TÜRKİYEDE GÖRÜLEN İKLİM ÇEŞİTLERİ

Yurdumuzun her yerinde hava durumu aynı mı?

KARADENİZ İKLİMİ Karadeniz kıyı şeridi boyunca görülür.yazları serin kışları ise ılıktır Her mevsim yağışlıdır. En fazla yağış sonbaharda, en az yağış ilkbaharda düşer. Karadeniz üzerinden gelen hava kütleleri kıyıya paralel uzanan dağlara çarparak yükselir ve soğuyarak yağışı oluşturur. Yamaç yağışları (Oragrafik) görülür. Doğal bitki örtüsü ormandır. Dört mevsim yağışlı olduğu için Çay, fındık, mısır gibi tarım ürünleri yetiştirilir

AKDENİZ İKLİMİ Akdeniz ,Ege Bölgesi kıyılarında ve Marmara denizi çevresinde görülür. Güneydoğu Anadolu bölgesinin Akdeniz’e yakın kısımlarında da etkisi görülür Yazları sıcak ve kurak ,kışlar ılk ve yağışlıdır. En fazla yağış kış aylarında görülür en az ise yazın. Akdeniz kıyılarında kar yağışı ve don olayları ender olarak görülür. Bu nedenle seracılık yaygın olarak yapılır. Turunçgil, pamuk ,zeytin, üzüm, incir tarımı fazla yapılır. Yağışlar daha çok farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin karşılaşmasıyla oluşan cephe yağışlarıdır . Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde bitki örtüsü makidir

KARASAL İKLİM Yurdumuzun denizden uzak iç kesimlerinde yaygın olarak görülür Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Nem oranı az olduğu için gece gündüz arasındaki sıcaklık farkı fazladır. En çok yağış ilkbahar mevsiminde görülür İlkbaharda yeryüzünün fazla ısınması sonucunda hava kütlesi yükselir ve yükseldikçe soğuyarak konveksiyonel (yükselme) yağışları oluşur Bu iklimin görüldüğü yerlerde bitki örtüsü Bozkırdır. Bu yörelerde Küçükbaş hayvancılık ve kuru tarım yapılır . Özellikle buğday,arpa ve Şekerpancarı yetiştirilir. Doğu Anadolu bölgesi’nin yüksek kesimlerinde kışların daha soğuk geçtiği bir karasal iklim görülür.Bu iklim sert karasal iklim olarak adlandırılır. En fazla yağış ise yaz mevsiminde düşer Erzurum ve Kars Yöresi’nde etkilidir

Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Yüzlerce km² lik sahaları etkileyen büyük iklim gruplarına makroklima adı verilmektedir. Makroklimalar içerisinde bölgesel farklılıklar gösteren, özel koşullu küçük iklim alanlarına da mikroklima denilmektedir. Yurdumuzda buna örnek: Iğdır’da pamuk tarımı yapılabilmesi ve Rize’de turunçgiller tarımı yapılabilmesidi

DÜNYADA GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ SICAK İKLİMLER EKVATORAL İKLİM Görüldüğü yerler: 10 kuzey ve güney enlemleri arsında etkilidir. Özellikle Amazon ve Kongo Havzaları ile Malezya , Endonezya, Filipinler ve Papua Yeni Gine’de etkilidir. Özellikleri Yıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin üstündedir. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir (1-2 °C civarında). Sebepleri : Güneş ışınlarının bütün yıl dike yakın açıyla düşmesi ve nemliliğin fazla olmasıdır.   Her mevsim düzenli yağış alır. Fakat en fazla yağış güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde görülür. Buharlaşma arttığı için. Yağışlar oluşum bakımından Konveksiyon yağışlarına örnektir. Yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin üstündedir. Bitki örtüsü bütün yıl yeşil kalan sık ve uzun boylu yağmur ormanlarıdır. Yağışların fazla olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır. Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır.   Ekvatoral bölgede 1000 m nin altındaki yerlerde sık orman örtüsü, bataklıklar, yüksek sıcaklık ve nem sebebiyle nüfus çok seyrektir.

MUSON İKLİMİ Görüldüğü yerler: Muson rüzgarlarının etkili olduğu Güney, ve Güneydoğu Asya da etkilidir.  Avustralya'nın kuzeyinde ve  Doğu Afrika'da Madagaskar adasında etkilidir. Özellikleri Muson rüzgarlarından dolayı bu iklimde yaz mevsimi yağışlı , kışlar kuraktır. Bu yönüyle savan iklimi ile benzerlik gösterir. Sıcaklık ortalaması bütün yıl 10 °C nin üstündedir. Yıllık sıcaklık farkı Savan iklimine göre fazladır. Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm civarındadır. Ancak kıyı kesimlerde bu yağış miktarı çok daha fazla olabilmektedir. Örnek Hindistan’ın kuzey doğusunda yer alan Çerapunçi 12000 mm yağış almaktadır (Dünyanın en fazla yağış alan yeridir). Bitki örtüsü kışın yaprağını döken geniş yapraklı muson ormanlarıdır.

ÇÖL İKLİMLERİ Yıllık yağış miktarı 150 mm nin altında olan bölgelerde çöl iklimleri görülür. Çöl iklimleri görüldüğü yere göre; a-Sıcak Çöller ( Tropikal) Dönenceler çevresinde görülür. Oluşmasında dünyanın günlük hareketinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç etkilidir. Mutlak ve bağıl nem çok düşüktür. Bu sebeple günlük sıcaklık farkı en fazla olan iklimdir. Belirli bir yağış mevsimi yoktur.bazı yıllar hiç yağış olmayabilir. Mekanik çözülmenin en fazla olduğu iklimdir. Yıllık sıcaklık farkı günlük sıcaklık farkı kadar yüksek değildir. Çünkü güneş ışınları bu alanlara yıl boyunca dike yakın açıyla düşmektedir. Bitki örtüsü yok denecek kadar azdır. Cılız ot ve çalılıklarla kaktüs iklimin doğal bitki örtüsünü oluştururlar. Çöllerde yer altı su seviyesinin yüzeye yakın olduğu veya çıktığı yerler olan vahalar canlı yaşamı için elverişli yerleri oluşturur. Vahaların en önemli tarım ürünü hurmadır. b- Karasal Çöller  Ilıman kuşak kara içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülür. Buralarda çöl özellikleri görülme sebebi yağış azlığıdır. Görüldüğü yerler: Kızılkum (Özbekistan), Karakum (Türkmenistan), Gobi (Moğolistan), Taklamakan (Çin) çölleridir.

KUTUP İKLİMİ Görüldüğü Yerler: Grönland adasının iç kesimleri ile Antartika kıtasında görülür. Özellikleri: Sıcaklık bütün yıl 0 °C nin altındadır. Zemin buzlarla kaplıdır. Bitki örtüsü yoktur. Güneşlenme süresi çok uzun olmasına rağmen sıcaklık yükselmez. Sebebi güneş ışınlarının eğik açılarla gelmesidir. Sıcaklık düşük olduğundan buharlaşma ile atmosfere karışan nem azdır. Yağış ta azdır. Bu sebeple kutup iklimine soğuk çöl iklimi de denir. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ İLİŞKİSİ İklim ile bitki toplulukları arasında sıkı bir ilişki vardır. Kutup iklimi haricinde diğer bütün iklimlerin kendine has karakteristik bitki örtüsü vardır. Bitki örtüleri yer şekillerinden dolayı, yeryüzünde aralıksız kuşaklar oluşturamazlar. Ancak, genel olarak Ekvator'dan kutuplara doğru, geniş yapraklı ormanlar, karışık ormanlar ve iğne yapraklı ormanlar, şeklinde kuşaklar meydana gelmiştir. Sıcaklık ve nem, bitki hayatını doğrudan etkiler. Yükseklere çıkıldıkça sıcaklık ve nem oranı azalır. Buna bağlı olarak bitki örtüsü de seyrekleşir. Belirli bir yükseklikten sonra cılızlaşır ve doğal olarak ortadan kalkar. Yükseklere çıkıldıkça bitki toplulukları, geniş yapraklı orman, karışık ormanlar, iğne yapraklı ormanlar ve dağ çayırları şeklinde kuşaklara ayrılır.