2013 FEN BİLİMLERİ Dersi Öğretim Programının Öngördüğü Farklı Öğretim, Strateji, Yöntem ve Tekniklerine İlişkin 5E Dayalı Ders Planı Hazırlama

KONU PLANI NEDİR ? Öğretmen tarafından hazırlanan, bir ya da birçok ders saatinde yapılacak etkinliklerin tasarlandığı düzenektir. Konu planı öğrencilere ders düzeyinde kazandırılacak hedef-kazanımları ve bunlar için yapılacak etkinliklerin işleniş aşamaları ve değerlendirme süreçlerini kapsar.

5.Sınıf - Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim / Canlılar ve Hayat Bu ünitede öğrencilerin; besin çeşitleri, sağlıklı ve dengeli beslenme, sigara ve alkol kullanımının zararları, gibi konuları kavramalarına yönelik bir bilinç oluşturulması amaçlanmaktadır.

5.Sınıf - Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim / Canlılar ve Hayat Bu ünitede öğrencilerin; sindirimde görevli yapı ve organlar, dişler ve diş sağlığının önemi, boşaltımda görevli yapı ve organlar, böbrekler ve sağlığı gibi konuları kavramalarına yönelik bir bilinç oluşturulması amaçlanmaktadır.

2013 FEN BİLİMLERİ PROGRAMINDA FTTÇ FEN – TEKNOLOJİ – TOPLUM- ÇEVRE Sosyo – Bilimsel Konular Bilimin Doğası Bilim ve Teknoloji İlişkisi Bilimin Toplumsal Katkısı Sürdürülebilir Kalkınma Bilinci Fen ve Kariyer Bilinci

Bölüm 1 Dersin Adı Sınıf Ünitenin Adı / No Konu Önerilen Süre Fen Bilimleri Sınıf 5.Sınıf Ünitenin Adı / No Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim / Canlılar ve Hayat - 1 Konu 5.1.2. Besinlerin Sindirimi Önerilen Süre 60 dk Konu / Kavramlar Sindirimde görevli yapı ve organlar, Besinlerin vücutta taşınması, Besinlerin sindirimi, diş ve diş sağlığı

Bölüm 2 Öğrenci Kazanımları 5.1.2.1. Sindirimde görevli yapı ve organların yerini model üzerinde sırasıyla gösterir. 5.1.2.2. Diş çeşitlerini model üzerinde göstererek görevlerini açıklar. 5.1.2.3. Diş sağlığı için beslenmeye, temizliğe ve düzenli diş kontrolüne özen gösterir. 5.1.2.4. Besinlerin sindirildikten sonra vücutta kan yoluyla taşındığı çıkarımını yapar.

Bölüm 2 Ünite Kavramları Besin çeşitleri, sağlıklı ve dengeli beslenme, sigara ve alkol kullanımının zararları, sindirimde görevli yapı ve organlar, dişler ve diş sağlığının önemi, boşaltımda görevli yapı ve organlar, böbrekler ve sağlığı

Bölüm 2 Öğretme – Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Soru – cevap, Rol oynama, Pazaryeri tekniği, Gösterip yaptırma yöntemi, Yaparak yaşayarak öğrenme, Teknoloji destekli öğrenme, Boşluk Doldurma ve Rubrik, Kullanılan Araç, Gereç ve Kaynaklar Sindirimde görevli organların modeli, Diş yapısını gösteren model, Fen Bilimleri 5.sınıf ders kitabı, Çeşitli mevsim meyveleri, Sindirim organları resimleri.

Bölüm 3 GİRİŞ Öğretmen sınıfa elinde sindirim de görevli organların modeli, diş yapısını gösteren model, çilek-erik ve havuç ile gelir öğrencilere selam verdikten sonra günlerinin nasıl geçtiğini sorar daha sonra öğrencilere size bugün ki işleyeceğimiz konu ile ilgili bir hikaye getirdim. Birinizden bu hikayeyi yüksek sesle okumasını istiyorum der, gönüllü olan öğrencilerden birini hikayeyi okumak için seçer (Etkinlik 1).

Bölüm 3 GİRİŞ Gönüllü olan öğrenci hikayeyi okuyup bitirdikten sonra öğretmen öğrencilere getirdiği meyvelerden dağıtır. Ve ardından aynı meyveyi yiyenler bir araya gelecek şekilde gruplara ayrılmasını ister.

Bölüm 3 KEŞFETME Bu aşamada öğretmen gruplara ayrılan öğrencilerden okunan hikayeden besinlerin sindirim sırasında izlediği yolu kavram haritası şeklinde oluşturmalarını ister ( Etkinlik 2 ) . Bu etkinlikten sonra öğretmen gruplara ayrılan öğrencilere birer adet diş modeli verir. Her gruba grup içinde tartışarak doğru diş fırçalamanın nasıl olduğunu ve diş çeşitlerinin neler olduğunu belirlemelerini ister. Ardından her grup sınıfa sunum yaparak diş fırçalama şekillerini diğer gruplara sunar ( Etkinlik 3 ).

Bölüm 3 KEŞFETME Bu etkinliğin ardından her grup diğer grubun diş fırçalama şekli hakkında yorumda bulunur, yapılan güzel uygulamalar ve hatalar ortaya çıkarılır.

Bölüm 3 AÇIKLAMA Her grup oluşturduğu kavram haritasını diğer arkadaşlarına sunar. Ardından öğretmen sindirimde görevli organların; ağız- yutak – yemek borusu – mide – ince bağırsak – kalın bağırsak – anüs olduğunu , bağırsakların farklı çeşitlerinin bulunduğunu ve yedikleri besinlerin bir sürü organdan geçerek ince bağırsaktan kana karışıp anüs ile vücuttan atıldığını açıklar. Ve bu konu hakkında kısa ve öğretici bir video izletir.

VİDEO

Bölüm 3 AÇIKLAMA Daha sonra ağızda bulunan dişlerin farklı görevleri olduğundan şekillerinin birbirinden farklı olduğunu söyler. Kesici, köpek,azı ve 20’lik dişlerinin yerlerini model üzerinde gösterir. Ardından dişin çeşitleri, görevleri ve sağlığı hakkında animasyon izletir.

VİDEO

Bölüm 3 DERİNLEŞTİRME Öğrenci sindirimde görevli organların yerlerini, dişlerin çeşitlerini ve diş sağlığı için nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğrendikten sonra yeni öğrendiği bilgileri pekiştirmek için öğretmen sınıftan gönüllü 6 öğrenciyi sindirim de görevli organlar için görevlendirir ve Pazaryeri tekniği kullanılarak bu öğrenciler kendi vücutları üzerine bu organların isimlerini yazar ve sınıfta dolaşırlar bu sayede tüm öğrencilere konu kavratılmış olur. ( Etkinlik 4 )

Bölüm 3 DERİNLEŞTİRME Daha sonra yine gönüllü olan 4 öğrenciye ağızda bulunan kesici - köpek – azı – 20’ lik dişleri için görev dağlımı yapılır. bu öğrencilerden; Kesici diş: “ Ben kesici dişim yiyecekleri koparıp parçalama işini yaparım. 4 üstte 4 altta olmak üzere 8 taneyimdir. “ Köpek diş: ” Ben köpek dişim yiyecekleri keserek koparmaya yararım. 2 üstte 2 altta olmak üzere 4 taneyimdir. ‘’ Azı diş: ‘’ Ben azı dişim yiyeceklerin ezilip öğütülmesini sağlarım. 8 üstte 8 altta olmak üzere 16 taneyimdir ‘’ 20’lik diş: ‘’ 18-22 yaşları arasında çıkarım. 2 üstte 2 altta olmak üzere 4 taneyimdir ‘’

Bölüm 3 DERİNLEŞTİRME Diyerek kendilerini tanıtırlar ve rol oynama tekniğini kullanarak konuyu kavramış sınıfa da kavratmış olurlar. ( Etkinlik 5 ) Son olarak öğretmen öğrencilerden diğer derse herkesin diş fırçası ve macununu getirmesini isteyerek sınıfta toplu bir şekilde doğru diş fırçalama şeklini gösterir ve yaptırır. (Etkinlik 6 )

Bölüm 3 DEĞERLENDİRME Son aşama olan değerlendirme de öğrencilerin neler öğrendiklerini değerlendirmek için sindirim de görevli organların boş bir şemasını çizer ve dağıtır. Öğrencilerden o boşluklarda hangi organın nereye yazılması gerektiği istenir ( Etkinlik 7 ). Bir diğer kazanım olan diş çeşitleri, görevleri ve sağlığı için neler yapılması gerektiği hakkında öğrendiklerinden kısa bir yazılı sınava tabi tutulur . Rubrik yöntemi ile öğrencide değişen performansın boyutları ve neler öğrendiği dikkat edilerek değerlendirilir ( Etkinlik 8 ).

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 1 – Besinler sindirimde nasıl yol izler ? Kullanılan araç gereçler: Hikaye Kullanılan teknik: Hikaye Nasıl yapalım ? 1- Öğrencilere besinlerin sindirimi ile ilgili hikaye getirilir. 2- Bir öğrenciden bu hikayeyi yüksek sesle okuması istenir. 3- Hikayenin sonunda besinlerin sindirim sırasında hangi yolu izlediğinden bir kavram haritası oluşturmaları istenir.

HİKAYE Ali okuldan çıkar ve koşarak evin yolunu tutar. Midesi açlıktan “ artık yemek istiyorum “ diye bağırmaktadır. Kapıdan girer girmez çantasını bir kenara atar ve doğru mutfağa koşar. Bir de ne görsün annesi pizza yapmış. Ali heyecanla pizzanın bir dilimini ağzına atar ve ağız “ Yolculuk başlıyor “ diye diğerlerine haber verir. Pizzanın geldiğini gören dişler “ Oo sonunda parçalayacağım bir şeyler geliyor “ diye bağırmaya başlar. Dişlerin sesini duyan yutak “ Oh be sıra banada geldi yemek borusu saatlerdir benden haber bekliyordu. Besinleri hemen yemek borusuna göndermeliyim “ diye söylenir . Besinlerin geldiğini gören yemek borusu sevinçten kasılıp gevşemeye başlar. Bu heyecanla “ Besinleri biran önce mideye göndermeliyim “ diye düşünür. Açlıktan bağıran mide besinlerin gelmesi üzerine “ Sonunda uzun süre vakit geçirebileceğim besinlerde geldi şimdi rahat rahat sindirmeye başlayabilirim “ der. Bunu duyan ince ve kalın bağırsak sinirlenir ve “ Çabuk ol mide, daha sırada biz varız “ diye çıkışır. Mide gülerek “ Tamam tamam kızmayın sindirdim gönderiyorum bile “ diye cevap verir. İnce ve kalın bağırsak “ O zaman bizde bu uzun yolda besinleri vücudun kullanabileceği hale getirmeye başlayalım “ diye seslenir. Anüste “ O zaman bende kana karıştıramadığınız besinleri vücuttan atmak için dört gözle bekliyorum “ der ve sonunda atar. Böylece pizzanın Ali’nin vücudundaki yolculuğu son bulmuş olur.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 2 – Kavram Haritası Oluşturalım Kullanılan araç gereçler: Hikaye Kullanılan teknik: Hikayeye dayalı öğrenme Nasıl yapalım ? 1- Gruplara ayrılan öğrencilerden okunan hikayeden besinlerin sindirim sırasında izlediği yolu kavram haritası şeklinde oluşturmaları istenir.

Örnek Kavram Haritası

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 3 – Diş çeşitleri nelerdir ve doğru diş fırçalama nasıl yapılır ? Kullanılan araç gereçler: Çeşitli mevsim meyveleri, diş modeli Kullanılan teknik: Yaparak yaşayarak öğrenme Nasıl yapalım ? 1- Her öğrenciye farklı meyveler dağıtılır. 2- Aynı meyveyi yiyen öğrencilerden bir grup oluşturmaları istenir. 3- Gruplara ayrılan öğrencilerden doğru diş fırçalamanın nasıl olduğunu tarif ederek ve diş çeşitlerini de kendi getirdiğimiz model üzerinde göstermelerini istenir.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 4– Sindirimde görevli organlar nerede bulunur ? Kullanılan araç gereçler: Sindirimde görevli organ materyalleri Kullanılan teknik: Pazaryeri tekniği Nasıl yapalım ? 1- Sınıftan gönüllü 6 öğrenci seçilir. 2- Öğrenciler kendi vücutları üzerinde sindirimde görevli organların bulunduğu yerlere resimleri ile birlikte isimlerini yazarak sınıfta dolaşırlar.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 5 – Diş çeşitleri ve görevlerini öğrenelim  Kullanılan araç gereçler: Diş materyali Kullanılan teknik: Rol oynama tekniği Nasıl yapalım ? 1- Sınıftan gönüllü olan 4 öğrenci seçilir. 2- Ağızda bulunan kesici- köpek ve azı dişleri için görev dağılımı yapılır. 3- Öğrenciler kendilerine verilen diş çeşidinin görevlerini sınıfa okuyarak tanıtırlar.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 6 – Doğru diş fırçalamayı öğrenelim  Kullanılan araç gereçler: Diş macunu, diş fırçası Kullanılan yöntem: Gösterip yaptırma yöntemi Nasıl yapalım ? 1- Bir sonraki derse herkesin diş fırçası ve macununu getirmesi istenir. 2- Öğretmen okulda toplu bir şekilde doğru diş fırçalama şeklini gösterir ve uygulatılır.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 7 – Sindirim organlarını ne derece öğrendik ? Kullanılan araç gereçler: Sindirimde görevli organların boş şeması Kullanılan yöntem: Boşluk Doldurma Nasıl yapalım ? 1- Sindirim de görevli organların boş bir şeması dağıtılır. 2-Öğrencilerden o boşluklarda hangi organın nereye yazılası gerektiği istenir.

Öğrenme – Öğretme Etkinlikler Etkinlik 8 – Dişin çeşitleri, görevleri ve sağlığını öğrendik mi ? Kullanılan araç gereçler: Yazılı sınav Kullanılan yöntem: Rubrik Nasıl yapalım ? 1- Dişin çeşitleri, görevleri ve sağlığı için neler yapılması gerektiği hakkında öğrendiklerinden kısa bir yazılı sınava tabi tutulur.

HAZIRLAYANLAR Gizem IRMAK – 140306053 Nefise TEMİZYÜREK – 140306007 Abdul QAYYUM - 140306804