ULUSLARARASI BANKACILIK DERS SUNUSU DOÇ.DR.İSMAİL YILDIRIM

ULUSLARARASI BANKACILIK KONU BAŞLIKLARI ULUSLARARARASI BANKACILIK ULUSLARARSI BANKACLIKTA HİZMET BİRİMLERİ ULUSLARARASI BANKALARIN SUNDUKLARI HİZMETLER ULUSLARARASI BANKACILIK VE DIŞ TİCARETİN FİNANSMANI ULUSLARARASI BANKACILIK VE TİCARİ AKREDİTİFLER

ÜNİTE-I ULUSLARARASI BANKACILIK

ULUSLARARASI BANKACILIK Ülkemizdeki işlem yapan banka çeşitleri şu şekilde sıralayabiliriz; Mevduat (Ticaret) Bankaları Yatırım Bankaları Kalkınma Bankaları Katılım (Faizsiz) Bankaları Merkez Bankası Özel Amaçla Kurulmuş Bankalar Kıyı Bankaları

ULUSLARARASI BANKACILIK Mevduat (Ticaret) Bankaları Ticaret bankaları olarak da adlandırılan bu tarz bankların fon kaynakları, topladıkları mevduatlardan oluşmuştur. Bu çeşit bankalar topladıkları mevduatları kredi şeklinde müşterilerine verirler. Aslında fon arz eden ve fon talep eden kişiler arasında güvenli bir köprü oluştururlar ve bu işlemden kar elde ederler.

ULUSLARARASI BANKACILIK Yatırım Bankaları Bu çeşit bankalar, yatırım yapan şirketlere kaynak sağlamak amacı ile kurulmuş bankalardır. Bankaların müşterileri bireyler değil firmalardır. Bankaların kaynakları yani öz sermayeleri, dış kaynaklardan sağlanan uzun vadeli tahvil veya mevduatlardan sağlanır.

ULUSLARARASI BANKACILIK Kalkınma Bankaları Kalkınma bankaları genellikle ülkemiz gibi kalkınmakta olan ülkelerde görülen bir banka çeşididir. Sanayi sektörünü geliştirmeye yönelik çalışan bankalarda diyebiliriz. Sektör ve piyasalar ile ilgili araştırma ve analiz yaparak müşterilerini bilgilendirirler.

ULUSLARARASI BANKACILIK Katılım (Faizsiz) Bankaları Bu tarz bankalar İslam dininin ‘faiz’ konusundaki hassasiyetine önem vererek kurulmuş, faizin geçerli olmadığı bir sistemde işlem yapan bankalardır. Katılım bankalarında belli bir proje veya mala katılım sağlanması şeklinde işlem yapılır. Bu tarz bankalar birikimlerini tasarruf etmek isteyen kişilerden mevduat alırlar ve bu mevduatları finansal kaynak olarak kullanırlar.

ULUSLARARASI BANKACILIK Merkez Bankası Ülkenin para politikalarını gerçekleştirilmek üzere kurulmuş bir bankadır. TC Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarının sürdürülmesi ve sağlanmasıdır. Devlet bankasıdır ve gerektiğinde bankalara finansman sağlamanın yanında para basar. Para arzının kontrolü için gerektiğinde para politikaları ile finansal piyasalara müdahale eder. Bunun yanında bankaların düzenlenmesi ve denetlenmesi, ülkenin döviz ve altın rezervlerinin yönetilmesi, faizlerin kontrolü gibi görevleri de vardır.

ULUSLARARASI BANKACILIK Özel Amaçla Kurulmuş Bankalar Bu tarz bankalar özel bir tüzük ve kuralla kurulmuş ve kuruluş amacına göre faaliyet gösteren bankalardır. Mesela tarım sektörünü çiftçiyi desteklemek, konut yapmak ve satmak amacı gibi özel amaçlı banka çeşididir.

ULUSLARARASI BANKACILIK Kıyı Bankaları Off-shore olarak da adlandırılan bu bankalar genellikle vergi, yasa ve hukuksal düzenlemeler konusunda kuralların gevşek olduğu bankalardır. Genellikle serbest bölgelerde kurulan bu tarz bankalar ülke dışından sağlanan fonların gene ülke dışında kullanılması şeklinde çalışırlar. Belli prim ve denetimlerden muaftır.

ULUSLARARASI BANKACILIK Uluslarüstü banka (transnational-supranational bank), Uluslar arası banka (international bank), Çokuluslu banka (multinational bank), Yabancı banka (foreign bank) deyimleri ise birbirleri ile aynı anlamda olup, literatürde sık sık birbirlerinin yerine kullanılmaktadır.

ULUSLARARASI BANKACILIK Uluslararası Banka; En az iki veya daha fazla ülkede faaliyette bulunan banka. Uluslararası banka, kendi ülkesinde mevduat kabul eden (deposit accapting), kredi veren (lending), bu aktivitelerin gerektirdiği diğer hizmetleri yerine getiren ve şubeleri aracılığıyla bu hizmetleri en az bir ülkede daha veren banka.

ULUSLARARASI BANKACILIK Uluslararası bankanın, kaç ülkede faaliyet gösterdiği ve mevduat toplama yetkisinin bulunup bulunmadığı fazla önem arz etmektedir. bulundukları ülkede kredi verme yetkisinin olup olmadığı, sermaye yeterliliğinde hangi kurallara tabi olduğu, yerel bankalardan ayrı kısıtlayıcı düzenlemelere muhatap olup olmadıkları, dış ticarete kısa veya uzun vadeli krediler yoluyla aracılık edip edemedikleri, danışmanlık ve diğer finansal hizmetleri veriyor olup olmadıkları gibi hususlar önem taşımaktadır.

ULUSLARARASI BANKACILIK Uluslararası bankaların verdikleri hizmetler aşağıdaki şekilde sıralanır; İthalat ve ihracatın finansmanı Spot ve vadeli döviz işlemleri Yerel para ile yabancılardan mevduat toplama ve yabancılara kredi açma Yabancı para ile yabancılardan mevduat toplama ve yabancılara kredi açma Uluslararası kredi Sendikasyonları düzenlemek veya mevcut olanlara katılmak Yabancı projelerin finansmanına katılmak Müşterilerine mali konularda bilgi ve nakit yönetimi hizmetler sunmak Yabancı bir ülkede yerel banka olarak, kredi açmak, mevduat toplamak vb. gibi tüm bankacılık işlemlerini yapmak

ULUSLARARASI BANKACILIK Bankaların uluslararasılaşma sürecinde genelde üç aşama gözlenmektedir. Yerel bankacılık, Uluslararası bankacılık, Evrensel (Dünya) Bankacılık.

ULUSLARARASI BANKACILIK Bankaların uluslararasılaşma sürecinde genelde üç aşama gözlenmektedir. Yerel bankacılık aşaması, genellikle ulusal düzeyde döviz işlemleri ile uğraşılan aşamadır. Bu aşamada, bankaların yerel İş ilişkisi içinde olduğu müşterilerin ithalat ve ihracat işlemlerine yönelik finansman olanakları artmaktadır. Uluslararası bankacılık aşamasında, yerel firmaların uluslararası işlemlerinin finansmanı söz konusudur. Evrensel (Dünya) bankacılığı aşamasında ise, yerel kişi veya firmalara dayalı bankacılık söz konusu değildir. Bu aşamada bankalar uluslararası alanda, maliyeti en düşük kaynaklardan temin ettikleri finansal fonları, karlarını maksimize eden alanlara plase etmeye çalışırlar.

ULUSLARARASI BANKACILIK Uluslararası bankalara getirilen kısıtlayıcı düzenlemeler: Ulusal bankalara uygulanan yasal çerçevede faaliyette bulunma zorunluluğu, Yerel bir ortakla banka kurmaya yönelme, Piyasaya giriş kısıtlaması Bankacılık hizmetlerine yönelik kısıtlamalar (verilecek işlem türlerine izin verilmesi) Maliyeti artırıcı etkisi olan vergi benzeri kısıtlamaların getirilmesi (farklılaştırılmış karşılık oranları, perakende mevduat kabulü, reeskont olanaklarından yararlandırma ve döviz işlemleri gibi hususlara kısıtlama getirilmesi) Kota benzeri kısıtlamalar (kota sınırlandırması, kredi tavanları, kredi ve yatırım portföy yapılarının belirlenmesi, açılan şube sayısına getirilen kısıtlamalar ve ulusal bankadan hisse almanın yasaklanması gibi)