Kimyasal Madde Nedir? Doğal halde bulunan Üretilen Bir işlem sonrasında oluşan Atık olarak meydana gelen Kazara oluşan Her türlü element, bileşik veya karışımlardır
Kimyasalların Bazı Özellikleri Kokulu veya kokusuz olabilirler. Hepsinin tehlike ve zararları farklıdır. Yutularak alınan bir kimyasal gözleri kör edebilir. (İspirto-Sahte rakı) Renkli veya renksiz olabilirler. Suyla temas eden bir kimyasal yanıcı gaz çıkarabilir. (Karpit)
TEHLİKELİ KİMYASALLAR
Kimyasal Tehlikeler Nelerdir ? Tozlar : İnert tozlar, Toksik tozlar, Kansorejonik tozlar, Alerjik tozlar Radyasyon : Radyasyona maruz kalma (X ışınları, doğal ve yapay radyoaktif maddeler,) kızılötesi ışınlar, mor ötesi ışınlar Gazlar : Organik sıvıların buharları, Parlayıcı,patlayıcı gazlar Ergimiş haldeki metal gazları Yanma : Asitler, Bazlar, Basınç Altındaki Gazlar Toksik gazlar
Toz halindeki bir kimyasal patlar mı? Statik elektrikle yüklenerek, tozlar patlayabilir.
TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN RİSKLERİ AKUT SAĞLIK RİSKLERİ KRONİK SAĞLIK RİSKLERİ EKOTOKSİK RİSK YANGIN RİSKİ DİĞER FİZİKSEL RİSKLER
Sağlığa Olan Etkileri
AKUT SAĞLIK RİSKLERİ Tahriş ediciler Deriye (cilde) ait tehlikeler Zehirli maddeler Çok zehirli maddeler Aşındırıcı (yakıcı, çürütücü, korozif) maddeler Kanserojenler
KRONİK SAĞLIK RİSKLERİ Hepatotoksinler (karaciğer hücrelerini yok eden toksinler); Nefrotoksinler (böbrek dokusunu yok eden toksinler); Nevrotoksinler (sinir dokusunu harap eden toksinler); Akciğerlerde hasara neden olan maddeler;
EKOTOKSİK RİSK Serbest halde bulunmaları durumunda, biyoakümülasyon yoluyla çevre üzerinde ani veya gecikmeli olarak olumsuz ve biyotik sistemlerde toksik etkiler yaratan maddelerdir.
DİĞER FİZİKSEL RİSKLER Basınçlı gazlar; Tüplerde basınç altında gaz olduğu için patlama tehlikesi vardır. Yangında ısınırsa kabının patlamasına neden olabilir. Patlayıcılar; Nitrogliserin, barut ve diasetil peroksit , Kararsız maddeler; Benzoil peroksit, akrilonitril ve butadien gibi birçok tehlikeli madde bu sınıfa girer. Su ile şiddetli reaksiyon veren maddeler; Su ile reaksiyona girince zehirli veya yakıcı gazlar çıkarır .
Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (Material Safety Data Sheet)MSDS nedir? Kimyasal maddelerin kullanımı ve depolanması sırasında oluşabilecek riskleri ortadan kaldırmaya yönelik kullanıcıyı doğru ve yeterli düzeyde bilgilendirmek amacıyla hazırlanan, ilgili kimyasal maddelerin tehlike ve riskleri ile diğer bilgileri içeren dokümanlara Malzeme Güvenlik Bilgi Formu adı verilir .
Güvenlik Bilgi Formlarındaki bilgilere uygun olarak kullanılmalıdır. Bütün kimyasallar; Güvenlik Bilgi Formlarındaki bilgilere uygun olarak kullanılmalıdır. !!!
GBF=MSDS Kimyasalın Tanımı Bu bölümde ürünün kimyasal ismi ve ticari ismi yer alır. Kimyasalın isminin ve diğer bilgilerin etiketteki bilgilerle aynı olması gerekir. Kimyasalın Kullanımı Kimyasal maddenin amaçlanan veya önerilen kullanım biçimleri/ alanları belirtilmelidir. Çok sayıda olası kullanım biçimi / alanı bulunması halinde. Yalnızca en önemli veya en yaygın kullanım biçimleri/alanları, kimyasal maddenin (yangın yavaşlatıcı, oksitlenmeyi engelleyici gibi) ne işe yaradığı belirtilmelidir.
Mevzuat !!! Yönetmelik gereğince, gerek ithalat gerek üretim yolu ile piyasaya sunduğunuz kimyasal ürünleriniz için, profesyonel kullanıcılara, en geç satış anında, bu konuda lisanslı kişilerce hazırlanmış Güvenlik Bilgi Formu sunma yükümlülüğünü getirmektedir.
MSDS Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (Material Safety Data Sheet-MSDS) birçok ülkede tehlikeli ya da potansiyel anlamda tehlike taşıyan maddelerin güvenli kullanımları ile ilgili gerekli bilgileri sağlamak için kullanılmaktadırlar. Bu nedenle MSDS çalışma ortamdaki kimyasal tehlike ve riskleri kontrol etmek amacı ile önemli bir rol oynamakta, adeta o kimyasalın bir prospektüsü olmaktadır .
Kimyasalların üretimi, taşınması, depolanması ve kontrolü Kimyasalların üretimi ve kullanılması, ülkelerin ekonomik gelişmelerinde ana unsurlar olduğu gibi, günlük hayatımızın bir parçası haline de gelmiştir. Bir başka ifade ile kimyasallar insanların hayat kalitesini artırmaktadır. Bunun yanı sıra tarım ilaçları ve suni gübreler tarımsal üretimi büyük ölçüde artırmakta, tarımın gelişmesine sebep olmaktadır. İnsan neye, nereye baksa kimyasallarla karşılaşmaktadır. Evinin boyası, yalıtımı, aracının yakıtı, tırnağının ojesi, giysileri, yediklerinin tadı, ilacı, vücudunun varlığı .
Kimyasalların Depolanma Sınıfları Kimyasalların depolanmaları kimyasal maddenin depolanma özelliklerine göre sınıflandırılmalıdır. Depolanma işleminin güvenle gerçekleştirilebilmesi için, kimyasallar toplam "onüç depolanma sınıfına" ayrılmıştır.
Kimyasal Depolanma Sınıfları
Depolamada Alınacak Güvenlik Önlemleri Depolar özellikleri itibariyle; -Kimyasal madde deposu işyerinin diğer bölümlerinden ayrı bağımsız bir bölüm halinde, -Taban, tavan ve duvarları yanmaz malzemeden yapılmış (yangına dayanıklı), - Tavan ve pencereler herhangi bir basınçta kolay dışarı açılacak şekilde hafif malzemeden olmalıdır .
- Yanabilir maddeler ile oksitleyici maddelerin birlikte depolanmasına izin verilmez. Yanıcı maddeler ile oksitleyici maddeler reaksiyona girebilir ve yangını başlatabilirler.
Kimyasalların Taşınması 1. Taşıma görevlisi kimyasalın riskleri hakkında bilgilendirilmelidir. 2. Taşıma görevlisi kimyasalın risklerine göre kişisel koruyucu ekipman (KKE) giymelidir. 3. Her kimyasal madde çalışanı, kendi kimyasalını uygun şekilde saklamalı ve/ya taşımalıdır. 4. Kimyasallar taşınırken aşırı yüklemeden kaçınmalı azar azar taşınmalıdır. 5. Kimyasal maddeler kucakta, elde değil; tekerlekli ve kenarları destekli yük taşıma arabaları ile taşınmalıdır.
İşyeri Binalarında Alınacak Güvenlik Önlemleri Duvarları yanmaz malzemeden yapılmalı, Tavanları hafif ve yanmaz malzemeden olmalı, Dış yan cephelerine bakan pencereler ince kırılmaz camlı olmalı Patlamalarda büyük parçalar halinde havaya fırlamayacak malzemeler seçilmeli.
Kolay Alevlenir Madde a) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen, b) Düşük parlama noktasına (21°C'nin altında) sahip olan sıvı haldeki, c) Su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarlarda, çok kolay alevlenir gaz yayan madde
Genellikle Kullanılan Alev Alabilir Kimyasal Maddeler Aseton Etil eter Sodyum Hidrojen Asetilen Etil Alkol Potasyum
Tehlikeli Kimyasallar – Sıkıştırılmış Gaz Bir kapta bulunan ve 21.1ºC 275.8 kPa üzerinde mutlak basınca sahip gaz ya da gaz karışımı Büyük Tehlikeler Kaynayan Sıvı Genişleyen Buhar Patlaması-BLEVE Bir sıvılaştırılmış gaz kabı ateşe maruz kaldığında olur. Zayıflamış kap + basınç artışı = kabın parçalanması Parçalanma çok patlayıcı olabilir. Ayrıca, alev alıcı, oksitleyici, zehirli, korozif olabilir
Tehlikeli Kimyasal – Sıkıştırılmış Gaz
Korozif (Aşındırıcı) Malzemeler Gazlar, sıvılar ve katılar tehlikeli aşındırıcılık özelliği gösterebilirler. Korozif maddeler deriyi yakar, kaşınmaya yol açar. Solunum veya ağız yoluyla alındığında akciğer ve mide dokusu etkilenir .
Korozif Madde Örnekleri Korozif maddeler asidik (düşük pH’lı) veya bazik (yüksek pH’lı) olabilir. Sülfürik asit Hidroklorik asit Nitrik asit Amonyum hidroksit Sodyum hidroksit Krom trioksit
Reaktif (Patlayıcı-Oksitleyici) Malzemeler Patlayıcı Maddeler Ani şok, basınç ve yüksek sıcaklık etkisinde ani ve derhal büyük ve küçük miktarda basınç, gaz ve ısıyı serbest bırakan kimyasal maddelerdir. Şok, sıcaklık veya kimyasal tepkimenin belli koşulları altında bazı maddeler şiddetle patlayabilir.
Bazı kullanım koşullarında reaktif olabilen madde örnekleri Asetilen Hidrojen Nitro bileşikleri Amonyak Organik peroksitler Bromatlar
Toksik (Zehirli) Maddeler Zehirlilik, bir maddenin canlı dokuya zarar verme, merkez sinir sistemini bozma, önemli rahatsızlıklara neden olma ve aşırı miktarda yutulduğu, solunduğu ve deriden absorplandığı takdirde ölüme neden olma özelliği olarak tanımlanabilir. Bir kimyasal maddenin belli bir dozunun verilmesiyle deney hayvanlarının buna verdiği tepkiler, o kimyasal maddenin insanlara olan zehirleyici etkisini tahmin etmeyi sağlayabilir.
Letal doz (öldürücü doz) nedir? Bir kimyasal maddenin deney hayvanlarının %50’sinin ölümüne neden olduğu doz Letal (öldürücü) doz 50 veya LD50 olarak tanımlanır. LD50 genellikle, vücut ağırlığının kilogramı başına alınan maddenin miligramı (mg/kg) olarak gösterilir. LD50 ne kadar düşükse madde o kadar zehirlidir.
Asbest ya da amyant, ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir mineral. Halk arasında ak toprak, çorak toprak, gök , toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle de bilinir.
Asbest'in Kullanım Alanları Çimento ürünleri Kimya İlaç Lastik-plastik Boya Kağıt 3000’den fazla endüstriyel ürünün yapımında ; • Basınca dayanıklı borular • İç-dış cephe ve tavan kaplama • Fren balataları
Kimyasal Maddelerde Tehlike İşaretleri ( ESKİ )
Kimyasal Maddelerde Tehlike İşaretleri (Yeni)
Kimyasal maddelerde tehlike işaretleri- Yeni
Güvenlik Bölgesi
KAYNAKÇA https://tuisag.com/wp-content/uploads/2014/12/Kimyasal-Risk-Etmenleri1.pdf http://isguvenligi.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2014/08/Kimyasal-etkenler.pdf
ZAHİDE BİNGÖL - 144202017 MERVE PUSMAZ - 144202016 HAZIRLAYANLAR : ZAHİDE BİNGÖL - 144202017 MERVE PUSMAZ - 144202016