ORYANTASYON KURSU YETİŞKİN EĞİTİMİ

Yetişkin … Benlik algısı gelişmiş, Sıkı otoriteden hoşlanmayan, Deneyim birikimine sahip, Yönetilmekten hoşlanmayan, Karşı karşıya kaldığı sorunlara çözüm getirebilecek öğrenmelere ilgi duyan,

Yetişkin … Aynı zamanda yetişkin; Dayatmadan hoşlanmayan, Davranış değişikliğine direnebilen, Zaman zaman zor seçimler yapmak durumunda kalan, Gereksinmelerine göre hareket eden,

Yetişkin Eğitimine Göre Yetişkin Yetişkin eğitimine göre yetişkin; kendi yaşamının sorumluluğun almaya hazır, kendini yönlendirebilen (öz yönetim) ve öz denetim sahibi olan kişidir. Yetişkinlik dönemi tam zamanlı bir işte çalışılan, evlenip aile kurulan ve kendi hayatını yönlendiren kararların alındığı dönemdir.

Yetişkinlerin Özellikleri YETİŞKİN EĞİTİMİ Yetişkinlerin Özellikleri Benlik kavramı gelişmiş insanlardır. Gereksiz sıkı otoriteden hoşlanmazlar, Yetişkinler deneyim birikimine sahiptir. Problem merkezlidirler. Övgüler duymak isterler. Güvenli bir ortama gereksinim duyarlar. Beklentileri ile ihtiyaçlarında farklılıklar olabilmektedir.

Yetişkinlerin Özellikleri YETİŞKİN EĞİTİMİ Yetişkinlerin Özellikleri Yetişkinler dayatmadan hoşlanmazlar. Belli bir öğrenme ortamının dışında ön uğraşları vardır. Güç seçim yaparlar. Gereksinmeleri ile uyumlu grup davranışı geliştirirler. Duygusaldırlar. Bazı fizyolojik engelleri olabilir.

Yetişkin Eğitimi Nedir? Yetişkin eğitimi en kısa tanımı ile yetişkinlerin öğrenmelerini kolaylaştırıcı ilke ve uygulamaların bütününü ifade eder. (İLKELER BÜTÜNÜ) Andragoji olarak da nitelendirilir. Andragojik ilkeler 6 temel varsayıma dayanır.

Andragojinin İlkeleri 1- Bilme Gereksinimi 2- Benlik Algısı (BEN KİMİM?) 3- Motivasyon 4- Öğrenmeye Yönelim 5- Deneyimler 6- Öğrenmeye hazır olma

Andragojinin İlkeleri 1. Bilme gereksiniminde önemli olan bir noktada yetişkinin şu anda bulunduğu nokta ile varmayı istediği nokta arasındaki farkı kendi başlarına görmelerini sağlayacak gerçek veya temsili deneyimler yaşamalarını sağlamaktır.

Andragojinin İlkeleri 2- Öğrenenin Benlik Algısı: Yetişkinler benlik kavramlarına göre kendi kararlarının ve yaşamlarının sorumluluğunu üstlenirler. Başkaları tarafından kendilerini yönlendirme yeteneğine sahip biri olarak görülme ve ona göre davranılma yönünde derin bir psikolojik gereksinim duyarlar. Başkalarının kendi isteklerini onlara dayattığını hissettiklerinde buna iki şekilde tepki gösterirler Öfkelenerek eğitim ortamını terk edebilirler. Yetişkin bir kişinin bağımlı kimliğinin hatırlaması, içinde bulunduğu döneme has; özerk olma girişimi arasında bir çatışma yaratır. Yetişkinler bu çatışmanın yarattığı gerginlikten kurtulmak için etkinlik ortamını terk etme davranışı içine girerler. Yetişkin eğitimindeki yüksek terk oranlarının nedenlerinden birinin bu durum olduğu düşünülmektedir.

Andragojinin İlkeleri Öğretim gibi bağımlı oldukları dönemi kendilerine hatırlatan bir etkinliğe katıldıklarında o dönemli kimliklerine geri dönerler ve bağımlı bir kişilik gibi davranmaya başlarlar. Her ikisi de yetişkin eğitimi anlamında istenilen durumlardan değildir. 

Andragojinin İlkeleri 3- Deneyimin Rolü: Yetişkinler zaman içinde farklı ve çok sayıda deneyim sahibi olurlar ve bu deneyimler onların bireysel farklılıklarını arttırır. Aynı zamanda deneyim birikimine sahip olan yetişkinler öğrenmelerini kalıcı ya da anlamlı kılmak için kendi deneyimlerine başvururlar.

Andragojinin İlkeleri 4- Öğrenmeye Hazır Olma: Yetişkinler bilmeye gereksinim duydukları ve gerçek yaşamdaki sorunlarını çözeceğine inandıkları şeyleri öğrenmeye hazır olurlar. Ayrıca bir gelişim aşamasından diğerine geçmeleri ile bağlantılı durumları da öğrenmeye hazır olurlar. 5-Öğrenme Yönelimi: Çocukların öğrenmeleri konu yönelimli iken yetişkinlerinki sorun, yaşam ya da görev yönelimlidir. Bu durumlarda herhangi birine yardım edeceğini öngördüklerinde öğrenmeye yönelirler. Öğrendiklerini gerçek yaşamlarına uygulayabildikleri oranda kalıcı öğrenmeleri gerçekleştirirler.

Andragojinin İlkeleri 6- Motivasyon: Yetişkinler dışsal güdüleyicilere tepki verseler de (terfi, daha iyi bir iş..)en güçlü güdüleyiciler içsel baskılardır (iş tatmini, özgüvenin ve artması vb). İçsel güdüleyiciler yetişkin öğrenmesinde daha etkilidir.

YETİŞKİN EĞİTİMİ Pedagoji, Yunanca paid (çocuk) ve agogus (yol gösterme) sözcüklerinden oluşmuştur. Çocuklara öğretme, yol gösterme bilim ve sanatı olarak tanımlanmıştır. Andragoji, Yunanca andr (yetişkin) ve agogos (rehberlik) köklerinden türetilmiştir ve ‘yetişkinlerin öğrenmesine yol göstermenin ya da yardımın bilim ve sanatı’ anlamına gelir.

YETİŞKİN EĞİTİMİ Pedagoji, eğitici merkezli bir yaklaşımdır. Neyin, nasıl, ne zaman öğrenileceğine öğretmen karar vermekte ve uygulamaktadır. Andragoji, kendi kendine öğrenen öğretim biçimine yönelik uygulamalar ve kuramlar bütünüdür. Bu öğretim, içerik veya konu merkezli olmayıp daha çok problem çözümüne veya ödevlerin yerine getirilmesine yöneliktir.

YETİŞKİN EĞİTİMİ Andragoji ve pedagoji arasındaki farklar, dört temel kavram çevresinde açıklanabilir. Kendini algılama (Benlik algısı) Deneyimler Öğrenmeye hazır olma Zaman perspektifi ve öğrenmeye yönelim

Pedagoji ve Androgoji Arasında Temel Farklar Kendini algılama: (Benlik Algılama) Pedagojik yaklaşımda dominant öğretmen, bağımlı öğrenci ve bu nedenle yönetilen bir ilişki vardır. Androgojik yaklaşımda ise, öğretme ya da öğrenme işinde karşılıklı anlaşma ve bu nedenle yardım edici bir ilişki söz konusudur.

Pedagoji ve Androgoji Arasında Temel Farklar Deneyimler: Yetişkinler yaşamlarında değişik deneyimlere sahiptirler. Eğitimde androgojik yaklaşımda yetişkinlerin deneyimleri öğrenme için zengin bir kaynak olarak değerlendirilir. Öğretmenden öğrenciye Herkes tarafından paylaşılan tek yönlü iletişim çok yönlü iletişim . Öğrenim için herkesin deneyimleri değerlidir. Temel olarak öğretmenin deneyimleri değerlidir.

Pedagoji ve Androgoji Arasında Temel Farklar Öğrenmeye hazır olma: Eğitimciler, “öğrenmeye hazır olma”, “öğretilebilen an” ya da “hazır bulunuşluk” kavramları üzerinde önemle dururlar. Öğrenci öğretim için “hazır olduğu” zaman (daha önce değil), öğrenim konuları ya da etkinliklerinden yarar sağlar. Öğrenciler derece ve sınıflarına göre gruplandırılır Kursiyerler ilgilerine göre kendi kendilerine gruplaşır Programa öğretmen karar verir Eğitmen, gereksinimlerini belirlemek İçin öğrencilere yardım eder

Bu günün sorunları üzerinde bu gün çalışılarak öğrenme sağlanır Pedagoji ve Androgoji Arasında Temel Farklar Zamana bakış ve öğrenmeye uyum: Örgün eğitim programlarında ulaşılmak istenilen kişisel ve toplumsal amaçlar, geleceğe yöneliktir. Androgojik yaklaşımda öğrenme, “konu merkezli” olmaktan çok “sorun merkezli”dir. Öğretmen, geçmişle ilgili Sorun bulma ve çözme ‘bilgi bankası’ gibi görünür ekipleri . Konular halinde gruplanan bilgiler her hangi bir gün kullanılmak üzere öğrenilir Bu günün sorunları üzerinde bu gün çalışılarak öğrenme sağlanır

Bu günün sorunları üzerinde bu gün çalışılarak öğrenme sağlanır Pedagoji ve Androgoji Arasında Temel Farklar Zamana bakış ve öğrenmeye uyum: Eğitimde yıllardır ‘şu anda yapmak’ yerine, ‘gelecek için hazırlık’ temelinde hareket edilmiştir. Örgün eğitim programlarında ulaşılmak istenilen kişisel ve toplumsal amaçlar, geleceğe yöneliktir. Androgojik yaklaşımda öğrenme, “konu merkezli” olmaktan çok “sorun merkezli”dir. Öğretmen, geçmişle ilgili Sorun bulma ve çözme ‘bilgi bankası’ gibi görünür ekipleri . Konular halinde gruplanan bilgiler her hangi bir gün kullanılmak üzere öğrenilir Bu günün sorunları üzerinde bu gün çalışılarak öğrenme sağlanır

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Yetişkin motivasyonu ve başarılı olması için eğitimin amaç ve hedeflerini bilmelidir. Yetişkin öğrenme sürecine katılmalıdır. Öğretim yetişkinin sosyal rollerini ve yeteneklerini geliştirici olmalıdır. Öğrenme için olumlu eğitim ortamı hazırlanmalıdır. Yetişkinin deneyimleri öğrenme kaynağıdır. Öğrenme için yeterli zaman verilmelidir.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Öğrenilecek konunun ayrıntısı yapısallaştırılmalıdır. Öğrenilenler arasındaki bağlantının keşfedilmesi sağlanmalıdır. Geribildirim yapılmalıdır. Değerlendirme yapılmalıdır. Yetişkinin eğitim programı işlevsel ve dinamik olmalıdır. Çeşitli öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalıdır.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Bireyselleştirme İlkesi : Bireyin nasıl öğrendiğine yönelik yapılan eğitim durumları düzenlemeleri, bireye görelik ilkesinin gereğidir.

Önce ön bilgileri hatırlatma, sonra yeni bilgiyi öğretme Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Bilinenden Bilinmeyene Öğretim İlkesi: Öğretim sürecinde bireylerin ne bildiklerinden başlanmalı, onların bilgi, beceri ve tutumları yani hazır bulunuşluk düzeyleri tespit edilmeli, daha sonra bilinmeyenlere yer verilmelidir. Önce ön bilgileri hatırlatma, sonra yeni bilgiyi öğretme

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Açıklık İlkesi: İki boyutu vardır. Birinci boyutta, öğretim sürecinin bir çok duyu organına hitap edecek şekilde düzenlenmesi gerekliliğini ifade eder. İkinci boyutta ise, kullanılan dilin ve kavramların açık ve net olmasını ifade eder.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Somuttan Soyuta Öğretim İlkesi: öğrenmelerin daha kolay gerçekleşmesi için, öğretim ortamında yeni gelen bilgiyle ilgili olarak önce somut özelliklerin kullanılmasını, daha sonra ise soyut özelliklere geçilmesini öngören bir ilkedir.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Ekonomiklik İlkesi: En az emek ve maliyetle en yüksek verime ulaşmak. Bir öğretim süreci ne kadar az zaman, az para, az emek, az enerji harcanarak düzenleniyor ve üst düzeyde hedeflere ulaşmayı sağlıyorsa bu süreç o oranda ekonomiktir.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Yakından Uzağa Öğretim İlkesi: Bu ilkeye göre öğretim; yer, yaşantı ve zaman açısından yakından başlayarak uzağa doğru gidilen bir süreçle gerçekleşir.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim İlkeleri Güncellik İlkesi: Bu ilkeye göre konular, güncel olaylar ve sorunlarla ilişkilendirilerek öğretilmelidir. Bireylere yakın çevrelerinde, ülkelerinde ya da dünyada gelişen olaylara ilgi duymaları ve hayatın güncel olayları ile yüzleşmeleri bu ilkenin dikkate alınması ile sağlanabilmektedir.

Yetişkin Eğitiminde Öğretim Yöntemleri Belli öğretme teknikleri ve araçları kullanarak hedeflere ulaştırmak için izlenen yoldur. Öğretim Yöntemleri Anlatma Tartışma Örnek olay Problem çözme Gösterip yaptırma Bireysel çalışma

Anlatma Yöntemi Eğitici odaklıdır. Bilginin katılımcılara kısa sürede ve düzenli olarak aktarılmasını içerir. Kalabalık gruplara, yoğun bilgi aktarmayı sağlar. Öğrenci katılımı az olduğu için etkili ve kalıcı öğrenme sağlamaz. Bilgi düzeyi hedefler kazandırır.

Tartışma Yöntemi Bireyleri düşünmeye yöneltmek, farklı görüşleri açığa çıkarmak, bilgileri pekiştirmek için kullanılır. Öğrenci merkezlidir. Bilişsel becerilerle birlikte duyuşsal özellikler de kazandırır. Tartışma yönteminde kullanılan bazı teknikler Münazara Sempozyum Panel Açık Oturum Zıt Panel Seminer Forum Brifing

Örnek Olay Yöntemi Öğrenci merkezlidir. Günlük hayatta karşılaşılan Örnek olay yöntemi, gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Öğrenci merkezlidir. Günlük hayatta karşılaşılan gerçek bir problemin çözümü için de kullanılabilir.

Bilimsel problem aşamaları kullanılır. Problem Çözme Yöntemi Gerçek yaşamda karşılaşılan problemlere ilişkin bilimsel çözümler üretmeye yarar. Üst düzey düşünme, karar verme, yaratıcı düşünme gibi beceriler kazandırır. Bilimsel problem aşamaları kullanılır. Farklı çözümlere ulaşılması amaçlanır.

Gösterip Yaptırma Yöntemi Bir konuya ilişkin bilgilerin açıklanması ve bilgilerin beceriye dönüştürülmesini, bir işin nasıl yapılacağının öğrenciye kazandırılmasını amaçlar. Etkili ve kalıcı öğrenmeler gerçekleşir. Kazandırılacak beceriler, önce eğitici tarafından yapılarak katılımcılara gösterilmelidir. Her katılımcıya; istenilen beceriyi kazanması için, yeterli zaman ve tekrar yapma şansı verilmelidir.

Bireysel Çalışma Yöntemi Öğrenci merkezlidir ve öğrenme sürecini öğrencinin kendisine göre düzenleme fırsatı verir. Öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınır. Sosyalleşmeyi azaltır. Hızlı ve yavaş öğrenen öğrencilere yöneliktir.

Öğrenme Yolları

Öğrenme Yolları Aktif Dinleme Görsel Materyalleri Kullanma Not Alma Sorular Sorma

Öğretim Teknikleri

Grupla Öğretim Teknikleri Soru-Cevap: Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirir ve konuşma alışkanlığı kazandırır. Her derste kullanılabilir. Gösteri (Demonstrasyon): İzleyici grubun önünde bir işin nasıl yapılacağını göstermek ve genel ilkeleri açıklamak için kullanılan bir tekniktir. Gösterip yaptırma yönteminin gösterme kısmını içerir. Öğretmen aktiftir. Bu nedenle sosyal becerilerin öğrenilmesinde etkin değildir. Ekonomiktir. Görerek, işiterek öğrenme imkanı vardır.

Grupla Öğretim Teknikleri Beyin Fırtınası: Kısa sürede, çok sayıda fikir üretmek ve sorunlara orijinal çözümler bulmak, öğrencilerin yaratıcılıklarını, problem çözme ve karar verme becerilerini geliştirmek için kullanılır.

Grupla Öğretim Teknikleri Drama:Öğrencilerin hangi durumda, nasıl davranmaları gerektiğini ve bilgileri oyunla öğrenmelerini sağlar. (canlanDıRAMA)

Grupla Öğretim Teknikleri Rol Oynama:Öğrencilerin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmelerini sağlar. Empati becerisi kazandırır.

Grupla Öğretim Teknikleri Benzetim:(Simülasyon): Öğrenciyi gerçek ortamda ve gerçek araçlarla yetiştirmenin güç ve tehlikeli veya maliyetin yüksek olduğu durumlarda kullanılan bir tekniktir. (Tatbikat)

Grupla Öğretim Teknikleri ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME Edward De BONO ‘‘Lateral Düşünce’’ Yanal Düşünce Öğrencilerde; farklı bakış açıları edinme lateral düşünme, yaratıcı düşünme farklılıklara saygı duyma, empati, konuyu farklı bakış açılara göre değerlendirme sistemli, örgütlü düşünme becerilerini geliştirmek için 6 farklı renkte şapka ile uygulanan tekniktir.

Grupla Öğretim Teknikleri Mikro Öğretim: Öğretmen adaylarının eğitiminde, öğretmenlik uygulamasının videoya kaydedildiği, kayıtların birlikte değerlendirdiği, değerlendirmeye göre öğretmen adayına dönüt verildiği, öğretmen adayının dersi tekrar hazırlayıp sunduğu tekniktir.

YETİŞKİNLERDE ÖĞRENME Yetişkinler 3 temel süreçte öğrenirler. 1- Örgün eğitim (Formal) 2- Yaygın eğitim (nonformal) 3- Algın (informal)

Yetişkinler Nasıl Öğrenir? Yetişkinler en kolay kendilerini güvende hissettikleri ortamlarda öğrenirler. (GÜVEN ORTAMI) Teorik anlatımlardan uzak uygulamalı eğitimlerin ağırlıklı olduğu bir öğrenme tasarımı ile en kolay öğrenirler. Yetişkinlerin gelişim dönemleri dikkate alınarak planlanmış eğitim öğretim ortamlarında en kolay öğrenirler.

YETİŞKİNLERİN ÖĞRENME ÖZELLİKLERİ Yetişkinler eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler. Gönüllü katılmak isterler. Yetişkinler eğitime etkin olarak katılmak isterler. Yetişkinler eğitimde tek düzelikten hoşlanmazlar, değişiklik isterler. Yetişkinler yapıcı eleştiri yapılmasını ve olumlu geribildirim verilmesini isterler.

YETİŞKİNLERDE ÖĞRENME Yaşı, katılma nedeni ne olursa olsun bütün yetişkinlerin ortak beklentisi gereksinimlerinin karşılandığı iyi bir eğitim almak .

Yetişkinler için en başarılı öğrenme yolları 10% 20% 30% 50% 70% 90% OKUMA DUYMA GÖRME DUYMA VE GÖRME SÖYLEME YAPMA

Yetişkinlerde Öğrenme Engelleri Kişisel Engeller Ev Yaşantısından Kaynaklanan Engeller Dış Etmenler

Yetişkinlerde Öğrenme Engelleri Kişisel Engeller Bilinmeyenden korkma, Gülünç olma korkusu, Güvensizlik ve sosyal açıdan yetersiz olma korkusu, Okuldan hoşlanmama, Öğrenmeye karşı olumsuz tutum, Eğitimin sağlayacağı yarardan emin olmama, Zihinsel ve fiziksel eksiklikler.

Yetişkinlerin Öğrenme Engelleri Korku (örn; eleştirilmek, gülünç olma, aşağılanma) içsel etken Güven (örn; özgüven eksikliği, sosyal açıdan yetersiz olma) Deneyim (örn; önceki deneyimler (örgün vs), öğrenilmiş çaresizlik ve isteksizlik) Zaman( örn; ev sorumlulukları, çocuklar, çalışma koşulları) Mekan (örn; ışık, temizlik, ısınma) dışsal

Yetişkinlerde Öğrenme Engelleri Yetişkinin Ev Yaşantısından Kaynaklanan Engeller Ev işlerinden fırsat bulamama, Aile üyelerinden birinin veya hepsinin karşı koyması, Evdeki koşulların öğrenme için gerekli çalışmaya elverişli olmaması.

Yetişkinlerde Öğrenme Engelleri Dış Etmenler Vardiya çalışması, Vücut yorgunluğu, Ulaşım zorluğu, Ekonomik yetersizlik.

Aktif Çalışma Ortamı Hazırlama İnsanların öğrenmesinde, fiziksel çevre, kişilerarası ilişkiler ve örgütsel çevre etkilidir. Fiziksel Çevre: Etkili ve verimli bir öğretim için öncelikle sınıfın fiziksel özelliklerinin uygun olması gerekmektedir. Çünkü bireyin başarısında sınıf içerisindeki eşyaların uyumu, sınıfın yerleşim düzeni, temizlik, ısı, ışık, renk ve gürültü önemli bir etkendir.

Aktif Çalışma Ortamı Hazırlama Kişilerarası İlişkiler: Öğrenme ortamındaki kişilerarası ilişkiler, yarışmadan çok işbirliğini, grup bağlılığını teşvik eden ve destekleyen ve karşılıklı etkileşimle katılımı sağlayan özellikte olmalıdır. Örgütsel Çevre: İnsan kaynaklarının geliştirilmesinde, eğitimi düzenleyen örgütün yönetim felsefesi, politikası, örgütün yapısı, finans politikaları, ödül sistemi kişilerin kendilerini geliştirmesini, güdülenmesini ve dolayısıyla da öğrenmeyi etkiler.

Aktif Çalışma Ortamı Hazırlama Sınıf kuralları: Olumlu bir sınıf ortamı yaratabilmek için, öğretmenlerin sınıf kurallarını belirlemesi ve istenmeyen davranışlarını kontrol etmesi gerekir.

Yetişkin Eğitimcide Bulunması Gereken Özellikler Yetişkin öğrenenleri iyi tanımalı Sürekli kendini yenilemeli Amaç ve Kazanımları iyi belirlemeli Yöntem ve Teknikleri iyi kullanmalı Medya ve Materyalleri doğru seçmeli

Yetişkin Eğitimcide Bulunması Gereken Özellikler Kursiyerlerin öğrenmeyi içselleştirmelerini sağlamalı Eleştiriye açık olmalı ve kriz yönetebilmeli Geribildirim almalı ve vermeli Tutarlı, Kapsayıcı, Sabırlı ve Esnek olabilmeli (Farabi) Empati yapabilmeli

Bir Yetişkin Eğitimcinin Kendisine Sorması Gereken Sorular Yetişkin öğrenenlerin özelliklerini biliyor muyum? Yetişkin öğrenenlere yetişkin bireyler olarak yaklaşıyor muyum? Yetişkin öğreneni kendi evindeymiş gibi hissettirebiliyor muyum? Yetişkin öğrenenlerin birbirlerini tanımalarına fırsat veriyor muyum? Etkili iletişim kurabiliyor muyum? (ETKİLİ İLETİŞİM)

Bir Yetişkin Eğitimcinin Kendisine Sorması Gereken Sorular Yetişkin öğrenenleri tartışmaya teşvik ediyor muyum? Yetişkin öğrenenlerin dikkatini arttırabiliyor muyum? Yetişkin öğrenenleri üretmeye teşvik edebiliyor muyum? Dersi yetişkin öğrenenlerin ihtiyaçlarına göre düzenleyebiliyor muyum?

İLETİŞİM İLETİŞİM:İnsanların, toplu halde yaşamaya başlamalarından itibaren, toplumsal etkileşimlerde rol oynayan, sembolik mesajların karşılıklı ulaştırılmasıyla bazı anlamları aralarında paylaşmaları sürecidir.

İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ İletişim aynen tekrar edilmez. İletişim dinamiktir. İletişim daireseldir. İletişim devamlıdır. İletişim geri alınamaz. İletişim karmaşıktır.

Mesaj (içerik) İLETİŞİMİN ÖGELERİ Kanal Mesajın alıcıya giderken izlediği yol (yazı, işaret, konuşma vb.) KAYNAK (İletişimin Başlatıcısı) ALICI (Mesajın gönderildiği birim)

Olumlu İNSAN İLİŞKİLERİ İletişimdeki Amaç Uyum Sağlamaksa Eğer UYUM Anlaşma Saygı İLETİŞİM Olumlu İNSAN İLİŞKİLERİ

Neden İletişim Kurarız? Umursanmak Kabul gormek Değerli olmak Yeterlilik Sevilmek vb… Varolmak icin…

İletişimde Anlaşmayı Kolaylaştıran Unsurlar İletişimde ilk dakika önemlidir. İletişim, bilgi alışverişi değildir. İletişim,kişiye değil,kişiyle yapılır. İletişim bir bütündür.

Etkili İletişimin Yararları İç huzuru Öz güven Tatmin duygusu Psikolojik rahatlama Etkileyicilik Samimiyet İkna kabiliyeti Hoşgörü Sevecenlik Tutarlılık Erdemlilik Saygınlık Toplumsal Statü Mevki ve Makam Geniş bir çevre Huzur, Mutluluk ve Başarı...

Kelimelerin Önemi SENİNLE İFTİHAR EDİYORUM Önemli 3 Kelime NE DERSİN? Önemli 2 Kelime LÜTFEN Önemli 1 Kelime TEŞEKKÜR EDERİM En Sık Kullanılması Gereken SEN Sihirli Kelime

İnsanlar ne dediğinize değil, ne yaptığınıza bakar. Yaptıklarınızın Önemi İnsanlar ne dediğinize değil, ne yaptığınıza bakar.

İletişim Güven Üslup Lütfen Üretken Çözümler Memnun olma Saygı Empati

Daha iyi anlayabilsek ve Daha iyi yorumlayabilsek… Özel, Sosyal ve İş yaşamımızda Kendimizi ve Diğer İnsanları Gündelik yaşamımız; Daha az karmaşık, Daha net ve Daha dingin olabilir.” Daha iyi tanıyabilsek, Daha iyi anlayabilsek ve Daha iyi yorumlayabilsek…

İletişim İle İlgili Gerçekler Araştırmalar, işletme içindeki iletişimin % 80 ’inin tekrarlanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Üst yönetimin gönderdiği haber ve bilgilerin yalnızca % 20 ’si işin fiilen yapıldığı alt kadroya (5 kademe alta) tam ve doğru olarak ulaşabilmektedir.

İletişim Sorunu Gönderen :Genel Müdür Gönderilen :Departman Müdürü Yarın sabah saat dokuzda tam bir güneş tutulması olacaktır. Bu her gün rastladığımız bir olay olmadığı için çalışanların en iyi elbiselerini giymiş olarak, gözlemek üzere dışarıda toplanmalarını istiyorum. Bu ender olayı vurgulamak için, ben bizzat bu olayı kendilerine açıklayacağım. Yağmur yağarsa iyi göremeyeceğimiz için, çalışanların kantinde toplanmaları gerekecektir.

İletişim Sorunu Gönderen :Departman Müdürü Gönderilen :Üretim Müdürü Genel Müdürün emri ile yarın sabah dokuzda tam bir güneş tutulması olacaktır. Eğer yağmur yağarsa, en iyi elbiselerimizi giymiş olarak dışarıda göremeyeceğiz. Bu durumda güneşin yok oluşu kantinden izlenecektir. Bu her zaman rastladığımız bir olay değildir.

İletişim Sorunu Gönderen :Üretim Amiri Gönderilen :Formen Eğer yarın kantinde yağış varsa, ki bu her zaman gördüğümüz bir olay değildir, Genel Müdür en iyi elbiseleri içerisinde saat dokuzda yok olacaktır.

İletişim Sorunu Gönderen :Formen Gönderilen :Bütün Çalışanlara Yarın saat dokuzda Genel Müdür yok olacaktır. Ne yazık ki bu her zaman karşılaştığımız bir olay değildir.

%70’i İş yaşamındaki sorunların hatalı iletişimden kaynaklanmaktadır. İletişim Sorunu İş yaşamındaki sorunların %70’i hatalı iletişimden kaynaklanmaktadır.

Sözlü bir mesajın % 50 ’si alındıktan 20 dakika içinde unutulmaktadır. İletişim Sorunu Tekrar hatırlayabilmek için herhangi bir ek çaba gösterilmediği takdirde; Sözlü bir mesajın % 50 ’si alındıktan 20 dakika içinde unutulmaktadır. İzleyen 8 saat içinde % 20’si daha unutulmaktadır. Ertesi gün % 10’u unutulmaktadır.

Demek ki 24 saat içinde mesajın % 80’i unutulmaktadır. İletişim Sorunu Demek ki 24 saat içinde mesajın % 80’i unutulmaktadır.

İletişim Sorunu İnsanlar dakikada 120-150 kelime söyleyerek konuşmaktadırlar. Buna karşılık insan düşüncesinin hızı dakikada 1200-1500 kelime arasındadır. Demek ki kişiler dinlerken düşüncelerinde boş zaman olmakta ve başka şeyler düşünmeye başlamaktadırlar.

SİZ..? Farklılıklarımızı görmek ve tesbit etmek üzere (-) İletişim Sorunu Farklılıklarımızı görmek ve tesbit etmek üzere (-) Uyum sağlamak,uzlaşabilmek için (+) SİZ..?

Düşünürden İnciler Söylediklerinize dikkat edin düşüncelere dönüşür Düşüncelerinize dikkat edin duygularınıza dönüşür, Duygularınıza dikkat edin davranışlarınıza dönüşür Davranışlarınıza dikkat edin alışkanlıklara dönüşür, Alışkanlıklarınıza dikkat edin değerlerinize dönüşür, Değerlerinize dikkat edin karakterinize dönüşür, Karakterinize dikkat edin kaderinize dönüşür.

Kişiler arası sosyal mesafe Başarılı Bir Öğretmenlik İçin Bir öğretmenin İLETİŞİMDE tam olarak başarılı olabilmesi, öncelikle öğrencilerle iyi bir iletişim kurabilmesine bağlıdır. Bunun için öğretmenlerin : Etkin dinleme Ben dili kullanmak Göz teması Bekleme Süresi Kişiler arası sosyal mesafe

Dikkat Söyledim…Duydu anlamına gelmez Duydu…Doğru anladı anlamına gelmez Anladı…Hak verdi anlamına gelmez Hak verdi… İnandı anlamına gelmez İnandı… Uyguladı anlamına gelmez Uyguladı…Sürdürecek anlamına gelmez…

Herşey insanla şekillenir insan eğitimle…

Yetişkin Eğitimi Ortamlarında Yetişkinlerle İletişim Yetişkinlerle gerçekleştirdiğiniz öğretim faaliyeti esnasında mesajınızı iletirken sözcük seçiminiz ve sesinizin yanı sıra, görünüşünüz, duruşunuz, göz temasınız, yüz ifadeleriniz, baş ve el, kol hareketleriniz ile giydiğiniz kıyafetleriniz etkili olur. (Yard. Doç. Dr. Hüseyin Kaygın)

İletişim Ortamına uygun giyinmek önemlidir.

Yetişkin eğitimi ortamlarında iletişimi olumsuz etkileyen durumlar; Kursiyerlerin adlarını öğrenememek Kursiyerlerin dikkatini çekmek için tahtaya, masaya ya da derslikteki herhangi bir objeye vurmak Kursiyerle uygun göz teması süresini kullanmayarak, duvara, ders notlarına v.s ye bakmak (göz teması önemli) Derslikte, kursiyerlerin eğitici ve birbirleri ile iletişimini kısıtlayıcı bir oturma düzeninin olması (sözlü ve sözsüz iletişimde mimiklerin önemi)

Yetişkin eğitimi ortamlarında iletişimi olumsuz etkileyen durumlar; Cep telefonunun sesinin açık kalması (araştırmalarda en büyük iletişim engeli, saygısızlık olarak algılanıyor, iletişime devam şevkini kırıyor) Kursiyerlerin eğitici tarafından yargılandığını ya da yıkıcı eleştiriye maruz kalabileceklerini hissetmeleri (terk nedeni) Kursiyerlerin eğiticinin, deneyimlerine saygı duymadığını hissetmeleri

Yetişkinlerle İyi İletişim Kurmak İçin Ne Yapmalıyız? Kursiyerlerinizin kendilerini rahat hissetmesini sağlayacak güvenilir bir eğitim ortamı oluşturun. Güvenilir bir eğitim ortamında, yıkıcı eleştiriler, yargılamalar, beden dili ile bile olsa yetişkini suçlayıcı davranışlar bulunamaz. (Mobbing çalışması) Kendiniz sağlıklı iletişim kurduğunuz gibi, diğer kursiyerlerin de birbiri ile olumlu tutumlarla iletişim kurması için liderlik edin.

Yetişkinlerle İyi İletişim Kurmak İçin Ne Yapmalıyız? Cesaret verici el işaretleri kullanın. Örneğin bir kişiye açık el, avuç içi yukarı dönük bir biçimde işaret edin.

Yetişkinlerle İyi İletişim Kurmak İçin Ne Yapmalıyız? Takdir edin Başarılarından söz edin Görmezden gelmeyin 

İLETİŞİMSİZLİK İLETİŞİM ENGELLERİ “İnsanların duygu, düşünce ve bilgilerini diğer insanlarla paylaşmalarında kendilerinden, karşıdaki kişilerden ya da çevresel koşullardan kaynaklı olumsuzluklar sonucunda iletişimin kurulamaması durumuna iletişimsizlik diyebiliriz.”

İLETİŞİM ENGELLERİ Kişinin kendinden yada karşıdaki kişiden kaynaklanan iletişim kurmayı engelleyen bazı tutum ve davranışları iletişimin kopmasına ve yanlış anlamalara neden olur; iletişimi bozan tutum ve davranışları iletişim engelleri olarak ifade edebiliriz.

EMİR VERMEK, YÖNLENDİRMEK Bu tür mesajların kullanımı karşıdaki bireye duygularının, ihtiyaçlarının ve sorunlarının sizin için önemsiz olduğu kanısı uyandırır. Kendisini anlamadığınızı ve işlerine karıştığınızı söyleyebilir. İnatlaşma, direnme, düşmanca duygular geliştirme ve karşılık verme davranışlarına yol açar. O kalemi elinden bırak!* O oda toplanacak! Çabuk bilgisayarı kapat! Kalemle uğraştığın zaman benim dikkatim dağılıyor ve söyleyeceğim şeyleri unutuyorum.*

EMİR VERME , YÖNLENDİRME

UYARMAK, GÖZDAĞI VERMEK Karşımızdaki kişiye «senden daha güçlüyüm ve sana istediğim her şeyi yaptırırım» mesajını verir. Düşmanlık duyguları geliştirip imkan bulduklarında sizi denemek isteyebilirler. Karnen gelince ben ne yapacağımı biliyorum!* Bekle birazdan ne olacak görürsün! Karnenin kötü olmasının sana neler kaybettireceğini düşündün mü?*

UYARMAK, GÖZDAĞI VERMEK

AHLAK DERSİ VERMEK Dış otorite ve zorunluluğu temsil eden –meli –malı içeren mesajlar karşısında gençler kendilerini savunmaya geçerek, kendisine güvenilmediği ya da kendisinin doğruyu bilemediği gibi bir hisse kapılırlar. Onu anlamaya yönelik sorular sormak daha etkili bir yaklaşımdır. Hadi dürüst ol ve doğruyu söyle!* Arkadaşlarına küsmen doğru değil!** Acaba unuttuğun bir ayrıntı var mı?* Arkadaşlarına küsmene sebep olan durumu merak ediyorum.**

AHLAK DERSİ VERMEK

ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM ÖNERMEK Öneri ve öğüt verme, üstünlük tavrı olarak algılanır ve gencin bağımlı kişilik geliştirmesine sebep olur. Genç, kendi fikirlerine önem verilmediğini düşünür. Ona fikirlerine güvenildiği ve saygı duyulduğu söylenerek hata yapması ve doğruyu bulması beklenebilir. Bana sorma, aç interneti, araştır, bul!* Bence öyle yapmamalıydın.** Sana yardımcı olmak isterdim ama şu an hiç müsait değilim.* En azından bu şekilde olmadığını görmüş olduk **

NUTUK ÇEKMEK, ÖĞRETMEK Bir soruna yönelik böyle bir yaklaşım sergilenmesi; gencin içine kapanmasına, anlaşılmadığını düşünmesine ve küsmesine sebep olur. Dinliyormuş gibi görünüp dinlememe ve üstünlük sergileme tavrına girebilirler. Çözüm olarak kendi duygularınızı anlatmak yerinde olur. Biz çocukluğumuzda babamızın yanında gülemezdik bile!* Zamane gençlerinin bunu anlaması çok zor! Bir büyüğün yanında gülmek bize saygısızlık olarak öğretildi bu nedenle hala öyle hissediyorum.*

NUTUK ÇEKMEK, ÖĞRETMEK

YARGILAMAK, SUÇLAMAK, ELEŞTİRMEK Kişinin benlik saygısını en fazla etkileyen iletişim engelidir. Karşı tarafı savunmaya iter ve yoğun kızgınlık ve öfke duygusu ortaya çıkarır. Kişi sizden uzaklaşarak kendisini eleştirmeyecek ve yargılamayacak kişilere yakınlaşır. Ne zaman verdiğin sözde durdun ki! Bunu yapmış olduğuna inanamıyorum.* Bu yaptığın beni gerçekten üzdü ve sana olan güvenimi yitirmek istemiyorum.*

YARGILAMAK, SUÇLAMAK, ELEŞTİRMEK

ÖVMEK, OLUMLU DEĞERLENDİRMEK Olumlu da olsa bu yaklaşım da bir yargılama biçimidir. Kişi söylediğimize inanmayabilir ve onu başımızdan atmaya çalıştığımızı düşünebilir. Sürekli övülme beklentisi geliştirebilir. Tamam kızım, bu kıyafet yakışmış işte! Oğlum çalışınca başaracağını biliyorsun! Ben bu kıyafetin sana yakıştığını düşünüyorum istersen bir de annenin (arkadaşlarının) fikrini alabilirsin.

ÖVMEK, OLUMLU DEĞERLENDİRMEK

AD TAKMAK, ALAY ETMEK Gençte hayal kırıklığı ve özgüven eksikliğine neden olur. Ani çıkışlar olabilir ya da sizden zamanla uzaklaşabilir. Ad takmak yerine düşüncemizi uygun kelimelerle ifade etmek yerinde olur. Tıpkı bir bebek gibi davranıyorsun!* O kıyafetle soytarıya dönmüşsün!** Senden daha olgun bir tavır beklerdim.* Bu kıyafetin sana pek yakışmadığını düşünüyorum.**

AD TAKMAK, ALAY ETMEK

YORUMLAMAK, TANI KOYMAK Bu mesajlar karşısında, kişi anlaşılmadığını düşünür ve konuşma isteği ortadan kalkar. Yapılan yorum doğru olduğunda rahatsızlık duyabilir çünkü insanlar eksikliklerinin bilinmesini istemezler. Eğer ortada bir sorun varsa suçlu aramak yerine çözüme yardımcı olmak daha iyidir. Ben senin neden böyle davrandığını biliyorum. Senin sorunun ne biliyor musun?* Tamam ben seni anladım!** Bana yaşadığın sorunu anlatır mısın?* Sana yardımcı olmak istiyorum.**

YORUMLAMAK, TANI KOYMAK

GÜVEN VERMEK, DESTEKLEMEK Bunların hepsi geçecek.* Zamanla bunu da aşacaksın. Üzülme bu kadar, başa gelen çekilir.** Bazen tüm sorunların üst üste geldiğini düşünürüm.* Üzgünsün!** Başlangıçta kişinin yararına gibi gözükse de abartı anlamı içerir ve kişi anlaşılmadığını düşünür. Duygu bildiren geribildirimler etkili olur.

GÜVEN VERMEK, DESTEKLEMEK

SORU SORMAK Okuldan çıkar çıkmaz eve geldin değil mi?* Okuldan sonra bilgisayarı açtın mı?** Canım eve kaç gibi geldin?* Bugün bilgisayarda herhangi bir işin var mıydı?** Üst üste sorular sormak kişide kendisine güvenilmediği ve yalan söylediği hissine neden olur. Yaptığı davranışın sorgulandığını düşünüp ani tepkiler verebilir.

SORU SORMAK

EMPATİ   Empati, bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek demektir. Empatinin Üç Kuralı; Bir insanın kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmak, Karşıdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmek, O kişiyi anladığını ona ifade etmek.

BEN DİLİ KULLANIMI Bireyin tepkisini, kendi duygu ve düşüncelerini açıklayarak ifade ettiği iletişim şeklindir. 1. Savunmaya itmez. 2. Suçluluk hissettirmez. 3. Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur. 4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir. 5. Yakınlaşmayı sağlar. 6. Anlaşmazlıkları azaltır. 7. Konuşan kişiyi rahatlatır. ’Sen Dili’ --Hatalısın! Çok yanlış davranıyorsun! ’Ben Dili’ --Bu davranışın beni incitti, üzüldüm! ‘Sen Dili’ --Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun! ’Ben Dili’ Bir şey söylemeye başlayıp ta bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum.

Yetişkin Eğitiminde Uygun Program, İçerik ve Program, İçerik ve Materyal Kullanımı Yetişkin Eğitiminde Uygun Program, İçerik ve Materyal Kullanımı

Materyal Kullanımı NEDEN MATERYAL? Eğitimde materyal kullanımının amaçları arasında öğrenmeyi kolaylaştırma ve öğrenmenin kalıcılığını sağlama bulunmaktadır. Alana çıkmadan önce deneme yapma imkânı verir.

Hangi Dönemde Hangi Materyal Görme Yetisi: 40-45 yaşlarında birden bire düşebilir, dolayısıyla; işitsel destekli araç ve materyaller kullanılmalı İşitme Yetisi: Yaşın ilerlemesine bağlı olarak işitme gücünde azalma olabilir, dolayısıyla; ses tonu iyi ayarlanmalı, dudak mimikleri anlaşılacak şekilde konuşulmalı, görsel destekli araç ve materyaller kullanılmalı. Hafıza Yetisi: özellikle 45 yaşından sonra hafızada bir zayıflama görülebilir, dolayısıyla; öğrenme hızı ayarlanmalı, motivasyon sağlanmalı ve yeterli tekrar yapılmalı.

Öğretim Materyallerinin Genel Özellikleri Basit, sade ve anlaşılır olmalıdır. Dersin ve konunun amaçlarına uygun olmalıdır. Önemli ve özet bilgilerle donatılmalıdır. Aşırı görsel kullanımdan kaçınılmalıdır. Alıştırma ve uygulama imkanı sağlamalıdır. Gerçek hayatı yansıtmalıdır. Her bireyin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır. Dayanıklı hazırlanmalı, bir defalık kullanımlarda zarar görmemelidir. Gerektiği taktirde, kolaylıkla geliştirilebilir ve güncelleştirilebilir olmalıdır.

Yetişkin Eğitimi Teşekkürler…