MEZOLİTİK ÇAĞ Mezolitik (mesos =orta lithos=taş) Çağ adı verilen bu dönem Neolitik Çağ'a geçişi hazırlayan bir ara evredir.
Bu dönemde iklimde belirgin bir ısınma olmuş insanlar yeni alanlara doğru yayılmışlar
Ortadoğu ve Doğu Akdeniz çevresinde başlayan bu kültür evresi, bu bölgedeki Neolitik Çağ’a öncülük etmiştir.iklim ve bitki örtüsü Ortadoğu ve Doğu Akdeniz bölgesinde de değişmiş başta arpa ve buğday olmak üzere birçok yabani tahıl türünün bol miktarda yetişmiştir.
Bol miktarda yetişen bu yabani tahıllar, insanlar için önemli bir besin kaynağı haline gelmiş, bunların toplanması ve depolanması yerleşik hayata geçmeyi kolaylaştırmıştır. İnsanların çevresindeki yabani tahılları topladığı ve depoladığı bu yeni yaşam biçimi, tarımın keşfine doğru giden yolda atılan en önemli adım olmuştur.Epipaleolitik Çağ yerleşmelerinde yapılan kazılarda, yabani tahıl toplayıcılığını gösteren çok sayıda arkeolojik buluntu ele geçmiştir.
Bu buluntular arasında orak benzeri kesici aletler, havan elleri ve havan taşları sayılabilir. Bu dönemde avcılığın devam ettiğini gösteren çok sayıda ok ve mızrak ucu da bulunmuştur.Bunlar ok uçları olarak veya yabani tahılları kesmek için orak yapımında kullanılmıştır. Alet yapımında kullanılan ham madde genellikle çakmak taşı ve obsidyendir.
Mezolitik Çağ’a özgü alet teknolojisine mikrolit adı verilir Mezolitik Çağ’a özgü alet teknolojisine mikrolit adı verilir. Bu aletler, Üst Paleolitik Çağ’a özgü aletlerden daha küçüktür ve daha ince bir işçilik gösterir. Bu aletler tahta, kemik ve boynuzların üzerine yerleştirilerek kullanılmıştır. Mikrolit: Genellikle 3 cm’den daha ufak boyutlu; üçgen, trapez, dikdörtgen ve kare biçimli olabilen küçük taş aletlerdir.
Avcı-toplayıcılık geçim biçimi olmaya devam etmiştir.
Nehirlerde ve genişleyen sulak alanların kıyılarında balıkçılık gelişmiştir.
Natufian, Epipaleolitik’in en önemli aşamasıdır Natufian, Epipaleolitik’in en önemli aşamasıdır. Natufian, Doğu Akdeniz kıyısının levant topraklarında yaşamış olan topluluklara özgü bir kültürel evredir.
Bu kültürün en önemli yerleşimi jericho 'dur.
Natufian’ın en önemli özelliği, standartlaşmış yapılardan oluşan ilk düzenli köy yerleşimlerinin ortaya çıkmasıdır. Bu yerleşimlerin nüfusunun yaklaşık 200-300 kişi olduğu tahmin edilmektedir. Bu köylerde evler; 3 ilâ 9 metre çapında, yuvarlak planlı yapılar şeklinde ve yarı yarıya toprağa gömülü olarak inşa edilmiştir. Her evde köşede yer alan bir ocak vardır.
Bu kültürde insanlar ölülerini oturdukları evlerin tabanlarına gömmüşlerdir. Bu yerleşimler daha sonra Neolitik köylere dönüşmüştür.
Epipaleolitik Çağ’da, bazı bölgelerde insanlar mağaralarda ve kaya altı sığınaklarında da yaşamayı sürdürmüştür. Örneğin Antalya yakınlarındaki Ökizini Mağarası, Anadolu Epipaleolitiği’nin en önemli yerleşim örneklerinden biridir.
Öküzini dışında Anadolu’daki diğer Mezolitik Dönem yerleşimleri; yine Antalya yakınlarındaki Belbaşı Mağarası, Samsun yakınlarında Tekeköy, Konya’da Pınarbaşı, Burdur yakınlarında Baradız’dır. Ayrıca Marmara Bölgesi’nde de bu döneme ait çeşitli buluntu yerleri vardır.