GÜNCELLENEN ÖĞRETİM PROGRAMLARI Yrd. Doç. Dr. Faik Özgür KARATAŞ Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMAE Böl. 61335 Akçaabat, TRABZON ktufegitim@gmail.com 04623777093

Öğretim programları ve geliştirilme süreci Seminer İçeriği Öğretim programları ve geliştirilme süreci Güncellenen Öğretim Programlarına Genel Bir Bakış Felsefi temelleri Program amaçları Programın öğrenme-öğretmeye bakışı Ölçme ve Değerlendirme

Program Nedir? Belirli şartlara ve düzene göre bir amaca ulaşmak için yapılması öngörülen işlemlerin bütünüdür. Program, okulda öğretilecekleri içerir. Program, bir dizi derstir. Program, içeriktir. Program, bir dizi materyaldir. Program, bir dizi davranıştır. Program, okul tarafından yönlendirilen okul içindeki ve dışındaki öğretilecekleri içerir. Program, okul rehberliğinde öğrencinin tamamlayacağı birbirleriyle bağlantılı plan ve öğrenme yaşantıları dizisidir.

Program Çeşitleri Eğitim Programı Öğretim Programı Müfredat Milli Eğitimin amaçları doğrultusunda eğitimin hedeflerine ulaşmak için yapılacak etkinliklere eğitim programı denir. Öğrenciye okul içinde ve dışında planlı etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantılarının tümüdür. Belli bir öğretim basamağındaki sınıflarda okutulacak derslerin amaçlarını, içeriğini,süresini,öğretim yaşantılarını ve değerlendirme süreçlerini kapsayan çalışmalardır. Eğitim kurumlarında okutulacak derslerin isimlerini ve ders saatlerini içeren listelerdir. Türkiye’de eskiden, basılı okul programlarına müfredat programı denilirdi.

Eğitim Programı Öğretim Programı Ders Programı

Öğretim Programının Temel Öğeleri Hedefler-kazanımlar İçerik (Kapsam) Öğrenme-Öğretme Yaşantıları Ölçme ve Değerlendirme GERİ BİLDİRİM (DÖNÜT VE DÜZELTME) Temel Sorular: Bireye hangi davranışlar kazandırılacak? Davranış değişmesi için hangi yaşantılar gereklidir? Yaşantılar nasıl düzenlenmelidir? Tasarlanan sonuçlar gerçekleşti mi?

Nedüzeyde hedeflere ulaşıldı? 1.Hedef Davranış 4. Sınama Durumları (Ölçme ve Değerlendirme) Ne kadar öğretildi? Nedüzeyde hedeflere ulaşıldı? 1.Hedef Davranış Uzak Hedefler Genel Hedefler Özel Hedefler Davranışsal Hedefler Niçin Eğitim? Ne tip birey? 2. İçerik (Kapsam) Üniteler-Tema Konular Ne öğretelim? 3. Eğitim Durumları (Öğrenme Yaşantıları) Öğretim stratejileri Yöntem ve teknikler Araç ve gereçler Nasıl öğretelim? Nerede öğretelim? Ne zaman öğretelim? Ne ile öğretelim?

Ölçme ve Değerlendirme Öğretme-Öğrenme Yaşantıları Niçin? Hedef (Davranış/Kazanım) Ne kadar? Ölçme ve Değerlendirme (Dönüt) İçerik (Kapsam) Ne? Eğitim Durumları Öğretme-Öğrenme Yaşantıları Nasıl?

Güncellenen Öğretim Programları Eski Öğretim Programları (2005 öncesi) Kazanım Hedef/Davranış Bilişsel Yaklaşım / Yapılandırmacı Kuram Davranışçı Yaklaşım Güncellenen Öğretim Programları Eski Öğretim Programları (2005 öncesi)

Öğretim programının öğeleri Hedef (Amaç ve kazanım): Yetiştirilecek bireyde bulunması uygun görülen, eğitim yoluyla kazandırılabilir istendik özelliklerdir. Bu aşamada sorulan soru “NİÇİN?” dir. İçerik (Kapsam, konu, muhteva): Hedef ve kazanımları gerçekleştirmeyi sağlayacak bilgi, beceri ve tutum kazandırmaya yönelik oluşturulan bir bütündür. İçeriği, konu alanı uzmanı ve program geliştirme uzmanı birlikte belirlemelidir. Bu aşamada sorulan soru “NE?” sorusudur.

Öğretim programının öğeleri Eğitim durumları (Öğretme – Öğrenme Yaşantıları): Hedef ve kazanımların gerçekleştirilmesine yönelik, içeriğin öğrenilmesini sağlayacak öğretme-öğrenme süreç ve yaşantılarını kapsayan bir bütündür. Belli bir zaman süresi içinde bireyi etkileme gücünde olan dış şartlardır. Bu aşamada sorulan soru “NASIL?” dır. Değerlendirme (Sınama Durumları): Hedef ve kazanımların gerçekleşip gerçekleşmediğini, gerçekleşmiş ise hangi seviyede gerçekleştiğini ortaya çıkarmayı sağlayan, ölçme ve değerlendirme süreç ve sonucunu kapsayan bir bütündür. Bu aşamada “NE KADAR? ve HANGİ SEVİYEDE?” soruları sorulur.

Hedef Belirleme Belirleyiciler Süzgeçler Öğrenme Ürünleri Toplumun Gerçekleri ve İhtiyaçları Eğitim Felsefesi Bilişsel Duyuşsal Devinişsel Olası Hedefler Konu (disiplin) Alanının Nitelikleri Aday Hedefler Eğitim Psikolojisi Eğitim Sosyolojisi Bireyin İlgi ve İhtiyaçları Eğitim Ekonomisi Doğanın Denge ve Niteliği Kazanımlar

MEB, Program Geliştirme Modeli İhtiyaçlar Belirlenmesi Genel Hedeflerin Belirlenmesi Alanın Kavram, İlke ve Becerilerinin Belirlenmesi Öğrenme Alanları ve Alanı Kapsayan Kazanımların Belirlenmesi Diğer Alanlarla Bağlantılar Öğretim Etkinlikleri, Ölçme Değerlendirme ve Öğretmen Kılavuzu MEB, Program Geliştirme Modeli Öğrenme Alanlarının Kapsadığı Ünitelerin/Temalarının Belirlenmesi Kavram Haritalarının Oluşturulması Paydaşlarla Paylaşımın Sağlanması Materyal Geliştirilmesi Programların Onaya Sunulması Programların Denenmesi İzlenmesi/Değerlendirilmesi

Kimya Dersi Öğretim Programı Temel Düzey Kimya Dersi Öğretim Programında bireyin gündelik hayatıyla doğrudan ilişkili fakat ayrıntılardan arınmış bir kimya kültürü kazandırmaya yönelik bir içerik verilmektedir. İleri Düzey Kimya Dersi Öğretim Programında ise, bireyin kimya altyapısına dayalı mesleklere yöneleceği varsayımı ile, ilkeler, kavramlar, teoriler, yasalar ve matematik temelli uygulamalar bakımından zengin bir içerik yer almaktadır.

2013 2007 Temel Düzey Kimya Dersi Öğretim Programında bireyin gündelik hayatıyla doğrudan ilişkili fakat ayrıntılardan arınmış bir kimya kültürü kazandırmaya yönelik bir içerik verilmektedir. İleri Düzey Kimya Dersi Öğretim Programında ise, bireyin kimya altyapısına dayalı mesleklere yöneleceği varsayımı ile, ilkeler, kavramlar, teoriler, yasalar ve matematik temelli uygulamalar bakımından zengin bir içerik yer almaktadır. Ortaöğretim 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı öğrencilerin %70’ini aşkın bölümünün bu sınıfta son defa formal kimya eğitimi alacağı hesaba katılarak, ‘kendi içinde bir bütün’ niteliğindedir. Ortaöğretim 10. 11. ve 12. sınıf kimya dersi öğretim programları ise “birlikte bir bütün” olarak düşünülmüş olup konu içeriği, bir yandan hayata hazırlık, bir yandan da yüksek öğretime temel olacağı anlayışı ön planda tutularak seçilmiştir.

Öğrenme-Öğretme Ortamı Yaşantısı ETKİLEŞİM KAYNAK/ ÖĞRETMEN ALICI/ ÖĞRENCİ Etkinliği: Öğretme Etkinliği: Öğrenme Dönüt (Geri-Bildirim)

Öğretim Programının Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı Öğrenmeyi bireye özgü fakat sosyal çevreden etkilenen ve kısmen de olsa farklı bireyler arasında benzer anlam yapılanmaları oluşturabilen bir süreç olarak kabul eder. Bu temel yaklaşım doğrultusunda, öğrencinin somut materyallerle doğrudan ilişki ve etkileşimini sağlayacak şekilde zenginleştirilmiş bir ortamda öğrenme ve öğretme etkinliklerinin öğretmen tarafından organize edilip yönetilmesi esastır.

Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı Öğretim programının temelinde, bilginin ya da anlamın dış dünyada bireyden bağımsız olarak var olmadığı ve edilgen olarak dışarıdan bireyin zihnine aktarılmadığı, tersine etkin biçimde birey tarafından zihinde yapılandırıldığı görüşü yer alır. Öğretim programı hem öğretim hem de öğrenme üzerine temellendirilmiştir. Yaparak ve düşünerek kimya öğretimi (hands-on and minds-on science) ön plandadır. Öğrenciler etkinlikleri yaparken belirli bir sebestliğe sahip olmaları gerekir.

Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı Öğrenciler öğretmenin rehberliğinde, kendi ilgi ve merak duyguları doğrultusunda oluşturdukları problemi çözmeye çalışırlar. Problemlerinin çözümü için gözlem, deney ve araştırmalar yapabilirler. Denenceler geliştirebilir, onları sınayacak deneyler tasarlayabilir, varsayımda bulunabilir, kendilerininkileri arkadaşlarının varsayımlarıyla ve sonunda da ilke ve yasalarla karşılaştırabilirler. Böylelikle, öğrenciler yavaş yavaş kendi bilimsel bilgilerini oluştururlar.

ÖĞRETMENİN ROLÜ?

ÖĞRETMENİN ROLÜ? Açık fikirli, çağdaş, kendini yenileyebilen, bireysel farklılıkları dikkate alan, uygun öğrenme yaşantılarını sağlayan ve öğrenenlerle birlikte öğrenen olmalıdır. Öğrencilerin uygun etkinlikler yapmasına yardımcı olmalı, öğrencileri işbirliğine teşvik etmeli, öğrencilerin sürekli iletişim içerisinde olmalarını cesaretlendirmelidir. Öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate almalı, öğrencilerin kendi kararlarını kendisinin vermesine yardımcı olmalıdır. Düşündürücü sorular sorarak öğrencileri araştırmaya ve problem çözmeye teşvik etmelidir.

ÖĞRENCİNİN ROLÜ?

ÖĞRENCİNİN ROLÜ? Öğrenme öğrencinin kendi yetenekleri, güdüleri, tutumu ve tecrübelerinden edindikleri ile oluşan bir karar verme sürecidir. Birey öğrenme sürecinde seçici, yapıcı ve etkindir. Öğrenmenin kontrolü bireydedir. Öğrenmeye öğretmenle birlikte yön verir. Bu yön verme sürecinde öğrencinin geçmiş yaşantıları, bakış açısı, hazır bulunuşluk düzeyi etkilidir. Öğrenci öğrenme sürecinde etkili olabilmek için eleştirel ve yapıcı sorular sorar, diğer öğrencilerle ve öğretmeniyle etkileşim ve iletişim içinde bulunur. Yapılandırma sürecinde öğrenci öğrenmeyi kendisine sunulan şekliyle değil de, zihninde yapılandırdığı biçimi ile gerçekleştirir.

Yapılmasını istediğiniz şeyin ne olduğunu söyleyin “İnsanlara bir şeyin nasıl yapılaması gerektiğini söylemeyin. Yapılmasını istediğiniz şeyin ne olduğunu söyleyin ve yaratıcılıkları ile sizi nasıl hayran bırakacaklarını görün.” General George S. Patton

Öğretim Programının Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı Özetle Öğrenmenin bireyin zihninde, çevresiyle etkilişim sonucu oluştuğu kabul edilir (anlamlandırma). Öğretmen bu süreçte rehber/yönlendirici rolündedir Öğrencilerin öğretim sürecinde hem zihinsel hem de fiziksel olarak aktif olması beklenmektedir Ancak yalnız yapıladırmacı yaklaşım ve 5E ile değil!

Ölçme ve Değerlendirme Ölçme ve değerlendirme çalışmalarıyla, öğrencilerin öğrenme süreçlerini izlemeyi ve bu süreçte kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendirerek gerektiğinde kullanılan öğrenme etkinliklerini değiştirmeyi öngörmektedir. Yapılacak olan değerlendirme çalışmalarının dersin amaçları ve kazanımlarına uygun olarak, olabildiğince öğretim etkinlikleri ile eş zamanlı yürütülmesi esastır. Ölçme değerlendirmede öğrencilerin analitik düşünme yeteneklerinin belirlenmesine ve gelişiminin izlenmesine önem atfedilmektedir. Öğrencilerin başarısını değerlendirmede farklı araç ve yöntemlerin birlikte kullanılması önemlidir.

Ölçme ve Değerlendirme Öğretmenlerin derslerinde öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla her türlü araç ve yöntemleri kullanmaları önerilmektedir. Özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için, bireyin akademik, zihinsel, sosyal, bedensel yetileri ve bireysel farklılıkları dikkate alınarak hazırlanmış “Bireyselleşirilmiş Eğitim Programı (BEP)” temelinde uygun bir ölçme değerlendirme aracı seçilmelidir.

Dinlediğiniz için teşekkürler...