar iyidir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalının İlkeleri Sürekli İyileştirme Görünülürlük Esneklik Kalite ve sürekli iyileştirmeye önem verilmesi Kaizen olarak adlandırılır Görünülürlük görünür sorunlar belirlenir ve çözülür Esneklik Birçok farklı işi yapabilen esnek işçiler kullanarak bir üründen diğerine kolayca geçiş yapmak Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalının Öğeleri Yalın birlikte hareket eden üç öğeden oluşur: Yalın Üretim Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Çalışanlara Saygı Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalının Öğeleri Yalın Üretim YALININ ÖĞELERİ Çalışanlara saygı Toplam Kalite Yönetimi Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalın Üretim Tam olarak istenen ürünleri, istenilen yerde doğru miktarda teslim ederek üretmek için koordine edilmiş bir sistem Tam Zamanında Üretim Çekme Sistemi Görsel İşaretler Küçük Partiler Halinde Üretim Tesiste Makinelere Aynı Düzeyde İş Yükü Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Çekme Sistemi Geleneksel Yaklaşım Çekme Yaklaşımı Tedarik zincirleri ‘itme” sistemleri olarak çalışır Sorunları örtbas etmek için stoklar kullanılır Çekme Yaklaşımı Tedarik zincirinde her aşama bir önceki aşamadan ihtiyaç duyulan miktarları talep eder Fazla stok ortaya çıkmaz Azalan stoklar sorunların ortaya çıkması sonucunu doğurur Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Görsel İşaretler İş istasyonları arasında iletişim Kanban Japoncada “işaret” veya “kart” demektir İş istasyonları arasında iletilen bilgiyi içerir Üretimi yapma yetkisi verir İş istasyonları arasında kanban kartlarının akışı İş istasyonu Ürün Ürün İş istasyonu Malzeme akışı Kanban akışı Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Küçük Partilerle Üretim Belli bir zamanda üretilen ürün miktarı küçüktür Stokları ve aşırı üretimi azaltır Esnekliği arttırır Üretim teslim süresini kısaltır Müşteri taleplerine daha hızlı tepki verir Makine hazırlık süresinin kısa olması gerekir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Tesiste Aynı Düzeyde Üretimin Sürdürülmesi Sorun Talepteki değişimler tedarik zinciri boyunca giderek büyür (kamçı etkisi) Verimsizliğe ve israfa yol açar Tesisteki Üretimin Aynı Düzeyde Sürmesi Üretim çizelgesi ay boyunca dondurulur “Düzgünleştirme” olarak da adlandırılır Tedarikçilerin üretimi daha iyi planlamalarını sağlar Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Çalışanlara Saygı Tüm çalışanlara saygı örgütün en iyi durumda olması için gereklidir Geleneksel örgütlere göre daha az (basık) hiyerarşi Sıradan işçilere daha fazla sorumluluk verilir Tedarik zinciri üyeleri, çapraz fonksiyonlu takımlarda birlikte çalışır Şunların Rollerine Bakınız: İşçiler, yönetim ve tedarikçiler Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

İşçilerin rolleri İşçiler birçok farklı işi yapma becerisine sahiptir ve şirket hedeflerine ulaşmada aktif rol alırlar İşçilerin Görevleri Üretim sürecinin iyileştirilmesi Kalitenin izlenmesi Kalite Sorunlarının çözülmesi Takımlar halinde Çalışma Kalite çemberleri Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yönetimin rolü Yalının başarılı olması için örgütte gerekli kültürel değişimlerin gerçekleştirilmesi İşbirliği ortamının sağlanması İşçilerin kendi düşüncelerine dayalı olarak eyleme geçmeleri için güçlendirilmeleri Yalın davranışlar için teşvik sisteminin geliştirilmesi Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Tedarikçilerin Rolü Yalın, tedarikçilerle uzun dönemli ilişki geliştirir Şirketler tedarikçileri ile ortaklaşır Süreç kalitesi iyileştirilir Bilgi paylaşımı sağlanır Tek tedarikçi olması hedeflenir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) TKY kalitenin her düzeyde iyileştirilmesi için tasarlanmış, bütünleşik bir örgütsel çabadır Şunlar ele alınır: Kalite Guruları Müşterinin Sesi Kalite Maliyetleri Kalite Araçları ISO 9000 Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Kalite Guruları Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Müşterinin Sesi Kalite, müşteri beklentilerini karşılama ya da aşmak olarak tanımlanır Müşteri ihtiyaçlarını belirle: Odak grupları Pazar araştırmaları Müşterilerle mülakat Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Kalite Maliyetlyeri Kalite Maliyetleri Önleme maliyetleri: düşük kaliteyi önleme için katlanılan maliyetlerdir - kalite planının hazırlanması ve uygulanması maliyetlerinden oluşur Değerlendirme maliyetleri: hatalı ürünlerin bulunması sürecinde katlanılan maliyetler - test yapma, değerlendirme ve muayene maliyetlerinden oluşur İç başarısızlık maliyetleri: hatalı ürünler müşteriye ulaşmadan katlanılan maliyetler - hurdalar, yeniden işleme maliyetleri ve malzeme kaybından oluşur Dış başarısızlık maliyetleri: hatalı ürün müşteriye ulaştıktan sonra ortaya çıkar - iade, tamirat ve geri çağırma maliyetlerini içerir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Kalite Araçları Yalın, işçilerin kalite sorunlarını belirlemelerini ve düzeltmelerini gerektirir Kalite Kontrolünün Yedi Aracı : Neden-sonuç diyagramları Akış şemaları Kontrol listeleri Denetim şemaları Serpme diyagramları Pareto Analizi Histogramlar Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Neden-Sonuç Diyagramları Kalite sorununun nedenlerini belirler Bazen “balık kılçığı diyagramı olarak da adlandırılır Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Akış Diyagramı (Flowchart) Bir operasyonda ya da süreçteki adımlar dizisinin diyagramını gösterir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Kontrol Listesi (Checklist) Genel hataları ve hataların oluş sayılarını listeler Hata türü Hata sayısı Toplam Fermuarın bozuk olması Yırtık kumaş Eksik düğme solmuş renk Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Denetim Şeması (Control Chart) Bir sürecin beklentiler dahilinde işleyip işlemediğini belirler UCL (Üst denetim sınırı) LCL (Alt denetim sınırı) Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Serpme Diyagramı Scatter Diagram Değişkenlerin birbiriyle nasıl ilişkisi olduğunu gösteren grafik Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Pareto Analizi Az sayına nedenin sorunların büyük bölümüne yol açtığı varsayımına dayanır Sorunları önem derecesine dayalı olarak belirler Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Histogram Bir değişkenin gözlenen değerlerinin frekans dağılımını gösteren tablo Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

ISO 9000 Kalite yönetimi için standartlar “ailesi” ISO 14000 Artan uluslar arası ticaret bu ihtiyacı ortaya çıkardı Uluslar arası Standartlar Örgütü’nce (ISO) 1987’de yayınlandı Kalite sürecinin ölçülmesi ve belgelenmesi ile ilişkilidir ISO provides a certification process ISO 14000 Çevre yönetimi için standartlar Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

İstatistiksel Süreç Denetimi (İSD) İSD ürün ve süreç kalitesinin ölçülmesi için istatistiksel araçların kullanılmasıdır Üç kategorisi vardır: Tanımsal İstatistikler Kalite özelliklerini tanımlar İstatistiksel Süreç Denetimi (İSD) Özelliklerin kabul edilebilir olup olmadığını belirlemek için rassal (tesadüfi) çıktı örneği kullanılır Kabul Örneklemesi Bir partinin tümünün kabul edilir olup olmadığını örnek belirler Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Değişkenlik Türleri Tüm süreçlerde değişkenlik (varyans) vardır Nedeni belirlenebilir değişkenlik Kesin olarak belirlenebilir faktörler buna yol açar Genel Değişkenlik Sürece içseldir (fıtratında vardır) Rassal değişkenlik olarak da adlandırılır Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Gücü Süreç Gücü süreçteki değişkenliği, ürün spesifikasyonlarıyla karşılaştırarak değerlendirir Ürün Spesifikasyonları Kalite özelliklerinin kabul edilebilir aralığıdır Toleraslar olarak da adlandırılır Süreç Değişkenliği Tüm süreçlerde doğal değişkenlik mevcuttur Değişkenlik, ürün spesifikasyonlarını aştığında hatalı ürünler ortaya çıkar Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Değişkenliğinin Spesifikasyon Aralığına Eşit Spesifkasyon Aralığı Ortalama Süreç değişkenliği z +-3σ Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Değişkenliği Spesifikasyon Aralığını Aşmış Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Değişkenliği Spesifikasyon Aralığından Daha Az Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Gücü Endeksi Cp Değerleri: burada: ÜSS = üst spesifikasyon sınırı ASS = alt spesifikasyon sınırıdır Cp Değerleri: Cp = 1: süreç minimum düzeyde güçlüdür Cp ≤ 1: süreç, spesifikasyon sınırları içinde ürün ürütme gücünü sahip değildir Cp ≥ 1: süreç minimum gücü aşmaktadır Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Cp Örneği Kavanozları sos ile doldurmakta üç aynı makinenin kullanıldığı bir süreci ele alamın. Specifikasyon aralığı 30 ve 34 ons. arasındadır Süreç ortalaması, μ, 31 onzdur Makine σ A 0.6 B 0.7 C 1.2 Makinelerin gücünü hesaplamak için her makine için Cp’yi hesaplayın Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Cp Örneğinin Devamı A: B: C: A makinesi içins a Cp > 1’dir,fakat süreç ortalaması merkezde değildir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Cpk Örneği Cpk spesifikasyon aralığı boyunca sürecin ortalanmaması durumunu ele alır Makine A: Cpk = min (1.66, 0.55) = 0.55 Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Denetim Şemaları Örnekteki verilerin genel değişkenlik aralığına düşüp düşmediğini gösteren grafik Süreç çıktılarında örnekler al Sonuçları denetim şemasına yerleştir Sürecin denetim altında olup olmadığını belirlemek için bu şemayı kullan Şunları izler: değişkenler Ölçülebilen özelliklerdir özellikler Sayılamayan ve ölçülemeyen özelliklerdir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Süreç Denetim Şeması Üst denetim sınırı Süreç Denetim Şeması Üst denetim sınırı Gözlem denetim sınırları dışındadır Orta çizgi Alt denetim sınırı Süreç denetim altında Süreç denetim dışında Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Özellikler İçin Denetim Şemaları p-şeması bir örnekteki hatalı oranını izler Orta çizgi: tüm örneklerin ortalama değeri, p’dir ÜDS = p + z sp ADS = p – z sp burada: z = standard normal değişken p = örnekteki hatalı oranı sp = = ortalama hatalı oranının standard sapması Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

P-Şeması Örneği Bir hastanedeki tedavilerde yanlış işlemlerin izlenmesinde aşağıdaki beş veri örneği verilmiştir Örnek Yanlış işlem sayısı # Muayene sayısı Hatalı Oranı 1 10 0.0 2 0.1 3 0.2 4 5 Toplam 50 Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

P-Şeması Örneğinin Devamı p = 5/(5x10) = 0.10 ÜDS = p + z sp = 0.10 + 3(0.095) = 0.385 ADS = p + z sp = 0.10 - 3(0.095) = -0.185 (0,0 olarak alınır) Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Altı Sigma Nedir? Altı Sigma, süreç değişkenliğini azaltmak ve hatalı ürünleri önlemek için ölçümü kullanan bir kalite yönetim sürecidir Bir milyon birimde en fazla 3,4 hatalı birim olur sigma süreçteki standart sapmayı ifade eder Motorola’da 1970’lerde geliştirilmiştir “sıfır hatalı üretim” Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Altı Sigma Metodolojisi İki Özelliği Vardır: Teknik Araçların Kullanılması İstatistiksel kalite denetimi Yedi kalite aracı Çalışanların katılımı Kalite sorunlarının nedenlerinin bulunmasında tüm çalışanlar sorumludur Çalışanların tümü teknik araçlar kullanımında eğitilmiştir Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Beş Aşamalı Altı Sigma Planı Tanımla: Süreçteki kalite sorununu tanımla Ölç: Sürecin mevcut performansını ölç Analiz Et: Kalite sorunun nedeni bulmak için analiz yap İyileştir: Kaynak nedeni ortadan kaldırarak süreci iyileştir Kontrol: Sürekli iyileştirmeyi sağlamak içir süreci kontrol et Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Lean Six Sigma Supply Chain Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Yalın Altı Sigma Tedarek Zinciri Yalın Üretim. Süreç gücü. TKY Yalın Altı Sigma Tedarek Zinciri Yalın Üretim Süreç gücü TKY Altı Sigma Adımları Çalışanlara saygı İst. Kalite Denetimi YALIN ALTI SİGMA Kaynakların etkin kullanımı yoluyla Kalite kontrol araçlarını müşteriye değer yaratır kullanarak sorunların nedenlerini belirler Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc. 10-49

Yalın Altı Sigma Teradik zincirinin Oluşturulması Adımlar: Birlikte ve ortaklaşa değeri tanımla Tedarik zincidi Gücü ve Yeteneği Analizini Yap Temel Finansal ve Operasyonel Metrikleri Geliştir Sistemde iyileştirmeIeri belirle ve uygulea Değer Akışı Haritaları Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.

Tedarik Zinciri Faaliyetlerine Etkisi Tedarikçiler Verimli sistemlerden kaynaklanan daha düşük maliyetler Sipariş teslim sürelerinin kısalması Güvenlik stoklarının azalması Operasyonlar (Üretim) Üretim döngü süresinin doğru hesaplanması müşteri talebine uygun üretimi garanti eder İş akışı düzgünleşir Çekme üretimi Lojistik Güzergahların seçmede optimizasyon modellerinin kullanılması Depo tasarımındaki değişiklikler israfı azaltır Copyright 2011 John Wiley & Sons, Inc.