MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER

MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Paris Barış konferansına dayanarak yunanlılar İzmir’e asker çıkarmıştı. Hemen katliamlara başlayan yunanlılar karşısında İstanbul Hükümeti hiç bir şey yapmamıştı. İstanbul Hükümetinin olaylara kayıtsız kalması üzerine bölgede kuvayımilliye kurulmuş düşmanın ilerlemesine karşı koyulmaya çalışılmıştır. Kuvayımilliye birlikleri düzenli birlikler değildi. Birbirinden bağımsız hareket ederlerdi. Bu nedenden ötürü düşmanı kesin olarak durduramıyorlardı.

MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Kuva-i Milliye Nedir? Düşman işgalleri karşısında yurdun çeşitli yörelerinde ortaya çıkan milli direniş teşkilatlarına Kuvayı Milliye denir. İlk direnişler, güney cephesinde Fransızlara karşı başlamıştır. Kuvayı Milliye, teşkilat olarak aslında Balıkesir- Alaşehir Kongrelerinde ilan edildiği gibi batıda Yunan işgallerine karşı atılmış bir düşüncedir. İstanbul Hükümeti'nin işgaller karşısındaki çaresizliği, Mondros Ateşkes Antlaşması ile orduların dağıtılması Kuvayı Milliye'nin ortaya çıkmasının en temel nedenleridir.

Kuva-i Milliyenin Özellikleri Nelerdir? MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Kuva-i Milliyenin Özellikleri Nelerdir? Bölgesel amaçlıdır. Kendi bölgelerini korumak amacıyla kurulmuştur. Disiplinli ve düzenli birlikler değillerdir. İşgallere karşı vatanı korumak amacıyla kurulan birliklerdir. Milliyetçilik duygusu hâkimdir. Askerlik bilgi ve teknik bakımından eksik birliklerdir. Belli bir merkeze bağlı değildirler. Düzenli ordunun temelini oluşturmuşlardır. Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı oyalamışlar, TBMM'ye karşı çıkan ayaklanmaları başarıyla bastırmışlardır. İhtiyaçlarını halktan karşılamışlardır.

Kuva-i Milliyenin Yararları Nelerdir? MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Kuva-i Milliyenin Yararları Nelerdir? Düşman ordusunun ilerleyişini yavaşlattılar Düzenli ordunun kurulmasına kadar askeri boşluğu doldurdular. TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların bastırılmasında önemli katkıları oldu. En önemli yararı; ulusal bilincin uyandırılmasını sağlamak olmuştur.

Kuva-i Milliyenin İlk Mücadelesi MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Kuva-i Milliyenin İlk Mücadelesi İlk Kuva-yi Milliye kıvılcımı (ilk silahlı direniş) Güney Cephesi'nde Dörtyol'da 19 Aralık 1918’de Fransızlara karşı başlamıştır. Bunun en önemli nedeni, Fransızların işgallerine Ermenileri ortak etmeleridir. İkinci etkili silahlı direniş hareketi (örgütlü ilk Kuva-yi Milliye hareketi) İzmir'in İşgali'nden sonra; Kuva-yi Milliye hareketini, milliyetçi ve yurtsever olan bazı subaylar halkı örgütleyerek Ege Bölgesi'nde resmen başlatmışlardır. 

Kuva-i Milliyenin Düzenli Orduya Dönüştürülme Sebepleri Nelerdir? MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Kuvayımilliye Hareketi Kuva-i Milliyenin Düzenli Orduya Dönüştürülme Sebepleri Nelerdir? Belli bir otoriteye bağlı olmayışları Askeri teknik ve bilgi bakımından eksik oluşları İhtiyaçlarını karşılamak için halka baskı yapmaları Düzenli orduya sahip olan Yunanlılara karşı tam olarak başarı sağlayamamaları

Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler – Milli Cemiyetler MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Cemiyetler Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler – Milli Cemiyetler Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti ANADOLU KADINLARI MÜDAFAA-İ VATAN CEMİYETİ Merkezi sivas olmak üzere kurulmuş ve kısa sürede bütün vatana yayılmıştır. İşgalleri protesto ettikleri gibi milli mücadeleye para ve mal yardımı sağlamışlardır. MİLLİ KONGRE CEMİYETİ İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlilerince kurulmuş olan bir cemiyettir. Amacı, Anadolu’da yapılan tüm işgallerin haksız olduğu noktasında basın yolu ile mücadele etmiştir. Bu cemiyet, diğer Yararlı cemiyetlerden farklı olarak Milli Kurtuluşumuzu ortaya koymuştur. Kuva-i Milliye Ruhu ’nu ilk ortaya atan cemiyettir. DOĞU ANADOLU (Şarki Vilayeti) MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulmaması için faaliyet gösteren cemiyettir. Bu doğrultuda Erzurum Kongresi’ni tertiplemiştir. KİLİKYALILAR CEMİYETİ Adana ve Hatay (Dörtyol) dolaylarında örgütlenmiş olan bu cemiyet, Fransız ve Ermeni işgallerine karşı kurulmuş olan bir cemiyettir. Bu cemiyet, cemiyetlerin içinde ilk defa silahlı direnişe geçen cemiyettir İZMİR MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini önlemek için faaliyet gösteren bir cemiyettir. REDD-İ İLHAK CEMİYETİ İzmir’in işgalinden önce kurulmuş olan bu cemiyet, bölgenin kurtuluşu adına Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerini tertiplemiştir. TRAKYA PAŞAELİ MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ Trakya ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini engellemek ve Mavri Mira cemiyetinin faaliyetlerinin önlemek için mücadele eden bir cemiyettir. İlk Kurulan Cemiyettir. TRABZON MÜDAFA-İ HUKUK-İ MİLLİYE CEMİYETİ Trabzon ve Çevresinde Pontus-Rum Devleti’nin kurulmaması için mücadele eden bir cemiyettir. Milli Kongre Cemiyeti Rum-Pontus Cemiyeti Mavr-i Mira Cemiyeti Kardos Cemiyeti Alyans İsrail ve Makkabi Cemiyeti Taşnak-Hınçak Cemiyeti Doğu Anadolu (Şark-ı Vilayeti) Müdafa-i Huku Cemiyeti Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Redd-i İlhak Cemiyeti Etnik-i Eterya Cemiyeti İzmir Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Taşnak-Hınçak Cemiyeti Kilikyalılar Cemiyeti MAVR-İ MİRA CEMİYETİ Eski Bizans Devleti’nin yeniden kurulması amacıyla faaliyet gösteren bir cemiyettir. İstanbul Fener-Rum Patriği tarafından kurulmuştur. KARDOS CEMİYETİ Rumlar tarafından kurulan cemiyetin görünüşteki amacı Rum göçmenlerine yardımcı olmak. Etnik-i Eterya'nın bir kolu olarak faaliyet göstermiştir. Doğu Karadeniz'e göçmen adı altında silahlı Pontus çeteleri göndermiştir. ALYANS İSRAİLİT ve MAKKABİ CEMİYETİ Museviler (Yahudiler) tarafından kurulan bu cemiyet, bir Yahudi devleti kurmaktan ziyade elde etmiş oldukları ticari hakları korumak amacıyla kurulmuşlardır. Osmanlı Topraklarında nüfusça az olduklarından faaliyetleri sınırlı kalmış ve etkili olamamışlardır. Dolayısıyla, bu zararlı cemiyetin karşısında bir yararlı cemiyet kurulmamıştır. ETNİK-İ ETERYA CEMİYETİ 1814 yılında kurulan ve 1829 yılında Yunanistan’ın bağımsızlığında büyük etkisi olan bu cemiyet, İzmir ve çevresini Yunanistan’a katarak, Büyük Yunanistan’ı (Megalo idea) meydana getirmek için faaliyet gösteren bir cemiyettir. Zararlı cemiyetler içerisinde ilk kurulanıdır. TAŞNAK-HINÇAK CEMİYETİ Doğu Anadolu’dan Çukurova’ya kadar bir Ermeni Devleti’nin kurulması amacıyla faaliyet gösteren bir cemiyettir. RUM-PONTUS CEMİYETİ Eski Rum-Pontus Devleti’nin yeniden kurulması amacıyla faaliyet gösteren bir cemiyettir.

Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetlerin Özellikleri: MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Cemiyetler Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetlerin Özellikleri: 1. Osmanlı Devleti’nin parçalanması için faaliyet göstermişlerdir. 2. Bağımsız devlet kurmayı amaçlamışlardır. 3. İtilâf devletleri tarafından desteklenmişlerdir. 4. Bulundukları bölgelerde işgallere zemin hazırlamışlardır. Yararlı (Milli) Cemiyetlerin Özellikleri: 1. Mondros’un ardından başlayan işgaller karşısında İstanbul Hükümeti’nin görevini yapmaması üzerine kuruldu. 2. Ulusal mücadeledeki teşkilatlanmanın temelini oluşturmuşlardır. 3. İşgalci kuvvetlere ve zararlı cemiyetlerin faaliyetlerine karşı mücadele etmişlerdir. 4. Bölgesel kurtuluşu amaçlayan faaliyetler yapmışlardır. 5. Sivas Kongresi’nde “ Anadolu Ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmişlerdir.

Milli Varlığa Düşman Cemiyetler MİLLÎ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER / BAĞIMSIZLIK DÜŞÜNCESİ VE CEMİYETLER / Cemiyetler Milli Varlığa Düşman Cemiyetler Milli Varlığa Düşman Cemiyetlerin Özellikleri: 1. Müslümanlar tarafından kuruldu. 2. İşgallerin kolaylaşmasına neden oldu. 3. Ulusal direnişe karşı faaliyet yürütmüşlerdir. 4. İtilâf devletleri tarafından desteklenmişlerdir. 5. Saltanat ve hilafet yanlısıdırlar. WİLSON PRENSİPLERİ CEMİYETİ Osmanlı’nın kurtuluşunu , Güçlü bir devletin (ABD) Manda ve Himayesi altına girmesi ile kurtulabileceğini savunan cemiyettir. Bu yönüyle, ABD ile geçinme politikasını izleyen bu cemiyet, Milli Mücadele’ye karşı olmuştur. Ayrıca, Wilson İlkeleri’nin 12.Maddesi’nden de güç almıştır. KÜRT TEALİ CEMİYETİ Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da bağımsız bir Kürt Devleti kurması amaçlaması yönüyle “ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜ” nü bozmayı amaçlamıştır. Bu özelliği nedeniyle diğer “MİLLİ VARLIĞA ZARARLI CEMİYETLER” den farklıdır. HÜRRİYET ve İTİLAF CEMİYETİ (Fırkası) İttihat ve Terakki Partisi / Cemiyeti karşı olanlarca kurulmuştur. Milli Mücadele karşı olmuş ve TBMM ‘ye karşı çıkan isyanları desteklemiştir. İSLAM TEALİ CEMİYETİ İstanbul’daki Medrese hocaları tarafından kurulmuş bu cemiyettir. Osmanlı’nın kurtuluşunu “DİNİ KURALLARA ve HALİFELİĞE-HİLAFETE BAĞLI KALMAKTA GÖREN” bir cemiyettir. SULH ve SELAMETİ OSMANİYE CEMİYETİ (Fırkası) Osmanlı’nın kurtuluşunu “PADİŞAH ve HALİFELİĞE BAĞLI KALMAKTA GÖREN” bir cemiyettir. İngilizlerden destek almış, manda ve himayeyi savunmuşlardır. İNGİLİZ MUHİPLER (Dost Sevenler) CEMİYETİ Osmanlı’nın kurtuluşunu , Güçlü bir devletin (İngiltere) Manda ve Himayesi altına girmesi ile kurtulabileceğini savunan cemiyettir. Bu yönüyle, İngiltere ile geçinme politikasını izleyen bu cemiyet, Milli Mücadele’ye karşı olmuştur.