YAPILANDIRMACI- OLUŞTURMACI YAKLAŞIM Prof. Dr. Sadegül Akbaba Altun Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi
ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI Davranışçı Yaklaşım Bilişsel Yaklaşım Oluşturmacı/ Yapılandırmacı Yaklaşım
Davranışçı Yaklaşım Öğrenme dıştan elde edilen etkilerle elde edilen bir sonuçtur. Öğrenen, dış uyarıcıların pasif alıcısıdır. Eğitim programı temel becerilere ağırlık verilerek işlenir. Öğretmenler, öğrenci başarısını ve öğrenmesini değerlendirmek için sorulara kesin ve tek doğru cevap beklerler. Öğretmenler, öğrencilere bilgiyi aktaran kaynak durumundadır.
Davranışçı Yaklaşım İnsanın öğrenmesi ile ilgili diğer canlıların öğrenmeleri birbirine benzer Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin sonuçları insanlara uygulanabilir Öğrenciler, öğretmenin bilgiyle dolduracağı, “boş küpler” konumundadır. Öğrenme, fiziksel konular gibi, ölçülebilir ve gözlenebilir olaylar üzerinde odaklanarak incelenebilir
Davranışçı Yaklaşım Eğitim programıyla ilgili etkinlikler, ders kitapları ile sınırlıdır. Öğrenci değerlendirmesi, tamamıyla öğretimden ayrı bir süreç olarak algılanır ve genellikle testler yoluyla eğitim programının sonunda gerçekleştirilir. Önceden hazırlanmış bir öğretim programına sıkı sıkıya bağlılık söz konusudur.
Bilişsel Yaklaşım Öğrenme bilişseldir. Zihinsel süreçlerde gelişim ve farklılaşma olur. Algı, bellek ve dikkat önemlidir.
Bilişsel yaklaşımın temel ilkeleri Bazı öğrenme süreçleri insana özgüdür. Tüm bilimsel araştırmalar insan üzerinde yapılabilir. Zihinsel olaylar araştırmanın odağıdır. İnsan öğrenmesinin araştırılması nesnel ve bilimsel olmalıdır. Bireyler öğrenme sürecine aktif bir şekilde katılırlar. Öğrenme aşikar davranış değişikliklerine yansıması gerekmeyen zihinsel bağlantıların oluşmasını içerir. Bilgi örgütlenir. Öğrenme, daha önce öğrenilen bilgiyle yeni bilgiyi ilişkilendirme sürecidir.
Neden Yeni Program ve Yeni Yaklaşım? Ulusal ve uluslar arası sınav sonuçları Basındaki yansımalar Ailelerin ve toplumun yakınmaları Araştırma sonuçları
Yeni bir bakış açısı- yeni bir zihniyet
YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM Bilginin nasıl oluşturulduğu ile ilgilenir Üç temel görüş vardır Bilişsel yapılandırmacılık Sosyal yapılandırmacılık Radikal Yapılandırmacılık
Bilişsel yapılandırmacılık Bilginin nasıl oluşturulduğu konusunda Piaget’nin kuramını kullanırlar Öğrenme, özümleme, uyma ve denge kavramlarıyla açıklanır
Sosyal yapılandırmacılık Öğrenmeyi açıklarken, öğrenmede kültürün ve dilin önemli bir etkiye sahip olduğunu varsayan Vygotsky’nin görüşlerini kullanırlar Sosyal etkileşim ve dil, öğrenmede önemlidir
Radikal yapılandırmacılık Her birey kendine özgü yöntemlerle bilgisini oluşturur.
Yapılandırmacı Yaklaşım Öğrenme, insan zihninde eski ve yeni bilgilerin yapılandırılması sonucu oluşur Öğrenen, uyarıcıların özümleyicisi ve davranışların aktif oluşturucusudur Eğitim programı temel kavramlara ağırlık verilerek işlenir, öğrenci sorunlarına göre program yönlendirilir Öğretmenler, öğrencilerin belli bir konudaki görüş ve fikirlerini anlamak için uğraşırlar Öğretmenler, öğrenme sürecinde bir öğrenen olarak, öğrencilerle karşılıklı etkileşime girer ve öğrenme ortamını düzenler
Yapılandırmacı Yaklaşım Öğrenciler kendi öğrenmelerinden sorumludur, çevreden edindikleri bilgilere kendi zihinlerinde anlam verirler ve böylelikle öğretimde aktiftirler Eğitim programıyla ilgili etkinlikler, geniş ölçüde birincil derecedeki kaynaklara dayanır Değerlendirme, öğretim sürecinden ayrı değildir. Öğretim devam ederken öğretmen gözlemleri veya öğrenci çalışmalarının toplanması ile gerçekleşir Öğretim sürecinde öğrencilerin istekleri, ilgileri, ihtiyaçları ve çeşitli konularla ilgili soruları geniş yer tutar
Yapılandırmacı Öğretimin Temel Öğeleri Önceki bilgilerin harekete geçirilmesi Yeni bilginin kazanılması Bilginin anlaşılması Bilginin uygulanması Bilginin farkında olunması
Yapılandırmacı öğrenme ilkeleri Öğrenme, pasif bir alma süreci değil, aktif bir anlam oluşturma sürecidir Öğrenme kavramsal bir değişmeyi içerir Öğrenme özneldir Öğrenme durumsaldır ve çevresel şartlara göre şekillenir Öğrenme sosyaldir Öğrenme duygusaldır Öğrenme gelişimseldir Öğrenme öğrenci merkezlidir Öğrenme süreklidir
Yapılandırmacı öğretmen olmak Öğrencileri özerk ve girişken olmaya yüreklendirmek Öğrenci görüşlerinin dersi yönlendirmesine, öğretim yöntemlerini etkilemesine ve dersin içeriğini değiştirmeye izin vermek Öğrencinin kendi bakış açısını oluşturmasına izin vermek Açık uçlu sorularla öğrencileri sorgulamaya zorlamak ve soru sormalarının yolunu açmak Öğrenciye kendi düşüncelerini geliştirmeleri için fırsat vermek Öğrenciye kendi görüşü içindeki tutarsızlıkları ortaya çıkarabileceği deneyimler sunmak
Yapılandırmacı öğretmen olmak Soruları cevaplamaları için öğrencilere daha uzun süre tanımak Öğrendiklerini ötelemeleri, doğada benzerlikler kurmaları için öğrencilere fırsat vermek Öğrencilerin merakını diri tutmak Alternatif görüşler sunarak öğrencilerin geniş bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olmak ve farklılıktaki güzellikleri yakalamalarını sağlamak Öğrendiklerini kendince anlamlandırma sürecinde öğrenciye rehberlik etme
Yapılandırmacı öğretmen olmak Öğrencinin düşünmeyi düşünmesi ve nasıl öğrendiği üzerine kafa yormasını sağlamak Olayları yorumlarken basite indirgemek yerine, gerçek dünyanın karmaşıklığını göz önünde bulundurmak Öğrenmeyi kitap satırları arasında değil, gerçek hayatın içinden örneklerle yapmak Hataları öğrencinin anlaması üzerine dönüt sağlamak için bir fırsat olarak kullanmak
Hangi Yöntemler? Probleme Dayalı Öğrenme Araştıra ve İncelemeye Dayalı Öğrenme Sınıf dışı öğrenme teknikleri Drama- Rol yapma Proje Tabanlı Öğrenme Etkinlik Tabanlı Öğrenme İşbirlikli (Kubaşık) öğrenme
Ortama İlişkin Eleştiriler Öğrencinin materyallerden elde ettiği öğrenmeleri değerlendirmek zordur. Subjektif verilere dayanır. Pek çok bilgiye, kitaba, pahalı donanıma, internet bağlantısına ihtiyaç vardır. Öğrencinin üst düzeyde sorumluluk duygusuna sahip olması gerekir. Yoksa uygulama başarısız olur. Fazla zaman gerektirir. Öğrenme sürecinde herkesin katılacağı problem geliştirmek zordur (Scheepers, 2000: Aktaran: Taşpınar, 2007). ÖSS, OKS, sınav sitemiyle ölçülmeye uygun değildir.
DİKKAT !
Eller işlerken zihinlerde açık mı?
Eller işlerken zihinlerde açık mı? Etkinlik temelli… Eller çalışırken zihinlerde aynı zamanda işliyor mu? Öğretmen etkinlik soncunda tartışma ortamı oluşturup ortak anlamlar oluşturulmasına yardımcı olmalıdır. (Orman-ağaç ilişkisi gösterilmelidir)
Araştırmalar
Araştırmalar Eğleniyorum Acaba eğlenirken öğrenciler öğreniyor mu? Biz öğretmenler onların öğrendiğini nasıl anlıyoruz? Klasik yöntemlerle onların öğrendiklerini test edebilir miyiz?
Farklı yöntemler ve etkinlikler
Farklı yöntemler ve etkinlikler Kavramların içini mi boşaltıyoruz yoksa öğrencilerde üst düzey zihinsel becerileri mi geliştiriyoruz? Üst düzey zihinsel becerileri geliştirdiğimizi nasıl anlıyoruz? Rehberlik, koçluk rolü burada mı devreye giriyor? Öğrenci öğrendiğini transfer edebiliyor mu? Yoksa sadece etkinliği ve örneği mi hatırlıyor? İçerik yoksunu mu oluyorlar? Öğretmenlerin uyguladığı standart etkinlikler programın felsefesine uygun mu?
Kuş tek kanatla uçabilir mi?
Kuş tek kanatla uçabilir mi? Öğretmen olarak her hangi bir kuram veya uygulamanın taraftarı durumuna mı gelmişiz? Fanatizmi mi başlamış? Kuramların, yaklaşımların içini boşaltmadan anlayarak hakkıyla uyguluyor muyuz? Sadece rahat ettiğimiz yöntemi mi kullanıyoruz? Bu yöntem öğrencinin öğrenmesini sağlıyor mu?
Yapılandırmacı Ölçme-Değerlendirmenin Özellikleri Doç. Dr. Şener Büyüköztürk
Kaynak Bacanlı, H. (2002). Gelişim ve Öğrenme. Nobel Yayınevi. Ankara. Özden, Y. (2003). Öğrenme ve Öğretme (5. Baskı).PegemA Yayıncılık. Taşpınar, M. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayınevi.
Teşekkürler