KURTULUŞ SAVAŞI www.egitimhane.com
Kurtuluş Savaşında Cepheler Doğu Cephesi Güney Cephesi Batı Cephesi
A- DOĞU CEPHESİ Ermeni Meselesi. Ermeniler XIX A- DOĞU CEPHESİ Ermeni Meselesi * Ermeniler XIX. yy ortalarına kadar Osmanlı hakimiyetinde barış içinde yaşamışlar, devlete olan bağlılıklarından dolayı kendilerine "millet-i sadıka" denilmiştir. * Fransız ihtilalinin etkisi ve Avrupalı devletlerin kışkırtmaları sonucu XIX. yy'ın sonlarına doğru Ermeniler bağımsız olma fikrine sahip olmuşlardır.* Ermeni meselesi ilk kez Berlin Antlaşması'nda (1878) gündeme gelmiştir. Bu antlaşmada Osmanlı Devleti'nden Doğu Anadolu'da Ermeniler lehine ıslahatlar yapması istenmiştir. * Sultan II. Abdülhamit Ermenilerin bağımsız olmalarını sağlayacak olan bu ıslahatları uygulamamıştır.
B- GÜNEY CEPHESİ * Mondros Mütarekesi'nden sonra Adana, Antep, Maraş ve Urfa önce İngilizlerin işgaline uğramış, Paris Konferansından sonra Fransızlara devredilmiştir. * İngilizler bölge halkına yönelik baskılar yapmadıkları için ciddi bir direnişle karşılaşmadılar. * Fransızlar bölgeyi Ermenilerle birlikte işgal ederek ağır baskılar yaptılar ve sivil halka yönelik katliamlar gerçekleştirdiler. Bu durum halkın tepkisine neden oldu. * Sivas Kongresi'nde bölgeye komutanlar tayin edildi. Bölgede bütün halkın katıldığı bir Kuvay-ı Milliye hareketi başladı. * Uzun mücadelelerden sonra; * 11 Şubat 1920'de Maraş, 10 Nisan 1920'de Urfa, 8 Şubat 1921'de Antep kurtarıldı. * Fransızlar Sakarya Savaşı'ndan sonra imzalanan Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921) ile Anadolu'yu terk ettiler. * TBMM tarafından Maraş'a "Kahraman", Antep'e "Gazi", Urfa'ya "Şanlı" unvanları verildi.
C-BATI CEPHESİ * Batı cephesi, Kurtuluş Savaşının en uzun süren ve en şiddetli savaşların yapıldığı cephesidir. Sebebi; Yunan işgalinin diğerlerine göre daha kanlı olması Yunan işgalinin kalıcı nitelik taşıması. * 15 Mayıs 1919'da İzmir'i Yunanlıların işgali üzerine açılmıştır. * Kuvay-i Milliye birlikleri ilk kez ortaya çıktı. (Ayvalık'ta). * Yunanlıların 22 Haziran 1920'de saldırıya geçerek Balıkesir, Bursa, Uşak ve Doğu Trakya'yı işgal etmeleri üzerine Ali Fuat Paşa TBMM'den izinsiz olarak Yunanlılara karşı Gediz'de taarruza geçti. Ancak birliklerimiz yenilgiye uğradı.
Sonuçta; - Bu durum düzenli ordunun gerekliliğini ortaya çıkardı Sonuçta; - Bu durum düzenli ordunun gerekliliğini ortaya çıkardı. - Ali Fuat Paşa görevden alınarak Moskova büyükelçiliğine gönderildi. - Batı cephesi ikiye ayrıldı. Asıl Batı cephesine İsmet Bey, Batı cephesinin güney kısmına Refet (Bele) Paşa tayin edildi.
-1. İnönü savaşında Yunanlıları yendik -1.İnönü savaşında Yunanlıları yendik. Bunun üzerine İngiltere Sevr anlaşmasını bize kabul ettirmek için Londra Konferansı’nı düzenledi. Konferansa Osmanlı hükümeti ve TBMM hükümetini birlikte çağırdı. Amaçları iki hükümet arasında sorun çıkararak Sevr’i zorla kabul ettirmekti. Başarılı olamadılar. Ancak konferans sayesinde, TBMM Hükümeti İtilaf Devletleri tarafından resmen tanındı ve TBMM, Misak-ı Milli’yi tüm dünyaya duyurdu ve barış yanlısı olduğunu herkese gösterdi. 1. İnönü’nün Sonuçları; Ulusal alandaki etkisi; Düzenli ordunun ilk başarısıdır. Halkın TBMM’ye olan güveni artmıştır, Teşkilat-ı Esasiye adında ilk anayasa hazırlandı. 12 Mart 1921’de İstiklal Marşı kabul edildi. Uluslar arası alandaki etkisi; -Rusya ile Moskova anlaşması imzalandı. Bu anlaşmada yer alan “Taraflardan birinin tanımayacağı bir anlaşmayı diğeri de tanımayacaktır” maddesi Rusya’nın Sevr”i kabul etmeyeceği anlamına gelmektedir. Ayrıca Rusya gibi büyük bir devlet TBMM’nin varlığını kabul etmiş oldu. -Afganistan ile dostluk anlaşması imzalandı. 2.İnönü savaşında Yunanlılar bir kez daha saldırdı ve yine yenildi. Bu savaştan sonra, İtalyanlar Anadolu’dan çekilme kararı aldı.
Kütahya-Eskişehir savaşlarında Türk ordusu Sakarya ırmağının doğusuna çekilmek zorunda kaldı. Kütahya-Eskişehir savaşlarının devam ettiği günlerde Ankara’da öğretmenlerin Maarif Kongresi’ni toplanması ve Atatürk’ün bu kongreye katılması eğitime verdiği önemi gösterir. Tekalif-i Milliye emirleri yayınlanarak ordunun eksiklikleri giderildi. M.Kemal tüm sorumluluğu ve yetkiyi üzerine aldı. Ağustos 1921’de, 22 gün 22 gece süren Sakarya Savaşı kazanıldı. “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça, terk olunamaz.” (Sakarya Savaşı - M.Kemal Atatürk) Türkler’in 1699 Viyana önlerinden beri devam eden gerilemesi son buldu. Düşman geri püskürtüldü. M. Kemal’e gazilik ve mareşallik rütbesi verildi. Artık düşmanın yurttan atılmasına sıra geldi. Sakarya Savaşı’ndan sonra yapılan Kars anlaşmasıyla doğu sınırı belirlendi. Fransızlarla yapılan Ankara anlaşmasıyla güney sınırımız çizildi. 26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz ile düşman yurttan atıldı. Mudanya Ateşkes anlaşması ile Kurtuluş Savaşı sona erdi. Doğu Trakya ve Boğazlar savaş yapılmadan bu anlaşmayla geri alındı.Bu yüzden Mudanya Ateşkes anlaşması diplomatik bir başarıdır.
KURTULUŞ SAVAŞININ ASKERİ STRATEJİSİ. Önce Erzurum'da bulunan XV KURTULUŞ SAVAŞININ ASKERİ STRATEJİSİ * Önce Erzurum'da bulunan XV. kolordu komutanı Kâzım Karabekir Paşa aracılığıyla doğudaki Ermeni işgalini sona erdirmek * Güney cephesinde Fransızlara karşı düzenli birliklerle savaşma imkanı olmadığından milis kuvvetleriyle bölgenin kurtuluşunu sağlamak * Kurtuluş savaşının kaderini belirleyecek olan Batı cephesinde Yunanlılara karşı önce savunma savaşı yaparak oyalamak, gerekli hazırlıklar yapıldıktan sonra taarruz ederek düşmanı yurttan atmak * Doğu Trakya'ya boğazlar işgal altında olduğundan yardım göndermek mümkün olmadığı için kendi imkanlarıyla kurtulmasını sağlamak
KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ KUVAYI MİLLİYE Amacı; hiçbir devletin egemenliğini kabul etmemek, Türk milletinin kendi bayrağı altında özgür ve bağımsız yaşamasını sağlamaktır. Kuvayı Milliye Birliklerinin Özellikleri · Bölgesel nitelikteki gönüllülerden oluşmuş küçük bir askeri birliktir. · İhtiyaçları halk tarafından karşılanmıştır. · Askeri bir disiplinden geçmemişlerdir. · İşgalleri önleyememiş fakat yavaşlatmıştır. · Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşman kuvvetlerini oyalamıştır. · TBMM’ye karşı çıkan isyanların bastırılmasında önemli rol oynamıştır (Düzenli ordu kurulduktan sonra görevi sona ermiştir.)
KURTULUŞ SAVAŞI VE İTALYANLAR KURTULUŞ SAVAŞI VE İTALYANLAR * Birinci Dünya savaşı sırasında İtalya'ya gizli anlaşmayla İzmir verilmişti. * Paris Konferansı'nda (18 Ocak 1919) İngilizler Akdeniz'de güçlü bir İtalya istemedikleri için İzmir'in Yunanlılara verilmesini sağladılar. Bu olay anlaşmazlığa neden oldu. * İtalyanlar Muğla, Antalya ve çevresini işgal ettiler. * İtalyanlarla TBMM arasında ciddi bir savaş olmadı. Çünkü İtalyanların hem İngilizlerle arasının açılması hem de bu dönemde İtalya'da iç karışıklık olması savaş ihtimalini azalttı. * İtalyanlar II. İnönü savaşından sonra Anadolu'dan çekilmeye başladılar (5 Temmuz 1921) Sakarya savaşından sonra tamamen çekildiler.
www.egitimhane.com